مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

عملیات چستایس(Chastise)

حمله اسکادران بمب افکن ۶۱۷ نیروی هوایی انگلستان به سدهای ابی المان در سال ۱۹۴۳ به یک افسانه در مردم انگلستان تبدیل شده است به طوری که بعد از سالها با افتخار از ان یاد میکنند.

در سال ۱۹۴۳ منطقه صنعتی المان در دره روهر یک هدف مهم استراتژیک برای نیروی هوایی انگلستان به شمار میرفت.در دره روهر سدهای ابی سه وظیفه بیسار مهم را بر عهده داشتند: ۱-تامین نیروی الکتریکی برای کارخانجات۲-تامین اب کافی برای کانال های ابی منطقه صنعتی روهر۳-جلوگیری از جاری شدن سیل در پاییز به سمت کارخانه های صنعتی.

محاسبات نشان میداد برای اسیب رساندن به سدها علاوه بر مقدار فراوان بمب به دقت بسیار زیادی نیاز بود که در ان زمان به دلیل نبود بمب های هدایت شونده دستیابی به بمبارانی دقیق امری ناممکن به نظر میرسید.در مارس ۱۹۴۱ دکتر بارنر والیس یکی از کارمندان بخش هواپیمایی شرکت تسلیحاتی ویکرز کار تحقیقاتی خود را در مورد حمله افقی به ساختمان و استحکامات بتونی که در مقابل اصابت بمب ها به صورت متعارف مقاوم بودند منتشر کرد.وی در مورد حمله هوایی به سدهای ابی مستحکم بتونی عقیده داشت که اگر بتوان پایین ترین قسمت سد را که در زیر اب قرار دارد با موفقیت مورد اصابت قرار داد ترک مذکور هر چه قدر هم کوچک باشد در زیر فشار سنگین لایه های بتونی بالای خود و همچنین لرزش ایجاد شده در سازه بتونی باعث فرو ریختن سد خواهد شد.

یک کمیته عالیرتبه در مورد حمله هوایی به سدها تحت ریاست دکتر پای شکل گرفت.کمیته مذکور در نخستین اقدام خود سد موهن را با ضخامت ۳۴ متر در پایه ۶/۷ متر در قسمت تاج و ارتفاع ۴۰ متر به عنوان هدف اصلی تعیین نمود.دکتر والیس ایده استفاده از بمب های سنگین را که به روش متداول پرتاب میشدند به دلیل زخامت زیاد دیواره سد و همچنین استحکام زیاد قسمت بالای سد به سرعت کنار گذاشت.استفاده از اژدر نیز به دلیل شبکه های توری محافظ که در جلوی سد در داخل اب کار گذاشته شده بودند بی فایده بود.کمیته مذکور بهد از برسی های فراوان چنین اعلام کرد : ((حمله به سد موهن با استفاده از بمب های موجود و روشهای پرتاب متعارف عملی بیهوده و غیرممکن است))

با وجود ابراز نظریه بالا والیس ناامید نگشته و پس از مدتی یک روش جدید که وی ان را به سادگی دوران کودکی نامید تهیه کرد.در این روش یک بمب به صورت پرشی به سمت سد پرتاب میشد(ماند پرتاب سنگ بر روی سطح رودخانه و پرشهای متوالی ان)که به بمب قابلیت عبور از توری های ضد اژدر را میداد. سپس بمب به علت سرعت پایین پس از برخورد با دیواره سد منفجر نگردیده و در امتداد دیواره سد به عمق اب میرفت و با استفاده از یک فیوز حساس به فشار اب در عمق مورد نظر منفجر میشد.

بمب پرشی upkeep

در تصویر انیمیشن بالا نحوه انجام عملیات و برخورد بمب با سد را مشاهده میکنید

با وجود اینکه روش فوق اسان به نظر میرسید ولی مشکلات فراوانی وجود داشت از جمله: سرعت هواپیما در لحظه پرتاب/ارتفاع هواپیما/فاصله هواپیما در لحظه پرتاب تا سد و ......سرانجام بعد از انجام ازمایشهای متعدد اعداد حاصل به دست امد.ارتفاع هواپیما ۶۰ پا/فاصله تا سد در لحظه پرتاب ۳۸۸متر و سرعت هواپیما ۲۲۰ مایل در ساعت.یکی از مشکلات اساسی این عملیات ارتفاع و سرعت کم هواپیما بود که اسیب پذیری انها رادر مقابل توپهای ضد هوایی بسار زیاد میکرد.به همین خاطر تصمیم گرفته شد عملیات در شب انجام شود.جهت بمباران یک وسیله ساده نشانه گیری ولی بسار کارای V شکل طراحی شد.تنها کار بمب افکن این بود که هرگاه دو ستون اطراف سد در امتداد یالهای دستگاه نشانه گیر قرار گرفت بمب را پرتاب کند.

برای کل عملیات نام رمز Chastise(تنبیه) انتخاب شد. به گیپسون از طرف مارشال هوایی((هریس)) فرمانده کل یگان های بمب افکن اختیار تام جهت انتخاب خلبانان و پرسنل مورد نیاز با مهمترین شرط(انجام حداقل ۶۰ ماموریت جنگی بمباران)داده شد.هوانوردان انتخاب شده تحت اموزشهای بسیار سنگین قرار گرفتند ولی تا لحظه اخر از اهداف خود هیچگونه اطلاعی نداشتند.

سرانجام در شب شانزدهم می ۱۹۴۳ نوزده فروند بمب افکن لنکستر شامل ۱۳۳ نفر خدمه از فرودگاه سکامپتون واقع در لینکلن شایر به هوا برخاستند.در ۵۶ دقیقه بامداد سد موهن و یک ساعت بعد سد ادر مورد اصابت قرار گرفت ولی حمله به سد سورپه موفقیت امیز نبود.در اثر جاری شدن سیل از سد موهن ۱۲۰۰ نفر غیر نظامی شامل ۶۰۰ نفر نیروی کارگر اسیر از اروپای شرقی کشته شدند و همچنین تعداد زیادی از خطوط راه اهن و کارخانجات صنعتی مهم المان نازی به شدت اسیب دید و ویران شد و اب شهر کاسل(یک شهر مهم تولیدکننده تجهیزات نظامی) را در بر گرفت.در دراز مدت نیز مهمترین خسارت وارده به المان انتقال ۲۰۰۰۰ کارگر ساختمانی از طرح مهم دیوار اتلانتیک به داخل المان جهت تعمیر سدهای مذکور بود.در مقابل حمله مذکور از ۱۹ فروند لنکستر اعزامی ۸ فروند بر اثر اتش توپخانه سد نابود شد و از ۵۶ نفر خدمه تنها ۳نفر نجات پیدا کردند که به اسارت در امدند.

هوانوردان بازگشته به انگلستان به شدت مورد تشویق قرار گرفتند.فرمانده گیبسون به قهرمان ملی انگلستان تبدیل شد و مدال صلیب ویکتوریا به وی داده شد و به ۳۳ هوانفرد دیگر نیز نشان های مختلف نظامی اعطا گردید.

در تصویر زیر شدت اسیب وارده به سد موهن را مشاهده میکنید: