مراقبت پرواز چیست؟

                                                  مراقبت پرواز چیست؟
مراقبت پرواز فنی است که برای جلوگیری از سوانح و ایجاد بستری مناسب و کارآمد برای حرکت روان ترافیک (عبور و مرور) هوایی، راهنمایی های لازم را به کلیه پروازها ارائه می‌‌دهد. مراقبت پرواز به سه زیر مجموعه تخصصی عمده قابل تفکیک می‌‌باشد که می‌‌توان از آنها با عناوین واحد کنترل ترافیک فرودگاه (Tower) و واحد کنترل تقرب (Approach) و واحد کنترل مسیر پرواز (Area Control Center) نام برد. واحد کنترل ترافیک فرودگاه مسئول هدایت ترافیک هوایی در محدوده معمولا 5ناتیکال مایلی هر فرودگاه می‌‌باشد (هرناتیکال مایل تقریبا برابر 1852متر است) در حالیکه ترافیک موجود در مسیر بین پایانه ‌های اصلی و همچنین نقاطی که به دلیل نداشتن ترافیک قابل توجه، نیازی به یک Approach مجهز ندارند، توسط واحد کنترل مسیر ACC)) هدایت می‌‌شوند و در مناطقی که بدلیل وجود چند فرودگاه حجم ترافیک هوایی و درگیری ترافیک هوایی ایجاب می کند واحد کنترل تقرب) APP) مسئول هدایت ترافیک هوایی است. مانند فرودگاههای بزرگ در ایران مثل مهرآباد، شیراز، اصفهان........

افرادی که مسئول کنترل ترافیک هوایی هستند را کنترلر می‌‌نامند، در بعضی از نقاط کم ترافیک پرسنل مورد نیاز بطور مشترک و هم‌زمان در TWR و APP بایکد یگر همکاری می‌‌کنند، در حالی که در دیگر نقاط، برج مراقبت پرواز و APP کاملاً از یکد یگر جدا بوده (مانند فرودگاه مهرآباد) و بطور مستقل عمل می‌‌کنند.

کنترلرهای یک فرودگاه موظف هستند با ایجاد جدایی بین پروازها که در مسیر خزش هواپیما (taxiways) یا مسیرهای ارتباطی فرعی و باندهای پروازی در حال حرکت می‌‌باشند، و همچنین برای آن دسته از هواپیماهایی که در محدوده هوایی آن فرودگاه در حال پرواز می باشند، شرایطی ایجاد نمایند تا هواپیماهای مذکور بتوانند حرکتی روان و کارآمد داشته باشند. مناطقی که در نزدیکی محدوده فرودگاه واقع شده‌اند از داخل برج مراقبت ، تحت نظارت قرار دارند. هماهنگ و مرتب کردن هواپیماهای ورودی برای نشستن در باند فرودگاه، و توزیع هواپیماهای خروجی و ارجاع کنترل آنها به واحدهای کنترل مسیر پرواز (ACC)، توسط واحد رادار انجام می‌‌پذیرد که در واحد APP واقع شده است .هر مرکز کنترل (ACC) مسئولیت کنترل منطقه‌ای به وسعت هزاران مایل را به عهده داردکه درایران بالغ بر کل کشور می شود. مرکز کنترل ترافیک هوایی اوکلند واقع در ایالت کالیفرنیا مناطق زیادی از اقیانوس آرام را که مابین سواحل غربی آمریکا و گوام قرار دارند کنترل می‌‌کنند. مراکز کنترل عموماً ترافیک هوایی را به کمک رادار های دوربرد کنترل می‌‌کنند. در نقاطی که دسترسی به رادار میسر نمی‌باشد کنترل و ایجاد جدایی بین هواپیماها با بهره گیری از روش پیچیده و سنتی کنترل بدون رادار صورت می‌‌پذیرد.

اهداف کلی مراقبت پرواز به نقل از اسناد بین المللی سازمان ایکایو به شرح زیر است:
جلوگیری از برخورد هواپیماها بایکدیگر در فضای کنترل شده.
جلوگیری از برخورد هواپیماهابا یکدیگر وباسایرموانع.
تسریع وایجاد نظم در جریان پروازها.
ارایه اطلاعات لازم و مفید درجهت ایمنی پروازها.
کمک و مساعدت به هواپیمایی که در وضعیت اضطراری قرار دارد.
نویسنده : محمد جواد ربیعی
منبع: مجله پرواز شماره 167 آبان 87 صفحه 17

سجیل ایرانی به بازار آمد

 این موشک با حضور سردار مصطفی محمدنجار وزیر دفاع و پشتیبانی نیروی های مقدس و با رمز مقدس یا علی ابن موس الرضا با موفقیت کامل آزمایش شد.
سردار نجار در تشریح ویژگی‌های این موشک اظهار داشت: متخصصان اقتدار آفرین سازمان هوا فضای وزارت دفاع موفق شدند نسل جدید موشک زمین به زمین با سوخت جامد مرکب را آزمایش کنند.
وی افزود: این موشک دو مرحله ای دارای دو موتور سوخت جامد مرکب است و از قابلیت‌های فوق العاده و بالایی برخوردار است.
وزیر دفاع اظهار داشت: از ویژگی‌های دیگر این موشک و سیستم پرتاب آن و سرعت بسیار بالا برای استقرار، پرتاب و خروج از محل پرتاب می‌باشد.
نجار گفت: کلیه مراحل طراحی و ساخت موشک سجیل پرتاب آن بدست متخصصان اقتدار آفرین وزارت دفاع صورت گرفته است.
سردار نجار تصریح کرد: آزمایش این موشکی در چارچوب دکترین و راهبرد بازدارندگی دفاعی و فعالیت های متعارف موشکی جمهوری اسلامی ایران و صرفا با اهداف دفاعی و برای تحکیم صلح، ثبات و آرامش در منطقه صورت گرفته است و علیه هیچ کشوری بکار گرفته نخواهد شد.
سردار نجار تاکید کرد: آزمایش موشک سجیل از سال قبل برنامه ریزی و تنظیم شده بود و هیچ ارتباطی با تحولات اخیر منطقه ای و بین المللی ندارد.
وزیر دفاع در پایان این موفقیت بزرگ را به محضر فرماندهی کل قوا حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، ملت شریف ایران، نیروهای مسلح، مدیران، کارکنان و متخصصان زبده و خدوم وزارت دفاع تبریک و تهنیت گفت.  

 سردار مصطفی محمدنجار وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پس از قرائت آیه‌ای از قرآن کریم و ذکر نام خداوند، از محل اتاق هدایت موشک سجیل، دستور پرتاب این موشک نسل جدید را با کسب اجازه از ملت شریف ایران و نیز فرمانده معظم کل قوا صادر کرد.
وی در حاشیه مراسم شلیک این موشک، دقت بالای آنرا به عنوان یکی از ویژگی های قابل توجه موشک سجیل دانست و افزود: برد موشک جدید زمین به زمین ایران نزدیک به 2 هزار کیلومتر است.
نجار سرعت بالا در عملیاتی شدن این موشک را به عنوان دیگر خصلت سجیل دانست و گفت: این موشک در زمان بسیار کوتاهی آماده شده و لانچر سجیل نیز می تواند بلافاصله پس از پرتاب آن، با سرعت منطقه شلیک را ترک کند.
وزیر دفاع کشورمان تاکید کرد: موشک سجیل، تجهیزات پرتابی و تجهیزات جانبی آن تماما به دست متخصصان دفاعی ایران طراحی و ساخته شده و اقتدار و توان جدیدی را به نیروهای مسلح کشورمان خواهد داد.   

به گزارش فارس به نقل از خبرگزاری فرانسه، "گوردون جاندرو"، سخنگوی کاخ سفید، ادعا کرد: «توسعه موشکی ایران با قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد مغایرت دارد.»
جاندرو همچنین مدعی شد: «این آزمایش موشکی با تعهدات ایرانیان به جهان کاملاً متناقض است.»
برد موشک جدید زمین به زمین ایران نزدیک به 2 هزار کیلومتر است.
این موشک در زمان بسیار کوتاهی آماده شده است و لانچر سجیل نیز می‌تواند بلافاصله پس از پرتاب این موشک با سرعت از منطقه شلیک دور شود.
موشک سجیل، تجهیزات پرتابی و تجهیزات جانبی آن کاملاً به دست متخصصان دفاعی ایران طراحی و ساخته شده است و اقتدار و توان جدیدی را به نیروهای مسلح ایران خواهد داد. 
 

دیدن عکس های بیشتر:http://www.farsnews.net/imgrep.php?nn=8708220765

اصابت نور لیزری به چشمان خلبان هنگام فرود در فرودگاه مونترآل

شبکه اینترنتی ایرانیان مقیم تورنتو (ایرانتو) - یک خلبان در مونترآل گفت ، شخصی با نشانه گیری نور لیزری به کابین هواپیما، سعی داشت دید او را هنگام فرود در فرودگاه کور کند.
وی با فاجعه آمیز توصیف کردن چنین حرکات ابلهانه ای از مسئولین ذیربط خواست ، بسرعت با این موضوع مقابله کنند.
دست کم 6 مورد از چنین حملاتی در فرودگاه بین المللی مونترال طی هفته گذشته گزارش شده است.
خلبانان معتقدند شخص یا اشخاصی به همین منظور ، از نشانگر قدرتمند لیزری سبز رنگ استفاده می کنند که معمولا در امور ستاره شناسی و نجوم بکار می رود.
نوع معمولی این نشانگرها که ، با توان 5 میلی وات ،به قیمت 100 دلار فروخته می شود، می تواند نور را تا شعاع 10،000 فوت یا 3 کیلومتر ارسال کند.
البته نشانگرهایی با دو برابر این قدرت نیز در بازار یافت می شود.
اصابت لیزر می تواند خلبان را موقتا کور کرده و عملا فرود هواپیما را با اشکال جدی مواجه کند. خدمه هواپیما ها اخیرا دوره های آموزشی برای مقابله با چنین حملاتی را طی می کنند.
سال گذشته پلیس شهر کلگری یک مرد 29 ساله را به همین علت بازداشت کرد که مجبور به پرداخت 1،000 دلار جریمه شد.
وزارت راه کانادا اعلام کرد ، میزان جریمه خاطیان هم اکنون به 100،000 دلار و پنج سال زندان افزایش یافته است.
اضافه می شود هم اکنون در مونترآل، هواپیماها به سیستم های ردیابی مجهز شده اند که می توان با استفاده از آن مکان دقیق حمله را مشخص کرد.

