مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

فناوری موشک های کروز (آیا می توانیم؟)

فناوری موشک های کروز (آیا می توانیم؟)

 

سید احسان صدر

کارشناس ارشد مهندسی هوافضا

 

اشاره :

همانگونه که وعده داده شده بود، به جهت اهمیت موضوع موشک های کروز در رابطه با ایران، «آویا» در سلسله مقالاتی، تبیین جایگاه این موشک ها و تکنولوژی به کار رفته در آنها را در دستور کار خود قرار داده است.

در عنوان اول از این سلسله مقالات به معرفی، تاریخچه و انواع موشک های کروز پرداخته شد. همچنین اشاره شد که چرا بحث موشک های کروز در رابطه با ایران پراهمیت است و از زوایای مختلف این امر مورد بررسی قرار گرفت.  (رجوع شود به مقاله موشک کروز (تعریف، تاریخچه ، انواع)  )

اجمالا برخی از دلایل اهمیت این سیستم های تسلیحاتی عبارتند از:

-     موشک های کروز به عنوان یک تهدبد جدی علیه ایران مطرح هستند، این موضوع چه به لحاظ استراتژیک (در صورت وقوع هرگونه حمله نظامی)  و چه از دیدگاه تاثیر بر روند مذاکرات جاری بین ایران و جوامع بین المللی اهمیت دارد.

-          ایران در مظان دستیابی به تعدادی موشک کروز استراتژیک است

-          ایران در مظان دستیابی به تکنولوژی موشک های کروز است

 

در این بخش از مقاله تلاش می شود به سوالات زیر پاسخ داده شود:

1- چرا موشک های کروز مورد توجه و علاقمندی کشورها قرار گرفته اند؟ این موشک ها چه برتری نسبت به سایر سیستم های تسلیحاتی دارند؟

2-  آیا کشوری با سطح تکنولوژی ایران توانمندی دستیابی به فناوری این موشک ها را دارد؟

اگرچه پاسخ دادن به این سوالات چندان سهل و آسان نیست ولی تلاش می شود در حد بضاعت به آنها پرداخته شود

 

1- چرا موشک کروز؟

امروزه سیستم های تسلیحاتی متنوعی برای عملیات تهاجمی و آفندی ساخته و عرضه می شوند که یک دسته از آنها موشک های کروز می باشند.

موشک های کروز سلاح های تهدید کننده‌ای برای نیروهای متخاصم به شمار می روند چرا که:‌

1-1- قیمت آنها در مقایسه با کارایی شان و ضربه ای که می توانند به دشمن وارد کنند، پایین است و می توان آنها را به تعداد، به سوی هدف پرتاب نمود و بدین ترتیب به سیتسم پدافندی دشمن نفوذ نمود.

2-1- این موشک ها می‌توانند به گونه ای طراحی شوند که ابعاد کوچکی داشته باشند (به همراه موتورهای کوچک)‌ و بدین ترتیب قادر خواهند بود به شبکه راداری و نیز سیستم های ردیاب مادون قرمز دشمن نفوذ کنند.

3-1- تکنولوژی ساخت آنها (در مقایسه با جنگده و بمب افکن های تاکتیکی و استراتژیک) نسبتاَ ساده بوده ومعمولاَ برای کشورهایی که قادر به طراحی و ساخت هواپیماهای ساده‌ای باشند دستیابی به تکنولوژی برخی از انواع موشک های کروز مقدور خواهد بود.

موشک براهموس- موشک کروز سوپرسونیک محصول مشترک هند و روسیه

هند در ماه های اخیر تبلیغات زیادی روی این موشک به عنوان یک همکاری مشترک تکنولوژیک نموده است.

 

4-1- این گونه سلاح ها نیاز به خدمه پردازی ندارند. در نتیجه خود به خود، زمان آموزش، هزینه آموزش خدمه ونیز هزینه نگهداری و به روز نگهداشتن شرایط عملیاتی آنها نیز بسیار کم است.

5-1- همچنین این نوع سلاح ها نیاز به آشیانه یا پایگاه های بزرگ ندارند. مجموعه این عوامل، علاوه بر مزایایی که در شرایط جنگی به همراه دارند، باعث می شود تا در صورت اجرای پروژه‌ای مبنی بر طراحی و توسعه آنها، نتوان به راحتی رد آنها را دنبال نمود ویا چگونگی پیشرفت چنین پروژه هایی را تعقیب کرد که این عامل از دیدگاه امنیتی و اطلاعاتی، مزیت ویژه ای به شمار می رود.

 6-1-  یکی دیگر از عواملی که باعث جلب برخی کشورها به سمت این نوع سلاح ها شده است آن است که می توانند انواعی از این موشک ها را از کشورهای سازنده خریداری نموده و با اعمال اصلاحاتی،‌ آنها را برای انجام ماموریتی خاص تغییر دهند و یا اینکه با استفاده از شیوه های مهندسی معکوس و کپی سازی و با بهره گیری از قطعات و تجهیزات موجود و در دسترس آنها را باز تولید نمایند.

موشک کروز امریکاییCALCM در حال اصابت به هدف!

 

7-1- ابعاد موشک های کروز در مقایسه با سیستم های تسلیحاتی مشابه کوچکتر است و حمل ونقل آنها با سهولت بیشتری انجام می شود که این عامل مزیت مهمی به خصوص در زمان جنگ، به شمار می‌رود.

8-1- هزینه توسعه سیستم های پدافندی علیه موشک های کروز، بالا است . همین موضوع جذابیت این نوع سلاح را به عنوان یک سیستم آفندی افزایش می دهد. لازم به ذکر است قابلیت‌های موشک های کروز بسیار متنوع و متفاوت است. اما بر اساس متون منتشره

سه عامل که می توانند یک موشک کروز را به یک سلاح تهدید کننده  استراتژیک تبدیل نمایند، عبارتند از:

 الف- افزایش برد تا بیش از 500 کیلومتر

ب – توانایی نفوذ در سیستم های دفاعی

ج –به کارگیری تکنولوژی هایی که امکان تولید انبوه این موشک ها را با قیمت ارزان فراهم آورند.

موارد فوق به تنهایی یا درکنار هم می توانند منجر به سلاحی گردند که علیه قدرت های بزرگ نظامی نیز به عنوان یک تهدید جدی به شمار می روند.

9-1- مورد دیگری که باعث جذابیت این سیستم تسلیحاتی برای برخی کشورها شده است، قابلیت این سیستم در حمل کلاهک های بیولوژیکی و شیمیایی است. موشک های کروز شرایط مناسب تری از لحاظ حمل این نوع کلا هکها دارند و قدرت آسیب رسانی آنها نسبت به موشک های بالستیک مشابه بسیار بیشتر است (حدوداَ 10 برابر بیشتر).

 

با توجه به موارد فوق می توان حدس زد که چرا این سیستم تسلیحاتی اینچنین مورد توجه دول و تصمیم سازان دفاعی آنها قرار دارد.

 تعدادی از موشک های کروز شرقی با ماموریت های مختلف

 

 

2- امکان دستیابی به موشک های کروز

آیا می توان در کشور دست به طراحی و تولید موشک های کروز زد . آیا بضاعت فنی و تکنولوژیکی فعلی امکان دسترسی به چنین سیستم تسلیحاتی را می دهد؟

برای پاسخ به این سوال باید توجه نمود که دو را ه برای رسیدن به یک موشک کروز وجود دارد:

1-2- شروع به جمع آوری دانش و تکنولوژی لازم و طراحی یک موشک کروز از ابتدا (که مستلزم زمان زیادی است )

2-2- استفاده از یک وسیله پرنده پایه و تغییر آن با هدف موشک کرزو (که مستلزم زمان کمتری است)

 

1-2- طراحی یک موشک کروز از ابتدا

یکی از راه های دستیابی به موشک کروز،‌اقدام به طراحی چنین سیستم تسلحاتی با در نظر گرفتن نیازهای بومی است. البته باید تاکید کر د که تنها سه کشور امریکا، ‌روسیه، و تا حدودی فرانسه دارای تکنولوژی موشک های کروز LACM می باشند و این خود بیانگر پیچیدگی های این مساله است (توجه به این موضوع که کشورهای زیادی علاقه مند به داشتن این تکنولوژی می باشند،‌ ابعاد این موضوع را روشن تر می کند).

 مروری اجمالی بر قیمت موشک های بالستیک و کروز نشان می دهد که احتمالا توسعه موشک های کروز نسبت به موشک های بالسیتیک میان برد با مشکلات کمتری مواجه است.

در موشک های کروز Response Cycle Time  آنچنان که در موشک های بالستیک برای کنترل و ماندن در مسیر مطلوب لازم است سریع باشد، مهم و حیاتی نیست. طیف سرعتی که یک موشک کروز معمولی تجربه می کند در مقایسه با طیف سرعتی که یک موشک بالستیک در مسیر پروازی خود با آن مواجه است کوچکتر و محدودتر است. همین موضوع در مورد شتاب و بردهای وارده نیز صادق است.

گرمایش آیردودینامیکی reentry و...در مورد موشک های کروز معمولی مطرح نمی باشند و طراحی و استفاده از سرجنگی در موشک های کروز در مقایسه با موشک های بالستیک، ساده تر به نظر می رسد. بعلاوه موشک های کروز با موشک های بالستیک این تفاوت را دارند که تکنولوژی به کار رفته آنها چنان  است که در بسیاری از وسایل پرنده دیگر که در دسترس هستند نیز وجود دارد. بنابراین احتمال اینکه بتوان سخت افزار و سیستم های مورد نیاز برای موشک کروز را به هر نحوی تهیه نمود، زیاد است. ضمناَ بهبود و ارتقاء موشک های کروز نسبت به موشک های بالستیک ساده تر است.

دست کم 12 کشور وجود دارند که موشک کروز حال با هر توانایی][1][ ساخته و به تولید رسانده اند

1-انگلستان                           4- فرانسه                       7-ایتالیا              10-روسیه

2-امریکا                                 5-آلمان                          8-ژاپن                11-سوئد           

3-چین                                  6-اسرائیل                       9-نروژ                12-تایوان

که واردات و تامین اجزاء و قطعات ویا تامین اصل موشک برای بررسی تکنولوژی و امثالهم از این کشورها می تواند صورت گیرد.

علاوه بر اینها به نظر می رسد سیستم های اویونیکی وسایل پرنده غیر نظامی که امروزه در دسترس و موجود می باشند، از نظر دقت، وزن و ابعاد در حدی هستند که بتوان آنها را در یک موشک کروز به کار گرفت.

البته باید توجه داشت که با وجود سیستم های ضد تسلیحاتی امروزی نمی توان به طراحی موشک های کروزی با کارایی پایین اکتفاد نمود. چرا که در اینصورت عملا هزینه های صورت گرفته برای این منظور، بی فایده خواهند بود. اجمالا مشخصات کلی زیر را می توان به عنوان مشخصات یک موشک کروز کارا برشمرد:

الف-قادر باشد تا ماموریت های دقیق را به انجام برساند.

ب-از تکنولوژی stealth  یا رادراگریزی در آن استفاده شده باشد.

ج-امکان پرتاب از هواپیما های جنگنده معمولی (درصورت هواپرتاب بودن) را داشته باشد.

د-توانایی پرواز High subsonic  و در ارتفاع پایین (نزدیک سطح زمین) را دارا باشد.

یکی از موارد مهمی که در قابلیت نفوذ یک موشک کروز بسیار اهمیت دارد، پنهانکاری آن است که برای اجرای آن لازم است آشنایی با تکنولوژی کاهش امواج راداری و مادون قرمز کسب شود. از جمله:

-          کاهش امواج I.R ساطع شده از خروجی موتور

-          رنگ ها وپوشش هایی که از انتشار امواج از لبه حمله سطوح آیرودینامیکی و لبه های تیز جلوگیری می کنند.

