هرکولس اسب کاری نیروه های هوایی

در جنگ کره (53-1950) هواپیماهای ترابری ارتش آمریکا عمدتا متعلق به جنگ جهانی دوم بودند و ارتش آمریکا نیاز به هواپیماهای جدیدتری داشت. بنابر این در سال 1951 مناقصه ای برای ساخت یک هواپیمای ترابری نظامی به اجرا گذاشته شد . در این مناقصه طرح شرکت لاکهید برنده و سی-130 نامیده شد که بعد ها به هرکولس شهرت یافت .
پس از گذراندن آزمایش های متعدد در سال 1956 خط تولید هرکولس راه اندازی شد. به زودی صادرات هرکولس هم آغاز شد و به نیروهای مسلح کشور های دیگر از جمله ایران راه یافت .
هرکولس در جنگ ویتنام قابلیت های خود را به خوبی نشان داد . و به راحتی در باند های کوچکی که یک یا دو کیلومتر با ویت کنگ ها فاصله داشتند عملیات نشست و برخاست را انجام می داد . در چنین شرایطی برای اجتناب از برخورد با آتش دشمن ، گاهی زاویه فرود چنان تند بود که خلبان حتی قبل از تماس با زمین ، رانش ملخ های هواپیما را معکوس می کرد !!!! .... و همه این عملیات ها در نامناسب ترین باندها انجام می شد

هرکولس از هر نوع باند شنی ، چمن ، خاکی و حتی باندهای آلوده به راحتی پرواز می کند .

این هواپیما علاوه بر ترابری نظامی به عنوان هواپیمای تجسس و نجات ، گشتزنی ، پیش اخطار هوابرد و حتی بمب افکن هم به کار گرفته شده است !
طراح این هواپیما ( ویلس هاکینز ) یکی از برجسته ترین مهندسان شرکت لاکهید بود که هواپیمای سی-130 شاهکار او محسوب می شود. هاکینز در سال 1937 مدرک کارشناسی خود در زمینه مهندسی هوافضا را از دانشگاه میشیگان دریافت نمود و همان سال وارد شرکت لاکهید شد. در سال 1951 که نیروی هوایی ایالات متحده از شرکت هایی چون بویینگ ، داگلاس ، فیرچایلد و لاکهید در خواست کرد یک هواپیمای بابری مقاوم طراحی کنند که ترکیبی از جیپ و کامیون و هواپیما باشد ، گروه طراحی هاکینز دست به کار شدند و هرکولس را طراحی کردند . اما سر طراح لاکهید کلارنس جانسون معتقد بود این طرح فاقد کارایی لازم است و با ارائه آن به نیروی هوایی آمریکا مخالفت می کرد. سرانجام طرح هرکولس و طرح های دیگر همزمان به نیروی هوایی ارائه شدند و ارتش آمریکا هرکولس را از میان رقبای دیگر برگزید .


در حال حاضر بیش از 2260 فروند از هواپیماهای سی-130 در 70 نوع مختلف ساخته شده اند که در 67 کشور مشغول به خدمت اند . واین افتخاری بزرگ برای ویلس هاکینز به حساب می آید . او سرانجام در سال 2004 در سن 90 سالگی همراه با کوله باری از تجربه درگذشت.

این هواپیمای ترابری در سال 1955(1334) اولین پرواز آزمایشی خود را با موفقیت انجام واز سال 1963 (1342)نمونه های از این هواپیما در خدمت نیروی هوای ایران گردید.ویژگیهای که این هواپیما دارد قادر است در باندهای کوتاه و خاکی نشست و برخاست نماید

تاریخچه ساخت:
هواپیمای ترابری C-130 Hercules توسط شرکت لاکهید مارتین برای جابجایی بارهای هوایی در خط مقدم جبهه طراحی و ساخته شده است .این هواپیما توانایی عملیات از باندهای ناآماده راداربوده وقابلیت حمل وتخلیه چترباز وتجهیزات را دارد. قابل ذکر است که نوع پایه این هواپیما بعنوان یک پرندهچند منظوره در به انجام رسانیدن گستره وسیعی از ماموریت ها کاربرد دارد. حدود نیم قرن از اولین پرواز c-130 می گذرد ولی خط تولید این هواپیمای بی نظیر همچنان فعال است. C-130 یک هواپیمای توربوپراپ بال بالا وچند منظوره با پایه ترابری سنگین نظامی بوده که تا کنون حدود بیست میلیون ساعت پرواز داشته است. طرح پایه بدنه از اولین روز ساخت تا کنون صدها بار دستخوش تغییرات و بهسازی ها بوده تا جوابگوی ماموریت های گوناگون باشد که به این هواپیما و اگذار می شود. ناگفته نماند مدل های اولیه C-130A و DوB توسط کاربر اصلی این هواپیما یعنی ایالات متحده اکنون از خدمت کنار گذاشته شده هند.


تاریخچه پرواز و گونه های مختلف C-130

:C-130Aاولین مدل تولیدی این هواپیما بود که از چهار موتوذ توربو شفت آلیستون T56-A-11 یا -9 قدرت می گیرد. طرح های مفهومی ابتدایی C-130A در سال 1951 پدیدار شد واولین پرواز نخستین نمونه آن در هفتم آوریل 1955 انجام گرفت. C-130A که حدود 219 فروند از آن ساخته شد در دسامبر 1956 وارد خدمت در نیروی هوایی ایالات متحده گردید. بجز این , دو فروند DC-130A )در اصل GC-130A )نیز برای کنترل وپرتاب اهداف پرنده ساخته شدند که توانایی حمل وپرتاب چهار هدف پرنده را در پایلون های نصب شده در زیر بال های خود داشتند.مدل C-130B در سال 1959 وارد خدمت شد که توانایی حمل سوخت بیشتری راداشت و در نتیجه برد آن افزایش یافته است. این هواپیما از موتور های جدیدتر T56-A-7 قدرت گرفته وارابه های فرود آن نیز نسبت به مدل A قوی تر شده است . شش فروند از این مدل با نصب چنگک های خاصی توانایی گرفتن چتر ماهوارها و محموله های فضایی محرمانه ایالات متحده در آخرین مرحله ورود به جو و قبل از فرود بر روی اقیانوس در هاوایی به پرواز در می آورد. مدل D در واقع گونه بهسازی شده ه مدل A بوده که در گونه های خاصی مجهز به اسکی و بوستر های جت کمکی برای کاهش طول باند پرواز نیز شده بود تا توانایی عملیات در دو قطب زمین را داشته باشد. C-130E مدل با برد بیشتر C-130B با دو مخزن سوخت نصب شده در زیر بال است. وهمچنین بهسازی های اوینونیکی وتجهیزات ناوبری از دیگر تغییرات داده در این مدل می باشد. مانند مدل E مدل C-130H نیز مجهز به موتورهای T56-A-T5 می باشد. مدل H از اوایل دهه هفتاد جایگزین مدل های قبلی شد. شایان توجه است که تولید این مدل اکنون به پایان رسیده است .

مدل جی آن 180 اینچ (6/4متر)کشیده تر از مدل استاندارد آن است.این ویژگی باعث شده مدل جدید تبدیل به هواپیمای ترابری با قابلیتهای بیشتری شود.بهمین خاطر ایتالیا 22 فروند و نیروی هوایی سلطنتی انگلیس 25فروندودانمارک 3 فروند سفارش داده است.


این هواپیمای مجهزبه مجموعه ی بسیار پیشرفته ای از سیستم های ارتباطی ودفاعی شامل رادیوهای چند باندی یو و وی اچ اف وسیستم گیرنده ی هشدار لیزری است.این اولین هواپیمای سی-130است که هم سوخت گیر وهم سوخت رسان است.این هواپیما قادر به انجام عملیات راهبردی و یا ماموریت های حمل ونقل تاکتیکی با انعطاف پذیری زیاداست جمعا 118 فروندهواپیمای سی-130جی وسی سی 130 جی در دنیا تحویل داده شده اند.


گونه های مختلف C-130 به تفکیک ماموریت:

ترابری تاکتیکی: تمامی مدل های ساخته شده شامل آخرین مدل: C-130J/J-30
تانکرسوخت رسان:KC-130T,KC-130R,HC-130P,HC-130N,HC-130H(N),KC-130H
KC-130F,KC-130F,KC-130B
فرماندهی وکنترل: EC-130Q,EC-130G, EC-130E(ABCCC)
گشت دریایی:C-130H-NP/PC-130H
عملیات ویژه:MC-130H,MC-130E
جستجوونجات:
HC-130P,HC-130N,HC-130H(N),HA-130H,HC-130 SC-130B/HC-130B
حمل افرادمهم VIP وشخصیت ها:VC-130H,VC-130B
شناسایی:RC-130B
مخصوص عملیات در قطبین:LC-130R,LC-130H,C-130D,C-130BL/LC-130F
کنترل اهداف پرنده: DC-130H,DC-130E,GC-130A/DC-130A
جنگ الکترونیک:EC-130H,EC-130E(RR),EC-130E(CL)
عملیات فضایی/موشکی:NC-130H,JC-130B,JC-130A
آزمایشی وارزیابی:RC-130S,JC-130H,NC-130E,JC-130E,NC-130B,NC-130A
هواشناسی:WC-130H,WC-130E,WC-130B توپخانه پرنده:AC-130U,AC-130H,AC-130E, هواپیمای ترابری تاکتیکی پیشرفته C-130J و : C-130J-30گونه های Jول-130 آخرین مدل از هواپیمای C-130با کابین شیشه ای و اویونیک دیجیتال وموتورهای جدید با ملخ های شش تیغه هستند. تغییرات انجام شده در مدل C-130J که از سال 1997ساخت آن شروع و از سال 2004 وارد خدمت شد است. C-130J-30 گونه کشیده تر مدل پایه بوده و بیش از 180سفارش برای این هواپیما داده شده که تا کنون 130فروند از آن تحویل داده شده است. شایان توجه است اولین فروندهواپیمای سوخت رسان KC-130J نیز در آوریل سال 2004 به سپاه تفنگداران دریایی تحویل داده شد.

کاکپیت:خدمه C-130J شامل خلبان کمک خلبان و افسر بارگیری هستند. این هواپیما در کابین شیشه ای آن از چهار نمایشگر چند منظوره کریستال مایع برای کنترل پرواز وناوبری بهره می گیردوهر دو خلبان نیز دارای یک نمایشگر سربالاHUD نیز می باشند.ناگفته نماند GPS /سیستم ناوبری اینرسیایی ساخت هانی ول وسیستم جلوگیری از برخورد در هوا و زمین و سیستم فرود ILS هم سامل مجموعه یکپارچه ناوبری هواپیما هستند.

بخش بار:محفظه بار C-130J حجم مفیدی در حدود 4500 فوت مکعب داشته وقابلیت جا دادن بارهای 37216 پاوندی را نیز دارد. برای مثال سه یونیت ضدزره حمل نفرات و پنج پالت استاندارد , 74 برانکارد, 92 سرباز کاملا مسلح یا 64 چترباز .قسمت بار مجهز به انواع تجهیزات بارگیری اعم از رولرها, بست ها ,ومحل های نصب کانتینرهایا صندلی های سربازان نیز می باشد.این هواپیما قادر به رهایی بار بدون علامت رهایی بار با دقت فوق العادهای انجام میدهد.