سرگذشت هواپیماهای VIP در ایران

1- 1001 (Boeing 707-386C) نام این بویینگ که توسط شاه  سابق خریداری شد قبل از انقلاب شاهین بود .شاهین در زمان خود گران ترین هواپیمای جهان بود. در آن زمان بر روی شاهین بیش از 300 میلیون تومان تجهیزات اضافی نصب شد و با 15 میلیون تومان اشیاء طلایی زینت داده شد. این هواپیما 6 توالت دارد که 5 توالت در قسمت عقب متعلق به همراهان و یکی که حتی سیفون آن نیز طلا است به شاه و همسرش تعلق داشت. در سالن ناهارخوری هواپیما یک میز 40 تکه وجود دارد که 6هزار ساعت برای منبت کاری ، روی آن کار شده و ارزش آن میلیون ها تومان است. اتاق خواب آن رویایی و دیدنی است و می توان آن را یک موزه کوچک دانست. قصری که در داخل بویینگ بنا شده قیمت هواپیما را تا 800میلیون تومان بالا برده بود. در این هواپیما تمام دستگیره های درهای ورودی و داخلی و تمام وسائل روشویی و شیرهای آب سرد و گرم حمام از طلا است. ساعتهای تمام طلایی در اتاق کار شاه در هواپیما زمان را به وقت گرینویچ ، وقت مقصد و وقت محلی نشان می داد. شاه با دستگاه های طلایی مقابل خود در اتاق کار می توانست موقعیت ، سمت حرکت ، ارتفاع پرواز و سرعت هواپیما را کنترل کند. بار مشروب داخل اتاق ناهارخوری هواپیما نیز از جمله گران ترین بارهای مشروب بود که با چوبهای بسیار مرغوب و گران مشبک کاری شده و ظروف داخل آن از طلا و نقره بود. از این قصر طلایی پرنده ، همواره 20 دژبان نگهداری می کردند و ورود به آن مستلزم داشتن کارت مخصوص بود. معرف پروازی این هواپیما BLUE FLIGHT 1 بوده است. این همان هواپیمایی است که شاه  مخلوع را در 26 دی 1357 از ایران خارج کرد و در اسفند ماه همان سال توسط خلبان مخصوص شاه ، سرهنگ خلبان بهزاد معزی به کشور بازگردانده شد. هواپیمای شاهین ، پس از انقلاب به 1001 تغییر نام داد و با معرف پروازی معراج ، پرواز می کند. هم اکنون از این هواپیما برای سفر های سران کشور استفاده میشود . تعمیر و نگهداری این هواپیما ی  بر عهده نیروی هوایی ارتش است. 2- 1002 (Boeing 707-370C) این بویینگ 707  در اصل یک فروند 707 سوخترسان می باشد که تبدیل وضعیت داده و به عنوان یک هوا÷یمای تشریفات توسط مقامات کشور مورد استفاده قرار می گیرد. این هواپیما همانند 1001 برای سفر های سران کشور  استفاده میشود. تعمیر و نگهداری این هواپیما نیز بر عهده نیروی هوایی ارتش است. 3- EP-AGA) Boeing 737-286C) این بویینگ  پیش از انقلاب متعلق به هویدا بود و پس از انقلاب توسط مقامات و سران کشور مورد استفاده قرار می گیرد. از این هواپیما بیشتر در سفر های استانی رئیس جمهور و سفرهای داخلی و منطقه ای سران ارشد کشور استفاده میشود. این هواپیما ساخت 1977 میباشد اما باوجود سن زیاد ساعات پروازی کمی دارد و همچنان می تواند نقش خود را بخوبی بازی نماید. تعمیر و نگهداری این هواپیما بر عهده هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران ( هما ) میباشد. 4-EP-AGB) Airbus A321-231) این ایرباس که جوان ترین هواپیمای تشریفاتی موجود در ایران است در زمان ریاست آقای خاتمی سفارش داده شد اما به دلیل کارشکنی طرف فرانسوی با شکایت ایران و پیگیری حقوقی انجام شده این هواپیما در زمان آقای احمدی نژاد وارد کشور شد. به غیر از رئیس جمهور سران و مقامات کشور از این هواپیما در سفرهای داخلی و خارجی خود استفاده می کنند. برای دکوراسیون داخل این هواپیما 20 میلیون دلار هزینه شده و دارای امکانات زیادی مانند سالن کنفرانس ، ارتباط اینترنتی و ماهواره ای است. تعمیر و نگهداری این هواپیما هم بر عهده هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران میباشد. این 4 هواپیما که در بالا مشخصات آنها نوشته شده اصلی ترین هواپیماها برای حمل سران ارشد و مقامات کشور میباشند .به غیر از این 4 فروند هواپیما دو فروند هواپیمای تشریفاتی دیگر نیز قبلا استفاده میشد که هم اکنون از رده خارج و با رجیستر های EP-PLN ( متعلق به خانواده شاه مخلوع) و EP-GDS ( متعلق به خود شاه ) در نمایشگاه هوایی تهران برای نمایش عمومی به عنوان موزه نمایش داده میشود. برای حمل افراد و هیئت های مهم سیاسی و نظامی نیز از هواپیمای فالکون استفاده میشود که در زیر بطور خلاصه به آنها اشاره می کنیم. 9001 : Falcon 20F 9002 : Falcon 20F 9003 : Falcon 20F 9016 : Falcon 20F 9011 : Falcon 50EX(EP-TFA) 9012 : Falcon 50EX(EP-TFI) فالکون 50 های مورد استفاده در جریان جنگ اول خلیج فارس به ایران پناهنده شده اند تعمیر و نگهداری تمامی این فالکون ها به عهده نیروی هوایی ارتش است. در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی یک فروند ایرباس 340 تشریفاتی که متعلق به سلطان برونئی بود خریداری شد و طبق شنیده ها 200 میلیون دلار بابت این هواپیما پرداخت شد ولی هیچ گاه به ایران تحویل داده نشد وسرنوشت این هواپیما در هاله ای از ابهام قرار دارد. در سفرهای خاص مانند سفر رئیس جمهور به آمریکا از هواپیماهای بویینگ 747 ایران ایر استفاده میشود زیرا به غیر از بویینگ 707 برد هیچ کدام از هواپیماها به آمریکا نمیرسد و بویینگ 707 ها به دلیل آلودگی صوتی و فرسودگی در سفر به آمریکا استفاده نمی شود  در پایان عکسی از بوئینگ ۷۲۷ تشریفات کشورمان که از جزئیات مربوط به آن اطلاع خاصی موجود نیست فقط به این نکته نیز می توان اشاره نمود که تا اوایل دهه نود میلادی در حال خدمت بوده است.   با توجه به شرایط سیاسی کشور و مسافرت های پیاپی مسئولین کشور عزیزمان ایران می بایست  تدابیری اندیشیده شود تا به ناوگان هواپیماهای تشریفات کشورمان افزوده و از مستهلک شدن بیشتر هواپیماهایی که در حال حاضر در حال خدمت می باشند جلوگیری گردد.همین جا می بایست از زحمات بی دریغ و فداکارانه پرسنل و تکنسین های نیروی هوایی کشورمان که توانسته اند پیرمردی چون 1001 را همچنان پرافتخار به پرواز درآورند تشکر نمود.سپاسگزاریم  منبع : انجمن هوافضا (با تشکر ازعشق پرواز عزیز)

