موشک های بالستیک

یکی از پشتوانه ها و تکیه گاه های نظامی کشورها در عرصه بین المللی، قدرت موشکی آنهاست. در جهان امروزی به رغم امضای پیمان نامه های متعدد کشورها و قراردادهای بین المللی که برای کنترل تکنولوژی موشکی در سازمان ملل به امضاء می رسد، در نهایت کشوری حرف اول را می زند که به لحاظ موشکی مجهزتر باشد.
تا قبل از جنگ جهانی دوم- بنا به مقتضیات جنگ- فقط چندین کشور که در حال جنگ بودند ابرقدرت موشکی محسوب می شدند (مانند روسیه و آلمان). در واقع جنگ برای اینها مانند کاتالیزوری در جهت پیشرفت صنایع موشکی بود؛ همچنان قدرتمند و قدرتمندتر می شدند و این امر موجب رعب و وحشت کشورهای دیگر شد، چرا که از همان ابتدا هم پیش بینی می شد اگر فقط چند ابرقدرت خاص، این تکنولوژی را به دست می گرفتند، دیگر پاسخ ندادن به درخواست های آنها کار مشکلی بود.
پس از فروکش کردن التهابات جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشورها دست به کار شدند و شروع به ساخت یا حداقل خرید موشک کردند زیرا می دانستند اگر سیستم موشکی قوی داشته باشند، پشتوانه خوبی برای حفظ امنیت دارند. هرروزه انواع موشک ساخته و آماده می شد و در این میان یک فناوری، توجه همگان را بیش از دیگر شاخه ها به خود جلب کرد و آن، تکنولوژی ساخت موشک های بالستیک بود.
برد بسیار بالا و توانایی حمل مقدار زیاد مهمات، آنها را از سایر موشک ها متمایز می سازد و همین موضوع، موجب رعب و وحشت و نگرانی می شود. با اینکه یک موشک بالستیک به خودی خود یک سلاح کشتار جمعی (WMD) محسوب نمی شود، ولی می تواند مقدار زیادی از انواع سلاح های کشتار جمعی را حمل کند و به عنوان یک منبع نگرانی برای کشورها به حساب آید.
تکنولوژی موشک های بالستیک هم پس از جنگ جهانی دوم نمو پیدا کرد و از دهه ۱۹۵۰ ابرقدرت هایی موشکی به وجود آمدند که تهدیدی برای کشورهای دیگر محسوب می شدند. در این عرصه، اتحاد جماهیر شوروی یک سر و گردن از رقبای خود بالاتر بود. با گذشت زمان، قدرتش بیشتر و بیشتر می شد و همواره حرف اول را در این زمینه می زد. این مسئله، کشورهای دیگر- مخصوصاً رقیب سرسختش یعنی ایالات متحده آمریکا- را آزار می داد.
شوروی در عین حال با توجه به مصالح سیاسی- اقتصادی اش، بخشی از این قدرت را با برخی کشورها- به ویژه چندین کشور آسیایی، تقسیم کرد. این قضیه آمریکا را به تأملی سخت در عرصه نظامی کشاند زیرا به جز قدرتمندشدن کشورها، این نگرانی وجود داشت که کشورهای قسمت سلطه، خود به تنهایی به گسترش تکنولوژی موشک بالستیک دست یافته و به ساخت موشک بپردازند.
تقریباً تمامی کشورهای آسیایی، خریداران بسیار خوبی برای روسیه هستند و در فهرست موشک های این کشورها، حداقل نام چندین نوع از موشک های روسی دیده می شود. حتی به غیر از کشورهای آسیایی، اروپایی ها نیز به همین گونه اند.
به غیر از روسیه و چین، در آسیا به تازگی بهترین پیشرفت ها نصیب کشورهای ایران و کره شمالی شده است؛ البته هند و پاکستان نیز به دلیل ساخت کلاهک های اتمی از قدرت های موشکی آسیا محسوب می شوند.

کره شمالی با داشتن موشک های بالستیک از قبیل تائپودونگ ۱ و ۲ یا نودونگ ۱ و ۲ به گستره ای به شعاع ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلومتری اطراف کشورش مسلط است و ایران نیز با داشتن موشک های زلزال و شهاب ۳ (موشک شهاب ۴ نیز در حال آزمایش است) قدرت بزرگی محسوب می شود.
نگرانی های آمریکا از گسترش و فروش موشک های بالستیک از زمان دولت رونالد ریگان شروع شد، به نحوی که تمرکز نیروی نظامی آمریکا را بر این موضوع برانگیخت و زمانی که شوروی نخستین موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) خود را پرتاب کرد -که توانایی حمل تسلیحات هسته ای و غیرهسته ای در حجم بالا را داشت- نیروی نظامی آمریکا موفق به طرح سیستم دفاع موشک های بالستیک شد. ریگان، طراحان و مهندسان هوا- فضای خود را بر سیستم ابتکاری دفاع راهبردی- فضایی متمرکز کرد که این تمرکز موجب ارتقای چشمگیر سطح تکنولوژی دفاع موشکی بالستیک (BMD) آمریکا شد. گونه های جدید این سیستم که در دوران ریاست جمهوری جورج بوش می بینیم هم، گونه های تکمیل یافته دوران ریگان است.
بسیاری از کارشناسان دفاعی آمریکا متذکر شدند که سیستم دفاع موشکی بالستیک بسیار پرهزینه تر از سیستم حمله موشکی است و باید بیشتر به حمله موشکی متکی شود. موشک های بالستیک در جنگ ها خسارات زیادی به کشورها وارد کرده اند. به عنوان مثال در جنگ جهانی دوم(طی سال های ۴۵-۱۹۴۴)آلمان بیش از ۳۰۰۰ موشک بالستیک با نام V-۲ (ملقب به اسلحه انتقام) به انگلستان و آنتورپ شلیک کرد. در جنگ ایران و عراق بارها از موشک های اسکاد روسی استفاده شد. در جنگ خلیج فارس، عراق از موشک های بالستیک استفاده کرد و بسیاری از نقاط عربستان سعودی را در سال ۱۹۹۱ نشانه گرفت که یک موشک به یک پایگاه نظامی آمریکا شلیک شد و ۲۸ سرباز آمریکایی را کشت.
موشک های بالستیک همواره باعث ایجاد تنش بین کشورها بود؛ برای نمونه، بحران موشک های بالستیک کوبا در سال ۱۹۶۲ که با تحویل موشک های دوربرد شوروی به کوبا، جنگ سرد را گرم تر کرد. یا بحران تایوان در سال ۱۹۹۶ پس از انتخابات دموکراتیک چین چندین موشک بالستیک به خطوط کشتیرانی نزدیک تایوان شلیک کرد و در اواخر بحران تائپودونگ در سال ۱۹۹۸ که کره شمالی یک موشک بالستیک را به طور غیرمنتظره ای روی محدوده هوایی ژاپن آزمایش کرد که باعث اعتراض کشورهای غربی شد.
هنگامی که آمریکا و شوروی پیمان منع گسترش موشک های بالستیک را امضا کردند، فقط ۹ کشور موشک بالستیک داشتند، ولی امروز بیش از ۳۰ کشور، موشک بالستیک دارند و ۱۴ کشور در تولید یا صادرات موشک بالستیک و تکنولوژی مربوط به آن دست دارند. پس همیشه تهدید شلیک یک موشک بالستیک از طرف این کشورها وجود دارد و باید جوابی در قبال آن موجود باشد.
در پی نگرانی های جهانی برای جلوگیری از این امر، موافقت نامه بین المللی کنترل تکنولوژی موشکی (MICR) -که موافقت نامه ای داوطلبانه است- در سال ۱۹۸۷ بین ملل مختلف برای کنترل جابه جایی و خرید و فروش موشک ها و تکنولوژی های مربوطه که قابلیت حمل سلاح های کشتار جمعی (WMD) را ایجاد می کند، بسته شده است. اما آیا می توان مطمئن بود که تمامی کشورها به همه توافقنامه هایی که تاکنون امضا کرده اند، پایبندند؟

موشک بالستیک چیست ؟
یک موشک بالستیک در حقیقت یک ماشین تحویل موشک- مولد، شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع گوناگون موشک های بالستیک بر حسب برد، طبقه بندی می شوند. نوع خاصی از موشک های بالستیک وجود دارد که از زیردریایی ها شلیک می شود و SBLM نام دارد. در ساخت موشک های بالستیک، مبحث «پیشران» که مشخص کننده برد موشک است مهمترین مسئله محسوب می شود و پس از آن میزان توانایی حمل مهمات که قدرت تخریب آن را افزایش می دهد.
موشک های بالستیک به موشک هایی می گویند که تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می گیرند(که این قسمت راه با موتور روشن انجام می شود) و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه زمین به سمت هدف می روند که مانند یک سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است.
برخی از موشک های بالستیک حتی از جو زمین نیز خارج می شوند و با استفاده از یک ماشین ورود مجدد (RV) به جو باز می گردند که برد بسیار بالایی دارند.

موشک های بالستیک از لحاظ برد به ۵ گروه زیر تقسیم می شوند:
۱- موشک جنگی کوتاه برد با میزان برد ۱۵۰ کیلومتر
۲- موشک بالستیک کوتاه برد با میزان برد ۱۵۰ تا ۷۹۹ کیلومتر
۳- موشک بالستیک میان برد با میزان برد ۸۰۰ تا ۲۳۹۹ کیلومتر
۴- موشک بالستیک دوربرد با میزان برد ۲۴۰۰ تا ۵۴۹۹ کیلومتر
۵- موشک بالستیک قاره پیما با میزان برد ۵۵۰۰ کیلومتر به بالا

موشکهایی با سوخت پیشران جامد
سوختهای پیشران از یک نوع سوخت و یک اکسنده تشکیل شده‌اند. برای روشن شدن موشک ، کافی است یک جرقه کوچک سوخت پیشران آنرا آتش بزند. سوخت آتش گرفته تا آخرین قطره می‌سوزد. گازهای حاصل از سوخت پیشران را از طریق دماغه انتهایی موشک خارج می‌شوند. اولین موشکها را احتمالا در قرن یازدهم میلادی در کشور چین ساخته‌اند. آنها موشکهایی بودند که از سوخت پیشران جامد استفاده می‌کردند. سوخت موشک یک نوع باروت بود که از مخلوطی از نیترات پتاسیم ، زغال چوب و سولفور تشکیل شده بود.
موشکهایی که از سوخت پیشران جامد استفاده می کنند، اغلب به عنوان موشکهای تقویت کننده‌ای استفاده می‌شوند که نیروی اولیه موشکهای بزرگتر را تأمین می‌کنند. موشکهای بزرگتر خود از سوخت پیشران مایع استفاده می‌کنند. بزرگترین موشکهای مصرف کننده سوخت جامد با 45 متر ارتفاع جزء موشکهای تقویت کننده شاتل فضایی ایالات متحده محسوب می‌شوند. آنها حاوی 586500 کیلوگرم (2/1 میلیون پوند) سوخت پیشران هستند که بطور متوسط 13 میلیون تن (5/3 میلیون پوند نیرو) نیروی پیشران را تولید می‌کنند.
این موشکها را طوری طراحی کرده‌اند که بعد از اتمام سوخت و افتادن در دریا ، از دریا بیرون کشیده شده ، دوباره برای مأموریتهای بعدی سوختگیری می‌شوند. ساخت موشکهایی که از سوخت جامد استفاده می‌کنند چندان دشوار نیست. آنها مقدار زیادی نیروی پیشران را در یک مدت زمان کم تولید می‌کنند. تنها ایراد این نوع موشکها این است که بعد از روشن شدن به راحتی خاموش نمی شوند. به عبارت دیگر ، نمی‌توان آن را به آسانی تحت کنترل درآورد 

 

موشکهای با سوخت مایع
اکثر موشکهایی که از آنها در پروازهای فضایی استفاده می‌شود، از سوخت پیشران مایع بهره می برند. سوخت و اکسنده که در مخزنهای جداگانه‌ای نگهداری می‌شوند، هر دو مایع هستند. پمپهای قدرتمندی آنها را به محفظه احتراق می‌برند؛ در آنجا آنها باهم ترکیب شده ، شروع به تولید گازهای خروجی می‌کنند. گازهای مذکور نیز به نوبه خود از دماغه انتهایی موشک خارج می‌شوند. بعضی از موشکها از یک ماده قابل اشتعال سریع برای شروع احتراق استفاده می‌کنند. سوخت پیشران سایر موشکها هنگام ترکیب سوخت و اکسنده شروع به احتراق می‌کند
اما روش احتراق در این موشکها اکسنده و سوخت باهم ترکیب می‌شوند و در محفظه احتراق شروع به سوختن می‌کنند. سپس گازهای خروجی حاصل از فرآیند احتراق از دماغه خارج و به عنوان نیروی پیشران ، موشک را به طرف جلو حرکت می‌دهند.
توجه کنید کمتر از سوخت مایع در موشکهای بالستیک استفاده می شود مگر در انواع قاره پیما که نیاز به رانش بیشتری دارند و گرنه بیشترین مورد استفاده در موشکهای فضایی است

طرز کار وساختار یک موشک بالستیک

منبع:iran-airforce.blogfa.com

انواع سیستم های کنترل موشک ها

- نوع کنترل از روی بال ( Wing control )

این نوع پیکربندی از سطحی نسبتنا بزرگ است که در فاصله کمی از مرکز ثقل موشک قرار می گیرد.
در این نوع پیکر بندی نیاز به یک مجموعه متعادل کننده در قسمت انتهایی بدنه موشک داریم.این نوع سیستم کنترل معمولا در موشکهای AAM بکار گرفته می شود زیرا خصوصیات پاسخ سریع از لحاظ کنترل دارد .
نیروی براLift در اثر تغییر زاویه سطوح کنترل فورا تغییر می نماید و باعث مانور موشک میشود.برآی اضافی در اثر تغییر زاویه حمله بوجود می اید.کنترل گشتاور Pitching و یا Turning در اثرتغییر مکان سطوح کنترل عموما خیلی کم است . بنابراین حرکت مکانی نیروی برآ در محدوده بسته ای از مرکز ثقل انجام می گیرد به همین علت یک نیروی رو به پایین در قسمت دم در اثر دانوش بال بوجود می آید که از لحاظ گشتاور برای ایجاد برآی اضافی مطلوب است .
محل نصب بال در طراحی موشک نوع بال کنترل بسیار بحرانی است . بویژه در حالتی که محدوده تغییر مکان مرکز ثقل در حالت پرتاب در آخرین لحظات و روشن بودن موتور زیاد باشد این حالت رخ می دهد از این رو سطوح بال را عموما در محدوده بسیار نزدیکی از مرکز ثقل حالت پرتاب قرار می دهند و این به علت ایجاد تعادل استاتیکی مطلوب با داشتن ابعاد کوچک مجموعه دم است . تاثیر حرکت مرکز ثقل به طرف جلو کاهش تاثیر سطوح کنترلی و در نتیجه مانور پذیری بر حسب کج شدن بال است .


موشک هارم با کنترل بال

2- سیستم کنترلی کانارد ( Canard Control )

پیکر بندی کانارد شامل سطوح کنترلی کوچکی هستند که درست در قسمت جلوی بدنه موشک قرار می گیرند و سطوح دیگر نظیر بال یا دم به ترتیب در قسمت میانی و انتهایی بدنه نصب می شوند .
بدلیل کوچکی اندازه سطوح کانارد در مقایسه با پیکربندی معمولی دانوش قابل توجهی ایجاد نمی کند بنابراین در مشخصات تعادل طولی اثرات مخالفی ایجاد می نماید .
بدین ترتیب حاشیه پایداری استاتیکی بزرگی با تغییر مکان بال به راحتی حاصل می آید . کل نیروی برآ در این نوع پیکربندی در اثر زاویه حمله بوجود می آید زیرا برآیی که کانارد تولید می نماید باعث ایجاد یک نیروی بطرف پایین در بال میگردد .
موضوع بسیار جالبی که در پیکر بندی کانارد مطرح است سادگی ذاتی آن است . بعلاوه تغییر در مکان مرکز ثقل در اثر تغییر طراحی ممکن است که به سادگی قابل تطبیق با مکان جدید بال باشد همچنین به دلیل کوچکی ابعاد سطوح تولید برآ پسای کلی و وزن موشک نیز کم است . بعضی از معایب اصلی پیکر بندی کانارد عبارت اند از :
ایجاد تعادل در رول مشکل است چون سطوح کانارد ابعادشان کوچک است و اثر دانوش کمی بر بال دارند در نتیجه روش پیچیده ای برای کنترل رول مورد نیاز است .

موشک سایدواندر با کنترل کانارد

3- دم کنترل ( Tail Control )

در این سیستم واضح است که تغییر وضعیت سطوح دم باعث کنترل پذیری موشک می شود و تغییر مکان دم در این وضعیت بر خلاف جهت زاویه حمله می باشد .
در اثر رفتار ای این وضعیت پاسخ آرامی در سیستم بالا بوجود می آید بنابراین نیروی برآی اولیه در جهت مخالف مورد قبلی است . این یک مزیت از لحاظ بار وارده بر قسمت دم و هچنین گشتاور لولایی مقدارش کاهش می پذیرد و زاویه حمله کلی نیز تنزل پیدا می کند .
در این حالت خمش وارده بر بدنه به حداقل مقدار خود کاهش می یادبد از این رو بسیاری از بار های برایند متمرکز بر بال اصلی و در نزدیکی مرکز ثقل وارد می شوند . بعلاوه تاثیرات تداخلی بال و دم نیز کم می شود و این بدین علت است که سطوح اصلی تولید نیروی برآ ثابت و هیچگونه دانوش در اثر تغییر وضعیت زاویه دانوش بال تولید نمی شود. بنابراین خصوصیات آیرودینامیکی این سیستم کنترل بسیار خطی تر از بال کنترل می باشد . معایب اصلی این نوع سیستم کنترل عبارت اند از :
اگر از موتور راکت با سوخت جامد استفاده کنیم فضای محدودی برای مکانیزم های کنترلی در قسمت دم داریم .
سطوح کنترل تامین تعادل عرضی کارایی لازم را ندارند .

موشک امرام با کنترل دم

4- طرح بدون دم ( Tail Less )


در این نوع پیکر بندی سطوح کنترلی در لبه فرار بال قرار دارند . بزرگترین مزیت این نوع پیکر بندی کم شدن تعداد سطوح است که خود باعث کاهش پسا و همچنین هزینه ساخت می شود . یکی از بزرگترین معایب مشهور این نوع پیکر بندی این است که محل نصب بال بسیار بحرانی می باشد . قرار گرفتن بال در قسمت خیلی عقب تعادل بیش از حدی را بدست می دهد بطوریکه نیازمند سطوح کنترلی با ابعاد بزرگ هستیم و یا نیاز به تغییر وضعیت بیش از حد سطوح کنترلی داریم تا ضریب بار مطلوبی بدست آید . از طرف دیگر قرار گرفتن بال در قسمت خیلی جلو نزدیک مرکز ثقل باعث کاهش بازده کنترلی و میرایی آیرودینامیکی می شود و این وضعیت در بسیاری از موشک ها وضعیت مطلوبی محسوب می شود .

5- بدنه های کشیده ( Body Extension )


روش دیگری که از آن برای کنترل استفاده می شود بکارگیری فشار پایه یا اولیه که تفاضل فشار بین پایه و جریان آزاد است . منطقه تفاضل فشار که به صورت یک نیروی برآ ظاهر شده است . بزرگترین مزیت های این طرح عبارت اند از :

به دلیل اینکه گشتاور لولایی وجود ندارد نیازمند توان سرویی کمی است .
طراحی جمع و جور و ساده ای دارد .

معایب این پیکر بندی عبارت اند از :

قابلیت مانور کم .
غیر قابل استفاده در سرعت های مادون صوت جایی که عملا فشار اولیه وجود ندارد .
در بین مرحله موتور روشن و موتور خاموش در اثر تاثیر جت کنترل بر عکس عمل می نماید که به آن ( Reversal Control ) می گویند .

اگر تعادل مثبت استاتیکی مورد نیاز باشد پیکر بندی دو کی دم برای این نوع کنترل مناسب است . بانابراین فضای اضافه ای برای نصب مکانیزم های کنترلی در قسمت های انتهایی دم در اختیار قرار میگیرد .

6- کنترل توسط فلپ در قسمت جلو ( Nose Flap )


این نوع سیستم کنترلی در واقع ترکیبی از قسمت جلویی دماغه و یک فلپ است که در یک چهارم مقطع عرضی بدنه عمل می کند . زمانیکه فلپ جمع می شود قسمتی از بدنه می شود .
این نوع سیستم کنترلی هنگامی که نسبت منظری فوق العاده کمی در دم داشته باشیم در موشک های پرتاب شونده از هوا مناسب می باشد . زیرا طراحی جمع و جوری دارند و در هنگام پرتاب فلپ برای ایجاد تعادل بسته است .
بهر حال این نوع سیستم کنترلی دارای قابلیت مانور پایینی است و کاربرد محدودی دارد .

7- استفاده از تیغه آیرودینامیکی ( Dorsal ) 

در جایی که طول کلی موشک شدیدا دارای محدودیت باشد از تیغه آیرودینامیکی استفاده می کنند .
در طراحی موشک برای جبران کمبود سطح و یا کم بودن نسبت منظری که باعث تلفات آیرودینامیکی می شود از یک قسمت ثابت آیرودینامیکی به نام Dorsal استفاده می گردد .

8- کنترل توسط جریان جت ( Jet Control )

این نوع سیستم کنترلی به چهار کلاس طبقه بندی می شود :
1- جت عکس العملی ساده یا راکت
2- موتور های مفصلی یا نارلهای راکت
3- تیغه های جت
4- Jetavator ها

نوع اولی از مجموعه بالا مزیت ویژه ای در موشک های کوچک با مدت پرواز کم دارد و همچنین در بدنه های برگشتی برای ایجاد تعادل و به حداقل رساندن سرعت چرخش در پرواز آزاد بکار می رود .
جت بر روی سطح آیرودینامیکی سوار می شود و از آن برای افزایش بهره عملکرد سطوح استفاده می کنند . موتور های مفصلی با سوخت مایع بطور رضایت بخشی در طی سالیان متمادی مورد استفاده قرار گرفته اند .
موتور های راکت با سوخت جامد معمولا بصورت مفصلی نیستند ودر آنها از کنترل جتی استفاده می کنند . برای این نوع موتور ها در قسمت اگزوز از شیپوره گردان استفاده می کنند و بخوبی تدابیر کنترلی موتور های با سوخت جامد عمل می کند . مسئله جمع کردن تیغه ها نیز در حالتی که در جهت گازهای داغ خروجی نیستند باید مورد ملاحظه قرار گرفته شود . شوک های حرارتی به همان اندازه می توانند مضر باشند . همچنین به دلیل اضافه شدن وزن مکانیزم و پیچیدگی آن قابل اعتماد نمی باشد از نظر عملکرد و قیمت تمام شده نیز مطلوب نمی باشد .
اگر از سوختهای مایع یا جامد با انرژی بالا استفاده نماییم مسائل حرارتی تیغه های جتی بحرانی خواهند شد و Jetavator ها تدابیر جدیدی هستند که در سیستم های کنترلی از آنها استفاده می شود و به دلیل داشتن گشتاور لولایی کم بر سیستم نیروی کمنتری اعمال می شود .
تحت شرایط بهینه طراحی با صرفه است که تمام متعادل کننده های آیرودینامیکی و سطوح کنترلی را کنار بگذاریم و از Jetavator ها استفاده کنیم باید به این نکته توجه نمود که قبل از انتخاب یک نوع از این Jetavator ها آنالیز جزئیات آنرا انجام دهیم .

9- سیستم کنترل تک باله ( Monowing )

آرایش تک باله عموما در موشک های نوع کروز استفاده می شود . این نوع موشک ها از این لحاظ همانند هواپیماهای مسافربری هستند . در پیکر بندی نوع تک باله علیرغم اینکه بالی با سطح و طول بیشتری است پسای ایجاد شده کمتر از طرح نوع صلیبی می باشد .
اگر چه در این نوع موشک ها برای مانور دادن مجبور به دوران موشک حول محور طولی هستیم ولیکن پاسخ زمانی سریعتری را به مت می دهد و از لحاظ سیستم هدایت دقت خوبی را ایجاد می کند .

10- سیستم کنترل نوع سه باله ( Triform )

در این نوع سیستم آرایش بالها با زاویه 120 درجه انجام می پذیرد و به دلیل اینکه مزیت قابل توجهی نسبت به سایر سیستم ها ندارد به ندرت از آن استفاده می کنند . نتیجه آنالیز های مقدماتی نشان می دهد که سطح کلی بال این نوع ارایش برابر سطح بال در پیکر بندی صلیبی است و تغییر قابل توجهی از لحاظ پسایی ندارد بعلاوه کاهش وزن در این طرح خیلی کم است و حتی ممکن است که کاهش وزنی تحقیق نپذیرد . از طرفی چونکه بارهای وارده بر هر بال نسبت به پیکر بندی صلیبی بیشتر هستند از این رو نیاز به اتصالات بزرگتر و سنگین تری دارد به همین جهت از لحاظ وزنی مزیتی ندارد .
پانل های سه تایی تا اندازه ای دارای طول بیشتر هستند و در نتیجه برآیند نیروها را اندکی تغییر مکان می دهد بدین ترتیب وزن در واحد سطح زیاد می گردد و سودی که در اثر نداشتن پک پانل اضافه تر نسبت به طرح صلیبی عاید می شد بدین ترتیب از بین می رود . آرایش نوع سه تایی زمانی بر آرایش صلیبی ترجیح داده می شود که با یک طرح تک باله ربط داده شود تا تعادل سمتی مطلوب ایجاد گردد .

11- آرایش صلیبی ( Cruciform )
این آرایش در طراحی موشک ها بیشتر از سایر انواع پیکربندی ها مورد استفاده قرار می گیرد . مزایای آرایش صلیبی عبارت اند از :

پاسخ سریع در تولید برآ در هر جهت
خصوصیات یکسان در Yaw و Pitch
سیستم کنترل ساده تر
یک دیدگاه مهم در طراحی نوع صلیبی جهت یابی سطوح کنترل نسبت به صفحات بال است . با استفاده از تجربیات و اطلاعات تجربی بدست آمده از چهل یا پنجاه مقاله در این رابطه این نتیجه می دهد که یک سطح دم هم راستا با بال بهترین مشخصه های آیرودینامیکی را بدست می دهد که در اکثر موشک ها می توان این طرح را بکار گرفت . نتایج زیر با استفاده از این نوع پیکربندی بدست می آیند :

وضعیت های پایدار در زاویه حمله تعادل بالا و انحراف زیاد سطوح کنترل ظاهر می شود که نتیجه اش نامتعادلی وضعیت های واگرای این سطوح کنترل می باشد .

اگر چه در آرایش دم هم راستا با بال در زوایای حمله کم تعادل ضعیفی را به همراه دارد در عوض این پیکر بندی ساده تر است .