موتورها:C-130J
مجهز به چهار موتور توربوپراپ آلیسون AE2100D3 است که قدرت برابر با 4591 شفت اسب بخار داشته وهر کدام شش ملخ کامپوزیتی R391 ساخت داوتی را به گردش در می آورد.موتورها مجهز به سیستم کنترل الکترونیکی دیجیتال خودمختار (FADEC) هستند وسیستم اتوماتیک کنترل رانش (ATCS) نیز میزان قدرت را در هر کدام از موتورها بهینه می سازد. این هواپیما توانایی حمل 45900 پاوند سوخت را داشته و 18700 پاوند دیگر نیز در مخازن سوخت جداشونده زیر بال ها قابل حمل می باشد.
پرواز به قرن بیست و یکم با C-130
C-130J-30 توانایی حمل هشت پالت 463 لیتری و 93 برانکارد و 24 کانتیننر استاندارد آمریکایی CDS و 128 سرباز کاملا مجهز یا 92 چترباز را دارد.هواپیمای C-130J/J-30 حدود چهل و پنج درصد کمتر از مدلهای قبلی هزینه پرواز ونگهداری دارد. سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده KC-130J را بعنوان جایگزین برای KC-130F انتخاب کرده است. این هواپیما توانایی سوخت رسانی به انواع هواپیماهاو هلیکوپترها را داشته وسوخت رسانی در سرعت 100تا 270 نات قابل انجام است. ناگفته نماند از هر کدام از غلاف های سوخت رسانی 1135 لیتر سوخت در دقیقه تخلیه می شود. در روی زمین نیز این هواپیما توانایی سوخت رسانی به خودروها و هلیکوپترها را با آهنگ تخلیه ای در حدود 2270 لیتر در دقیقه داراست

هرکولس : اسب پیر و سخت کوش نیروی هوایی ارتش

در 14 خرداد ماه سال 1342 نیروی هوایی ارتش به یکی از رویایی ترین هواپیماهای خود یعنی هواپیمای ترابری سی-130 ( هرکولس) مجهز شد . این هواپیماها امکانات ترابری ارتش را به مقیاس فوق العاده ای افزایش دادند. هرکولس دارای 4 موتور است و حداقل به 5 نفر خدمه ( خلبان . کمک خلبان .مهندس پرواز.
ناوبر و مامور بارگیری ) نیازمند است. ارتش پس از سال 42 هم مدل های جدیدتر این هواپیما را در مقیاس وسیعی به عهده گرفت . ایران در طول جنگ به طور گسترده از هرکولس ها برای تخلیه مجروحین ، رساندن آذوقه و مهمات به رزمندگان ، جابه جایی نیروها و پیاده کردن چترباز استفاده کرد .
هرکولس قابلیت حمل 92 سرباز مسلح ، یا 64 نفر چترباز ، یا 74 نفر بیمار روی برانکارد و یا 22 تن بار را داراست.در زلزله بم هم 14 فروند از این هواپیماها مامور کمک رسانی به زلزله زدگان شدند .
این نکته هم جالب است که در تاریخ 7 آبان 1344 یک فروند از این هواپیماها با خدمه و خلبانان ایرانی ، برای اولین بار بر فراز اقیانوس اطلس در آمریکای شمالی فرود آمد ( 25 آبان 1344 ) .هواپیمای ترابری سی-130 هرکولس را باید بدون تردید اسب بارکش نه تنها نیروی هوایی کشورمان ، بلکه بسیاری از نیروهای هوایی کشورهای دیگر جهان به شمار آورد . نیروی هوایی ایران ابتدا در دهه 60 میلادی تعدادی( سی-130 ) مدل بی را خریداری نمود، ولی بعدا آن ها را به پاکستان فروخته و انواع پیشرفته تر آن یعنی( سی-130 ) ایی و اچ را جایگزین نمود ، که با وجود عمر و کارکرد فراوان ، همچنان سرپا و توانا می باشند.

با وجود این که خاطرات تلخی مانند سقوط هواپیمای فرماندهان نظامی در 7 مهر سال 1360 ، سقوط هواپیمای حامل خبرنگاران در آذرسال 84 در تهران در خاطر ما ایرانیان است ، اما این ها هیچ کدام از ارزش این هواپیمای افسانه ای کم نخواهد کرد و ما همچنان به خاطر خدمات بیشمار هرکولس ها در طول این 40 سال به آن ها مدیون هستیم !!!!

در ضمن خاطر نشان می کنیم که نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز46 فروند از این هواپیما مدل اچ وای رادر
سال1976خریداری کرده که ازاین تعداد20 تا 22فروند در حال سرویس دهی می باشند




هواپیماهای حامل فرمانده هان ارتش و سپاه در سال 1360



ترجمه و تالیف : moh-597

منبع :
http://www.spectrumwd.com/c130
http://www.theaviationzone.com/factsheets/c130.asp
www.artesh-iran.blogfa.com

اف ۳۵ .نگاهی دیگر(بخش اول)

دوستان گرامی در گذشته مقاله هایی را در مورد اف۳۵ برای شما دوستان گرامی در وبلاگ قرار دادیم.

اما با توجه به تغییرات و اقداماتی که بمنظور اصلاح و افزایش کارایی این جنگنده صورت گرفته مقاله زیر را در دو قسمت به شما دوستان تقدیم میکنیم.لازم به ذکر است مقاله زیر زحمت دوست عزیزمان MOH-597 است که در انجمن هوافضا آمده است

نگنده F35 ملقب با صاعقه 2 یک جنگنده همه کاره

جنگنده F35 ملقب با صاعقه 2 یک جنگنده همه کاره از طرحی مشترک توسط دو شرکت بزرگ هواپیما سازی آمریکا به منظور ضربه زدن سریع به دشمن طراحی و در نهایت توسط شرکت Pratt & Whitney ساخته می شود . این هواپیما بعد از پرواز اولیه نامزد گردید که در سالهای آینده 70 تا 90 درصد قدرت نیروی هوایی و دریای امریکا را در اختیار بگیرد . کل طرح ریزی اولیه این هواپیما برداشتی متفاوت از جنگنده F22 می باشد . تمامی مدلها مجهز به دوربین مادون قرمز ، سیستم کنترل کننده موشکهای هوابه هوا و هوابه زمین ، سیستم حمل بمب های فوق پیشرفته لیزری هدایت شونده و دستگاه فوق پیشرفته جنگ الکترونیک و سیستم لود مهمات می باشند . البته ذکر شده که قابلیت نصب و حمل جنگ افزارهای فوق پیشرفته را دارا می باشد که از ذکر نام آنها خودداری شده است .
تنها اشکالی که کارشناسان از این هواپیما گرفته اند این بود که هر مدل صرفا برای منظوری خاص طراحی گردیده که در پاسخ می توان گفت با توجه به تنوع مشخصات هر مدل امکان بکارگیری همه موارد در یک مدل تقریبا غیر ممکن است . لازم به ذکر است اولین پرواز این هواپیما بصورت آزمایشی در تاریخ 24 اکتبر سال 2000 می باشد و تا بحال فقط پرواز مدلهای آزمایشی با نامهای X35 انجام پذیرفته است و پیش بینی شده اولین پرواز رسمی آن البته فقط مدل A تا پایان سال 2006 انجام گیرد .

سالن ساخت شرکت Pratt & Whitney در حال ساخت F35





مراسم افتتاحیه در 24 اکتبر 2000

[

سیستم منحصر به فرد لود مهمات



نمایی از ساختمان سه مدل




مدل A :
این مدل به سفارش نیروی هوایی امریکا ساخته شده است نیروی هوایی امریکا بعد از بررسی های متعدد برروی جنگنده f22 طرحی را ارائه نمود که در آن علاوه بر اینکه مشکلات و معایب f22 رفع گردیده بود قابلیتهای جدیدی در آن در نظر گرفته شده بود این طرح اولیه توسط دو شرکت که ذکر شده بررسی و بعد از تغییراتی به وزارت دفاع امریکا عودت داده شد که پس از تصویب کار ساخت شروع گردید . در این مدل با تغییراتی که در بدنه آن داده شده مشکلات جنگهای هوابه هوا درهواپیماهای F15 و F22 کاملا رفع گردیده است و بطور کلی این هواپیما مدل ارتقاء یافته F16 می باشد .
این مدل از سوی وزارت دفاع امریکا بعنوان تنها مدل قابل صادر انتخاب گردید و مقرر شد با حذف یکسری از دستگاههای ناوبری اصلی در دو درجه 2 و 3 با قیمت پایه 45 میلیون دلار صادر گردد . بعد از اعلام این خبر کشورهای ایتالیا – هلند – اسرائیل – استرالیا – کانادا – دانمارک – ترکیه – نروژ و سنگاپور سفارشات خود را برای خرید مدل درجه 2 این هواپیما ارائه کردند که دولت امریکا با درخواست کشورهای ایتالیا و هلند موافق نکرد و به آنها مدل درجه 3 را پیشنهاد کرد البته لازم می دانم که ذکر کنم منظور از درجه 2 یا 3 ضعف یا عدم کیفیت نمی باشد بلکه صرفا بخاطر نوع دستگاه های حذف شده از روی آنها می باشد. پیش بینی می شود تحویل آن به بعد از سال 2008 می باشد .



نمایی زیبا از مدل A




مدل B :
هواپیمایی با قابلیت پرواز در ارتفاع کم با سرعت بسیار بالا می باشد و در حالت افقی هم امکان پرواز و نشستن در باندهایی با طول کم را نیز دارا می باشد . مهمترین ویژگی این مدل فوق العاده عمود پرواز بودن آن است بطوری که عنوان شده جایگزین کاملی برای هواپیمای قدیمی هریر AV-8B و هواپیمای هریر 2 می باشد و پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک با توجه به روابط خوب امریکا با انگلستان در اختیار این کشور نیز قرارگیرد . F35B دارای موتور توربوفنی بسیار قوی با قابلیت نشستن و برخاستن در زمینهای ناهموار می باشد که انتقال دادن ستون اصلی این هواپیما به عقب آن این قابلیت را ایجاد نموده و همچنین از دیگر تغییراتی که در آن داده شده انتقال سیستم ناوبری آن به عقب هواپیما اشاره کرد . از دیگر قابلیت های این مدل می توان به جانمایی تانرکهای سوخت آن را در کنار موتوربالابرنده اشاره کنیم که دسترسی به آن را نسبت به مدلهای دیگر آسان تر نموده است . قدرت اصلی این هواپیما توسط همان موتورتوربو فن و به شکل منحصر به فردی تامین می گردد بطوری که با تعبیه یک لوله خرطوی شکل این امکان را فراهم آورده تا در هنگام بلند شدن به صورت عمودی همزمان بصورت افقی حرکت کرده و بلافاصله به خود حالت جنگی بگیرد که این قابلیتی بود که مدتهاست نیروی دریایی امریکا جهت استفاده در ناوهای جنگلی خود به آن نیاز داشت . متاسفانه این مدل از F35 مشکلاتی از جمله پرداخت هزینه های گزاف برای نگهداری و هر پرواز و سنگینی وزن دارد که البته این بخاطر استفاده از سیستمهای بسیار پیشرفته می باشد که همین امر باعث سنگین شدن و هزینه نگهداری بالا آن شده است که این یکی از معایب اصلی آن می باشد . مهندسین در تلاشند تا سیستمی را طراحی کنند که علاوه برکاهش هزینه های گزاف نگهداری اندازه این مدل تغییر و درنتیجه وزن آنرا کاهش دهند .





مدل C :
می توان به جرات گفت که تمام مشخصاتی که باید یک جنگنده کامل داشته باشد این هواپیما داراست جنگنده ای فوق العاده چه از لحاظ طراحی چه از لحاظ حمل تجهیزات . این هواپیما که برای خدمت در نیروی دریایی امریکا ( البته نه بطور صرف ) طراحی و ساخته شده است از بین مدلهای ساخته شده f35 تنها این مدل به غلطک حمال مجهز گردید . مدل C مدل را می توان مدل ارتقاء یافته جنگنده F18-EF دانست . یکی از قابلیت های مهم این هواپیما شرکت در تک های انفجاری شبانه می باشد که می تواند با حداقل امکان ردگیری توسط راداهای دشمن نفوذ کرده هدف را منهدم و بازگردد . مدل C را می توان مدل ارتقاء یافته ای درنظر گرفته که بسیاری از معایب جنگنده های قبل از آن در آن برطرف شده که از جمله می توان به 35 درصد افزایش بال اشاره کرد که سبب شده که سوخت بیشتری حمل کرده و درحالی که هواپیما مسلح و سنگین است با سرعت بالا در ارتفاع کم حرکت کند . استفاده از تیغه دماغه بزرگتر و سکان و سطح پروازی بهتر ، قابلیت تا شدن بالها ، اصلاح کردن سیستم کنترل و نیرومند کردن ارابه فرود نسبت به مدلهای دیگرF35 را می توان نام برد . در این مدل دستگاه پیشرفته کنترل موشک در جنگهای هوابه هوا بکار رفته است از دیگر قابلیتهای این هواپیمای منحصر به فرد می توان سیستم فرود خودکار و طراحی و نصب سیستم فوق پیشرفته اژدرانداز اشاره کرد این سیستم به صورتی طراحی گردیده که خلبان قادر به کنترل اژدر شلیک شده خود می باشد






ترجمه ، تالیف و گردآوری : MOH-597

کوتاه و مختصر از بمب افکن B1

---

 

هواپیمای بی 1، از خانواده بمب افکن های سنگین وزن آمریکایی است که به عنوان جایگزینی برای هواپیمای بی 52 تولید شد. مدتها تفکر بر این بود که باید جانشینی شایسته که بتواند به خوبی از عهده وظیفه بمب افکن قدیمی و پا به سن گذاشته بی 52 بر آید، طراحی و تولید شود.چرا که هواپیمای بوئینگ 52، بمب افکنی بسیار قدیمی و متعلق به دهه پنجاه بود که جواب گوی نیازهای نیروی هوایی را نمی داد و همه روزه چند عدد از آن ها به جمع هواپیماهای از رده خارج شده با بازنشسته به موزه های هوایی سپرده می شدند. به خصوص با اعلام طرحی جدید برای بمب افکنی مدرن ملقب به بلک جک توسط شوروی سابق، دیگر برای نیروی هوایی آمریکا بمب افکن های پیر بی 52 حرفی برای گفتن نداشتند. در این جا بود که با ارئه طرح هواپیمای فوق مدرن B1-A، کارخانه راک ول اینترنشنال وظیفه تولید آن را بر عهده گرفت، اما پس از چندی، متخصصان متوجه آسیب پذیری بسیار بالای این بمب افکن در مقابل رادار شدند و در نتیجه تصمیم بر آن گرفته شد که گونه ای جدیدتر با امکانات بیشتر و ویژگی رادار گریزی بیشتر عرضه شود. نهایتاً موجب طراحی و تولید هواپیمای B1-B شد. هواپیمای B1-B یک بمب افکن دوربرد و میان قاره ای است که قابلیت شلیک انواع موشک های هوا به سطح ASM مانند کروز و بازه گوناگونی از بمب های همه منظوره و یا هدایت شونده و بمب های هسته ای را نیز دارا است. این بمب افکن بسیار پیشرفته، می تواند بدون سوخت گیری مجدد، از یک قاره به قاره ای دیگر سفر کند، ماموریت خود را انجام داده و سپس مراجعت کند. یکی از ویژگی های چشم گیر این بمب افکن، بالهای متغیر آن است که از تکنولوژی جمع شوندگی برای سرعت های بالا استفاده می کند.
در این فناوری، با عقب رفتن بال ها در سرعت های بالا، فشار وارده بر آنها کم شده در نتیجه از میزان پسای اضافی که بالها در سرعت های بالا تولید می کنند کاسته می شود. مزیت دیگر بال متغیر این است که برای برخاست، می تواند بالهای خود را به میزان حداکثر باز کرد تا با سرعت کمتری توانایی تیک آف وجود داشته باشد. هواپیمای B1-B از چهار موتور توربوفن F-101 GE با سیستم پس سوز استفاده می کند که توانایی کشش هر یک حدود 13500 کیلوگرم است. به دلیل داشتن چنین موتورهای قدرتمندی است که این هواپیما را می توان جز هواپیماهای مافوق صوت به حساب آورد، چرا که این بمب افکن می تواند با سرعت حداکثر 1.2 ماخ در سطح دریا پرواز کند که از این لحاظ نیز برتری قابل توجهی نسبت به هواپیمای B-52 دارد. این هواپیما طولی قریب به 44 متر داشته و عرض آن با بالهای کاملا باز حدود 40 متر بوده و با بالهای بسته به حدود 23 متر می رسد. حداکثر وزن برخاست این هواپیما بالغ بر 200 تن است که رقم جالبی است.
اولین مدل این هواپیما در سال 1985 تحویل شد و بعد از آن از سال 1986 به خدمت نیروی هوایی آمریکا در آمد و تا به امروز در سمت خود باقی است، هر چند که به تدریج ظهور بمب افکن هایی چون B-2 عرصه را بر وی تنگ کرده اند. این هواپیما برای پرواز به چهار خدمه شامل خلبان اصلی، افسر تهاجم، افسر دفاع نظامی و فرمانده هواپیما نیاز دارد. همچنین سقف پروازی این هواپیما، (یعنی حداکثر ارتفاعی که هواپیما قابلیت پرواز را دارد) حدود 9100 متر یا 3000 فوت است. قیمت این هواپیما بیش از 200 میلیون دلار است که رقم واقعاً سر سام آوری برای دارنده آن است و هزینه نگهداری آن نیز نسبتاً چیزی از قیمت آن کم ندارد. البته برنامه هایی برای بهینه سازی و بهبود بخشی از امکانات و توانایی های این بمب افکن قدرتمند و مخوف در دست تکمیل است که تا چند ماه آینده کامل شده و باز شاهد هواپیمای بمب افکن پیشرفته تر و توانمندتری از پیش باشیم.

مشخصات :
نوع کاربری: بمب افکن سنگین
کارخانه سازنده:راک ول اینترنشنال
تعداد خدمه: 4 نفر شامل 1نفر خلبان اصلی و 1 افسر تهاجم و یک نفر افسر دفاع نظامی و فرمانده هواپیما
آخرین قیمت: 283 میلیون دلار
نیروی محرکه: 4 عدد موتور توربوفن مدل F-101-GE-102 جنرال الکتریک با پس سوز و 30000پوند تراست در هر کدام با پس سوز
طول: 44.5 متر عرض: در حالت باز 41.8 متر و در حالت بسته 24.1 متر ارتفاع: 10.4 متر
وزن خالی:86180 کیلو گرم حداکثر وزن:216630 کیلو گرم
حداکثر سرعت:1448 کیلومتر بر ساعت یا 1.34 ماخ حداکثر ارتفاع پروازی: بیشتر از 30000 فوت
حداکثر برد: این بمب افکن دارای قابلیت سوخت گیری هوایی است و قابلیت قاره پیمایی دارد
توضیحات: بمب افکن بی-1 ای برای اولین بار در تاریخ 23 دسامبر سال 1974 پرواز کرد و نمونه اولیه مدل بی-1بی در تاریخ 18 اکتبر سال 1984 پرواز کرد

منبع:fighter.pib

        انجمن هوافضا

عقاب پرقدرت

F-15K Slam Eagle F-15K که با نام Slam Eagle شناخته می‏‎شود، هواپیمایی بسیار پیشرفته است که از جنگندهء موفق F-15E جهت نیروی هوایی جمهوری کره (ROKAF) اقتباس شده است. به سال 2002، نیروی هوایی کره جنوبی، جنگندهء F-15K را پس از رقابتی تنگاتنگ با چهار هواپیمای دیگر، به عنوان برندهء هواپیمای برنامهء F-X برگزیده شد. این چهار هواپیما عبارت بودند از: F-15K از شرکت بوئینگ، Rafale از شرکت داسو- برگه‏، Eurofighter Typhoon از اروپا و Su-35 از شرکت سوخوی. پس از برگزیده شدن F-15K، تعداد 40 فروند از آن سفارش داده شد و به تاریخ دسامبر 2005، اولین دستهء‌ چهار فروندی، تحویل نیروی هوایی کره جنوبی گشتند. دولت کره جنوبی، به تازگی بر آن شده است تا تعداد 20 فروند دیگر از هواپیماهای F-15K را سفارش دهد که انتظار می‏‎رود تحویل آنها از سال 2009 آغاز شود. هر فروند F-15K برای کره جنوبی‎، به قیمت حدود 100 میلیون دلار آمریکا قیمت گذاری شده است. یک فروند F-15K کره جنوبی، به هواپیمای استراتوتانکر KC-135 جهت سوختگیری هوایی نزدیک می‏شود یک جنگندهء بسیار پیشرفته F-15K دارای جزئیات بسیار پیشرفته‏ای است که نمونهء آنها هرگز در F-15E وجود ندارد. برای مثال سامانهء جستجوگر مادون قرمز AAS-42 IRST ، سایت سخنگوی نشانه‏روی داخل کلاه خلبان (JHMCS یا Joint Helmet Mounted Cueing System) و یک رادار بسیار پیشرفته به نام AN/APG-63(V)1 که مجهز به اسکن مکانیکی (MSA) می‎باشد. رادار بسیار پیشرفتهء «اسکن فعال الکترونیکی آرایه‏ای» یا Active Electronically Scanned Array موسوم به AESA نیز به صورت انتخابی می‏تواند بر روی F-15K نصب شود. جنگندهء F-15K قادر است انواع گوناگونی از تسلیحات بسیار پیشرفته نظیر موشکهای SLAM-ER را حمل و پرتاب نماید. دو موتور پرقدرت F110-GE-129 ساخت جنرال‏الکتریک، هر کدام توانی معادل 29400 پوند فیت (معادل 131 کیلونیوتن) را فراهم می‏آورند که افزون‏تر از توان موتور تعبیه شده در F-15E می‏باشد. کابین تمام دیجیتال در F-15K موشک SLAM-ER حادثه برای F-15K به تاریخ 7 ژوئن 2006، یک فروند جنگندهء F-15K به هنگام یک تمرین رهگیری شبانه در نزدیکی منطقه‏‎ای ساحلی به نام Pohang سرنگون شد و هر دو خلبان آن در دم کشته شدند. نیروی هوایی کره جنوبی، گروهی را جهت تحقیقات در نظر گرفت. اندکی بعد، گزارش رسمی نیروی هوایی در مورد علت سانحه منتشر شد. در این گزارش ذکر شده بود که علت سانحه، قرار گرفتن در وضعیت وارد آمدن فشار بیش از حد ثقل (g-LOC) به مدت 16 ثانیه به هر دو خدمه و از دست رفتن هوشیاری آنها بوده که منجر به خارج شدن کنترل هواپیما شده است. (در این حالت در اثر وارد شدن فشار بیش از حد گرانش، یا خون به مغز نمی‏رسد و یا خون زیادی وارد مغز می‏گردد که در هر دو حالت، این امر، مدت کوتاهی باعث بی‏هوشی موقت خلبان می‏گردد) پیامد این حادثه که جعبهء سیاه هواپیما نیز هیچگاه یافت نشد، آن گردید که یک دستگاه خودکار محدود کنندهء شتاب ثقل به نام GLC یا Limited Control anti g-LOC device در جنگنده‏های F-15K نصب شود. اما نکته‏ای که علاوه بر اینها، شک برانگیز می‏نمود، این بود که هر دو خدمهء جنگندهء کره‏ای، از خلبانان باتجربه نیروی هوایی کرهء جنوبی بودند و همچنین از دست رفتن هوشیاری هر دو خدمه، آن هم به مدت 16 ثانیه بسیار غیرمحتمل می‏رسید، زیرا حد نرمال از دست دادن هوشیاری به هنگام g-LOC حدود 2 تا 3 ثانیه می‏باشد. مشکلات F-15K ادامه دارند با زمین گیر شدن ده ها جنگندهء کره جنوبی در هفتهء گذشته، نیروی هوایی این کشور احساس ضعف شدیدی در مقابل نیروی هوایی مقابلش یعنی کره شمالی پیدا کرده است. این اولین بار است که این هواپیما به طور همزمان و به دلیل مشکلات فنی زمین گیر شده و از پرواز ممنوع می شوند. کمپانی بوئینگ به عنوان عامل اصلی تعمیر و نگهداری هواپیماها این کشور به شمار رفته و به این کشور دعوت شده اند. کره جنوبی مدلهایی از هواپیماهای جنگنده ی F-16 و F-15 امریکا را با نامهای F-15K و F-16K در اختیار دارد که حدود 60 درصد از آنها به همین دلیل از پرواز منع شده اند! نیروی هوایی کره جنوبی ابراز امیدواری کرده است که متخصصان کمپانی بوئینگ با راه اندازی سریع این هواپیماها بتوانند کمک شایانی به این کشور بکنند. دهها جنگنده کره جنوبی زمینگیر شدند اطلاعات بیشتر (1) اطلاعات بیشتر (2)

منبع:انجمن هوافضا

mig-25 در خدمت نیروی هوایی عراق

وزارت دفاع عراق درسال 1979 قرارداد خرید 240 فروند هوایپما و هلی کوپتر را بادفتر طراحی میگ منعقدکرد ولی مقامات شوروی اجرای قرارداد را مشروط به استقرار 18000 تن ازمستشاران خود در عراق کردند(در آن زمان کل پرسنل نیروی هوایی عراق به زحمت به 24000 نفر میرسید) با قبول شرایط از جانب عراق درسال 1980 تعداد 24 فروند mig-25 باحفاظت گردانی متشکل ازچندین فروند میگ-21 ومیگ-23 نیروی هوایی شوروی وارد عراق شدند و به این کشور تحویل داده شدند تکنیسینهای روس هم در بهار همان سال وارد خاک عراق شدندو در پایگاه شعیبیه درچند کیلومتری بصره درجنوب عراق مستقرشدند