-     برنامه های کامپیوتری که قادر به شبیه سازی جریان اطراف بدنه و سطوح آیرودینامیکی با دقت کافی باشند تا این سطوح به گونه ای تغییر داده شوند که حتی الامکان، انتقال حرارت و آشفتگی جریان در اطراف آنها به حداقل برسد و نیز تکنولوژی تونل باد که قادر به تایید و اعتبار سنجی این نتایج باشد.

-          نرم افزارهای کامپیوتری که قادر به تخمین RCS  باشند و با استفاده از آنها بتوان RCS را به حداقل رساند.

-     سیستم هدایت این موشک ها نیز به لحاظ تکنولوژی چالش برانگیز است. حتی حافظه ای که در این سیستم لازم است تا نقشه مسیر حرکت موشک را در خود ذخیره کند، دغدغه برانگیر خواهد بود. چرا که برای این منظور حافظه های کامپیوتری نسبتا بزرگی لازم است، به گونه ای که بتوانند، در مقابل ارتعاشات و دماهای زیادی که امکان وقوع آنها در طول مسیر حرکت هست، مقاومت کنند. (این موضوع وقتی که زمان پرواز موشک طولانی شود اهمیت شایان توجهی دارد.)

 

اینکه تکنولوژی های  فوق تا چه میزان در کشور در دسترس هستند را نمی توان در این مقال مورد بحث قرار داد و یقینا متولیان و کارشناسان شاغل در صنایع دفاع خواهند توانست خود در این مورد به قضاوت بپردازند.

ولی ذکر یک نکته در مورد این موشک ها ضروری است:

موشک های کروزی که برای حمله به اهداف زمینی استفاده می شوند نیازمند پشتیبانی از طرف یک سیستم ماهواره ای می باشند. چراکه این موشک ها برای رسیدن به اهداف خود لازم است تا در ارتفاعات پایینی پرواز کنند و به همین جهت باید نقشه پستی و بلندی ها  و عوارض زمینی را در لحظه پرتاب داشته باشند تا هم از برخورد با این موانع ایمن باشند و هم از این عوارض زمینی برای یافتن مسیر خود و تصحیح آن بهره بجویند.

ناگفته پیدا است که دسترسی به این اطلاعات منحصر به کشورهای معدودی است و در صورتی که ایران بخواهد از چنین سیستم های تسلیحاتی بهره مند شود باید برای این موضوع چاره جویی کند.      



.[1] البته این موشک ها عمدتا کوچک و دارای برد کمی هستند،‌و معمولامسیر از پیش برناه ریزی شده ای را تا هدف طی می کنند و نمی توانند خود را در فاز ترمینال خیلی با هندسه و موقعیت هدف تطبیق دهند.  

منبع:آویا

RPG7: ارزان، کارآمد، محبوب

در اواخر جنگ جهانی اول(۱۹۱۴-۱۹۱۸)، نخستین تانک های جنگی پا به عرصه نبرد گذاشتند. آلمانی ها به

 سرعت به این امر واکنش نشان دادند و با استفاده  از تفنگ های ۱۳mm با گلوله های قابل نفوذ در زره افراد

 داخل تانک رو می کشتند. این تفنگ های تک تیر تا اواخر دهه ۳۰ میلادی در ارتش های شوروی و انگلیس

 استفاده می شدند. اما با شروع دومین جنگ جهانی(۱۹۳۹-۱۹۴۵) و ظهور نسل جدید تانک های مدرن و

قدرتمند آلمانی که زرهی نفوذ ناپذیر داشتند تفنگ های تک تیر کنار گذاشته شدند.

در آن زمان تنها راه مقابله با یک تانک استفاده از تانکی دیگر بود که بتواند به نبرد در برابر تانک دشمن

 بپردازد. در سال ۱۹۴۳ آمریکایی ها سلاحی جدید به نام "بازوکا M9" را وارد عرصه نبرد کردند که قادر

 بود تانک های آلمانی را منهدم کند. بازوکا اولین راکت انداز ضدتانک جهان بود که توسط نفر حمل می شد.

 این سلاح تاثیر زیادی در تعیین سرنوشت جنگ داشت. بعدها بازوکا در جنگ کره و جنگ ویتنام هم به کار

 گرفته شد.

در اواخر جنگ جهانی دوم(۱۹۴۴) آلمانی ها یک سلاح جدید ضدتانک به نام "پانزرفاست" را به خدمت

گرفتند. این سلاح هرگز مانند بازوکا به شکل وسیع به خدمت گرفته نشد. پس از جنگ پانزرفاست مورد توجه

متخصصان روسی قرار گرفت و با الهام گرفتن از آن سلاحی جدید به نام "RPG2"را ساختند. RPG2 در

سال ۱۹۴۹ وارد خدمت شد. و پس از گذشت چند سال از خدمت خارج شد. 

 

                          

                                                          RPG2   

 

                          

                                          پانزر فاست ساخت آلمان نازی

 

پس از آن مشهورترین راکت انداز جهان با نام RPG7 که تکامل یافته RPG2 بود، ساخته شد. و با توجه به

 اینکه خود RPG2 هم از پانزرفاست الگوبرداری شده بود، می توان به نوعی مبدا RPG7 را کشور آلمان

 نازی دانست. RPG7 دارای برد و قدرت تخریب بیشتر نسبت به مدل قبلی بود. RPG7 به سرعت جای خود

 را در بین ارتش های دنیا و چریک ها باز کرد و به سلاحی محبوب و مشهور تبدیل گشت. راکت RPG7 هم

 مانند RPG2 دارای پره های از پشت است، که پس از شلیک این پره ها باز شده و باعث تعادل در هنگام

پرواز می شوند.

 

                  

                                                   نمای ظاهری RPG7

 

RPG7 دارای مدل ها های متفاوتی است که برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. مانند RPG7

D که مخصوص نیروهای هوابرد است و تاشو است و یا مدل OG-7V که دارای کلاهک خوشه ای و

مخصوص نبردهای شهری است. و همین طور مدل های RPG7-V1 و RPG7-V2 که از پرکاردبردترین

 مدل ها هستند و در ایران هم موجودند. تولید این سلاح در چین، ایران، بلغارستان، لهستان، پاکستان و...

همچنان ادامه دارد اما تولید آن در روسیه متوقف شده است و با مدل های جدیدتر مانند RPG22  جایگزین

 شده است. در حال حاضر قدرتمندترین راکت ضدتاک جهان RPG29 است که تولید آن منحصرا در اختیار

 روسیه قرار دارد.

RPG7 در اکثر جنگ های پس از جنگ کره (۱۹۵۰-۱۹۵۳) حضور داشته است که یکی از این جنگ ها

جنگ هشت ساله ایران با عراق بوده است. یقینا همه ما این سلاح ضدتاک را اکثر فیلم ها یا سریال ها جنگی

 دیده ایم و از تاثیر گذاری آن در هشت سال دفاع مقدس باخبریم.   

در زمان شروع جنگ لشکرهای زرهی ارتش عراق از قدرتمندترین یگان های زرهی جهان به حساب می

 آمدند و در مقابل ارتش بحران زده و ضعیف ایران قرار داشت. در ماه های ابتدایی جنگ به جرات می توان

 گفت تعداد سلاح های ضدتانک ما از تعداد تانک های عراقی کمتر بود و تانک های عراقی می توانستند با

پیشروی و رد شدن از روی سنگرها و رزمندگان ما تا مرکز کشور هم پیشروی کنند. در این زمان هوانیروز

همیشه قهرمان ارتش به داد کشور رسید و با مقاومت سرسختانه در مقابل ستون های زرهی ارتش بعثی، جلوی

 پیشروی سریع آن ها را گرفت. در برخی روزهای ابتدایی جنگ، بالگردهای کبرا هوانیروز از صبح تا شب

 مشغول موشک باران تانک های عراقی بودند و فقط برای سوخت گیری و مهمات گیری به پایگاه می آمدند.

 کبراهای ایرانی به واقع کابوس لشکرهای زرهی عراق بودند.

 

             

                             بالگرد کبرا هوانیروز ارتش، کابوس تانک های عراقی

 

اما به تدریج سلاح RPG7 با سه برابر قیمت و با واسطه وارد ایران شد. و اگر این گونه نبود ما در بیش از

۸۰٪ عملیات ها مغلوب عراق می شدیم. بنابراین ما به نوعی مدیون RPG7  هستیم.

همان گونه که گفته شد RPG7 دارای مدل های گوناگونی است که از نظر مشخصات فنی با یکدیگر تفاوت

های زیادی دارند. اما مشخصات نمونه تولید شده در ایران به شرح زیر است:

 

سرعت اولیه: ۳۲۰ متر بر ثانیه

وزن لانچر: ۶.۶ کیلوگرم

وزن راکت: ۲.۴ کیلوگرم

برد موثر: ۵۰۰ متر

کالیبر: ۴۰ میلیمتر

طول سلاح: ۹۵۰ میلیمتر

 

                                                تصاویری از رزمایش ضربت ذوالفقار در شهریور ۸۵

 

 

نزدیک به دو دهه است که با ورود تانک های جدیدی مانند M1 آمریکایی، مرکاوای اسراییلی، لئوپارد آلمانی،

 چلنجر انگلیسی، لکرک فرانسوی و... دیگر جایی برای RPG7 به عنوان یک سلاح ضدتانک باقی نمانده

است. زیرا زره مستحکم و چند لایه تانک های امروزی کاملا نسبت به سلاح هایی از این قبیل مقاوم هستند.

 اما هنوز هم می توان از RPG7 به عنوان وسیله ای برای منهدم کردن خودروهای دشمن، تاسیسات، محل

تجمع نفرات، بالگردهایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند و... استفاده کرد.

منبع:www.artesh-iran.blogfa.com

موشک های دریا پایه نیروی دریایی ایران(کوتاه و مختصر)

موشک هارپون(AGM-84 Harpoon)
موشک هارپون یکی از معروفترین و قویترین سلاح های ضد کشتیست که با وجود عمر طولانی آن هنوز یکی از موشک های اصلی ضد کشتی در نیروی دریایی آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است(هارپون به معنی نیزه ی شکار نهنگ است)
موشک هارپون بسور اختصاصی و تنها برای مقابله با کشتی ها ساخته شد و اولین بار به خدمت نیروی زمینی و دریایی آمریکا در آمد موشک هارپون بدلیل نیاز شدید نیرو های هوایی و دریایی در مدل های مختلف به تولید انبوه رسید بعدها موشکSLAM که به معنی (Stand-off Land Attack Missile) است از روی آن تولید گردید
در 1965 نیروی دریایی بصورت آزمایشی در قالب یک طرح پژوهشی بر روی موشک برای مقابله ی سطحی با زیر دریایی ها و با برد 45 کیلومتر شروع به بررسی نمود پس از نابودی رزم ناو اسرائیلی Eilat توسط دو ناوچه ی موشک انداز ساخت روسیه در 1967 احمیت این پروژه دوچندان شد چرا که نیاز به یک موشک ضد کشتی قوی در برابر اهداف سطحی بسیار حس میشد با سرعت گرفتن رشد پروژه در 1970 اولین نمونه ی هارپون تحت عنوان ZAGM-84A مورد آزمایش قرار گرفت با این وجود نتیجه ی آزمایشات رضایت بخش نبود در نتیجه سال بعد این قرار داد طی مناقصه ای به شرکت McDonnell-Douglas اعطا گردید بدنبال این امر مکدانل داگلاس طی مدت کوتاهی سه مدل مختلف از این موشک را تدوین نمود و سریعا اولین تست ها انجام شد نمونه ی اولیه در 1972 آزمایش شدمدل هایی که مکدانل داگلاس ارائه کرد به این ترتیب بود موشک هوا به دریا مدل پایه AGM-84A و موشک دریا به دریا RGM-84A و زمین به دریا UGM-84A ولی طرح ایراداتی نیز داشت از جمله برد کم در حالی که حد اقل نیاز به دامنه برد 90 کیلومتر می بود که بعدها اصلاح شد
اولین مدل در 1977 وارد خدمت شد و اولین نمونه هم نمونه ی دریا به دریا بود پس از آن اولین نمونه ی هوا به دریا (AGM-84A ) در 1979 بر روی هواپیما های P-3 اوریون نصب شد اولین نمونه ی زمین به دریا هم در 1981 وارد خدمت گردید.
از تعداد و امادگی این نوع موشک در نیروی دریایی ایران اطلاعات زیادی دردست نیست و سیاست ایران در ضمینه موشک های دریایی برپایه موشک های کروز قرار دارد.موشک هارپون در مدلهای مختلفی تولید گشته و ما مشخصات موشک های تحت اختیار ایران را در زیر قرار می دهیم.
مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
طول: 4 متر 55 سانتیمتر
وزن: 5/661 کیلوگرم
برد: 60 مایل
سرعت: 855 کیلومتر بر ساعت


2-موشک کروز دریایی کوثر(C-701)

این موشک ترکیبی از تکنولوژی بومی و برداشتهایی از نمونه ی چینی C-701 است این موشک به یک سرجنگی الکترو اوپتیک مجهز است که به همراه یک رادار جستجوی میلیمتری کنترل آن را انجام میدهد
موشک کوثر مناسب برای شلیک از شناور های گشتی کوچک تا متوسط لانچر های زمینی هلیکوپتر ها و جنگنده ها یا هواپیماهای گشت دریاییست (مانند اوریون)
از توانایی های این موشک میتوان به اصلاح اتوماتیک مسیر شلیک انتخاب اتوماتیک هدف بعدی(نزدیک ترین هدف در صورت خارج شدن هدف اول از دسترس یا قفل رادار بطور کلی بازیافت البته امکان هدایت اپتیکی تلوزیونی هم هست)

مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
برد بیشینه:15 تا 19 کیلومتر
طول:2.6 متر
وزن سرجنگی: 29 کیلوگرم با توانایی ضد زره برای ورود به قسمت های داخلی تر(تاخیر در انفجار)
وزن کلی: 100 کیلوگرم
موتور: یک بوستر سوخت جامد با سوخت ذخیره
سرعت: 0.8 ماخ
نوع کنترل گر: کنترل گر تصویری یا رادار موج میلیمتری به همراه رادار خانگی Sea skimmer




3-موشک کروز دریایی نور(بهینه شده c-802)

موشک کروز نور از جمله موشک های ساخت داخل میباشد که با الگو برداری از موشک های چینی c-802 توسط متخصصان داخلی تولید شده .این موشک در ایران در سال 80 به صورت تولید انبوه در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفت.در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) نوع بهینه شده ای از موشک نور مورد ازمایش قرار گرفت و با موفقیت ازمایش شد.موشک بهینه نور بدون نیاز به سیستم OTHT با حداکثر برد به سمت اهداف سطحی شلیک می‌شود.جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری است که توانست موشک نور(c-802) را بر روی بالگرد نصب کند و ما نخستین کشوری هستیم که این تکنولوژی را دارا می‌باشیم.
مشخصات:
برد:120 کیلومتر
ورن کلاهک جنگی:165 کیلوگرم



4-موشک حوت
در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) موشکی را ازمایش کرد که باعث حیرت بیش از پیش جامعه جهانی گشت.ایران در این رزمایش موشکی با سرعت 100 متر بر ثانیه را ازمایش کرد.موشک انداز های این موشک کامل رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی میمانند.توان رزمی این موشک برابر با موشک VA-111 Shkval ساخت روسیه است و تنها دو کشور ایران و روسیه فناوری لازم را برای ساخت چنین موشک های به دست اورده اند.هنوز مشخص نیست که آیا "حوت" بر پایه shkval ساخته شده است یا خیر.سرعت متوسط این موشک 4 برابر اژدر معمولی زیر ابی است.
این موشک با تولید حبابهای بخار که از نوک دماغه و پوسته خود خارج می کند لایه ای از گاز در اطراف خود شکل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می کند.
این موشک قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق 100 متری را دارد. با سرعت حدود 50 نات (93 کیلومتر بر ساعت) کپسول پرتاب خود را ترک می کند. با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن کرده و به سمت هدف راهی می شود.
از چالش های فنی توسعه چنین موشکی می توان به کاویتاسیون اشاره نمود که لازم است میزان حبابهای کاویتاسیون برای حفظ و پایدار نگهداشتن لایه گاز اطراف موشک ونیز رسیدن به کمترین پسا کنترل شود. در همین رابطه توجه به تداخل گازهای خروجی از راکت و نیز سطوح کنترل موشک با لایه گاز ایجاد شده در اطراف آن، پیچیدگیهای این مساله را روشن تر می سازد. به ویژه زمان شروع به کار موتور و شرایط گذار (Transision) ناشی از آن از این حیث قابل توجه است.
سیستم هدایت چنین موشکی نیز با چالشهای خود روبرو است. تغییر محیط سیال اطراف موشک، شکست امواج و نیز سرعت خودموشک از مواردی است که هدایت آن را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد




5-موشک سانبرن(SS-N-22 Sunburn,Moskit)

موشک جهت شکست دادن سیستم راداری دفاعی آمریکا طراحی شده است . یک ناو آمریکایی در حالت دفاعی به هر صورت در جریان شناسایی موشک SUNBURN که به طرف آنها در حرکت است تنها زمان کافی برای محاسبه و پیدا کردن راه حل شلیک را دارد نه وقت کافی برای منهدم کردن موشک SUNBURN را. به همین خاطر از نوعی اسلحه جدید که می‌تواند 3000 گلوله اورانیوم را در یک دقیقه شلیک کند ولی این سلاح باید هماهنگی دقیقی را برای نابودی موشک به موقع انجام دهد که بسیار مشکل است .
ترکیب سرعت مافوق صوت و اندازه بمب آن انرژی تخریبی زیادی را هنگام برخورد با کشتی ایجاد می‌کند . یکعدد از این موشک‌ها می‌تواند یک کشتی جنگی را غرق کند. تنها راه ناوهای آمریکایی برای دفاع از خودشان در مقابل سلاحهای مهیبی چون SUNBURN این است که قبل از رسیدن جنگنده پرتاب کننده بمب به محدوده پرتاب موشک آن را نابود کنند. SUNBURN می‌تواند یک بمب اتمی 200 کیلو تنی یا یک کلاهک 750 پوندی را در حدود 100 مایل حمل کند. بیش از دو برابر میزانی که EXOCET می‌تواند. SUNBURN می‌تواند سرعتی دو برابر سرعت صوت داشته و با قابلیت تنظیم مسیر پروازی که می‌تواند از کنار موانع عبور کند تا خود را به استحکامات دشمن برساند. این موشک قابلیت شلیک از زیر دریایی ساحل و ناوهای جنگی را بر خوردار است.مدل هوایی ان نیز قابلیت شلیک از جنگنده su-27k یا su-33 رادارا میباشد که نام دیگر ان Kh-4 می باشد.
مطابق گزارش وزیر دفاع ایران "علی شمخانی” در سال 2001 هنگام بازدید از مسکو در خواست پرتاب آزمایشی آن را کرد که روسها هم با روی باز ترتیب آن را داده و علی شمخانی که مجذوب آن شده بود سفارش تعداد نا محدود از این موشک را به روسها داد.
از تعداد موشک های ایران اطلاعاتی در دست نیست.
مشخصات:
طول: 9 متر
وزن:450کیلوگرم
وزن کلاهک:320 کیلوگرم
سرعت: 3 ماخ
برد نهایی: 250 کیلومتر
نوع رادار: فعال




6-موشک اگزوسه(Exocet)

طراحی موشک اگزوسه در سال1967 اغاز گردیده و نوع دریا پایه ان که با کد MM 38 شناخته می شود در سال 1975 وارد خدمت گردید.نوع هواپایه ان که با کد AM 39 شناخته می شود طراحی ان از سال 1974 اغاز گردید و در سال 1979 تحویل نیروی دریایی فرانسه گشت.این موشک در جنگ فالکلند از یک جنگنده ارژانتینی شلیک شده و باعث غرق شدن ناو جنگی انگلستان گشت و در جنگ اول خلیج فارس جنگنده های نیروی هوایی عراق این موشک را به سمت یک ناوچه امریکایی شلیک کرد و قبل از اینکه ناو امریکایی بتواند کاری از پیش ببرد موشک به ان برخورد کرده و ان را به دونیم میکند.
ایران درسال 2003 سفارش تعداد نامحدودی از این نوع موشک را به فرانسه داده است.از دریافت سفارس ایران اطلاعاتی در دست نیست ولی منابع مطلع تعداد این موشک های ایران را 500 عدد اعلام کرده اند.این موشک به وسیله جنگنده های میراژ فرانسوی که در اختیار نیروی هوایی قرار دارد قابل شلیک است.
مشخصات:
سال ورود:1979
انداره: 580 سانتیمتر
وزن: 855 کیلوگرم
وزن کلاهک:168 کیلوگرم به همراه زره تاخیر انداز در انفجار
سرعت: 0.93 ماخ
برد: 63 کیلومتر
رادار:ESD ADAC رادار فعال



7-موشک ضد کشتی رعد(HY-2)

در سال 2004 ایران یک مدل جدید از موشکهای
ضد کشتی را بر مبنای موشک چینی کرم ابریشم را با برد و سرعت بیشتر طراحی نمود و به تولید انبوه رساند
این موشک با توجه به سرعت زیاد آن یکی از خطرناک ترین موشک های ضد کشتی است که امکان هر گون تحرکی را از حریف صلب میکند
مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
سرعت: بین0.8 تا 1 ماخ
طول:7.8 متر
وزن: 2998 کیلوگرم
برد: 135 تا 200 کیلومتر
ارتفاع پرواز:30 تا 50 متر
نوع سیستم راداری: رادار مونو پالس (فعال)
وزن سر جنگی: 512 کیلوگرم
موتور: یک موتور سوخت مایع بهمراه یک بوستر سوخت جامد


ضد کشتی نصر:

این موشک ماهیتی همچنان نامشخص دارد اما اولین بار در نمایشگاه هوایی ایران در سال 2004 به نمایش درآمد این موشک یک موشک تاکتیکی جدید بحساب می آید
این موشک در حالت راداری تا 35 کیلومتر برد دارد با این وجود همچنان اطلاعات چندانی از آن در دست نیست
9-موشک ضد کشتی فجر دریا:
این موشک نیز یکی از موشک هاییست که اطلاعات کمی در مورد آن انتشار یافته این موشک یک موشک ضد کشتی هوا پرتاب است و تاکنون شلیک آن از هلیکوپتر های سی کینگ نیروی دریایی آزمایش گردیده

نویسندگان: امیرحسام ملائی یگانه

محمد حسین جهان پناه

موشک کروز به روایتی دیگر(تعریف، تاریخچه ، انواع)

موشک کروز (تعریف، تاریخچه ، انواع)

 

 

سید احسان صدر

کارشناس ارشد هوافضا

 

اشاره:

چندی پیش نخست وزیر رژیم صهیونیستی، ایهود اولمرت مدعی شده بود که برای آسیب جدی رساندن به تأسیسات هسته‌ای ایران باید طی ده روز 1000 موشک کروز تاماهاوک به سوی تأسیسات آن پرتاب کرد.

این اظهارات اگرچه بلافاصله تکذیب شد ولی تکرار آن از سوی این رژیم به نوعی مبین تهدید غیر رسمی ایران به استفاده از این نوع موشک ها است.

اسرائیل چند سال پیشتر از این در سال 2000 نیز هنگامی که مذاکرات صلح با سوریه در جریان بود، از واشنگتن خواست موشک‌های کروز از نوع توماهاوک را به تل آویو بفروشد که این درخواست در آن مقطع زمانی پذیرفته نشد. تحلیلگران این درخواست رژیم صهیونیستی را استفاده از ابزار تهدید برای پیشبرد مقاصد خود در مذاکرات ارزیابی کردند.

البته کارشناسان دفاعی معتقدند که آمریکا نمی‌خواهد با این اقدام خاورمیانه را بیش از این دچار بی ثباتی نماید. "رابرت هوسون" تحلیلگر جینز می گوید: «آمریکا نمی‌خواهد در چنین زمان حساسی این فناوری را به اسرائیل بفروشد.»

این موشک‌ها قادر به حمل کلاهک هسته‌ای نیز هستند.

از آن سو حتی برخی از تحلیلگران موشکی اسرائیل در مورد کارایی توما‌هاوک در مورد تاسیسات اتمی ایران مردد هستند.  برخی نیز اعتقاد دارند امریکا هیچگاه امکان استفاده از این تکنولوژی را در اختیار اسرائیل قرار نخواهد داد.  "آلون بن دیوید" تحلیلگر دفاعی اسرائیل معتقد است آمریکا ممکن است بمنظور متوقف ساختن برنامه موشکی رقبای اسرائیل از فروش این موشک به اسرائیل خودداری کند.

وی افزود: «اگر آمریکایی‌ها متوجه شوند که اسرائیل به توان موشکی کروز نزدیک شده است، بلافاصله جلوی آن را خواهند گرفت.»

درکنار مطرح بودن بحث موشک های کروز به عنوان یک تهدید علیه ایران، همواره این نگرانی نیز از سوی مقامات و تحلیلگران غربی عنوان شده که ایران دارای انواعی از موشک کروز (حتی با کلاهک هسته ای!) است  (ماجرای موشک های اوکراینی) و خود نیز در تلاش برای دستیابی به این تکنولوژی است.

نکات فوق نشان می دهد که موشک های کروز اهمیت استراتژیکی در هرگونه درگیری احتمالی در منطقه خواهند داشت و صد البته نباید از نقش این موشک ها در موفقیت نبردهای مختلف  علیه عراق چشم پوشید. 

   به همین جهت «آویا» بنا  دارد تا در سلسله مقالاتی به تبیین جایگاه این موشک ها و تکنولوژی به کار رفته در آنها بپردازد.

در عنوان اول از این سلسله مقالات به معرفی، تاریخچه و انواع موشک های کروز پرداخته شده است. 

 

مقدمه

هم اکنون موشکهای کروز  پس از نیم قرن توسعه، جایگاه خاصی به عنوان یک سلاح موثر و تعیین کننده در برنامه‌های دفاعی کشورها پیدا کرده‌اند. بویژه، به کارگیری این موشک ها در جنگ خلیج فارس و همچنین تجربه موفق استفاده از آنها علیه یوگسلاوی موحب گردید تا توجه کشورهای متعددی  به استفاده و حتی توسعه این موشکها جلب گردد.

 

تعریف موشک کروز‌

موشک های کروز مانند هر سلاح دیگری، محصول تکنولوژی زمان خود می باشند که در طول زمان تغییر و توسعه بسیاری یافته اند. از همین رو آنچه که 50 سال بیش به عنوان موشک کروز خوانده می شد با آنچه که امروز به عنوان موشک کروز شناخته می شود،‌ به لحاظ عملکردی[1]، تفاوت های بسیاری دارد. به همین جهت ارائه یک تعریف جامع و مانع از این وسیله،‌به سادگی امکان‌پذیر نبوده و تعاریفی هم که در مراجع مختلف ارائه شده، یکسان نیستند. با این وجود بر اساس گره‌های تکنولوژیکی و نیز ماموریت و انتظاری که از چنین وسیله ای می رود، اجمالا یک موشک کروز را می توان بصورت زیر تعریف نمود:

«وسیله پرنده ای بدون سرنشین که از یک یاچند پیشران هوازی[2] استفاده کرده، با بهره گیری از نیروهای آیرودینامیکی و غلبه بر جاذبه زمین، بیشتر مسیر پروازی خود را به صورت کروز طی می نماید. این وسیله که در تمام طول مسیر هدایت می شود، ماموریت دارد تا محموله ای را به نقطه ای از پیش تعیین شده برساند. با این توصیف، موشک های معروفی نظیر Exocet فرانسوی و نیز HY-2 Silkworm چینی که از موتور راکت به عنوان پیشران استفاده می کنند در دسته بندی موشک های کروز نمی‌گنجند.

برد موشک های کروز، ‌محدوده وسیعی را پوشش می دهد، به طوری که برد برخی از موشکهای  کروز کمتر از 50 کیلومتر و برد انواعی از آن به پیش از چندین هزار[3] کیلومتر می رسد.

 

انواع موشک های کروز

موشک های کروز را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود:

1 – موشک های کروز ضد اهداف زمینی Land Attack Cruise Missile (LACM)  

2 – موشک های کروز ضد کشتی Anti- ship Cruise Missile (ASCM)  

جایگاه موشک های LACM از لحاظ تکنولوژی به کار گرفته شده در آنها بالاتر از موشک های ASCM است به طوری که این موضوع باعث شده تا کشورهای تولید کننده موشک های LACM محدود به ایالات متحده، روسیه و فرانسه باشند. حال آنکه کشورهای صاحب تکنولوژی موشک های ASCM محدوده وسیع تری را شامل می شوند (حدود 12 کشور) .

البته دسته بندی های دیگری نیز می توان از این موشک ها ارائه داد که عبارتند از:‌

الف) از لحاظ محموله

سرجنگی هسته ای

سرجنگی شیمیایی یا بیولوژیکی

سرجنگی معمولی

سیستم های فریب راداری

رادارها و سیستم های مراقبت و شناسایی

ب) از لحاظ اهمیت و میزان تعیین کنندگی درجنگ

- انواع دور برد استراتژیک که غالبا علیه اهداف ثابت زمینی مثل سیلوهای پرتاب موشک های بالستیک بین قاره ای، ‌تاسیسات زیر بنایی، تاسیسات کنترل و فرماندهی و مانند آن به کارگرفته می شوند.

- انواع تاکتیکی با برد کمترکه عموما دارای سرجنگی معمولی بوده و علیه اهداف متحرک روی خشکی و دریا هم استفاده می شوند.

ج) از لحاظ برد(طبقه بندی امریکایی )

- short Range

Medium Range

Intermediate Range

Long Range

 

تاریخچه موشک های کروز

موشک کروز با تعریف امروزی اولین بار توسط آلمان ها درجنگ جهانی دوم علیه مناطقی در جنوب شرقی انگلیس به کارگرفته شد که از سایتهای واقع درفرانسه به سمت هدف پرتاب می‌شد. این موشک با عنوان (V-1) در مدت زمان بسیار کوتاهی در حین جنگ دوم جهانی توسعه یافته و به تولید انبوه رسید. آلمان ها در طی چند ماه با بیش از 5000 فروند ازاین موشک ها لندن را مورد هدف قرار دادند. این موشک در آن زمان ازیک موتور پالس جت برای پیشرانش بهره می گرفت و سیستم هدایت و ناوبری ضعیفی داشت که دلیل اصلی در پایین آمدن احتمال برخود این موشک با هدف بود، به طوری که طبق برخی گزارش ها تنها حدود سی درصد از این موشک ها در محدوده هدف فرود می آمدند.

موشک V-1 به شکل گسترده‌ای در جنگ جهانی دوم مورد استفاده واقع شد

 

 از زمان پرتاب این موشک ها توسط آلمان‌ها، آمریکایی‌ها تحقیقاتی را برای شناسایی این سیستم تسلیحاتی آغاز نمودند تا اینکه دراواسط سال 1944، ‌نیروی هوایی موفق به دستیابی به بقایای یکی از این موشک ها شد که ظاهرا سقوط کرده و عمل نکرده بود. طی مدت بسیار کوتاهی (17روز) با استفاده از مهندسی معکوس، نمونه ای از این موشک در امریکا ساخته شد و پس از تست‌های اولیه بواسطه شرایط جنگی آن زمان، ‌برای تولید انبوه این وسیله پرنده به تعداد 75000  فروند برنامه ریزی هایی صورت گرفت. بانرخ تولید روزانه چند صد فروند سرانجام سفارش تولید 12000 فروند صادر شد که به پایان یافتن جنگ پس از تولید هزار و چهارصدمین فروند، روند تولید این موشک متوقف گردید.

 هدایت به کار گرفته شده درV-1 بسیار ساده بود. در V-1 موتور موشک پس از یک زمان از پیش تنظیم شده خاموش می‌شد و با خاموش شدن موتور، موشک وارد دایو شده و بدین ترتیب به هدف برخورد می نمود. این سیستم دقت بسیار کمی را برای موشک به همراه داشت. از اینرو امریکایی‌ها درصدد اصلاح و تغییر آن برآمدند و برای این منظور دراوایل سال 1945 آزمایش این موشک را با یک سیستم هدایت از طریق فرمان رادیویی آغاز نمودند. اگر چه با این سیستم دقت این موشک ها به میزان قابل توجهی افزایش یافت ولی همچنان خطای موجود زیاد و در بهترین شرایط درحدود 400 متر به ازای 160 کیلومتر برد موشک بود. این موشک ها خیلی زود از خدمت خارجی گردید و انگیزه و مبنای توسعه موشک های کروز درآینده شد. به عنوان مثال از نتایج حاصل از تست های این موشک مستقیما در توسعه موشک های کروز بعدی امریکایی یعنی RGM-6 Regulus  بهره گرفته شد. در اواخردهه 40 ونیز دهه 50 برنامه موشک های کروز به عنوان یک سلاح تاکتیکی در ایالات متحده دنبال می‌شد. در این دوره با توسعه موشک هایی نظیر Regulus ,Matador ,Mace ,Snark، موشک‌های کروز به خصوص در زمینه هدایت و ‌پرتاب به تدریج توسعه یافتند. ولی همچنان علی رغم پیشرفت های صورت گرفته، مساله هدایت به عنوان یک عامل محدود کننده در این موشک ها مطرح بود. در دهه 60تمرکز بر روی موشک های بالستیک، موشک های کروز را به حاشیه برد و این موضوع به طور مضاعف توسعه موشک های کروز را تحت الشعاع قرار داد. البته باید توجه داشت که آنچه در موشکهای کروز اولیه مطرح بود، ساخت یک هواپیمای بدون سرنشین بود که بتواند صرفا یک سرجنگی (غالباَ یک کلاهک هسته ای) را تا نقطه هدف حمل نماید و قابلیت هایی که امروزه از یک موشک کروز انتظار می‌رود در این دوره زمانی مطرح نبود.

موشک های کروز توسعه یافته تا پیش از دهه 50 میلادی، عمدتا شباهت زیادی به هواپیماهای هم دوره خود داشته و دارای ابعاد بزرگی بودند و همانگونه که پیش‌تر نیز گفته شد در زمینه هدایت با مشکلات اساسی مواجه بودند. این مشکلات در کنار سایر موانع تکنولوژیک در راه توسعه این نوع موشک‌ها منجر به وقفه‌ای حدودا ده ساله درتوسعه آنها گردید. این امر که به ویژه در تاریخچه رشد و توسعه موشک های کروز در ایالات متحده به خوبی نمایان است، مقارن با دهه‌ شصت و اوایل دهه هفتاد میلادی بود. در این دوره زمانی سرمایه گذاری سیستم‌های تسلیحاتی بر روی موشک‌های بالستیک قاره پیما متمرکز گردید.