موشکهای اسکندرپاسخی به سپر موشکی آمریکا

رئیس جمهوری روسیه از استقرار موشکهای این کشور در دریای بالتیک به عنوان پاسخی به استقرار سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از آسوشیتد پرس، "دیمیتری مدودف" امروز در یک سخنرانی گفت : موشکهای کوتاه برد روسیه در کالینگراد در دریای بالتیک که هم مرز با کشورهای عضو ناتو است در پاسخ به استقرار سپر موشکی آمریکا در جمهوری چک و لهستان خبر داد.

کالینگراد با کشورهای لهستان و لیتوانی هم مرز بوده و به گفته مدودف موشکهای اسکندر در این نقطه مستقر می شوند.

رئیس جمهور روسیه از تعداد این موشکها و همچنین این مطلب که آیا این موشکها به کلاهک هسته ای مجهز خواهند بود یا نه سخنی نگفت اما به این نکته اشاره کرد که روسیه تجهیزاتی را نیز برای مقابله با تجهیزات الکترونیکی آمریکا که بواسطه سپر موشکی آمریکا در خاک جمهوری چک و لهستان مستقر می شوند به کار می گیرد.

به گفته مدودف، نیروی دریایی روسیه نیز به عنوان بخشی از پاسخ کرملین به سپر موشکی آمریکا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

آمریکا در ژانویه سال 2007 به دو کشور لهستان و جمهوری چک که پیشتر از اقمار شوروی بودند و در حال حاضر از اعضای اتحادیه اروپا و ناتو هستند، پیشنهاد داد تا یک سامانه دفاع ضد موشکی شامل 10 موشک رهگیر در لهستان و یک سیستم راداری را در خاک چک مستقر کند.

ایالات متحده توجیه خود را از این اقدام به زعم خود مقابله با تهدیدهای موشکی کشورهایی مانند ایران و کره شمالی اعلام کرده است، اما روسیه به عنوان مخالف اصلی استقرارچنین سامانه ای بر این باور است که تهران و پیونگ یانگ فاقد چنان توان موشکی هستند که بتوانند منافع واشنگتن را مورد هدف قرار دهند، بنابراین به باور کرملین هدف استقرار چنین سامانه ای ازسوی آمریکا در اروپای شرقی، کنترل سیستمهای موشکی روسیه است.

از اخطار تا سرنگونی

 

 "از اخطار تا سرنگونی" پرنده‌های متجاوز را طبق قانون اجرا می‌کنیم 

یکی از فرماندهان ارشد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اشاره به هشدار اخیر ستادکل نیروهای مسلح به پرنده‌های امریکایی گفت: در طی یک ماه اخیر 2 هواپیمای بیگانه بدون هماهنگی قبلی وارد حریم هوایی کشورمان شدند که با هشیاری کامل نیروی هوایی ارتش، برابر دستورالعمل با آنها رفتار شد.
وی افزود: این دو هواپیما به تذکرات داده شده گوش نکردند و لذا با فرود و توقف آنها، بررسی‌های لازم و اقدامات دیپلماتیک انجام شد و ضمن بازرسی این هواپیماها و سیر مراحل مربوطه، اجازه پرواز مجدد صادر شد.
به گفته این فرمانده ارشد نیروی هوایی ارتش، اگرچه ممکن است یک هواپیما از کشوری دوست باشد ولی باید تمام مراحل لازم را طی کند و ما ضمن احترام به تمامی همسایگان و کشورهای دوست، به آنها تاکید می‌کنیم که با کسب اجازه‌های لازم وارد حریم هوایی ایران شوند.
این مقام مسئول در نیروهای مسلح کشورمان یادآور شد: سیستم‌های راداری و شناسایی نیروی هوایی ارتش در کنار خلبانان آماده عملیات این نیرو به تمامی قوانین و دستورالعمل‌های ورود هواپیماهای بیگانه آشنا بوده و اگر اتفاقی رخ دهد، با شناسایی هواپیمای یاد شده تمامی مراحل از اخطار تا سرنگونی را طبق مقررات به اجرا خواهیم گذاشت.
وی تاکید کرد: فرقی نمی‌کند که این هواپیمای بیگانه از چه منطقه‌ای وارد حریم هوایی ایران شود چراکه کوچکترین تحولات اطراف کشور نیز از چشمان تیزبین و همیشه بیدار نیروهای هوایی ایران پوشیده نیست.
این فرمانده عالی رتبه نیروی هوایی ارتش در پایان اظهار داشت: به دلیل تهدیداتی که در طی ماههای گذشته از سوی دشمنان مطرح شده است، آمادگی نیروهای مسلح ایران در اوج قرار داشته وتمامی هشدارهای ما نیز حتما قابل اجراست.
به گزارش فارس، ستاد کل نیروهای مسلح امروز با صدور اطلاعیه‌ای تاکید کرد:‌ "اخیرا مشاهده شده که بالگردهای ارتش آمریکا در فاصله نزدیکی از مرزهای عراق با جمهوری اسلامی ایران پرواز می‌کنند و با توجه به پیچ‌خوردگی‌های مرزی، خطر تجاوز آنها به حریم مرزهای مقدس کشور جمهوری اسلامی ایران ممکن است پیش آید. لذا نیروهای مدافع مرزهای جمهوری اسلامی ایران به هر تجاوزی پاسخ خواهند داد."

پایان افسانه شاتل ها در راه است

                           اتوبوس های محبوب فضایی به پایان راه نزدیک می شوند



شاتل های فضایی را پیچیده ترین ماشین ساخت دست بشر نامیده اند و به عقیده بسیاری از دانشمندان، اگر هرگونه تلاش مهندسی دیگری در گوشه و کنار جهان برای ساخت ماشینی با ساختار و نقشه مشابه شاتل ها صورت گیرد، هیچ تفاوتی بین ساختار آنها و شاتل های فعلی نخواهد بود. شاتل ایندیور به عنوان یکی از سه شاتل فعال ناسا کمتر از 10 روز دیگر راهی ایستگاه فضایی بین المللی می شود تا ناسا ضمن تکمیل بیشتر این ایستگاه، گام دیگری به سوی سپردن افسانه شاتل ها به موزه در سال 2010 برداشته باشد.
شاتل ایندیور چهاردهم نوامبر یعنی کمتر از 10 روز دیگر راهی ایستگاه فضایی بین المللی خواهد شد. در این سفر 15 روزه، هفت خدمه ایندیور ماموریت دارند تا ضمن انتقال محموله های غذایی و تجهیزات فنی، چهار پیاده روی فضایی نیز انجام داده و بخشی از اتصالات ایستگاه فضایی بین المللی را نصب و تعمیر کنند. این مفاصل به ایستگاه امکان می دهند تا انرژی مورد نیاز از پرتوهای خورشیدی را به بهترین شکل ممکن دریافت کنند. گرچه با توجه به نزدیک شدن ایستگاه فضایی به مراحل نهایی ساخت خود، ماموریت در پیش ایندیور که تحت نام126- STS انجام می شود اهمیت دوچندانی پیدا کرده است، اما نگاهی به خدمت رسانی 2 شاتل دیگر یعنی دیسکاوری و آتلانتیس در کنار ایندیور در ماموریت های گذشته خالی از لطف نخواهد بود.
بی شک ساخت و تکمیل ایستگاه فضایی بین المللی می تواند به عنوان ثمره و نقطه عطف نیم قرن حیات اکتشافات فضایی مد نظر قرار گرفته شود. این ایستگاه در حالی به مراحل ساخت خود نزدیک می شود که بشر اکنون سودای سکونت طولانی مدت و حتی دائمی در فضا را دارد و از این رو، موفقیت در پروژه ساخت ایستگاه فضایی بین المللی می تواند تمرینی مناسب در این زمینه تلقی شود. در این میان، شاتل های فضایی که خود نتیجه به سرانجام رسیدن طرح ها و ایده های منحصربه فرد دانشمندان بوده اند، بیشترین خدمت ممکن را به دانش بشری در این راه پرمخاطره کرده اند.
در حال حاضر، شاتل های فضایی که به آنها سیستم های حمل و نقل فضایی اطلاق می شود از سوی دولت آمریکا و ناسا برای انتقال فضانوردان و طیف وسیعی از محموله ها به فضا و ایستگاه فضایی بین المللی به کار گرفته می شوند. شاتل ها که قابلیت حمل تا نزدیک به 23 تن بار را دارند به هنگام قرار گرفتن در سکوی پرتاب و به دلیل اتصال به مخزن سوخت خارجی نارنجی رنگ، 2 راکت بالابرنده از ابهت خیره کننده ای برخوردارند، اما وقتی از اتمسفر زمین خارج می شوند، تنها در قالب هواپیمایی فوق مدرن به سوی ایستگاه فضایی به حرکت خود ادامه می دهند. شاتل ها سیستم های حمل و نقل فضایی هستند که تنها برای سفر به مدار های کم ارتفاع اطراف زمین طراحی شده اند و در این سفرها معمولاماهواره هایی را نیز به مدار منتقل می کنند. بی شک همین ویژگی چندمنظوره بودن شاتل هاست که از آنها به عنوان خدمت رسان ترین ماشین ساخته شده در تاریخ اکتشافات فضایی یاد می شود، در حالی که کپسول های سایوز روسیه که نقش مکملی در کنار شاتل ها دارند، از قابلیت های اجرایی بسیار محدودتری برخوردارند.

ماکسیم فارگت، پدر شاتل ها
ماکسیم فارگت، دانشمند و طراح برجسته ای است که طرح فوق العاده پیشرفته شاتل ها را ارائه کرده است و شاید دانستن این نکته نیز جالب باشد که این دانشمند نقش ویژه ای نیز در طراحی فضاپیماهای مرکوری، جمینی و آپولو داشته است. زمانی که ناسا برنامه شاتل ها را طرح ریزی می کرد، برای این سیستم های فضایی تا 100 پرتاب و به عبارتی دیگر 10 سال خدمت رسانی پیش بینی شده بود، با این حال، وقوع 2 حادثه دلخراش یعنی انفجار شاتل های چلنجر و کلمبیا که با کشته شدن تمامی خدمه های آنها همراه بود، تغییراتی را در این طرح ریزی ها به وجود آورد.