درهنگام تجاوزعراق به ایران در31شهریور 1359شوروی رسما اعلام بیطرفی نمود ولی از مستشاران خود درعراق چندان نکاست درنتیجه این کشور عملا به نفع عراق و برضدایران وارد جنگ شد با این حال دلاورمردان نیروی هوایی ارتش باعلم به استراتژیک بودن پایگاه هوایی شعیبیه درنخستین حمله هوایی خود درجنگ 8 ساله مبادرت به بمباران پایگاه کردند وخسارات بسیار سنگینی به ان وارد کردندبه دنبال این حمله خلبانان نیروی هوایی ارتش درصبح روز بعدضربه نهایی خود را بر پیکر این پایگاه واردکردند و باقیمانده تاسیسات و ازهمه مهمتر باند فرودگاه رانابود کردند و عملا این پایگاه راازحالت عملیاتی خارج کردند
با انهدام کامل شعیبیه نیروهای شوروی مجبور به نقل مکان به پایگاه الولید (همان پاگاه معروف H-3)شدن درمنتاالیه غرب بغدادودر جاده ای منتهی به اردن شدندو درخیال خود فکر میکنند که اینجا ازدسترس ایرانی ها درامان خواهندبود اما باز هم عقابان نیروی هوایی در عملیاتی موسوم به حمله به H-3 در تاریخ 16 فروردین 1360 درعملیاتی که جهانیان راانگشت به دهان وحیرت زده کرد بلایی مشابه شعیبیه برسرپایگاه هوایی الولید (H-3) اوردند که دراین عملیات کوبنده بیش از80درصدازجنگنده ها وبمب افکن های سنگین نیروی هوایی عراق به تلی از اهن پاره تبدیل شد
دراوایل تابستان1360 تمامی mig-25 عراق به ان کشور تحویل داده شد:با شروع پروازهای جنگی mig-25 در تابستان 1361درمدت کوتاهی تعداد 4 فروند ازانها در نبردبا F-14A های ایران درماههای سپتامبر نوامبر ودسامبرهدف قرار گرفتند وبه همراه خلبانانشان منحدم شدند دریک درگیری غیر منتظره یک فروند MIG-25PD درارتفاع پایین هدف موشک سادواندر یک فروند F-5E قرارگرفت دریکی ازمهمترین درگیریهای هوایی جنگ یک فروند MIG-25 به خلبانی سرهنگ (محمدرایان) مشهور به شاهین اسمان (یکی از تکخال های نیروی هوایی عراق) همزمان هدف موشک فونیکس شلیک شده ازF-14 وگلوله های توپ یک فروند F-5E قرار گرفت
درطی سالهای 1366 و1367 هم چندین فروند MIG-25RB (شناسایی) هدف پدافند هوایی سپاه قرار گرفتند وساقط شدند

البته خلبانان فاکس بتهای عراقی که درمقابل دلاورمردان IRIAF صحبت چندانی نداشتند و چندین بار باانجام عملیاتهای متحورانه به هواپیماهای مسافربری حمله کردندکه نمونه بارز ان حمله به هواپیمای گلف استریم وزیر خارجه الجزایر که دردالان هوایی بین المللی در شمال ایران درحال پرواز بود وساقط کردن ان بود

فاکس بت های عراق ازنوع PD و RB بودند که بعدها طی سالهای 1364 تعدادی از آن هابه مدلهای RBTوPDS ارتقا یافتند برای جبران تلفات هواپیماهای ساقط شده ازسال 1364 به بعد مدلهای ارتقا یافته تحویل نیروی هوایی عراق شدند ازمشخصه های جالب دومدل RBT.PDS داشتن دو مخزن بزرگ رهاشدنی 5000 لیتری رها شدنی بود که به محض رهگیری توسط تامکتهای ایرانی انها رارها میکردند وفراررا به قرار ترجیح میدادند بعدها به کمک همین مخازن بود که فاکس بت های عراقی توانستندچندین باربه حریم هوایی عربستان تجاوز کنند وبه سلامت به پایگاهشان برگردند
درکنار مدلهای RBTوPDS شوروی ها مدل BM راهم با هدف ماموریت شناسایی به عراق دادند که تامکترهای ایرانی با هدف قراردادن 2 فروند از انها ناگهان باعث کنار گذاشتن انها شدند این مدل توانایی حمل موشک ضدرادار KH-58U راهم داشت



فاکس بت های عراق بعد از پایان جنگ با ایران هم مورد استفاده قرارگرفتند درجنگ دوم خلیج فارس درشب اول جنگ یک MIG25PD عراقی یک F/A18C نیروی دریایی امریکا را هدف قرارداد و دو فاکس بت هم ارایش جنگنده های متحدین رابه هم ریختند البته فاکس بتها همیشه هم موفق نبودند چون دو فروند از انها در درگیری باF-15C های امریکایی مورد اصابت موشکهای سایدواندر واسپارو قرار گرفتند وساقط شدند بعدازجنگ دوم خلیج فارس فاکس بت ها بازهم عملیاتی ماندند درسال1993انها چندین بار برفراز مناطق پرواز ممنوع عراق دیده شدند تااینکه یکی ازانها توسط یکF-16 امریکایی هدف قرارگرفت وساقط شد پس ازاین اتفاق عراقی ها با دقت بیشتری از فاکس بت های خود استفاده میکردند
درسال 1999 در دو مورد تامکتهای امریکایی به همراه F-15 ها دردرگیری با میگ-25 های عراقی که با شلیک تعداد زیادی موشک AIM-54C وAIM-120 همراه بود نتوانستند این پرنده های بلندپرواز را ساقط کنند فاکس بت های عراقی همواره توسط بهترین خلبانان عراقی هدایت میشدند وبه همین خاطر انها میدانستند که چگونه بجنگند و فرار کنند

ازسال 2000 به بعد فاکس بت های عراقی چند باربه حریم هوایی اردن وعربستان تجاوز کردند ومبادرت به عکسبرداری کردند وجنگنده های F-15 عربستان F-16 اردن نشان دادند که حریف این متجاوز قدرتمند نیستند
دررنهایت فاکس بتهای عراقی توانستند یک فروندبی سرنشین RQ-1B امریکایی راکه مشغول پرواز شناسایی بود هدف قرار دهند



با تمام این اوصاف MIG-25 های عراقی هرگز نتوانستند در جنگ سوم خلیج فارس شرکت کنند :چون در غرب بغداد در زیرخاک ارمیده بودند .علت این کار عراقی ها روشن نیست اما مسلما فاکس بت های عراقی دیگر قابل پرواز نیستن



منبع ماهنامه صنایع هوایی

انجمن هوافضا

تذرو نخستین جت آموزشی ساخت ایران

تاریخچهء تذرو:

جت آموزشی سبک JT-2-2 تذرو نخستین بار در سال 2000 به پرواز در آمد و در نمایشگاه هوایی کیش سال 2002 در معرض دید مردم قرار گرفت.
مجموعهء صنعتی اوج تکمیل کنندهء این طرح میباشد.در سال 1987 و در زمان جنگ ایران و عراق این مجموعه تاسیس شد هدف این مجموعه تولید لوازم یدکی ابتدایی برای هواپیماهای نهاجا و در کنار آن کار بر روی طرح اصلی یک پرندهء آموزشی/رزمی بود.این طرح برنامهء یاحسین نیز نامیده میشد که تاسیسات ساخت آن در حومهء فرودگاه مهرآباد قرار داشت و دارد.تذرو یک جت آموزشی سبک است که به منظور جایگزینی با هواپیماهای T-33A و F-5B که هر کدام به ترتیب 50 و 40 سال است که در خدمت این نیرو قرار دارند طراحی و ساخته شد این هواپیما توانایی حمل سلاح های سبک را به منظور عملیات رزمی/آموزشی و ضد شورش دارد حمل راکت اندازهای 7 تایی و همچنین تیربار های سبک را در چهار جایگاه زیر بالهایش دارد.در نمایشگاه هوایی کیش 2002 تذروی به نمایش عموم گذاشته شده بود که در واقع نمونهء سوم و تکمیل شدهء جت آموزشی سبک درنا بود که بر پایهء گزارشها در سال 1985 نخستین پروازش را انجام داده بود دومین نمونهء درنا رعد نامیده میشد که در حدود سال 2000 تکمیل و به پرواز در آمد بنابر این تذرو کنونی را میتوان سومین جت تکامل یافتهء پروژهء یا حسین دانست.این هواپیما که تا کنون تولید انبوهش شروع نشده و طرح آن از حدود 20 سال پیش شروع شده است در آینده به عنوان یک جت آموزشی سبک به منظور آموزشهای ابتدایی تا پیشرفته به کار خواهد رفت که پس از آن نمونهء پشتیبانی هوایی نزدیک آن هم تولید خواهد شد این نمونه که تا کنون تکمیل شده است از نظر ساختار داخلی برای ایفای نقش رزمی تقویت گردیده است.نیروی هوایی در سال 2003 تعداد 5 فروند تذرو را برای ارزیابی سفارش داده که تا به حال کار تکمیل یک پیش نمونه و سه تذرو عملیاتی تکمیل گردیده است این پرنده ها در یک برنامهء آزمایشی و ارزیابی از جهات آموزشی و رزمی و آزمایشهای پروازی و سازه ای به کار خواهند رفت.نیروی هوایی ایران 25 فروند دیگر از این هواپیما سفارش خواهد داد تا به طور کامل جایگزین هواپیماهای آموزشی F-5B که به تعداد 20 فروند در نیروی هوایی موجود است(13 فروند از این هوپیماها پیشتر F-5A بودند که طی برنامهء سیمرغ به F-5B تبدیل شدند)شود.

برنامهء آموزشی خلبانان نیروی هوایی در حال حاظر به شرح زیر است:
50 ساعت پرواز با F-33C بونانزا سپس 150 ساعت پرواز آموزشی با PC-7سپس دانشجو پیش از برگزیده شدن به عنوان خلبان F-5E و MiG-29A و F-14A به مدت 100 ساعت آزمایش پروازی دیگر را با هواپیمای F-5B و در نتهایت F-5F یا MiG-29UB پشت سر میگذارد.که با به خدمت درآمدن تذرو دانشجو به جای پرواز با F-5B و T-33A (رزرو) به این جت ساخت داخل منتقل میشود حال معلوم نیست که میزان پرواز آموزشی خلبانان با این پرنده 100 ساعت خواهد بود یا خیر.

تذرو با توجه به ظاهرش که دارای بال مستقیم و دم عمودی پسگرا میباشد شباهت به طرح Alberta Aerospace Phoenix Fanjet دارد.اما با وجود این پیدایش طرح آن در طی 20 سال پیش در میان هواپیماهای هم رده اش بی مانند بوده.پوستهء این هواپیما از مواد مرکب و یک اسکلت آلومینیومی محافظ ساخته شده و ارابهء فرود اصلی آن بر روی یک سازهء مقاوم در مقابل بار وارده قرار گرفته است.
موتور تذرو موتور جنرال الکتریک J-85-13 بدون پس سوز میباشد که علت آن وجود تعداد حدودو 30 الی 40 عدد آن در انبار لوازم یدکی F-5 های نیروی هوایی است.این موتور به هواپیما حداکثر سرعت 645 کیلومتر برساعت و سعود به ارتفاع38000 پایی را در 8 دقیقه ممکن میسازد.اگرچه تمام این ارقام تا پایان آزمایشها مشخص خواهد شد و تاکنون هیچ ارقامی در مورد قابلیتهای این جنگنده از سوی مسئولان نیروی هواییصریحا اعلام نشده.یکی دیگر از اهداف تذرو که در حال حاظر عملی نخواهد شد ورود به بازار صادرات بود که تذروی با یک موتور و اویونیک و صندلیهای روسی مناسب برای صادرات به کشورهای جهان سوم.قرار بود موتورهایی که برای MiG-AT و Yak-130تکمیل شده اند برای این هواپیما برگزیده شوند.همچون سایوز RD-2500 کلیموف RD-35 لیولکا- ساترن AL-55 و یا اوچنکو AL-222 برای نصب بر روی تذرو استفاده شوند.صندلی تذروهای کنونی دارای صندلیهای مارتین بیکر MK-15 که در هواپیمای PC-7 توربو ترینر و S.68 (توربو ترینر ایرانی)استفاده میشود در کل ممکن است به علت کم بودن این صندلیها در انبار لوازم یدکی نهاجا در ساخت تذروهای بعدی از صندلی زوزدا K-36L که در برخی جنگنده های روسی در خدمت نیروی هوایی ارتش است استفاده شود.

مشخصات JT2-2 تذرو:
پیشرانه=یک دستگاه موتور جنرال الکتریک J-85-13 با رانش 4080 پاوند در سطح دریا
کارایی=سرعت پیمایشی بیشینه:645 کیلومتر بر ساعت-سقف پرواز:11580 متر
اوزان=وزن برخواست بیشینه:8820 پاوند(4000 کیلوگرم)
اندازه ها:اطلاعات دقیقی در دست نیست.
جایگاه خلبان=استاد و دانشجو بر روی صندلی های پرتابی سبک مارتین بیکرMK-15

نمونه های تولیدی تذرو:
شماره سریال کنونی تذروهای ایران به شکل مقابل است یک کد سه رقمی 778 با یک خط فاصله سپس یک کد تک رقمی که بیانگر چندمین تذرو تولیدی میباشد.