 در جنگ ویتنام، پدافند هوایی و موشک های سطح به هوایی که نسبتا موفق هم عمل می کردند، باعث شدند تا نیروهای امریکایی به تدریج به نوعی پرنده بدون سرنشین که قابلیت انجام عملیات شناسایی، فریب راداری و مانند آن را داشته باشد احساس نیاز کنند. به همین دلیل برنامه طراحی و ساخت یک RPV که هدف آن عمدتاَ فریب رادارهای دشمن به منظور تسهیل در پرواز بمب افکن های خودی بر فراز مناطق هدف و بمباران این مناطق بود، ‌آغاز شد. کمی بعد امریکایی‌ها دریافتند که از چنین وسیله ای کارهای دیگری نیز ساخته است، بطوری‌که از آن می توان به عنوان یک سلاح موثر نیز استفاده نمود. وسیله ای که بتواند در ارتفاع کم و درنزدیکی سطح زمین پرواز کرده و RCS کمی هم داشته باشد به سختی توسط رادارهای زمینی و هوایی دشمن شناسایی شده و احتمال رهگیری آن  توسط موشکهای پدافند هوایی دشمن بسیار کم می شود، بدین جهت قادر خواهد بود تا اعماق خاک دشمن نفوذ کرده تاسیسات ارزشمند دفاعی و پا زیر بنایی دشمن را هدف قرار دهد. امریکایی ها توجه خود را معطوف به این نکته کرده واین بار با نگاهی تازه به این سیستم تسلیحاتی، برنامه های جدیدی را برای توسعه موشک های کروز با چنین قابلیت هایی آغاز نمودند. این امرمقارن با اوایل دهه 70 میلادی بود. در این زمان بسترهای تکنولوژیکی لازم برای توسعه چنین سلاح هایی هم فراهم شده بود و تکنولوژی های در دسترس و تازه توسعه یافته، اجازه طراحی و ساخت چنین موشک هایی را به برنامه ریزان وزارت دفاع امریکا می دادند. بدین ترتیب موشک های کروز به عنوان سلاح های استراتژیک مورد توجه قرار گرفتند. جالب توجه است که در هر دوره زمانی، تکنولوژی های موجود در دسترس[4] و بالانس این تکنولوژیها، صاحب تکنولوژی را به سمت نوع خاصی از سلاح سوق می دهد و به طور کلی یکی از عوامل تغییر سلاح های استراتژیک و تعیین کننده، تکنولوژی و توانمندی های فنی و برتریهای تکنولوژیک است. در محدوده زمانی مورد بحث ما نیز توسعه موتورهای توربینی کم حجم با قابلیت اعتماد بالا،  نسبت تراست به وزن بالا، مصرف سوخت کم، دمای پایین گازهای خروجی و نیز روش‌ها و سیستم‌های پردازش و ذخیره اطلاعات، در کنار روش های نوین هدایت و نیز کوچک شدن تجهیزات الکترونیکی و اویونیکی لازم در ایالات متحده از یک سو و از سوی دیگر پیشرفت پدافندهای هوایی شوروی (سابق) و توان بازدارندگی آنها علیه بمب افکن استراتژیک ایالات متحده یعنی B-52 و رشد سیستم های راداری این کشور باعث شد تا این موشک ها به عنوان سلاح هایی استراتژیک مورد توجه قرار گیرند.

 

موشکهای Matador و Mace به دلایل سیاسی و استراتژیک خیلی زود بازنشسته شدند

 

در این مقطع زمانی (اوایل دهه هفتاد)، مزایای موشک های کروز نظیر پنهانکاری و قابلیت نفوذ تا عمق خاک دشمن، در کنار هزینه های نسبتا کم تحقیقات و توسعه و پایین بودن قیمت نهایی هر فروند (در مقایسه با سیستم های تسلیحاتی جایگزین) و... آنچنان مورد توجه قرار گرفت که باعث شد در آن مقطع پروژه‌هایی نظیر بمب افکن دور برد و پنهانکار 1- B به نفع پروژه موشک های کروز کنار گذاشته شوند. در این دوره، پروژه های نظیر ALCM که یک موشک LACM است و نیز Harpoon که یک موشک ASCM است درایالات متحده آغاز شدند وکمی بعد موشک Tomahawk نیز به آنها اضافه شد.

توسعه این موشک‌ها در دهه 80 نیز ادامه یافت، اما ابتدای دهه 90 نقطه عطفی در تاریخ موشک های کروز به شمار می رود. استفاده از این موشک هادر چندین عملیات نظامی که علیه عراق صورت گرفت، باعث شد تا این موشک ها از طرف سایر کشورها به شدت مورد توجه قرار گیرند. و شاید همین موضوع یکی از علل کشیده شدن کشورهایی نظیر چین، آلمان، سوئد، ایتالیا، اسرائیل، آفریقای جنوبی و انگلستان به سمت توسعه چنین سیستم های آفندی بوده باشد.

به طور کلی موفقیت موشک های کروزی نظیر Tomahawk در سلسله جنگ هایی که در دهه 90 و دو، سه سال پس از آن رخ داد، ‌علاقه کشورهای مختلف را به دستیابی به موشک های کروزی از این دست تحریک کرده است، به طوریکه بازار این موشک ها در سال 2015 (که توسط یک سازنده غربی تسلیحات تخمین زده شده) چیزی حدود 7000/6000  فروند می باشد (بدون احتساب مواردی که روسیه، چین و ایالات متحده وارد خدمت کرده ویا سفارش خواهند داد).

 

 

موفقیت توماهاوک از دلایل علاقمندی بیشتر در زمینه موشکهای کروز بود

 

موشک اگزوست (کوتاه و مفید)

اگزوست یک موشک پاد کشتی فرانسوی است که در نسخه های گوناگونی ساخته شده است . این موشک توانایی پرتاب از روی کشتی ها ، قایق ها و هواپیماها را دارا است . این موشک از دهه 1980 و به طور گسترده در جنگ ها به کار گرفته شده است . نام این موشک برگرفته  از یک کلمه فرانسوی به معنی ماهی پرنده است . موشک اگزوست به وسیله ی کمپانی اروپایی ام بی دی ای ساخته شده است . اگزوست یکی از کامیاب ترین موشک های سطح به سطح / هوا به سطح ساخته شده تاکنون است . گسترش این موشک از سال 1967 میلادی و با عنوان موشک پرتاب کشتی ام ام - 38 شروع شده است و نسخه ی پرتاب از هواپیمای این موشک از سال 1974 میلادی تولید شد . این موشک از سال 1979 در نیروی دریایی فرانسه به کار گرفته شده است . این موشک طراحی شده است تا کشتی های جنگی بزرگ را نشانه روی کند . اگزوست از یک راکت سوخت جامد بهره می برد و برد بیشینه آن 70 کیلو متر است . طول موشک اگزوست 4/7 متر است و 670 کیلوگرم وزن دارد .

نسخه های موشک اگزوست

ام ام - 38     : موشک پرتاب از کشتی

ام ام - 40     : موشک پرتاب از سطح

ای ام - 39    : موشک پرتاب از هوا پیما

اس ام - 39  : موشک پرتاب از زیر دریایی 

 

ویک تجربه عملی:

ناو شفیلد انگلستان که به وسیله موشک اگزوست آرژانتینی نابود شد





 


منبع:انجمن هوافضا

اولین موشک هوا به هوای تاریخ

 



در سال 1943 افزایش شدت جنگ توسط نیروی هوایی آمریکا نشان گر آن بود که نیروی هوایی آلمان در مقابله با این حملات با مشکل روبرو است . اگر چه تا پایان سال 1943 آلمان موفق شده بود از طریق حملات هوایی خسارت جدی به دشمن وارد کند اما هزینه از دست دادن هواپیماهای جنگنده زمینه ساز تلاش گسترده ای برای تجهیز جنگنده های آلمانی به جنگ افزار های قوی تری شد . نتیجه این تلاش ها به اجرای طرح هایی همچون توپهای خودکار راکت هوا به هوا و موشک های زمین به هوا و از آن جمله موشک هوا به هوای کوتاه برد ایکس 4 منجر گردید .
موشک ایکس 4 از جمله موشک های هدایت شونده بود که آلمانی ها در جنگ جهانی دوم طراحی کردند . اگر چه موشک ایکس 4 نوعی موشک هوا به هوا بود اما دیگر اعضای این خانواده موشکی همچون موشک ایکس 7 از نوع ضد زره پرتاب شونده از زمین بودند . این موشک ها تا آن زمان در نوع خود بی نظیر بودند و هیچ گونه مشابه ای برای آن ها نبود . در طی جنگ گونه ی ضد تانک این خانواده موسوم به ایکس 7 نشان داد که می تواند به طور جدی مبنایی برای گسترش موشک های ضد تانک پس از جنگ قرار گیرد .
موشک ایکس 4 توط دکتر ماکس کرامر در ژوئن 1943 ساخته شد . و برد آن فراتر از برد تیر بار جنگنده ها بود موتور رانش سوخت مایع موشک ایکس 4 موشک را به سرعتی در حدود 325 متر بر ثانیه و بیشینه 4 کیلو متر میرساند .
سرجنگی ایکس 4 یک سرجنگی ترکش زا به وزن 20 کیلوگرم و شعاع تخریب 9 متر بود . نخستین آزمایش در 11 اوت 1944 توسط جنگنده اف دبلیو 190 انجام شد .
تا اوایل 1945 کارخانه سازنده متجاوز بر 1000 فروند از این موشک را تولید کرد . اما هنگامی که در انتظار دریافت موتور راکت بود کارخانه تولید کننده مورد حملات هوایی قرار گرفت . اما این موشک هرگز به نیروی هوایی آلمان تحویل داده نشد .

جدول مشخصات

X-4 air-to-air missile
Primary Function: short-range air-to-air missile
Power Plant: BMW 109-448 liquid rocket motor giving 16 kN thrust for 33 s
Length: 2.01 m
Diameter:
Wing Span: 726 mm
Launch Weight: 60 kg
Speed: 325 m/s
Warhead: 20 kg
Range: 1.5 - 3.5 km
Fuzes: Kranich acoustic proximity fuze, tuned to the pitch of a bomber's propellers
Guidance system: FuG 510/238 "Düsseldorf/Detmold" MCLOS visual guidance with wire control
Unit Cost:
Date Deployed: never
[edit]
X-7 anti-tank missile
Primary Function: anti-tank guided missile
Power Plant: solid rocket motor
Length: m
Diameter:
Wing Span: 726 mm
Launch Weight: 9 kg
Speed: 245 m/s
Warhead: 2.5 kg hollow charge.
Range: 1000 m
Fuzes: impact (?)
Guidance system: MCLOS visual guidance with wire control
Unit Cost:
Date Deployed: never

توان موشکی ایران(بخش دوم)

موشک اسکاد:
 
موشکی است تاکتیکی ،با برد متوسط که علیه پادگانهای نظامی ،پایگاهای ss-1هوایی و پشت خطوط دشمن به کارمی رود.این موشک در چهار مدل (A,B,C,D) موجود است و در چهار مدل قادر به حمل سر جنگی از انواع انفجاری شدید، شیمیایی، یا اتمی می‌باشند.

اسکاد-A

برای اولین بار در رژه 1957 به نمایش گذاشته شد.موشکی است با جرم 12125پوند(5500کیلوگرم) ،هدایت ا زنوع رادیویی وبالستیک، یعنی تا زمانی که موتور موشک روشن است بوسیله “جایرو متعادل“ هدایت می‌شود. بعد ازخاموشی موتور موشک فاقد هدایت است و مسیر بالستیکی را تا رسیدن به هدف ادامه می دهد.این موشک تا سال 1972 در خدمت ارتش روسیه بود.

اسکاد-B

از انواع موشکهای تاکتیکی وبالستیکی زمین به زمین روسیه است .که درنیروهای مسلح عراق وجود د ا رد.گفته میشود که در چین و کره شمالی نیز تولید میشود.این موشک از نظر ظاهر شبیه فراگ -7 است لیکن قابلیتهای آن بیشتر است .
طول: 25/11متر، قطر: 88 سانتی‌متر، جرم: 6370کیلوگرم، برد:160الی 300کیلومتر.
نسبت به اسکاد-A طول موتور آن نیم متر بیشتر است.این موشک بر خلاف فراگ 7 دارای سوخت مایع بوده وسیستم هدایت آن از نوع اینرسی “استرپ داون“ است.
اسکاد بی بر روی خودروی هشت چرخ بنام ( ماز-543 ) سوار است ومی توان آن را ظرف یک ساعت آماده پرتاب کرد. کشورهای چک اسلواکی سابق ، ویتنام ، افغانستان ، بلغارستان ،رومانی ،هلند ،کره شمالی ،مصر ،سوریه وعراق دارنده آن هستند. کارشناسان مرکز مطالعات استراتژیک معتقدند که عراق 12 فروند ازموشکهای اسکاد- B را در اختیار دارد ، در حالی که مجله هفتگی “ فلایت اینتر نشنال“ مورخ 10 ژوین 1978تعداد این نوع از موشکهای عراق را 30تا36 فروند اعلام کرده است. دقت این نوع از موشکها که دارای موتور یک مرحله‌ای هستند حدود 450 متر است . در 8 سال دفاع مقدس نیز متجاوز از 600 موشک اسکاد (انواع مختلف) توسط هردو کشور شلیک شد.

اسکاد-C/D

این موشکها بهسازی شده اسکاد-B هستند. برد آنها بترتیب حدود 500و300 کیلومترمی‌باشد. همچنین به علت استفاده از سیستم هدایت پیشرفته واحتمالا هدایت راداری فعال در بخش نهایی ، دارای خطای دایره‌ا ی 45 متر بوده ودقت آنها بیشتر است . قطر این موشکها 88سانتی‌متر می‌باشد.

دقت موشک اسکاد

هدایت موشک اینرسی است که با کمک 3 جایرو وشتاب سنج ،انحرافها وعلایم آ ن دریافت ودر 90 ثانیه مسیر اولیه پرواز ( تا زمانی که موتور روشن است ) برای تصحیح مسیر استفاده می‌شود .بهسازی‌هایی نیز در سوخت آن انجام واز نفت به اسید نیتریک تبدیل یافته که باعث می شود موتور با نور قرمز رنگی سوخته و نیروی محرکه یکنواخت در مسیر ایجاد کند .
نداشتن هدایت در فاز بعدی مسیر باعث می‌شود موشک دقت نقطه زنی نداشته باشد.


موشک نور:

موشک کروز دریایی ضد کشتی نور نوع بهینه شده c-802 چینی است که بردی برابر با 120 کیلومتر داشته و قابلیت شلیک ازساحل و عرشه ناو و جنگنده و هلیکوپترهای ایرانی را داراست. در دو نوع ساده و هدایت تلوزیونی تولید می‌شود که نوع تلوزیونی ان غیر قابل رهگیرست.

مشخصات :
برد : 120 کیلومتر حداکثر و حداقل 10 کیلومتر
وزن سر جنگی : 165 کیلوگرم
وزن موشک : 714 کیلوگرم
طول : 5.329 متر
قطر :360 میلیمتر
نوع سوخت : مایع

موشک کوثر:

موشک رادارگریز ساحلی و دریایی کوثر دارای برد متوسط کوتاه و قابل استفاده علیه اهداف با ابعاد 5 در 25 یا آری تی اس 500 متری است. این موشک داراى سیستم F.C.S (سیستم کنترل آتش) و فوق العاده پیشرفته بوده و قادر است با هر نوع اختلال الکترونیکى مقابله کند. موشک کوثر داراى سیستم جستجوگر در کلاهک خود بوده و هیچ کدام از سیستم‌هاى پیشرفته منحرف کننده موجود در جهان قادر به انحراف آن نیست.اداره کل تبلیغات دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح در مورد این موشک  اعلام کرد : "کوثر که نوعی موشک کروز و سلاحی هوشمند است ، در سازمان صنایع هوافضا تولید شده است. این موشک می‌تواند در سه وضعیت ساحل به دریا، دریا به دریا و هوا به دریا اهداف خود را مورد اصابت قرار دهد و با اصابت آن به رزمناوهاى کوچک و متوسط، این شناورها غرق می‌شوند." این موشک فوق در دو نوع رادارى و تلویزیونی طراحی شده است که نوع تلویزیونی آن قابل ردیابی نیست . این موشک که منطبق با ویژگیهاى محیطی خلیج‌فارس و دریاى عمان طراحی شده ، از فناوریهاى روزآمد دفاعی برخوردار است .هفته‌نامه اویشن‌ویک‌ اند ‌اسپیس‌تکنالجی چاپ ایالات متحده هم در مقاله‌ای تحت عنوان "موشک سبک وزن ایرانی" نوشت ایران تولید یک موشک ضد کشتی هواپرتاب با نام کوثر را آغاز کرده است. این موشک به احتمال زیاد بر پایه یک برنامه چینی پایه‌ریزی شده است. تولید کوثر گام دیگری در جهت نیل ایران به دستیابی به توانایی ساخت جنگ افزارهای هدایت‌پذیر در داخل می‌باشد و بکارگیری این موشک دردسر جدید نیروی دریایی ایالات متحده در منطقه خواهد بود. موشک کوثر بسیار شبیه موشک ضد کشتی چینی (اف-ال-8)می‌باشدکه از سوی شرکت واردات وصادرات فناوری هوایی ملی چین برای صادرات عرضه شده است. موشک کوثر دارای چهار بال صلیبی شکل با چهار باله دم کوچکتر برای کنترل می‌باشد و هدایت آن از طریق الکترو‌اپتیکی به صورت تلویزیونی یا فرو سرخ انجام می‌شود.اطلاعاتی که سازمان هواوفضای ایران در مورد ابعاد و کارایی کوثر ارائه کرده است از این قرار است:    ۵/۲ متر طول . ۱۸ سانتی متر قطر . ۱۰۵ کیلوگرم وزن و بیشینه برد ۱۵ کیلومتر .نیروی دریایی ایران همچنین هلیکوپترهای   AB204  را در اختیار دارد که احتمال به کارگیری کوثر بر روی آنها بسیار زیاد است.

توان موشکی ایران(بخش اول)

موشک شهاب:

از سال 1986 گزارشهای دریافتی از ایران حاکی از برنامه توسعه و پیشرفت موشک بالستیکی میان بردی بود که نامهای مختلفی از قبیل Shahab 3،Shihab 3،Shehob 3 و یا Zelzal برای آن برگزیده شده بود.در سال 1993 ایران و کره شمالی همکاریهای بسیار نزدیکی را در جهت برنامه توسعه و پیشرفت موشکهای سوخت مایع یک مرحله ای No-dong 1 و No-dong 2 آغاز کردند و احتمالا در همان زمان پاکستان نیز برای توسعه و پیشرفت موشکهای Ghauri1/2 خود به این برنامه ملحق شد. طراحی موشک No-dong کره شمالی بر اساس تکنولوژی ساخت موشک روسی SCUD B بنا نهاده شده بود که بعدها نیز امتیاز ساخت موشکهای SCUD B و SCUD C را نیز در اختیار کره شمالی قرار داد و آنها نیز نسخه بعدی آن را به ایران فروختند. موشکهای No-dong و شهاب ٣ که به نظر می‌آید طراحی آنها بر اساس موشکهای SCUD مدل B و C باشد شاید تنها در مقیاس (کوچکتر یا بزرگتر بودن) تفاوت اندکی با هم داشته باشند. گزارشهای ارسالی از ایران حاکی از آن است که ایران در حال بررسی خرید امتیاز موشک شهاب No-dong کره شمالی و مجموع 150 فروند از این موشکها می‌باشد. همچنین ایران در نظر دارد که تمامی مراحل آزمایش برد و پرتاب این نوع موشکها را در داخل خاک ایران انجام دهد،زیرا کره شمالی با شرایط سختی برای این آزمایشها از قبیل :عدم صدور مجوز برای پرواز این موشکها بر فراز خاک ژاپن از سوی این کشور و فشار وارده از سوی چند کشور جهان از جمله آمریکا به کره شمالی برای ترک سریع برنامه‌های موشکی ایران روبه رو است .

شهاب 3

در سال 1997 ایران مشغول انجام آزمایش و تست هفت موتور برای توسعه ی برنامه های موشکی خود بود که این موشک شهاب ٣ نامیده میشد. منابع خبری معتقدند که کره شمالی در فاصله سالهای 1994 تا 1995 تعداد اندکی موشک احتمالا 5 تا 12 فروند No-dong به همراه 4 خودروی مخصوص حمل موشک به ایران تحویل داده است و این تحویل‌ها به علت فشار چندین کشور به کره از جمله آمریکا متوقف شد و بار دیگر از سال 1997 از سر گرفته شد. آنچه به نظر می‌رسد این است که توسعه و ظهور موشک شهاب ٣ ابتدا با مجوز صنایع هوافضای ایران ودر نهایت مجلس به انجام رسید و وظیفه آزمایش و نگهداری و عملیاتی نگاه داشتن آن به صنایع موشکی همت در تهران سپرده شد که این مرکز با در اختیار داشتن موتورهای موشک و تانکرهای سوخت ساخته شده در یک مرکز بزرگ و وسیع زیر زمینی واقع در خوجان به خوبی از انجام ماموریت محوله برآمده است. در آوریل 1998 برنامه پرواز آزمایشی موشک بالستیکی میان برد خود را که نام Ghauri 1 یا Hatef برآن نهاده شده بود به اجرا گذاشت که به نظر می‌رسید بسیار شبیه موشکهای شهاب ٣ ایران و No-dong کره شمالی باشد که در نهایت باعث امضای توافقنامه ای مشترک برای ساخت کمپانی‌ای واحد جهت برنامه‌های موشکی میان سه کشور مزبور شد. به نظر می‌رسد که تکنولوژی ساخت موشکهای No-dong 1 و No-dong 2 از کره شمالی به ایران و پاکستان فرستاده شده است و به همین دلیل موشکهای شهاب ٣ و Ghauri 1 یا Hatef 5 بسیار به هم شبیه هستند.اولین برنامه پرواز آزمایشی موشک شهاب ٣ در ژولای 1998 انجام شد دو فروند از این نوع موشک نیز در سپتامبر 1998 به نمایش عمومی در آمد. یک منبع وابسته به منابع اسرائیلی گزارش کرد که ایران در حال ساخت و توسعه یک کلاهک هسته ای برای موشک شهاب ٣ می‌باشد ، اما این گزارشات از سوی مقامات ایرانی تائید نشده است.
در سپتامبر 2000 یک موشک شهاب 2 مدل D آزمایش شد که ایرانیها عنوان کردند که از آن به عنوان نخستین وسیله پرتاب ماهواره در ایران استفاده خواهند کرد. این موضوع نشان می دهد که موتور استاندارد شهاب ٣ ابتدا یک موتور با سوخت جامد دو مرحله ای بود. گزارشهای رسیده حاکی از آن است که ایران توسعه برنامه موشکی دیگری با عنوان شهاب ٤ را در دستور کار قرار داده است. این برنامه در سال 1997 شناخته شد. گزارشهای مختصری از منابع اسرائیلی حاکی از آن است که ایران در ساخت موشک شهاب ٤ از متحد قدرتمند و مخصوصش یعنی روسیه کمک گرفته است . آنها معتقدند که تکنولوژی ساخت موشک شهاب ٤ برگرفته از یک نوع موشک بالستیکی میان برد روسی به نام SS-4 Sandel یا همان R-12 که برای اولین بار در سال 1958 وارد خدمت شد . هر چند این مساله توسط ایران و روسیه کاملا مخفی نگاه داشته شده است.

شهاب 4 و 5

پاکستان در ماه آوریل 1999 یک فروند موشک Ghauri 2 یا Hatef 6 را آزمایش کرد که یک نسخه بلندتر از موشک Ghauri 1 بود و دارای حداکثر برد معادل 2500 کیلومتر بود. ممکن است که موشک شهاب ۴ شبیه Ghauri 2 باشد. پیشرفت و توسعه شهاب ۴ هنوز واضح و شفاف نیست، اگرچه اسرائیلیها معتقدند که این موشک تا سال 2001 وارد خدمت خواهد شد اما تا جولای 2001 هیچگونه آزمایش پروازی نداشته است. ایرانیها اعلام کرده اند که در حال طراحی یک وسیله برای پرتاب ماهواره هستند و موشک شهاب ۴ ممکن است اولین نامزد و وسیله برای برای انجام این ماموریت باشد.هرچند به جزئیات بیشتری در این باره اشاره نشده است.اما ایرانیها به خوبی به این مساله واقفند که اجرای این برنامه بدون عقد قرارداد با هیچ شرکت خارجی بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود. گزارشهای رسیده از داخل ایران حاکی از این است که ایرانیها در حال برنامه ریزی برای توسعه یک موشک بالستیکی با بردی معادل 4000 کیلومتر هستند که وسیله بسیار مناسبی برای پرتاب ماهواره می‌باشد و این شاید سر آغاز طراحی و ساخت شهاب ٥ یا ۶ باشد. آنچه ممکن به نظر می‌رسد این است که شهاب ٥ بر اساس موشک Taepo-dong 1 به عنوان یک وسیله پرتاب فضایی (SLV) طراحی و ساخته خواهد شد.