افسانه 6 شاتل
دانشمندان ناسا برای تحقق برنامه توسعه ایستگاه فضایی بین المللی و همچنین استقرار ماهواره های مختلف در مدار زمین و حتی سرویس دهی تلسکوپ فضایی هابل، از 6 شاتل استفاده کرده اند؛ البته شاتل اینترپرایس تنها شاتلی است که بجز پرتاب تاریخی اش به عنوان سرآغاز پرتاب شاتل های فضایی همواره روی زمین بوده و تنها برای افزایش آماده سازی فضانوردان در ماموریت های فضایی به کار گرفته شده است. کلمبیا، چلنجر، دیسکاوری، آتلانتیس و ایندیور 5 شاتلی هستند که وظیفه دشوار اما درخشان پیاده سازی برنامه های ناسا در فضا را بر عهده داشته اند. اما انفجار شاتل چلنجر تنها 73 ثانیه پس از پرتاب در سال 1986 که ناسا را بر آن داشت شاتل ایندیور را به عنوان جایگزین آن بسازد و همچنین انفجار شاتل کلمبیا در راه بازگشت به زمین در سال 2003، گوشه های تلخ و تاریک حیات شاتل های فضایی به حساب می آیند.
شاتل ها ساختار فوق العاده پیچیده ای دارند. در حقیقت، در ساختار آنها از نخستین محصولات طیف قابل توجهی از فناوری های نوین استفاده شده است. شاتل ها یکی از نخستین سیستم های حرکتی در جهان به حساب می آیند که در آنها از سیستم کنترل پرواز رایانه ای استفاده شده است. استفاده از این فناوری به معنای آن است که هیچ گونه ارتباطی میان فرمان کنترل خلبان و مجموعه اتصالات مکانیکی و هیدرولیکی شاتل برای اعمال کنترل بر سطوح یا سیستم کنترل واکنش ها وجود ندارد. از آن گذشته نرم افزار رایانه های فوق مدرن شاتل ها با استفاده از زبان بسیار پیشرفته HAL/S نوشته شده تا بیش از پیش بر کارایی، اطمینان و پیچیدگی آن افزوده شده باشد. دانشمندان ناسا در سه دهه گذشته بارها در موتورهای شاتل ها دست برده و آنها را با توجه به جدیدترین پیشرفت های صورت گرفته در دنیای فناوری های دیجیتالی به روز کرده اند. در حقیقت، دانشمندان ناسا با گذشت هر روز روند تکاملی استفاده از شاتل ها را طی کرده اند. به عنوان مثال در 2 ماموریت نخست شاتل ها موسوم به1- STS و 2- STS مخزن سوخت خارجی شاتل ها به رنگ سفید درآمده بود تا بر استحکام سطح عایق شده آن افزوده شود، اما آزمایش های بعدی نشان داد که نیازی به انجام چنین کاری نبوده و می توان به جای وزن قابل توجهی که رنگ آمیزی بر شاتل تحمیل می کند، محموله های بیشتری را به فضا برد.

ساختار شاتل ها
شاتل های فضایی که تقریبا هر سه فروند باقیمانده آنها دارای ساختار یکسانی هستند 24/37 متر ارتفاع و پهنای بال 79/23 متر داشته و در حالی که وزن آنها به صورت خالی از بار حدود 69 تن است، می توانند با حداکثر سرعت 7743 متر بر ثانیه حرکت کنند. یکی از نکات جالب درخصوص این فضاپیماها، متغیر بودن ظرفیت حمل فضانوردان در آنهاست. شاتل ها ابتدا حداکثر تا 2 فضانورد را با خود به فضا می بردند، اما این گنجایش در ادامه به 5 تن افزایش یافت. در ماموریت های فعلی نیز تا 7 فضانورد سوار بر شاتل راهی ایستگاه فضایی می شوند، اما در یکی از تاریخی ترین ماموریت های شاتل 11 فضانورد آن هم در شرایط اضطراری در شاتل جای گرفتند.
شاتل ها گرچه تا رسیدن به سن بازنشستگی در سال 2010 تنها 2 سال دیگر در خدمت توسعه دانش فضانوردی و اکتشافات فضایی خواهند بود، اما تا فرا رسیدن آن زمان که حتی گفته می شود به دلیل ایجاد وقفه ای چندین ساله تا آماده شدن فضاپیمای آتی ناسا موسوم به اریون احتمال تمدید دو تا سه ساله ماموریتشان وجود دارد، هنوز وظایف دشواری بر دوش دارند. نگاهی به گذشته نیز گویای حیاتی پرمخاطره و توام با نقاط عطف جذابی برای آنها بوده است. شاتل اینترپرایس نخستین شاتلی است که در سال 1977 پرتاب شد تا گامی بلند به سوی تحقق رویای دیرینه بشر مبنی بر حرکت آزاد در فضا برداشته شده باشد. پس از آن روز تاریخی، شاتل کلمبیا نیز در 11 نوامبر سال 1982 و برای نخستین بار با 4 فضانورد اولین ماموریت اجرایی شاتل ها را به انجام رساند. در سال های 1983، 84 و 85 میلادی 3 شاتل چلنجر، دیسکاوری و آتلانتیس نخستین پرتاب های خود را تجربه کردند تا افسانه شاتل ها وارد مراحل حساس تری شده باشد.
اکنون و در حالی که همه نگاه ها به ماموریت چند روزه آینده شاتل ایندیور دوخته شده است، موجی از نگرانی در دیدگان مقامات ارشد ناسا به چشم می خورد. نسل جدید فضاپیماهای ناسا با قابلیت رسیدن به هدفی همچون ماه و در ادامه مریخ، فاصله نسبتا زیادی تا آغاز پرتاب دارد، در حالی شاتل ها خسته از بیش از 3 دهه حضور در فضا و به دلیل فرسایش نسبی که در ساختار آنها به وجود آمده بناچار برای رفتن به موزه آماده می شوند.