تذرو 1-778
که مشخص نیست این شماره سریال مربوط به درنا یا رعد و یا هر دو بوده است.



تصویر فوق احتمالا مربوط به جت آموزشی درنا است

تذرو 2-778
نخستین نمونهء تکامل یافتهء تذرو که نخستین بار در نمایشگاه هوایی کیش در سال 2002 به نمایش درآمد و پروازهای نمایشی انجام داد این هواپیما دارای کابین خلبان با نشان دهنده های آنالوگ و موتور J-85-13 با دریچهء خروجی(Exhaust(دارای انحنا و لولهء پیتو آزمایشی.



نمایشگاه هوایی کیش




تذرو 3-778
این تذرو نخستین بار در تاریخ 31 شهریور 1386 در نمایش هوایی به مناسبت آغاز هفتهء دفاع مقدس به نمایش درآمد این تذرو دارای تفاوتهایی نسبت به 2-778 بود لولهء پیتو ساده کانپی بزرگتر برای دید بهتر و دریچهء هوای موتور متفاوت اگزوز بدون انحنا و در نهایت فاقد انحنای انتهای دم عمودی و بالهایی با زاویه نسبت سطح زمین همچنین مقدار بسیار کمی پسگرایی بالها.



تصویری از تذرو 3-778 و پشت سرش 2-778 (کار یکی از اعضای فروم)مربوط به روز رژهء 31 شهریور 1386

تذرو 4-778
که به تازگی کار تکمیل آن پایان یافت برای روز رژه 31 شهریور آماده شده بود که از طرف برخی منابع در نیروی هوایی خبر سقوط آن در روز 30 شهریور 1389 پیش از روز رژهء دفاع مقدس دچار نقص فنی شده و سقوط کرده گزارشات ضد و نقیضی از نجات هر دو خدمه و یا کشته شدن یکی و زنده ماندن دیگری به علت عمل نکردن راکت اجکت صندلیها به هر حال پرواز 2 فروند تذرو بر فراز مقبرهء آیت ا... خمینی که طبق قول داده شده قرار بود پرواز سه فروندی انجام شود بر صحت این موضوع احتمالی می افزاید.
این هواپیما از نظر ظاهری بیشتر شبیه به تذرو 3-778 میباشد با این تفاوت که دریچه های ورودی هوای آن مربعی شکل و کوچکتر بود.






تصاویر فوق احتمالا مربوط به نخستین پرواز 4-778


در نهایت پروژهء ساخت جت آموزشی یاحسین بیانگر تلاش مهندسانی ایرانی است که با وجود کمبود تجهیزات با تلاشی فراوان در پی ساخت یک جت آموزشی داخلی است هرچند تولید انبوه این جنگنده شروع نشده و تا به حال حدود 20 سال ازتاریخ این پروژه میگذرد.

منبع:انجمن هوافضا
Copy Right by JSF
بخشی از تاریخچهء تذرو از مجلهء Air International ماه مه 2003

جنگنده MiG-35A/D Super Fulcrum

 
عضو جدیدی از خانواده فولکروم

مقدمه:
جنگنده میگ-29، یکی از پرفروش ترین جنگنده های جهان بوده که تاکنون سود زیادی را نصیب سازندگان آن کرده است، شرکت میکویان پس از عدم موفقیت در جلب نظر مسئولان روسیه در زمینه طرح های خود برای جنگنده نسل پنجم، به توسعه و بهسازی جنگنده میگ-29 روی آورد که امروزه حاصل آن جنگنده فوق پیشرفته میگ-35 شده است، جنگنده میگ-35 در دو گونه اولیه (گونه A تک سرنشین) و گونه دو سرنشین D تولید شده است، لازم به ذکر است که گونه دو سرنشین این جنگنده تنها یک گونه آموزشی نمی باشد، بلکه اساس توسعه گونه دو سرنشین آن ایجاد جنگنده ای مانند Su-30 بوده تا با تقسیم کار میان خلبان و افسر تسلیحات فشار کار بر روی دو نفر تقسیم شود و عملیات ها نیز با ضریب اطمینان و دقت بالاتری انجام شوند.

مطلب روبرو از سایت رسمی شرکت میگ می باشد:
جنگنده میگ-35 جنگنده ای است از نسل 4++ که در ادامه طرح هایی مانند MiG-29K/KUB/M/M2 طراحی شده و اساس طراحی آن بر افزایش کارایی، توانایی عملیاتی و جامعیت توانایی های جنگنده بوده است، بطوری که از آن یک جنگنده چند منظوره ساخته است.
در مجموع می توان ویژگی های میگ-35 را به شرح زیر بیان کرد:
-سیستم های اطلاعاتی و هدفگیری نسل پنجم در سیستم های اویونیکی جنگنده بکار رفته است
-توانایی بکارگیری تسلیحات پیشرفته روسی و خارجی
-بقاپذیری بالا در میدان نبرد بواسطه سیستم های دفاعی یکپارچه بکار رفته در جنگنده

پیشرفته ترین سیستم های اویونیکی در کنار تسلیحات پیشرفته به جنگنده میگ-35 اجازه می دهند تا ماموریت های مختلفی را به انجام برساند:
-برتری هوایی برعلیه جنگنده های نسل چهار و پنج
-انجام عملیات های هوا به سطح بدون وارد شدن به محدوده دفاعی دشمن در روز و شب و در تمام شرایط آب و هوایی
-انجام عملیات های شناسایی به کمک تجهیزات الکترو-اپتیک و رادیو-تکنیکال
-انجام عملیات های گروهی و انجام کنترل هوایی علیه گروه جنگنده ها

تغییر های ایجاد شده در ساختار جنگنده بر اساس موفقیت های بدست آمده در طرح های MiG-29K/KUB/M/M2 می باشد که شامل موارد زیر می باشد:
-افزایش توانایی حمل تسلیحات در نه جایگاه حمل سلاح
-افزایش حمل سوخت، توانایی سوختگیری هوایی و امکان سوخترسانی به جنگنده هم گروه (عملکرد بعنوان یک تانکر کوچک)
-بدنه و سیستم های اصلی ساخته شده از مواد ضد خوردگی که امکان استفاده از جنگنده برروی ناو و استفاده در مناطق گرم و مرطوب را فراهم می آورد.
-کاهش چشمگیر بازتابش راداری
-سیستم پرواز با سیم با کنترل چهارگانه


در حین طراحی میگ-35 بیشترین توجه به افزایش توانایی های عملیاتی آن اختصاص داده شده است:
-اعتماد پذیری هواپیما، موتورها و اویونیک بطور چشمگیری افزایش یافته است
-زمان دوره های بین اورهال جنگنده افزایش یافته است
-هزینه پرواز جنگنده دو و نیم برابر کمتر از میگ-29 است
-در زمان طراحی توانایی نگهداری حین فعالیت عملیاتی برای جنگنده پیش بینی شده است

مجموعه ای از رهیافت های تکنیکی و تکنولوژیکی نظیر سیستم تولید اکسیژن حین پرواز نیز به جهت افزایش آزادی عملیاتی در طراحی جنگنده منظور شده اند، پیشران جنگنده شامل دو موتور RD-33MK با نیروی تولیدی بیشتر نسبت به نمونه های قبلی است که نسبت به نوع اصلی موتور های RD-33 دود به مراتب کمتری نیز تولید می کند، همچنین سیستم کنترل الکترونیکی موتور ها نیز به افزایش اعتماد پذیری و عمر خدمتی موتور ها کمک می کند، علاوه بر این در صورت تقاضای مشتری امکان استفاده از موتورهای RD-33MK مجهز به سیستم تغییر بردار رانش نیز وجود دارد که برتری مطلق جنگنده در نبردهای هوایی نزدیک را تضمین می نماید و پیشتر برروی جنگنده آزمایشی MiG-29M OVT نیز با موفقیت آزمایش شده اند.


میگ-35 مجهز به مجموعه اویونیکی نوینی است که تماما بر اساس تکنولوژی های جدید بوجود آمده است، رادار چند کاره آرایه ای بکار رفته در جنگنده میگ-35 بواسطه فاکتورهای زیر بر نمونه های مشابه خود برتری می یابد:
-افزایش برد در فرکانس های عملیاتی
-افزایش تعداد اهداف قابل کشف، ردیابی و حمله
-افزایش برد کشف
-افزایش وضوح در حین نقشه برداری سطحی
-بقا پذیری بالا و مقاومت در برابر اقدامات الکترونیک دشمن

سیستم IRST جدید میگ-35 مرکب از تجهیزات هدفگیری مادون قرمز، تلوزیونی و لیزری است که به کمک تکنولوژی های فضایی توسعه یافته است بگونه ای که این سیستم ها پیش از این در صنعت هوانوردی بکار نرفته اند. ویژگی جدید این سیستم توانایی کشف، ردیابی و قفل روی اهداف از فواصل بسیار دور است، توانایی که در تمامی ساعات شبانه روز دارد و می توان از آنها برای مسافت یابی، نشانه گذاری و... نیز بر علیه اهداف سطحی و هوایی استفاده کرد، هر چند سیستم IRST جدید بهمراه سایت نشانه روی جدید کلاه خلبان برروی جنگنده نصب شده است، اما امکان نصب غلاف هدفگیری ویژه ای با توانایی های بمراتب بیشتر بر روی جنگنده نیز وجود دارد.

میگ-35 به یک مجموعه دفاعی نیز مجهز می باشد که شامل موارد زیر است:
-سیستم شناسایی رادیو الکتریک و سیستم اقدام متقابل الکترونیک
-سیستم جدید کشف حمله موشکی و تابش لیزری
-پخش کننده چف/فلیر بمنظور فریب موشک های هوا به هوا

علاوه بر تسلیحات ارائه شده برروی جنگنده های MiG-29K/KUB/M/M2 بهمراه میگ-35 مجموعه تسلیحات جدیدی ارائه شده که پیش از این برای صدور به هیچ کشوری ارائه نشده است، این تجهیزات جدید و دوربرد به میگ-35 اجازه انجام حملات بر علیه دشمن بدون ورود به محدوده دفاعی آنها را می دهند.
معماری باز اویونیک جنگنده امکان نصب تجهیزات و تسلیحات جدید روسی و خارجی را بنا به خواست مشتری به MiG-35 می دهد، هر دو نمونه A و D دارای ساختار یکسان بوده و از لحاظ تجهیزات موجود یکسان اند. بهمراه میگ-35 مجموعه کامل آموزشی نظیر شبیه سازهای رایانه ای پرواز و شبیه ساز های انجام عملیات ارائه شده اند. در نهایت باید گفت شرکت میگ آماده است تا با شرکت های مختلف به اجرای برنامه های مشترک توسعه و بهسازی گونه اولیه میگ-35 نیز بپردازد.

F-111(جنگنده بمب افکنی پیر)

 

 

 
تاریخچه تولید
در اوایل دهه 1960 میلادی هر دو نیروی هوایی و دریایی آمریکا نیاز به جنگنده ای جدید داشتند . «رابرت مک نامارا» که در آن زمان وزیر دفاع وقت آمریکا بود با توجه به نیاز های مشترک این دو نیرو پیشنهاد کرد تا به منظور صرفه جویی در هزینه های طراحی و تولید ، جنگنده ای مشترک برای هر دو نیرو تولید شود وی پیش از آن نیز پیشنهاد استفاده نیروی هوایی از جنگنده موفق نیروی دریایی F-4 Phantom II را نیز ارائه کرده بود . بدین منظور در سال 1960 مناقصه ای با عنوان Tactical Fighter Experimental یا TFX برگزار گردید و از شرکت های فعال در زمینه هوانوردی درخواست گردید تا طرح های خود را بر اساس شرایط ذکر شده در مناقصه ارایه کنند . بعضی از شرایطی که برای جنگنده در مناقصه ذکر شده بود عبارت بود از :
وزن خالی در حدود 20 تن
حداکثر وزن برخاست در حدود 50 تن
حداکثر سرعت در ارتفاع پایین : 1.2 ماخ
حداکثر سرعت در ارتفاع بالا :2.5 ماخ
حداقل شعاع عملیاتی : 890 مایل (1430 کیلومتر)
تا اواخر سال 1961 شرکت های مطرحی همچون بوئینگ ، جنرال داینامیکز ، لاکهید ، نورثروپ گرومن ، مک دانل داگلاس و چند شرکت دیگر طرح هایی را ارائه کرده بودند . پس از بررسی طرح ها نیروی هوایی و دریایی اعلام کردند که هیچ کدام از طرح ها ، طرح کامل و جامعی نبوده ولی طرح های شرکت بوئینگ و شرکت جنرال داینامیکز بهتر از سایر طرح ها به نظر می رسند . پس از مدتی بررسی ، هر دو نیرو اعلام کردند که طرح شرکت بوئینگ را به عنوان طرح برگزیده انتخاب کردند ولی «رابرت مک نامارا » وارد عمل شد و تصمیم آنان را نقض کرد و طرح شرکت جنرال داینامیکز را برنده مناقصه اعلام کرد (دلیل این عمل آن بود که طرح شرکت جنرال داینامیکز اقتصادی تر به نظر می رسید ) .بلافاصله بعد از اعلام طرح شرکت جنرال داینامیکز به عنوان برنده مناقصه ، تلاش ها برای ساخت هواپیما آغاز شد . هواپیمای جدید که اکنون F-111 نامیده میشد از دو موتور توربوفن TF30-P-100 شرکت پرات اند ویتنی بهره میبرد و بالهای آن بطور متغیر طراحی شده بود . همچنین طراحی کابین هواپیما نیز در نوع خود بی سابقه بود ، تا قبل از این پروژه در همه جنگنده ها نحوه طراحی کابین خلبان و کمک خلبان به این صورت بود که کابین خلبان در جلوی جنگنده قرار می گرفت و کابین افسر تسلیحات یا کمک خلبان در پشت سر خلبان قرار می گرفت ولی در F-111 طرز طراحی کابین خدمه به طور Side by side بود یعنی خدمه همانند هواپیماهای مسافربری در کنار یکدیگر می نشستند .
 