خلاصه ای از مشخصات طراحی آیرودینامیکی انواع سیستم های کنترل

کنترل با بال ( Wing Control )
مزیت : کنترل سریع – تعادل کم زوایه حمله – بسته بندی نسبتا خوب – سودمندی ناشی از انحراف کانارد برای کنترل
معایب : گشتاور لولایی زیاد – نیاز به قدرت سرویی بالا – آیرودینامیک غیر خطی – گشتاور القایی زیاد

کنترل با کانارد ( Canard )
مزیت : بسته بندی خوب – گشتاور لولایی کم – آیرودینامیک خطی خوب – تغییر مکان بحرانی نیست – تغییرات آسان طراحی – پسای کم
معایب : کنترل عرضی آسانی ندارد – گشتاور جهشی زیاد در بدنه – تعادل نسبتا زیاد زاویه حمله – نرخ کنترل بالایی را می طلبد

کنترل با دم ( Tail Control )
مزیت : بارهای کم دم – گشتاور لولایی کم در دم – گشتاور جهشی کم در بدنه - آیرودینامیک خطی نسبتا خوب
معایب : پاسخ آهسته – عکس نیروی اولیه در جهت خلاف – بسته بندی مشکل – تعادل بالای زاویه حمله


Missile Configuration Design
منبع:iran-airforce.blogfa.com

معرفی موشک سایدوایندر AIM-9 Sidewinder Missile

---

  

---

نمایی کلی از موشک سایدوایندر :

موشک سایدوایندر (AIM-9 Sidewinder) یک موشک گرما یاب  هوا به هوای کوتاه برد است که از سوی هواپیماهای جنگنده و  بعضی از هلیکوپترهای تهاجمی مورد استفاده قرار میگیرد . سایدوایند ردر اصل  نام نوعی مار میباشد که این مار به وسیله گرمای حاصل از بدن طعمه خود او را پیدا و شکار میکند و نام گزاری موشک هوا به هوای AIM-9 به نام سایدوایندر هم با توجه نوع یکسان یافتن شکار این دو  بوده است . موشک سایدوایندر درشکل و ساختار امروزی خود در سال1952 و در پروژه ای به سرپرستی ویلیام مک لین  طراحی و ساخته شد. از این موشک بعد از ساخته شدن کپی برداری های زیادی توسط کشورهای مختلف انجام گرفته است و نمونه های مختلفی  از این موشک در نیروهای هوایی کشورهای مختلف در حال خدمت است این موشک با نام فاطر در ایران تولید میشود.

---

  

---

تاریخچه طراحی و  ساخت موشک سایدوایندر :

طراحی و ساخت موشک سایدوایندر در  پایگاه آزمایش تسلیحات نیروی دریایی ایالات متحده در کالیفرنیا NOTS که در حال حاضر به مرکز توسعه تسلیحات هوا دریا تغییر نام داده است انجام گرفت . طراحی و ساخت این موشک در اواخر دهه 1940 میلادی در نیروی دریایی آمریکا شروع شد و تکنولوژی های جدید و نوین آن زمان برای ساختن آن این موشک استفاده میشد . موشک سایدوایندر از سیستم شناسایی و هدف گیری فروسرخ( IR) استفاده میکند که یک سیستم جستجو گر گرماییست که در عین سادگی خیلی مطمئن و موفق نشان میدهد و هنگام ساخت در مقابل  موشک نامطمئن  نیروی هوایی موشک فالکون  AIM-4 Falcon قرار داشت و  بعد از ناموفق بودن موشک فالکون در جنگ ویتنام و آزماشهای موفق موشک سایدوایندراین موشک به طور کامل جایگزین موشک فالکون شد. مزیت مهم موشک سایدوایندر در سادگی وکارایی بالای سیستم هدف یابی و هدایت این موشک است در جنگ جهانی دوم آلمانی ها سیستم های زیادی بر اساس سیستم هدایتی فروسرخ ساختند مانند موشک انزن  Enzian ولی هیچکدام موفق نبودند . موشک سطح به هوای انزن از یک سیستم هدایتی فروسرخ  که در  موشک نصب شده بود  استفاده میکرد .

---

 

---

ورود به خدمت موشک سایوایندر :

نمونه اولیه موشک سایدوایندر با کد XAAM-N-7 در سال1953 با موفقیت  آزمایش شد و این نمونه موشک سایدوایندر ای AIM-9A نامگذاری شد . دومین نمونه موشک سایدوایندر با کد AAM-N-7 که به نام سایدوایندر بی AIM-9B نامگذاری در سال 1956 و وارد خدمت ارتش آمریکا شد که تا  کنون پیوسته در حال بهینه سازی است . اولین  نبرد این موشک در سال1958 با نیروی هوایی چین  در تایوان بود و  نیروهای ROC در تایوان ک هدر حال جنگ با نیروهای چینی بودند از این موشک استفاده کردند . نیروهای تایوانی که در گذشته تنها از مسلسل و این نمونه اسلحه ها استفاده میکردند  با استفاده از موشک سایدوایندر  در برابر هواپیماهای میگ15 چین به برتری هوایی قابل توجهی رسیدند.  بعد از مدتی خبرهایی مبنی بر ساخت  موشکهایی آر3 K-13/R-3S  توسط شوروی که در ناتو آتول نامگذاری شده منتشر شد و ناتو این موشک را  نمونه موشک سایدوایندر که از مهندسی معکوس ساخته شده است اعلام کرد   و با توجه به این موضوع که یک موشک  سایدوایندر تایوانی که از هواپیمای اف86 به سوی یک هواپیمای میگ15(یامیگ17) چینی شلیک شده   عمل نکرده بود و خلبان با موشک  سایدوایندر به پایگاه بازگشته بود پس امکان دسترسی شوروی به این موشک وجود داشته است .