نویسنده: مهدی پیرگزی
منبع: روزنامه جام جم شماره 2421 مورخه 15/8/87 صفحه 12

Draken جنگنده سوئدی

Draken

پس از جنگ جهانی دوم رشد پیچیدگی و بهبود عملکرد هواگردها چنان در شتاب بود که طرح های نوین طی چند سال منسوخ میشدند. آن روز ها اگر چه "سوئد" به منابعی که قدرت های بزرگ تر در اختیار داشتتد دسترسی نداشت ولی باز هم توانایی رقابتی اثرگذار را داشت.Saab 35 Draken(Dragon) طرحی است از آن روزها. که شاید جسورانه ترین سطر از تاریخ صنعت هوایی سوئد پس از 1949 باشد.
در سال 1949 هیئت هوایی پادشاهی سوئد درخواستی با نام "پروژه 1200" را پیش کشید. به موجب این درخواست باید رهگیری برای خدمت در نیروی هوایی سوئد ساخته میشد که از Saab 29 Tunnan پیروی میکرد. این هواگرد باید دست کم 1.4 ماخ سرعت می داشت، نیرومند و مقاوم می بود، عملیاتش ارزان تمام می شد، نگهداریش آسان می بود و بدون استفاده از بخش های ویژه ساخته شده در گذر گاه های عمومی عمل می کرد. سرانجام یک گروه مهندسی از SAAB پس از بررسی گزینه هایی کارش را بر طرحی با بال مثلتی تمرکز داد. همچنان که کار پیش میرفت طرح "مثلثی" به طرحی "دو مثلثی" بدل شد، جوری که یک مثلث ضخیم درونی برای سوخت و عراده تدارک دیده شد و یک مثلث نازک بیرونی به منظور "برا" ی اضافی برای پرواز در سرعت کم و باند کوتاه، همزمان با حفظ خصوصیات "پسا" ی کم برای پرواز با سرعت زیاد در نظر گرفته شد.
تا آن هنگام هیچ کس هواگردی با بال "دو مثلثی" را پرواز نداده بود. پس از آزمایش هایی طرح بال ها پذیرفته شد و "SAAB 210" با نام LillDraken (Little Dragon)"" معرفی شد. در آن زمان شکل این جنگنده بسیار بدیع می نمود به طوری که برخی از کارکنان Flygvapnet (نیروی هوایی سوئد) شوکه شدند، یکی از اعتراض های معمول این بود: " این مصیبت دیگه چیه؟ هر هواگردی باید یه دم لعنتی داشته باشه، ول کنین شما رو به خدا".
SAAB 210 به مانند هرهواگرد خوب با بال مثلثی دم نداشت و تنها تیغه ای در آن بخش داشت. اگر چه مهندسین طرحی با یک دم کامل را نیز دنبال کردند ولی آزمایش های تونل باد نشان داد که پیکره دم دار ثبات لازم را ندارد. اولین پرواز LillDraken در 21 January 1952 انجام شد. این هواگرد از موتور Armstrong Siddeley Adder turbojet با نیروی 3.92 kN (400 kgp / 880 lbf) بهره می برد که البته این نیرو کافی نبود و نیز این هواگرد کوچک در هوای گرم اغلب در ساعات تاریک و خنک صبح پرواز داده میشد. به رغم این محدودیت ها "LillDraken" تا پیش از اهدا به موزه نیروی هوایی حدودا" هزار پرواز آزمایشی انجام داد.
در طرح اصلی SAAB 210 ، ورودی های موتور (مدخل ها) روی دماغه جنگنده قرار داشت ولی جریان هوای کافی را تامین نمی کرد. از این رو در بخش پیشین پیکره SAAB 210 تغییراتی دادند و سرانجام همه این بخش را تغییر دادند به طوری که دماغه دراز تر شد و مدخل ها عقب رفتند. اولی A SAAB 210و دومی B SAAB 210نام گرفت.