 

 
در اوایل دهه 1960 میلادی هر دو نیروی هوایی و دریایی آمریکا نیاز به جنگنده ای جدید داشتند . «رابرت مک نامارا» که در آن زمان وزیر دفاع وقت آمریکا بود با توجه به نیاز های مشترک این دو نیرو پیشنهاد کرد تا به منظور صرفه جویی در هزینه های طراحی و تولید ، جنگنده ای مشترک برای هر دو نیرو تولید شود وی پیش از آن نیز پیشنهاد استفاده نیروی هوایی از جنگنده موفق نیروی دریایی F-4 Phantom II را نیز ارائه کرده بود . بدین منظور در سال 1960 مناقصه ای با عنوان Tactical Fighter Experimental یا TFX برگزار گردید و از شرکت های فعال در زمینه هوانوردی درخواست گردید تا طرح های خود را بر اساس شرایط ذکر شده در مناقصه ارایه کنند . بعضی از شرایطی که برای جنگنده در مناقصه ذکر شده بود عبارت بود از :
وزن خالی در حدود 20 تن
حداکثر وزن برخاست در حدود 50 تن
حداکثر سرعت در ارتفاع پایین : 1.2 ماخ
حداکثر سرعت در ارتفاع بالا :2.5 ماخ
حداقل شعاع عملیاتی : 890 مایل (1430 کیلومتر)
تا اواخر سال 1961 شرکت های مطرحی همچون بوئینگ ، جنرال داینامیکز ، لاکهید ، نورثروپ گرومن ، مک دانل داگلاس و چند شرکت دیگر طرح هایی را ارائه کرده بودند . پس از بررسی طرح ها نیروی هوایی و دریایی اعلام کردند که هیچ کدام از طرح ها ، طرح کامل و جامعی نبوده ولی طرح های شرکت بوئینگ و شرکت جنرال داینامیکز بهتر از سایر طرح ها به نظر می رسند . پس از مدتی بررسی ، هر دو نیرو اعلام کردند که طرح شرکت بوئینگ را به عنوان طرح برگزیده انتخاب کردند ولی «رابرت مک نامارا » وارد عمل شد و تصمیم آنان را نقض کرد و طرح شرکت جنرال داینامیکز را برنده مناقصه اعلام کرد (دلیل این عمل آن بود که طرح شرکت جنرال داینامیکز اقتصادی تر به نظر می رسید ) .بلافاصله بعد از اعلام طرح شرکت جنرال داینامیکز به عنوان برنده مناقصه ، تلاش ها برای ساخت هواپیما آغاز شد . هواپیمای جدید که اکنون F-111 نامیده میشد از دو موتور توربوفن TF30-P-100 شرکت پرات اند ویتنی بهره میبرد و بالهای آن بطور متغیر طراحی شده بود . همچنین طراحی کابین هواپیما نیز در نوع خود بی سابقه بود ، تا قبل از این پروژه در همه جنگنده ها نحوه طراحی کابین خلبان و کمک خلبان به این صورت بود که کابین خلبان در جلوی جنگنده قرار می گرفت و کابین افسر تسلیحات یا کمک خلبان در پشت سر خلبان قرار می گرفت ولی در F-111 طرز طراحی کابین خدمه به طور Side by side بود یعنی خدمه همانند هواپیماهای مسافربری در کنار یکدیگر می نشستند .


 
در 21 دسامبر 1964 اولین پرواز F-111 انجام شد و نمونه مخصوص نیروی هوایی که با کد F-111A شناخته می شد در تاریخ 18 جولای 1967 وارد خدمت گردید . همزمان با طراحی نمونه مخصوص نیروی هوایی ، نمونه دیگری با کد F-111B نیز به منظور خدمت در نیروی دریایی طراحی شد . عملکرد نامناسب این نمونه باعث شد تا نیروی دریایی استفاده از آن را در سال 1968 لغو کند و هواپیمای F-14 Tomcat را جانشین آن سازد .
مدلهای مختلف :

F-111A
این مدل نمونه اولیه ای بود که وارد خدمت گردید و از موتور های TF30-P-3 بهره می برد . هواپیماهای این مدل از اویونیک Mark I بهره می بردند که شامل سیستم های راداری AN/APQ-113 و AN/APQ-110 و AJQ-20 بود . از مدل A تعداد 158 فروند تولید شد .
اولین اف 111 در تاریخ 18 جولای 1967 تحویل اسکادران 428 هنگ 474 شکاری مستقر در نیومکزیکو شد و به تدریج سه اسکادران جنگنده اف 111 تشکیل شد . بعد از مدتی 6 فروند اف 111 راهی جنوب شرق آسیا شدند تا مورد آزمایش در شرایط جنگی قرار بگیرند . بعد از یک ماه 3 فروند از 6 فروند ارسالی ساقط شده بودند و آزمایشات متوقف شده بود . بعد از بررسی مشخص شد که سقوط این 3 فروند به خاطر سوء عمل خدمه بوده نه آتش پدافند دشمن . همچنین بعضی از بررسی ها مشخص کرد که پیمانکاری که وظیفه تولید بالهای جنگنده را داشته از مواد غیر استاندارد استفاده کرده و با رشوه دادن به بازرسان بر عمل خود سرپوش گذاشته بود . به این خاطر قرار شد تا قسمت مورد نظر برای تمام هواپیما ها مجددا ساخت و نصب گردد .
پس از انجام پاره ای تغییرات ، سال 1972 ویتنامی ها مجددا اف 111 را در آسمان مشاهده کردند . طی عملیات Linebacker II از F-111 استفاده وسیعی شد . این هواپیما برای انجام ماموریت خود نیازی به سوختگیری هوایی نداشت و قادر بود تا 4 برابر یک فروند F-4 Phantom II مهمات با خود حمل کند . هواپیمای جدید کم کم داشت ارزش واقعی خود را به رخ همگان می کشید . طی عملیات Linebacker II مجموعا 4000 سورتی پرواز عملیاتی توسط اف 111 انجام شد و فقط 6 فروند طی این همه پرواز آسیب دیدند .
بعد از جنگ ویتنام 42 فروند هواپیمای F-111A به نمونه مخصوص جنگ های الکترونیکی EF-111 ارتقا داده شدند . 4 فروند نیز به استاندارد C ازتقا یافته و به نیروی هوایی استرالیا انتقال یافتند . مابقی هواپیماهای این مدل در سال 1992 از خدمت بازنشست شدند .
همچنین 3 فروند از پیش نمونه های این مدل برای تحقیقات بیشتر به ناسا انتقال یافتند .


 

F-111B
این نمونه قرار بود تا بعنوان جنگنده رهگیر دوربرد نیروی دریایی در مقابل بمب افکن ها و موشک های ضد کشتی شوروی ایفای نقش کند . این نمونه با رادار قدرتمند AN/AWG-9 تجهیز شده بود و قابلیت حمل و شلیک 6 فروند موشک دوربرد هوا به هوای AIM-54 Phoenix را دارا بود . از آنجایی که شرکت جنرال داینامیکز نجربه ای در تولید جنگنده های ناونشین نداشت از شرکت گرومن برای ساخت این نمونه کمک گرفته شده بود . این مدل کمی کوچکتر از نمونه A بود ولی طول بالهای آن حدود 2 متر بیشتر از نمونه A بود .
نیروی دریایی تقاضای جنگنده ای که قابلیت حمل راداری48 اینچی را داشت ولی ساختار اف 111 تنها توانایی حمل راداری 36 اینچی را داشت . همچنین حداکثر وزن برخاست مورد نیاز نیروی دریایی 50000 پوند بود ولی اف 111 در بهترین شرایط حداقل 55000 پوند وزن داشت . ولی در هر دو مورد وزیر دفاع وقت مک نامارا اعمال نفوذ کرد و نیروی دریایی را مجبور به کنار آمدن با شرایط اف 111 کرد .
تلاشهایی برای حل مسئله وزن اضافی انجام شد ولی این تلاش ها تنها کار را خرابتر کردند . گذشته از وزن زیاد هواپیما برای یک ناو هواپیمابر ، اف 111 هنگام اپروچ به ناو برای فرود دید کمی داشت و فرود با آن بسیار خطرناک و سخت بود .
با تلاشهای آدمیرال توماس کونولی (معروف به تامکت) پروژه F-111B لغو شد و مناقصه ای دیگری برای ساخت جنگنده مورد نیاز نیروی دریایی انجام شد . مناقصه ای که شرکت گرومن برنده آن شد و با استفاده از سیستم راداری و موشکی F-111B و همچنین سیستم بالهای متغیر اف 111 ، جنگنده جدیدی با نام F-14 Tomcat را طراحی و تولید کرد.

F-111C
این مدل نمونه صادراتی F-111A برای نیروی هوایی استرالیا بود . 24 فروند در سال 1963 سفارش داده شدند ولی تحویل آنها تا سال 1973 به تعویق افتاد . 4 فروند از این نمونه با حفظ قابلیت تهاجمی خود به مدل مخصوص عملیات های شناسایی RF-111C تبدیل شدند .
هواپیماهای این نمونه قادر به حمل سیستم هدف یاب Pave Tack بودند و بعد ها مورد یکسری تغییرات در اویونیک قرار گرفتند . تغییراتی همچون :
تعویض رادار AN/APQ-113 با نمونه قویتر AN/APQ-169
اضافه کردن GPS ، ارتقا کامپیوتر هواپیما ، اضافه کردن صفحه نمایش های چند منظوره در کابین و ارتقا موتور ها به استاندارد TF30-P-108/109RA

F-111D
هواپیماهای این نمونه عبارت بود از ساختار قدیمی F-111A با اویونیک MARK II
و موتورهایی قویتر . اولین نمونه در سال 1967 سفارش داده شد ولی مشکلات بسیاری باعث شد تا تحویل آن تا سال 1974 به تعویق بیفتد . از این نمونه نیز 96 فروند ساخته شد . رادار نصب شده در هواپیماهای این نمونه AN/APQ-114 بود .
اویونیک این مدل قابلیت های زیادی را به هواپیما اضافه می کرد ولی مشکلات زیادی را هم ایجاد می کرد . مشکلاتی که باعث شد تا این نمونه در سال 1992 از خدمت بازنشست شود .

F-111E
هواپیماهای این نمونه برای جلوگیری از بروز همان مشکلاتی که برای مدل D پیش می آمد از اویونیک قدیمی MARK I استفاده می کردند . اگر چه در ترتیب الفبایی مدل E بعد از مدل D قرار دارد وای این مدل عملا زودتر از مدل D وارد خدمت شد . اولین پرواز F-111E در 20 آگوست 1969 صورت گرفت و مجموعا 94 فروند از مدل E تولید شد . هواپیماهای این نمونه در عملیات طوفان صحرا (آزادسازی کویت) نقش وسیعی داشتند و در سالهای 1993 و 1994 به انبارهای نیروی هوایی فرستاده شدند .
F-111F
این نمونه آخرین مدلی بود که برای نیروی هوایی تولید شد . هواپیماهای این نمونه با اویونیک رفع عیب شده MARK IIB مجهز شده بودند . از این نمونه 106 فروند بین سالهای 1971 تا 1976 تولید شد . رادار نصب شده در این نمونه AN/APQ-144 بود که بعدها با نمونه های AN/APQ161 و AN/APQ-71 تعویض شد . هواپیماهای این نمونه به سیستم هدف یاب AVQ-26 نیز مجهز بودند .
از هواپیماهای این نمونه در عملیات های El Dorado Canyon بر ضد لیبی و Desert storm بر ضد عراق استفاده شد .
آخرین فروند از این نمونه در 27 جولای 1996 بازنشست شد .