شهاب

از گزارشهایی که در دسترس می‌باشد اینگونه بر می آید که شهاب 3 در اندازه و مقیاس شبیه موشک کره ای No-dong 1 ویک نسخه در مقیاس بزرگتر از طرح موشک روسی SCUD B می‌باشد.این موشک دارای 16 مترطول با قطر دایره ای ، بدنه 1.32 متر، وزن پرتابی 16250 کیلوگرم، وزن سر جنگی (مواد منفجره به علاوه خود کلاهک و سر جنگی) 1200 کیلوگرم یا یک سر جنگی مجزا که در دو راهرو و مدخل مخصوص روی وسیله نقلیه حمل موشک قرار داده شده و پوشانده شده است، می‌باشد.
موشک شهاب 3 دارای سیستم سوخت مایع یک مرحله ای می‌باشد که در آن از IRFNA وKerosene استفاده می شود. از کل وزن موشک 12300 کیلوگرم آن سوخت می‌باشد که این مقدار سوخت دارای زمان سوزش 100 ثانیه می‌باشد.تنها موتور این موشک بوسیله یک توربو پمپ تغذیه می شود . پره های گرافیتی در سر لوله تخلیه گازها کنترل موشک را در مرحله دوم پرتاب به عهده دارند. هدایت موشک از نوع هدایت داخلی می‌باشد. عده زیادی معتقدند که این موشک نخواهد توانست به درستی و با دقت کار هدایت خود را انجام دهد و احتمالا با یک خطای دایره ای در حدود 2500 متر تا هدف به زمین اصابت خواهد کرد.عده ای دیگر این خطا یا CEP را در حدود 4000 متر عنوان کرده اند. منابع اسرائیلی عنوان کرده اند که ایرانیها در سپتامبر 2000 یک فروند موشک شهاب 3 را پرتاب و آزمایش کردهاند که در آن از سیستمهای هدایت بهبود یافته چینیها کمک گرفته شده است این موشک دارای خطای دایره ای 250 متری می‌باشد. کمترین بردی که از این موشک انتظار می رود 400 کیلومتر و بیشترین برد 1300 کیلومتر می‌باشد .ایران چندین نوع مختلف خودرو های حمل موشکهای SCUD B و SCUD C از قبیل خودروی روسی MAZ 543 ،خودروی مرسدس بنز آلمانی و خودروی Neissan ژاپن و ترکیبی از تراکتور- تریلرها را بکارمی برد. گزارشهای رسیده در سپتامبر 1998 حاکی از آن است که ایران احتمالا تعدادی خودروی جدید و تازه IVECO320  مدل 320-45 WTM یا مرسدس بنز 3850AS و همچنین تانکهای نفربر را به عنوان وسیله حمل و نقل موشک شهاب 3 در نظر گرفته است. در مورد موشک شهاب 4 که طراحی و تکنولوژی ساخت آن برگرفته از موشک روسی SS-4 می‌باشد به جرات می توان گفت که ممکن است در اندازه و مقیاس شبیه موشک SS-4 باشد و اگر این گفته را صحیح بدانیم این موشک این موشک احتمالا باید دارای طول 22-8 متر، قطر دایره ای بدنه 1.65 متر و وزن پرتابی 42000 کیلوگرم باشد. بر طبق این گفته ها باید دارای وزن سر جنگی بالغ بر 1600 کیلوگرم باشد که در دو راهرو و مدخل جداگانه تعبیه شده در روی وسیله مخصوص حمل و نقل قرار می گیرند سر جنگی و بدنه به طور مجزا بر روی این وسیله حمل می شوند. این موشک می تواند از نوع سوخت مایع یک مرحله ای باشد که در آن از IRFNI و نفت سفید استفاده می شود و زمان سوزش آن معادل 140 ثانیه خواهد بود . موتور استفاده شده در موشک SS-4 یک  RD-214 بود که دارای چهار اتاق موتور ثابت بود و نیروی رانش آن بوسیله پره های گرافیتی در محل خروج گازها در لوله موتور تامین می‌شد . موتور بوسیله یک توربو پمپ تغذیه می شود که کنترل آن بوسیله ژنراتور گاز پروکسید هیدروژن صورت می گرفت ونیروی تراست ایجاد شده توسط آن 635 KN از سطح دریا بود.موشک دارای هدایت داخلی و حداثر برد 2000 کیلومتر می‌باشد.



برد موشک‌های نسل جدید «شهاب ۳»، در مقایسه با سری قبلی حدود ۱۰۰ درصد ارتقا پیدا کرده و از ۱۳۰۰ کیلومتر به ۲۵۰۰ کیلومتر افزایش یافته و خطای هدف‌گیری که در نسل قبلی نسبت به برد آن ۸ در ده‌هزار بوده، در نسل جدید، به ۲ در ده‌هزار کاهش یافته است. نکته دیگر، سیستم اختصاصی ناوبری موشک‌های شهاب است که موجب شده کسانی که ادعا دارند ایران این موشک ها را از کشورهای دیگر تهیه کرده است، اما این سیستم ناوبری و الکترونیکی ساخته شده توسط متخصصان ایرانی، جای شبهه ای را باقی نگذاشته است. این سیستم علاوه بر آنکه قدرت شناسایی و اصابت به اهداف را به گونه ای بسیار دقیق در اختیار ایران قرار داده است که علاوه بر اطمینان از برخورد موشک به هدف موردنظر، در صورت خروج از مسیر تعیین شده نیز می تواند آن را تصحیح کرده و درصد اطمینان از برخورد را به نحو چشمگیری افزایش دهد. نکته دیگر در خصوص بهینه سازی استفاده از موشک های شهاب، تغییر زاویه شارژ موشک شهاب است که از این پس با زاویه صفر با سطح افق مورد استفاده قرار می گیرد. این تغییر موجب می شود تا فواصل آماده سازی شلیک موشک ها کمتر شده و قدرت متحرک سازی شلیک ها را افزایش می دهد تا شلیک هایی نامحدود در زمانهای کوتاه را شاهد باشیم.گزارش‌های فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد ایران ممکن است از تکنولوژی‏های روسی برای توسعه موشک‌های دوربرد خودش که با بردهای 2000 تا 6250 کیلومتر استفاده کند. منابع اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا گزارش داده‌اند که ایران در حال توسعهء موشک‌ «شهاب 4» با برد ۳000 کیلومتر است و می‌تواند تا حدود 2000 پوند مواد حمل کند و خطای آن حدود 2400 متر است. برخی از برآوردها نشان می‌دهد که سیستم این موشک سال 2004 تا 2005 عملیاتی خواهد شد. معاون وزارت خارجه در امور خاور نزدیک در 28 جولای 1998 گواهی داد که آمریکا برآورد می‌کند این سیستم هنوز جهت تقویت موتورها و سیستم هدایتی خود نیاز به کمک خارجی بیشتری دارد.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که موشک «شهاب 4» بر اساس ویژگی‌های موشک «SS-4» ساخت شوروی تهیه شده است. گزارشهای دیگر حاکی است که موشک «شهاب 5» با برد بیشتر نیز وجود دارد که بر اساس ویژگی‌های موشک Tapeo Dong یا SS-4 ساخته شده است. می‌گویند این موشک تا 4 هزار کیلومتر برد دارد و بیش از یک تن مواد را می‌تواند حمل کند. ایران ممکن است دو برنامه موشکی دیگر شامل سیستم‌های دوربردتر داشته باشد که گزارش‌های متعددی در خصوص حداکثر برد آن مطرح است بردهایی که این گزارش‌ها ذکر کرده‌اند، عبارتند از 3650 کیلومتر،‏ 4500 تا 5000 کیلومتر‏، 6250 کیلومتر و ده‌هزار کیلومتر.به نظر می‌رسد که ایران موفق به دستیابی به جزییات فناوری و طراحی موشک روسی SS-4 شده است. موشک SS-4 (که به موشک R-12 یا Sandal نیز معروف است)، یک موشک روسی قدیمی با سوخت مایع است که برای اولین بار در سال 1959 به خدمت گرفته شد و احتمالاً به عنوان اجرای بخشی از پیمان IRBM نابود شده است. این موشک بسیار بزرگ است و فناوری آن به اوایل دهه 1950 مربوط می‌شود، البته بین سال‌های 1959 و 1980 دوبار نوسازی شده است. خطای این موشک 2 تا 4 کیلومتر و حداکثر برد آن دو هزار کیلومتر است و معنایش این است که فقط با یک کلاهک اتمی یا یک سلاح بیولوژیکی نزدیک به مرگباری سلاح‌های هسته‌ای کارایی دارد. در عین حال فناوری کلی موشک SS-4 نسبتا ساده و نزدیک به 1400 کیلوگرم وزن دارد.

موشک SS-4

این موشک یکی از معدود طراحی‌های موشکی کشوری با فناوری محدود است که امید داشت آن را به مرحله تولید انبوه برساند. وزن و برد این موشک ایران را قادر می‌سازد کلاهک نسبتا پیچیده هسته‌ای یا بیولوژیکی را بر روی آن نصب کند. در نتیجه نوع مدرن شده موشک SS-4 می‌تواند طرحی خوب برای یک کشور در حال توسعه باشد. همچنین گزارش شده که ایران یک موشک بالستیک دریایی را در سال 1998 مورد آزمایش قرار داده است.



برخی منابع خاطرنشان کرده‌اند که صنایع نظامی روسیه قراردادهایی با ایران جهت کمک به این کشور در رابطه با تولید سوخت مایع موشک، ساخت تونل‌های ویژة انبار موشک، تولید موشک‌های نمونه و توسعه نرم‌افزارهای کامپیوتری تخصصی امضا نموده است. برای مثال این گزارش‌ها نشان می‌دهد که مؤسسة روسی «آیروهدرودینامیک مرکزی» در حال همکاری با سازمان صنایع نظامی ایران و گروه صنعتی شهید همت است. گزارش‌ها حکایت می‌کنند که شرکت دولتی روسیه به نام «روسووروژنیه» که در خصوص همکاری در زمینه صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات و اطلاعات نظامی فعالیت دارد، در معاملات با گروه صنعتی شهید همت مشارکت دارند. همچنین گفته می‌شود این معاملات شامل تجهیزات لیزری تخصصی، آینه‌های تخصصی، مواد سربی تنگستن و فولاد تحت فشار برای تولید و توسعه موشک می‌شوند. این اقلام کمک‌ عمده‌ای به ایران می‌دهند تا به توسعه انواع موشک‌های دوربرد اسکاد B و اسکاد C و نیز موشک‌های دقیق‌تر که مشابه موشک No Dong هستند بپردازد.
به‌هرحال یک سکو مانند موشک CS - 802 می‌تواند اطلاعات طراحی کافی برای توسعه‌ یک موشک‌ کروز با برد طولانی‌تر جهت اهداف دیگر را ارائه دهد و خلیج‏فارس منطقة نسبتاً کوچکی است که اکثر مناطق حاشیه‌ای و تأسیسات حساس آن نزدیک ساحل قرار دارد. هواپیما یا کشتی‌ها می‌توانند موشک‌های کروز حامل کلاهک‌های شیمیایی و بیولوژیکی را از خارج محیط دفاعی معمولی کشورهای خلیج شلیک کنند و ایران حداقل می‌تواند موشک‌های ضد کشتی خود برای حمله به کشتی‌های نفت‌کش را جایگزین سلاح‌های شیمیایی کند. این کشتی‌های نفت‌کش بسیار بزرگند و چنانچه مورد هدف موشک‌های معمولی ضد کشتی قرار گیرند، حادثه بسیار مرگباری پیش خواهد آمد.