در August 1953 دولت سوئد سه نمونه اولیه جنگنده های "SAAB 35 Draken" را بر اساس طرح LillDraken سفارش داد. دو تای اولی به ترتیب پس از پشت سر نهادن حوادث و تعمییراتی در جریان پرواز های آزمایشی، یکی سر از موزه درآورد و دیگری نیز در 1965 (پنج سال پس از تحویل اولین Draken به نیروی هوایی) در جریان یک تیر اندازی زمینی منهدم شد. سومی نیز پس از انجام پرواز های آزمایشی به مدرسه فنی رفت تا برای آزمون استرس و خستگی به کار رود.
سرانجام نخستین گونه Draken به نام "J 35A " برای تولید کامل تصویب شد. البته در آن هنگام ویژگی های مورد نظر ترقی کرده بود؛ مثلا سرعت مورد انتظار به 1.8 ماخ رسیده بود. بر همین مبنا دو نمونه اولیه دیگر با ویژگی های J 35A ساخته شد و هر دو در 1958 به پرواز درآمدند. اولی برای موتور وارداتی Avon Mark 48A تنظیم شده بود که این موتور بعدا" با معادل سوئدی اش RM6B که قرار بود موتوری برای J 35A باشد جایگزین شد. دومی از همان آغاز موتور RM6B را داشت. هر دو نمونه برای آزمون و برآورد نگهداری می شدند تا اینکه به همرا نمونه بعدی رهسپار موزه شدند.
در پی محک های موفقیت آمیز نمونه های اولیه "J 35A" ، این طرح به مرحله تولید رسید و اولین فروند آن در March 1960 به نیروی هوایی سوئد (Flygvapnet) تحویل داده شد.
پس از J 35A ، میان سال های 1955 تا 1972 پنج گونه متفاوت ازDraken برای نیروی هوایی سوئد تولید شد که دو گونه از آن ها برای صادرات ارائه شده بود و تعداد کل گونه ها تولید شده حدودا" به بیش از 600 فروند رسید. دانمارک، فنلاند و اتریش مشتریان Draken بودند.
همه Draken ها رهگیر هستند به استثنای Draken های دانمارکی که جنگنده های تهاجمی اند. نخستین گونه های Draken صرفا" رهگیر هستند و گونه های بعدی توانایی محدود هوا به زمین نیز دارند. Draken های تهاجمی دانمارک سنگین ترین گونه ی Draken هستند.
آخرین گونه، J 35J بود که در اواخر دهه 1980 تولید شد، هر چند که در آن هنگام در سوئد، Draken تقریبا" به طور کامل به وسیله Saab 37 Viggen جایگزین شده بود. گونه J 35J تحت برنامه افزایش طول عمر (تمدید عمر) هم قرار گرفت چرا که جنگنده جدید Saab JAS 39 Gripen در مرحله توسعه و دچار تاخیر در تحویل بود. بر پایه این برنامه ی تمدید عمر قرار بود Draken تا سال های دهه 2000 به پرواز برای سوئد ادامه دهد ولی به خاطر کاهش تعداد و بالا بودن هزینه نگهداری، Draken رفته رفته کنار گذاشته شد. Draken های سوئدی رسما" در December 1998 بازنشسته شدند، البته شمار کمی از گونه های نظامی و غیر نظامی همچنان پرواز میکنند.
Draken های دانمارکی در 1993 بازنشسته شدند. Draken های فنلاندی که در دهه 1990 به روز شده بودند در سال 2000 بازنشسته شدند. Draken های اتریش ( آخرین مشتری) که از آخرین گونه بودند در سال 2005 بازنشسته شدند. اتریشی ها J 35D های نوسازی شده ای خریده بودند که به خاطر مجاز نبودن این کشور به استفاده از موشک های هوا به هوا، تنها دو توپ (internal cannon ) داشتند.
اکنون در ایالات متحده آمریکا، شش فروند Draken که قبلا" در دانمارک خدمت میکردند در مالکیت نهاد National Test Pilot School (NTPS هستند که سه فروند از آن ها عملیاتی و در پایگاه فضایی Mojave مستقر می باشند.
SpecificationsPrimary Function: Interceptor / Tactical fighter
Contractor: Saab
Crew: One
Powerplant: Volvo Flygmotor RM 6C; max. 7900 kp thrust with afterburner
Length: 15.35 m
Wingspan: 9.42 m
Height: 03.89 m
Empty: ( J35 J ) 8250 kg
Maximum Takeoff: (J35 J ) 12270 kg
Speed: Mach 2.0 at 11,000 m
Range: 3,250 km
Service Ceiling: 18,300 m


منابع:
http://www.globalaircraft.org
http://www.vectorsite.net 

انجمن هوافضا

تولید نخستین هواپیمای «آنتونف 148» در کشور تا 2 سال آینده

حمید بهبهانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در خصوص تولید هواپیمای «آنتونوف 148» و استفاده از آن در خطوط هوایی کشور اظهار داشت: صنایع دفاع پیگیر مذاکره و ساخت این نوع هواپیما در داخل کشور بوده و ما خریدار آن هستیم.
وی افزود:‌این نوع هواپیما ظرفیت حمل 100 مسافر را دارد و هواپیمایی 2 موتور می‌باشد.
به گفته وی، در مرحله بعد نیز مذاکرات تولید هواپیمای میان برد توپولوف 204 بین هسا و طرف روسی ادامه خواهد یافت که این نوع هواپیما توانایی جابجایی 200 مسافر را دارد.
وزیر راه و ترابری تاکید کرد: هر تعداد هواپیما از مدلهای فوق که ساخته شود، شرکتهای هواپیمایی و وزارت راه آنرا خریداری می کند.
به گفته وی، انتظار می‌رود نخستین سری از هواپیماهای «آن 148» تا 2 سال آینده تولید و به ناوگان هوایی کشور بپیوندد که پس از آن نیز هر 2 تا 3 ماه یک هواپیما از آن نوع وارد خطوط هوایی کشور می‌شود.
به گزارش فارس در حال حاضر قیمت فروش هر فروند هواپیمای «آن 148»‌ بین 18 تا 22 میلیون دلار است.
تولید هواپیمای آنتونوف 140 که در ایران با اسم «ایران 140»در کارخانه صنایع هواپیماسازی ایران «هسا» با مجوز و حضور مجتمع آنتونوف اوکراین و کارخانه هواپیماسازی خارکوف صورت می‌گیرد، از سال 1995 آغاز شده و در حال حاضر 8 فروند آن آماده می‌باشد.

گزارش تصویری از نمایشگاه هوایی کیش