FB-111A
این مدل نمونه ای از F-111A بود که جهت انجام بمباران های استراتژیکی تغییراتی بر روی آن صورت گرفته بود . از این نمونه برای بازنشسته کردن B-58 و بعضی از نمونه های قدیمی B-52 استفاده شد . در ابتدا قصد بر آن بود تا 263 فروند از این نمونه تولید شود ولی بعدا این عدد به 76 فروند کاهش یافت . اولین نمونه در سال 1968 وارد خدمت گردید . FB-111A در حدود 650 میلیمتر دراز تر از F-111A بود که این درازی بیشتر قابلیت حمل 2124 لیتر سوخت اضافی را به آن میداد . ارابه های فرود این مدل نیز برای تحمل وزن برخاست بیشتر تقویت شده بود . هواپیماهای این نمونه نیز از اویونیک MARK IIB استفاده می کردند . از نظر تئوری و بر روی کاغذ هواپیماهای این نمونه قادر به حمل پنجاه تیر بمب 750 پوندی MK-117 بودند ، مسئله ای که هیچگاه صحت آن به صورت عملی تایید نشد .
بعد از ورود به خدمت B-1B تمام FB-111A های عملیاتی با حذف بعضی قسمت ها از نقش بمب افکن استراتژیک به بمب افکن تاکتیکی تغییر یافتند و مجددا با نام F-111G نامگذاری شدند و بطور عمده به منظور پروازهای تمرینی به کار گرفته شدند . این هواپیماها نیز در سال 1993 بازنشست شدند .

EF-111A
نمونه مخصوص جنگ الکترونیک که جهت جایگزینی EB-66 طراحی و تولید شد . قرارداد تولید EF-111A در سال 1974 به عهده شرکت گرومن گذاشته شد و اولین نمونه در تاریخ 10مارس 1977 وارد خدمت شد . تا سال 1985 که خط تولید EF-111A تعطیل شد 42 فروند عملیاتی شده بودند . این نمونه نیز در حمله به لیبی و عراق نقش وسیعی را ایفا نمود . این نمونه نیز در سال 1998 بازنشست شد و قرار است که نقش آن به عهده EA-18G گذاشته شود .
 
 

 

تسلیحات قابل حمل
هواپیماهای اف 111 از ابتدا به خاطر توانایی شان در حمل مقادیر زیادی مهمات همواره مورد توجه بوده اند . بطور مثال یک فروند اف 111 در جنگ ویتنام بیش از 4 فروند فانتوم مهمات بار گزاری می کرد و راهی میدان عملیات می شد . در این قسمت با تسلیحات قابل حمل توسط اف 111 آشنا می شوید :
توپ M61 Vulcan
اکثر مدلهای اف 111 به جز مدلهای EF-111A و FB-111A و F-111G قادر به حمل یک قبضه توپ 20 میلیمتری با 2084 تیر فشنگ بودند .
تسلیحات متعارف
بمب های سقوط آزاد
MK-82
MK-83
Mk-84
MK-117
انواع بمب های خوشه ای
بمب های هدایت شونده
GBU-10
GBU-12
GBU-15
GBU-28
موشک های زمین به هوای
AGM-130
AGM-69
تسلیحات اتمی
همه مدلهای اف 111 به جز EF-111A و مدل صادراتی به نیروی هوایی استرالیا قابلیت حمل سلاح های اتمی سقوط آزاد را دارا بودند . همچنین مدل FB-111A توانایی حمل دو تیر موشک اتمی AGM-69 SRAM را دارا بود.
در ضمن همه مدلهای اف 111 قابلیت حمل بمب های هدایت لیزری را دارا بودند ولی فقط مدلهای F-111C و F-111F توانایی هدف یابی و هدایت دقیق بمب ها را دارا بودند . در ضمن F-111C صادر شده به استرالیا قابلیت حمل سلاح های اتمی را دارا نمی باشند ولی توانایی شلیک موشک های AGM-84 Harpoon و AGM-88 HARM و AGM-142 را دارا هست .
 
 

عمر خدمتی :
هواپیمای اف 111 در طول بیش از 3 دهه عمر خدمتی خود میدان های جنگ زیادی را تجربه کرده اند که از مهمترین این میدان ها می توان به جنگ ها و عملیات های زیر اشاره کرد .
شرکت در جنگ ویتنام
شرکت در حمله به لیبی در سال 1986
شرکت در حمله به عراق در سال 1991
شرکت در حمله به بوسنی در سال 1995 ( فقط EF-11A )
موفقیت در نبرد هوایی :
از آنجا که اف 111 توانایی اندکی در حمل موشک های هوا به هوا دارا می باشد و همچنین وظیفه اصلی آن درگیری با اهداف زمینی است شکار های زیادی توسط اف 111 انجام نشده است . تنها یک مورد شکار به طور رسمی برای F-111 ثبت شده و آن هم مربوط به عملیات طوفان صحرا می باشد . زمانی که یک فروند EF-111A توانست با انجام مانور های سریع باعث برخورد یک فروند Mirage F1 عراقی به زمین شود .ذکر این نکته ضروری می باشد که جنگنده اخلالگر الکترونیکی EF-111A هنگام پرواز کاملا غیر مسلح می باشد .
فروش به کشور خارجی :
استرالیا :
اف 111 تنها به نیروی هوایی استرالیا صادر شد . در سال 1963 استرالیا سفارش 24 فروندی خود را به آمریکا ارائه کرد ولی تحویل هواپیماها تا 10 سال بعد یعنی در سال 1973 به تعویق افتاد . مدل این هواپیماها F-111C بود که مدتی بعد از تحویل 4 فروند به RF-111C تبدیل شدند . همچنین در سال 1982 4 فروند F-111A نیروی هوایی آمریکا به F-111C تبدیل و به نیروی هوایی استرالیا تحویل داده شد . در سال 1992 نیز بعد از بازنشسته شدن F-111G در نیروی هوایی آمریکا ، 18 فروند از این هواپیماها به استرالیا فروخته شد . اف 111 موجود در نیروی هوایی استرالیا تاکنون در هیچ نبردی شرکت نجسته اند . در سال 1991 و هنگام حمله به عراق نیز آمریکا درخواست کرد تا استرالیا RF-111C های خود را به منطقه بفرستد که استرالیا درخواست امریکا را رد کرد .
انگلستان :
نیروی هوایی سلطنتی انگلستان نیز رد سال 1967 سفارش 50 فروند F-111K را ارائه کرده بود . سفارشی که یکسال بعد به بهانه قیمت زیاد اف 111 لغو شد و انگلستان به جای آن F-4 Phantom II را خریداری کرد .
مشخصات :
خدمه : 2 نفر – خلبان و افسر تسلیحات
طول : 22.4 متر
ارتفاع : 5.22 متر
دهانه بالها : 19.2 متر در حالت کاملا باز - 9.74 در حالت کاملا بسته
وزن خالی : 21537 کیلوگرم
وزن بارگیری شده : 37577 کیلوگرم
حداکثر وزن برخاست : 44896 کیلوگرم
موتور : دو عدد TF30 ساخت شرکت پرات اند ویتنی
حداکثر سرعت : 2.5 ماخ یا 2985 کیلومتر بر ساعت
شعاع عملیاتی : 2140 کیلومتر
برد مستقیم : 5185 کیلومتر
سقف پروازی : 56650 پا (17270 متر)
سرعت اوج گیری : 131.5 متر بر ثانیه
مهمات : 1 قبضه توپ 20 میلیمتری + 31500 پوند (14300 کیلوگرم) انواع مهمات

هریر(کوتاه و مختصر)

هواپیماهای عمود پرواز:

یکی از نقاط بسیار حساس و هدفهای مهم در جنگهای امروزی ،فرودگاهها میباشند.باندها بسیار آسیب پذیر و حفاظت از آنها هم بسیار مشکل میباشد.مثلا برخورد یک بمب یا راکت به باند و ایجاد یک حفره ی کوچک اند را تا چند ساعت غیر قابل استفاده میسازدو در واقع با بمباران یک فرودگاه میتوان پایگاهی را فلج نمود.ضمنا لزوم استفاده از باند تمرکز هواپیماها را در یک محل الزامی میسازد و این خود آسیب پذیری را بیشتر مینماید.بطوری که در همان ابتدای جنگ 1967 مصر و اسراییل در یک حمله ی غافل گیرانه توسط اسراییل ؟تمام فرودگاههای مصر که در دسترس بود بشدت بمباران گردید ونیروی هوایی مصر عملا فلج شد و نتوانست از هواپیماهای خود استفاده نماید ودر نتیجه جنگ بسود اسراییل پایان یافت

هواپیماهای قائم پرواز به باند نیاز ندارند بنابراین میتوان آنها را در دسته های کوچک در نقاط مختلفی که هیچ گونه شباهتی به فرودگاه نداشته باشد مستقر نمود.این قرار گاه ها میتواند حتی در میان جنگل یا در دل کوهستان جایئکه دشمن گمان آنرا هم نمیبرد باشد.هواپیمای حمل و نقل قائم پرواز میتواند نیرو های پیاده نظام را بجای هلیکوپتر و در مقیاس بسیار وسیع تر و سریعتر در مناطق مورد نظر پیاده کند و به این ترتیب به نیرو های پیاده تحرک تاکتیکی بسیار زیادی ببخشد.

قائم پروازها در میان کشورهائیکه ناو هواپیما بر دارند محبوبیت ویژه ای کسب کرده است زیرا مشکل نشستن و بر خاستن هواپیماها از عرشه ،که کار فوق العاده سختی میباشد با استفاده از هواپیما ی عمود پرواز حل شده و بسادگی انجام میپذیرد

شروع برنامه:

در حدود سالهای1966 کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی«ناتو» تصمیم به ساختن ئ استفاده از هواپیماهای عمود پرواز(وی.تی.او.الV.T.O.L)یا هواپیمای باند کوتاه(اس.تیواو.الS.T.O.L)را که فقط احتیاج به یک باند کوتاه داشت گرفتند.

در این مدت تمام کشورهای عضو این پیمان از جمله آلمان غربی،فرانسه،آمریکا و انگلستان تلاش زیادی برای ساختن چنین هواپیمایی نمودند.باید اضافه کرد که حتی کشورهای عضو پیمان ورشو یا بلوک شرق نیز از کوشش در این راه مستثنی نبوده و تلاش های تحسین بر انگیزی کرده و ساخته های موفقیت آمیزی نیز داشته اند.

ولی از آنجا که طرح کمپانی هاکر سیدلی (Hawker Siddely) در میان تمام طرحهایی که تا آن زمان در دنیا ساخته شده بود موفق تر و عملی تر بوده است.که به معرفی آن که هاریر(Harrier)نام دارد میپردازیم

شرح دو واژه

واژه های وی.تی.او.ال از حروف انگلیسی اول کلمات(Vertical Take Off Landing)گرفته شده که معنای آن نشستن و بر خاستن عمودی میباشد و واژه اس.تی.او.ال نیز از عبارت(Short Take Off Landing)گرفته شده که معنای آن نشستن و برخاستن سریع و کوتاه میباشد.این دو واژه از این رو شرح داده شد که ما بین خلبانان و علاقمندان پرواز در ایران مورد استعمال دارد.

هاریرنوعی جغد برای شکار خرگوش!)

اولین مدل هواپیمای هاریر پی 1127 (p_1127_Harrier) نام داشت که در 31 اوت 1966 اولین پرواز خود را انجام داد.هاریر ابتدا به منظور انجام ماموریتهای ضربتی (هوا به زمین) و اکتشافی در نظر گرفته شده بود و میتوانست در مقرهای زیر بال خود مقداری مب و راکت حمل نماید.نمونه ی اولیه هاریر مجهز به یک موتور توربو فن پگازوس 5(peagasus 5)با حداکثر 18000 پوند فشار استاتیک بود.این مدل 720 مایل در ساعت سرعت داشت و مداومت پرواز آن 30 دقیقه بود و میتوانست در مدت 4 دقیقه ود را به 5000 پایی زمین برساند و سقف پرواز آن به 60،000 پا میرسید.

هاریر در چندین مدل تا بحال ساخته شده و بتدریج توانایی های لازم برای انجام ماموریت های مختلف را بدست آورده است،آمریکا که خود بزرگترین سازنده ی هواپیماست ،اقدام به خرید هواپماهای هاریر از انگلیس مینمود تا اینکه کمپانی مک دانل داگلاس پروانه ی تولید این هواپیما را بدست آورد.