ساخت کامل یک موشک کروز بسیار سخت خواهد بود. ایران برای ساخت چنین موشکی باید به ترکیب CBW و کلاهک‌های خوشه‌ای دسترسی داشته باشد. به‌هر‌حال سیستم‌های دریانوردی و موتورهای جت هنوز یک مشکل بالقوه هستند. سیستم‌های دریانوردی پیچیده کنونی می‌تواند موجب حداقل چند کیلومتر اشتباه در برد موشک‌های با برد هزار کیلومتر شود و خطراتی برای هدایت موشک به‌ وجود آورد و احتمالا دو سوم از موشک‌های شلیک شده با این عوارض مواجه خواهند شد. اینک فناوری تجاری برای سیستم متفاوت جهانی استقرار موشک با دقت هدایتی 2 تا 5 متر در دسترس قرار می‌گیرد



موتورهای توربین گازی با کاربرد دو‌گانه اینک در بازار تجارت وجود دارد که ایران از آنها برای استفاده در موشک کروز بهره می‌گیرد. البته یافتن موتوری با توربین قابل اعتماد و کارآ جهت یک کاربرد، در یک طرح ویژه موشکی ممکن است دشوار باشد. یک موتور فوق‌العاده کارآمد می‌تواند قابل استفاده‌ در یک وسیله پرواری باشد. اما در خصوص توانایی برای طراحی و تولید چنین موتوری تردید وجود دارد، البته بیش ‌از 20 کشور دارای مهارت طراحی و تولید مورد نیاز برای چنین موتورهایی هستند.



ممکن است، مونتاژ وسیله‌ پروازی، موتور و کلاهک با یکدیگر و‌ آزمایش آن اقدامی مشکل و فراتر از توانایی و مهارت ایران باشد، اما مونتاژ و آزمایش یک موشک کروز در مقایسه با یک موشک بالستیک دوربرد آسان‌تر است. دیگر اینکه چنین پیشرفت‌هایی در مقایسه با توسعه یک سیستم بالستیک بسیار کمتر قابل بازرسی خواهد بود.ایران توانست از بسیاری مشکلات موجود برای توسعه موشک کروز خودش عبور کند. این عبور از طریق تغییر در موشک HY- Seersucker و تبدیل آن به یک سلاح حمله زمینی و ایجاد بیش‌ از 80 کیلومتر افزایش در برد آن، یا از طریق تغییر در موشک ضد کشتی CS-80 یا (Ylng Jai-1) و ارتقای توانایی‌های آن انجام شد. گزارش‌های وجود دارد که نشان می‌دهد سپاه پاسداران مشغول انجام این تغییرات در مرکزی نزدیک به بندرعباس است.


www.avia.ir

موشکهای سطح به سطح آلمان در جنگ جهانی دوم

در این بخش سعی خواهیم کرد کمی در مورد توان موشکی آلمان ها در زمان جنگ جهانی دوم بحث کنیم




یک فروند راکت A-4 که در اواخر سپتامبر 1945 برای سربازان انگلیسی به نمایش در آمده است. گزارشهای بسیاری موجود است که تعداد زیادی از این موشک بطور عمل نکرده به دست نیروهای متفقین افتاده است.در طول سالهای 1944-45 بیش از 500 فروند موشک V-2 به شهر لندن شلیک شده بود.



یک فروند راکت A-4 در که در پوششی ضد آب قرار رگفته از طریق راه آهن به محل پرتاب خود منتقل میشود .با توجه به تکنولوژی پیشرفته متحدین سایتهای پرتابی موکشهای V-2 در اروپای شمالی در مکانهایی به دور برد موثر هواپیماهای متفقین قرار میگرفت.



نفرات و تجهیزات راکت A-4 از لحاظ لجستکی ضعیف بودند ولی در هنگام عملیات بسیار هماهنگ کار میکردند.(به قرقره ها توجه کنید)



راکت A-4 بدون سرجنگی 975-kg (2150-lb) خود که از مخلوط آماتول تشکیل شده بود میتوانست سوراخ بزرگی در زمین ایجاد کند.تصویر بالا نتیجه آزمایش در  White Sands, US.میباشد.



برخی موشکهای V-2 غنیمت گرفته شده از خاک آلمان به سمت سایتهای پرتاب V-2 شلیک میشد .در این تصویر سربازان انگلیسی با بکار گیری تجهیزات اصلی این موشک و لانچر  Meillerwagen  در حال آماده سازی آن میباشند.



بسیاری از موشکهای V-2 به غنیمت گرفته شده بطور سالم و کامل به همراه تیم طراحی آن به امریکا فرستاده شدند .این موشک آماده پرتاب در  White Sands Proving Ground  در ایالت نیومکزیکو امریکاست.



تکنسینها در حال انجام آخرین تنظیمات سیستم هدایتی موشک V-2  پیش از پرتاب هستند که بوسیله لانچز خود کششی به حالت عمودی در امده است.



مجموعه پرتاب موشک در سایت ازمایش موشک Peenemunde  در میان جنگلهای انبوه جزیره Usedom بدور از سواحل بالتیک .تمامی پرتابهای آزمایشی راکت A-4 از این سایت انجام میپذیرفت.

موشک V-2 که توسط نیروهای انگلیسی به غنیمت گرفته شده در نزدیکی Cuxhaven توسط دانشمندان انگلیسی آزمایش میشود.(1945 )



موشک Fi 103 R که مدل سرنشین دار موشک V-1  میباشد که در طول جنگ دوم جهانی آلمانها از آن استفاده ای نکردند ولی ژاپنیها شبیه چنین موشکی را برای حمله به ناوها استفاده میکردند بدین صورت که جوانان ژاپنی و احساستی بادیدن دوره ای یک هفته ای (عملا برای خودکشی ) آماده میشدند و به ناوهای آمریکایی حمله ور میشدند.( این وسیله های پرنده در بین امریکاییها به حماقت ژاپنی معروف بود)



خط تولید موشک Fi 103 R در یکی از کارخانه های زیر زمینی آلمان.



در شامگاه هفدهم و هجدهم آگوست 1943 نیروی هوای انگلستان حمله ای همه جانبه به Peenemunde محل تولید موشکهای سطح به سطح آلمان کرد و سبب خسارتهای فراوانی به تاسیسات آنجا گردید و سبب کشته شدن بسیاری از اسیران و پژوهشگران آلمانی شد.



 Reichenberg IV مدل عملیاتی بمب پرنده V-1 است که دارای یک سر جنگی پر قدرت میباشد و بدون ارداه فرود و یا Flap . که استفاده عملیاتی از آن نشد.



بسیار کم پیش می آمد که موشکهای V-1 متفقین بیفتد مگر اینکه در هنگام انفجار درست عمل نمیکرد . در اینتصویر پرسنل انگلیسی را  میبینید که حال وارسی این موشک در یک مزرعه نخود در کنت میباشند و این موشک رازهای خود را برای آنها فاش میکند.



تنها راه منهدم کردن این بمبهای پرنده در آسمان منحرف کردن آنها از مسیرشان با نا متعادل کردن آنها بود همانطور که در تصویر میبینید یک فروند Spitfire در حال منحرف کردن این موشک با بال راست خود میباشد.



موشکهای V-1 بصورت کیت (جدا شده ) به سایتهای پرتاب تحویل داده میشدند ولی سر هم کردن این موشکها کار سختی نبود و در عرض مدت کوتاهی انجام میشد . در تصویر سر هم کردن بال این هواپیما در spar لوله ای خود را مشاهده میکنید.



موتور پالس جت (Argus) موشک V-1 دارای flap های کوچکی در ورودی خود است که با فشار هوا در برابر فشار فنر باز میشد و در اثر فشار احتراق سوخت بسته میشد.



مدل هدایت شوند موشک V-1  که پایه موشکهای کروز کنونی شد .دارای سر جنگی 830 کیلوگرمی از آماتول بود و 240 کیلومتر برد داشت.



موشک V-1 در مجموع 2.032 تن وزن داشت و بوسیله سربازان (یا اسیران ) به سایت پرتاب منتقل میشد.



از آنجایی که موشک V-1  در ارتفاع ثابت با سرعت ثابت در یک خط سیر ثابت حرکت میکرد برای نفرات ضد هوایی ایجاد یک خط اتش برای سرنگون کردن آن کاری آسان بود به ویژه در شب که آتش خروجی آن نیز مشخص کننده مسیر ان بود.



موتور موشک V-1  وقتی به سرعت 400 کیلومتر بر ساعت (که بوسیله لانچر به آن داده شده بود ) روشن میشد و بوسیله سیستم هدایت کننده خود به نرمی به ارتفاع کروز خود میرسید.



موشکYokosuka MXY7 'Ohka


منبع:انجمن هوافضا(تامکتر عزیز)

معرفی دوربردترین موشک هوا به هوای روسی


R-37 موسوم به AA-X-13 Arrow



هم اکنون نسل جدیدی از موشکهای هوا به هوای بسیار دوربرد، میان برد و کوتاه برد در روسیه در حال تکمیل و توسعه می باشند. پیشرفته ترین آنها، موشکهای دوربرد R-37 و میان برد R-77 می باشند که چندین سال است آزمایشات پروازی و پرتابی گوناگونی روی آنها صورت می گیرد.

پرواز میگ31 با چهار موشک R-37


موشک دوربرد R-37 را باید ادامه توسعه تکنولوژی بسیار پیشرفته ی موشک R-33 (آموس) به حساب آورد.
قرار بود که نوع پیشرفته ی MiG-31M و MiG-31BM تا شش فروند موشک R-37 را به عنوان جنگ افزار اصلی خود حمل نمایند.

موشک R-37 نصب شده زیر بدنهء MiG-31M


با این وجود مقامات عالی رتبهء نیروی هوایی روسیه ادعا می کنند که R-37 به تدریج و با بهسازی رادار جنگنده های روسی با مدلهای جدید زاسلون، از MiG-31 گرفته تا Su-27M ، MiG-29SMT و S-37 (برکوت) تبدیل به موشک اصلی هوا به هوای این جنگنده ها خواهد شد.
همچنین ادعا می شود که برد موشک R-37 به گونه ای استثنایی زیاد است و به حدود 400 کیلومتر می رسد. در جریان آزمونهای پروازی میگ31، این موشک توانسته به هدفی در فاصله ی 300 کیلومتری اصابت کند!

برنامه ی R-37 از اوائل دههء 1980 آغاز شد و نخستین آزمایشات شلیک آن در سال 1989 در کوبینکا انجام گرفت.
پیشتر در سال 1978 دفتر طراحی ویمپل، کار روی موشکی ضدماهواره را برای نصب روی جنگنده ی MIG-31B آغاز کرده بود.
آزمایش نخستین 2 فروند از نمونه های اولیه ی MiG-31B در 1986 انجام شد. ولی اطلاعات چنین موشکی تاکنون محرمانه باقی مانده است.

برخی مشخصات موجود:
ماموریت: اهداف بسیار دور (عمدتن جهت هدفگیری آواکس)
دفتر طراحی: ویمپل (Vimpel)
اولین نمونهء ساخته شده: 1987
طول: 2/4 متر
قطر: 38 سانتی متر
طول بالچه ها: 70 سانتی متر
وزن موشک: 600 کیلوگرم
وزن سرجنگی: 60 کیلوگرم
محدوده ء عمل: از ارتفاع 3 متری تا ارتفاع 30000 متری
برد موثر: 300 کیلومتر
حداکثر سرعت: 6 ماخ
هدایت: راداری فعال
حمل کننده ها تاکنون: MIG-31M / BM و Su-35 و Su-37 و S-37 (برکوت)
منبع: http://www.centralclubs.com/viewtopic.php?p=5630#5630

www.daneshju.ir