ساخته های مک دانل داگلاس در نیروی دریایی امریکا ای .وی.8 (A.V.نامیده شد.این مدل به دو موشک سایدویندر مجهز شد و قادر به انجام ماموریتهای رهگیری نیز میباشد.


بعدها مک دانل داگلاستغییرات دیگری در طرح های هواپیما داد که از جمله طرح بالهای جدید که این نمونه ای.وی.16 (A.V.16)نام گرفت و مجهز به موتور پکازوس-15(Pegausus 15) که قدرت آن 5 هزار پوند بیش از نمونه قبلی بود.

وزن خالی نمونه ی اولیه 12600 پوند و وزن مدل جدید 13200 پوند است و حداکثر وزن آن هنگام برخاستن از 21500 به 28000 افزایش یافت؛سرعت نیز از 96 صدم ماخ به 98 صدم ماخ رسید.(ماخ سرعت صئت میباشد)


اکنون هاریرBritish Aerospace Sea Harrierرا انگلیس میسازد ودر ارتش بریتانیای کبیر و هند مورد استفاده قرار میگیرد که مشخصات آن در زیر آمده.

همچنین هاریرMcDonnell Douglas AV-8B Harrier IIتوسط مک دانل داگلاس اریکایی تولید میشود که علاوه بر امریکا در انگلیس،اسپانیاوایتالیا نیز استفاده میشود.مشخصات این هواپیما هم در ادامه آمده است!

هاریر چگون از زمین بر میخیزد!!!


زیر بال هاریر،در محل اتصال بال به بدنه،چهار اگزوز وجود دارد این اگزوزها دهانه خروج گازهایی است که از موتور خارج میشود و میتوانند تا 90 درجه تغییر جهت دهند بدین معنی که میتوانند عمود بر زمین یا موازی زمین قرار گیرند.وقتی اگزوزها عمود بر زمین هستندو خلبان فشار را زیاد میکند نیروی عکس العمل خروج گاز افزایش میابد ؛ در این هنگام هواپیما از زمین به آرامی بلند میشود.


خلبان بتدریج اگزوزها را با محور طولی هواپیما موازی میکند و در نتیجه هواپیما به جلو حرکت کرده و بتدریج سرعت میگیرد تا وقتیکه اگزوزها کاملا موازی شوند که این همزمان با وقتی خواهد بود که هواپیما سرعت لازم خود را بدست آورده و دیگر مانند هواپیماهای معمولی پرواز خواهد نمود

فرود هاریر:


در موقع فرود هاریر ،خلبان از مسافتی که بستگی به سرعتش دارد در ارتفاع کم شروع به عمود کردن اگزوز هایش میکند بوریکه وقتی بنقطه مورد نظر برای نشستن رسید؛اگزوزها کاملا بر زمین عمود شده و سرعت نیز صفر شده باشد.در این حالت هواپیما در نزدیکی زمین.جائیکه خلبان مایل بوده است ثابت خواهد ماند.


اگر احیانا خلبان کم تجره بوده باشد و نتواند دقیقا در جائیکه مایل بوده هواپیما را بیحرکت نماید یا پس از توقف کامل در هوا محل فرود را مناسب تشخیص ندهد و بخواهد همانطوریکه در نزدیکی زمین ایستاده اندکی به یکی دیگر از جهات تغییر جا دهد،میتواند این کار را بکمک پره هایی که در دهانه ی چهار اگزوز ش کار گذاشته شده و بنا به نیاز خلبان و فرمان او قابلیت تییر جهت دارد انجام دهد.این عمل را خلبانها هاورترن میگویند.


خلبان پس از رسیدن بروی محلیکه آنجا را مناسب تشخیص داد بتدریج از فشار گازهای موتور کاسته و هاریر را به آرامی بر روی زمین مینشاند

رهگیری و جنگ هوایی:


تا مدتها تصور میشد تغییر سمت اگزوزها فقط در موقع نشستن و بر خاستن مفید است ولی به طور اتفاقی،توسط آزمایشاتی که اولین بار خلبانان باهوش ولی بازیگوش در هوا با تغییر سمت اگزوزها انجام دادند؛کشف شد که میتوتن به مانورهای بینهایت مهمی دست زد که امجام آن برای هواپیماهای دیگر امکان ندارد.بعنوان مثال با منطبق کردن اگزوزها بر شعاع دایره گردش میتوان دایره چرخیدن را بسیار تنگ نمود و به آسانی پشت سر هواپیمای دشمن قرار گرفت.و یا با عوض کردن جهت اگزوزها سرعت را سریعا کم نمود و با یک چرخش سریع پشت سر دشمن قرار گرفت و او را در دام موکهای هوا به هوا انداخت.


کاهش سرعت هاریر میتواند تا 90 ناتیکال مایل باشد و این در مقایسه با جنگنده های همطرازش بزحمت میتواند سرعت خود را تا 150 ناتیکال مایل پایین بیاورند،اهمیت ویژه اش معلوم میشود.با بهره گیری از این امتیاز اگر هاریر توسط خلبان ماهری هدایت شود،مانورهای آن برای دشمن تقریبا غیر قابل پیش بینی و چاره اندیشی خواهد بود.


در آزمایشات با استفاده از تغییر جهت اگزوزها توانسته اند در مدت 10 ثانیه سرعت هاریر را از 605 ناتیکال مایل به 370 ناتیکال مایل کاهش دهند.و در ظرف 15 ثانیه سرعت آنرا از 200 مایل به 300 مایل رسانند و همچنین در 26 ثانیه از سرعت 400 ناتیکال مایل به سرعت 500 ناتیکال مایل دست یابندهر ناتیکال مایل 1850 متر است) هاریر در ماموریتهای رهگیری و ضربتی هوا به زمین نیز بخوبی از عهده آزمایشات برآمده!

Mig-33 Fulcrum

میگ-33 جنگنده ی ساخت روسیه است با نام ناتوی فولکروم (ایی)این جنگنده همان ارتقا یافته میگ-29 ام بود.این جت جنگنده در اواسط سال 1980 ساخته شد.البته این نام جدید برای بازار یابی بودن نیز بود.اما این یک نظر رسمی نبود.به هر حال نام سوپر فولکروم را نیز در درخواست کردند.در سال اواسط سال 1980 طرح توسعه میگ 29 به این منظور مطرح شد تا که این جنگنده تا مرزهای روسیه یا جبهه های احتمالی برد داشته باشد ولازم بود که یک جنگنده چند نقشه در جبهه ها حضور داشته باشد ودفاع هوایی لازم را به جا بیارد واین امر باعث میشد که در جنگ و مسایل استراتژیک تاثیر به سزایی داشته باشد. میگ 33 بعدا با نام میگ 29 ام ایی در بازار سال 1990 نشان داده شد. جنگنده میگ 33 جنگنده ایی بود که میتوانست وعده هایی از جنگنده میگ 35 بدهد.آنها به طور مرتب در حال تغییر مولفه های گوناگون در جنگنده های خود بودند که در نهایت با تغییرهایی در موتور ها به میگ 29 او-وی-تی برسند.این همان میگ 29 ام بود که برای سومین بار تغییر نام میداد.
ویژگی های طرح
جنگنده میگ 33 بر پایه میگ 29 ساخته شد اما اصلاحاتی در آن به وجود آمده بودکه با عث میشد مقبول تر وبا نقش بیشتری ظاهر شود همچنین این جنگنده میتوانست در جنگ های هوایی موفق تر باشد. با توجه به حدود رزم میگ 33 ظرفیت سوخت داخلی آن زیاد شده بود.کابین خلبان ارتقاداده شده بود وبهتر شده بود.سیستم های مخابراتی وناوبری هم تغییر دادهشده بود.سیستم های اقدام متقابل الکترونیکی-نظارت وسیستم های کنترل و...
تکامل بال وبدنه
اینجاست که تغییرات هرچند کم وکوچک در طرح توسعه و پیشرفت میگ-33 کاربرد داشت.بالها وبدنه از یک سری آلیاژ سبک آلومینیوم ولیتیوم ساخته شده بود که نسبت پیشرانش را نسبت به وزن افزایش میداد.بر روی شکل هندسی ورودی های هوای موتور تجدیدنظر میشود-فضاهایی برای ایجاد حمل سوخت بیشترتعبیه میشود به عنوان مثال در کمر (ستون فقرات)جنگندهبرای این کار بزرگ تر شده بود-یک سری زره هایی در بدنه ساخته میشود تا جنگنده از صدمه های خارجی یا (اف-او-دیی)محافظت کنند. در آیرودینامیک میگ 33 هم تجدیدنظر شده بود.مساحت بالها و شهپرها هم بزرگ شده بودند همچنین در سیستم ترمزها یا (برییک)هم اصلاحاتی به عمل آمده بود.
نیروی پیشرانه
میگ-33 از سری موتور های (آر-دیی-33)استفاده میکرد امااز نوع اصلاح شده آن به نام3M RD-33
این موتور های جدید توانایی حداکثر وزن تیک-آف یا (ام-تی-او-دابلیو) 22.4 تن را داشتندو ماکزیمم لود(بارگیری مهمات)تا 4500 کیلوگرم فراهم میکردند. که این مشخصات در میگ-29 به ترتیب 18 تن و3500 کیلوگرم است.همچنین سرویس ونگهداری از میگ-33 هم بهینه شده بود.
برد وسیستم سوخت
میگ-33 با سیستم (آی-اف-آر) یا همان پرواز با سوخت اضافه مچ شده بود واز این لحاظ محدودیتی برای آن وجودنداشت میگ-33 میتوانست 3 مخزن سوخت خارجی را با خود حمل کند.البته در بالها ظرفیت بارگیری سوخت به طور قابل توجه ایی همچنین همانطور که یاداور شدم در کمر وفضاهای داخلی نیز افزایش یافته بود.اینها ویژگی ها دست به دست هم میداد تا این جنگنده بدون باک خارجی بردی تا 2000 کیلومتر وبا داشتن تانک های خارجی تا3200 کیلومتر ودر نهایت با به کار بردن سوخت گیری در حین پرواز یا سیستم (آی-اف-آر) بردی تا 6000 با داشتن مخازن اضافه داشته باشد.

کاکپیت
کابین شکاری میگ-33 دوباره طراحی شد و سه ویژگی را داشت.سیستم های آنالوگ تا حدی نگه داشته شدند اما دو صفحه کریستال مایع رنگی یا (ام-اف-دیی) برای آن ساخته شد.سیستم های کنترل سلاح ها با نام HOTAS -با یک رادار جدید مدلZhuk-ME
که میتوانست برد بیش از 120 کیلومتر را سرچ و اسکن کند و در یک زمان به چهار هدف حمله کند.همچنین برای اهداف زمینی تا 250 کیلومتر قدرت برد داشت.این در حالی است که میتوانست با موشک هایی که حمل میکرد تا فاصله 150 کیلومتری به راحتی اهدافش را سرنگون کند
وسیستم ردیاب جدید مادون قرمز یا (آی-آر-اس-تی) همچنین میگ-33 به سیستم کلاه خلبان مدرن که در انتخاب اهداف خلبان را کمک میکرد مجهز شده بود.پس به طوری کلی تمام سیستم های الکترونیکی -رادارو حتی سیستم های هشدار همگی از نو برای میگ-33 ساخته شدند.
مهمات:
میگ-33 توانایی حمل موشک های هوا به هوای سری آر به نام های
RVV-AE (R-77), R-27ER1, R-27ET1, R-27R1, R-27T1, R-73E air-to-air missiles
همچنین موشک های سنگین هوا به زمین
Kh-29T, Kh-29L, Kh-31A, Kh-31P, Kh-35E
و یک توپ 30 میلیمتری با 150 فشنگ با سیستم مختل کننده الکترونیکی (ایی-سی-ام پاد)
به اضافه حمل بمب های هدایت شونده
KAB-500KR (OD)-KAB-500L
و انواع راکت ها و بمب های دیگر
مشخصات جنگنده میگ-33
خدمه:یک نفر
طول:17.37 متر
طول باله:11.4 متر
ارتفاع:4.73 متر
مساحت باله:38 مترمربع
وزن خالی:11تن
حداکثر وزن با مهمات:15.3 تن
ماکزیمم وزن برای تیک-آف:22.4 تن
پیشرانه:دو عدد موتور آر دیی -33 سری 3 ام-پس سوز-توربوفن-با قدرت 81.4 کیلو نیوتن
حداکثر سرعت:در ارتفاع پایین برابر 1.2 ماخ ودر ارتفاع بالا 1.96 ماخ
برد:2000 کیلومتر
سقف ارتفاع:17.5 کیلومتر
نرخ اوج کیری بر حسب متر در ثانبه:252
وزن باله ها:442 کیلوگرم بر هر مترمربع

http://mph1.blogfa.com/post-151.aspx