---

  

---

اما آمریکا به جز اهداف سیاسی دلیل دیگری هم برای در اختیار گذاشتن موشک سایدوایندر به تایوان داشت و آن تست  عملی کارایی این موشک بود . اساسا ساخت و توسعه موشک سایدوایندر برای نیروی دریایی آمریکا بود و در نیروی هوایی  بعد از چندین بهینه سازی و اصلاح از نمونه موشک سایدوایندر یی AIM-9E  وارد خدمت در نیروی هوایی شد  . در طی دهه 1960 میلادی نیروی دریایی  و هوایی آمریکا از نمونه های متفاوتی استفاده میکردند اما به دلیل هزینه های زیاد آن  نمونه های دیگری برای استفاده هر دو نیرو از یک نمونه موشک ساخته شدو در دهه 1980 نمونه های جدیدتر  موشک سایدوایندر که از موتورهای جدید تر و گیرنده های دقیقتر و حساس تر و سر جنگی قدرتمند تر  استفاده میکردند وارد خدمت شدند . نمونه های زیادی از موشکهای سایدوایندر تاکنون ساخته شده  با موتورهای مختلف و سر جنگی متفاوت  و ..... اما همه آنها در استفاده از سیستم جستجو گر فروسرخ مشترک است . در نمونه AIM-9C استثنا  از یک جستجوگر نیمه فعال  امواج رادیویی هم برای استفاده در هوپیمای اف8 استفاده کردند . از این نمونه تنها1000 موشک تولید شد که بعدها با تغییراتی به موشک ضد رادار  AGM-122 Sidearm   تبدیل شد . نمونه مورد استفاده در نیروی هوایی آمریکا AIM-9J است که نمونه بهینه سازی شده AIM-9B است که دارای سیستم های جستجو دقیقتر و قدرتمند تر شده اند و  با تغییرات ایرودینامیک بر قدرت مانور آن اضافه شده است  و موتورهای موشک نیز بهینه سازی شده اند .

---

---

نمونه های  دیگر موشک سایدوایندر :

نمونه های AIM-9L / AIM-9M / AIM-9M-7 :

   برای اولین که نمونه های جدید سیستمهایIR در سال 1978  ساخته ودر موشکهای سایدوایندر  مدل لیما یا همان  AIM-9L بکار گرفته شدند .  این نمونه موشکهای سایدوایندر میتوانستند در تمام زوایای روبروی خود به اهداف حمله کنند و برای اولین بار از سوی در دهه1980 توسط اسراییل در جنگ لبنان و انگلیس در جنگ با آرژانتین در فالکلند بکار گرفته شدند . موشکهای سایدوایندر مدل لیما تا 80%  در شکار اهداف خود موفق بودند و در بعضی از موارد هم دشمن با استفاده شیوه های تاکتیکی  سعی در فرار کردن و انحراف مسیر موشک داشتند که تا حدی نیز موفق بودند . در نمونه مایک  یا همان AIM-9M از قدرت مانور پذیری بیشتری نسبت به نمونه لیما برخوردار بودند  و در این نمونه امکانات برای تشخیص اهداف کاذب از اهداف اصلی به موشک افزوده شد . نمونه های مایک از موشک سایدوایندر از سال1983 وارد خدمت شدند اما مدل  AIM-9M-7 هم نمونه اصلاح شده AIM-9M است که برخی از اشکالات ان در جنگ اول خلیج فارس برطرف شد.  

نمونه AIM-9X : 

جدیدترین نمونه ساخته شده از موشک سایدوایندرمیباشد که جستجو گر فروسرخ آنIR قابلیت شناسایی اهدافی با زاویه90 درجه نسبت به مسیر حرکت خود را دارد و سیستم   hrust-vectoring جانشین سیستم  قدیمی  control surfaces شده است و از سر جنگی قدرتمند تر و موتورهای بهبود یافته در این نمونه استفاده شده اما در این نمونه موشک سایدوایندر از قدرت مانور زیادی برخوردار نیست و  هدف اصلی از ساخت آن  افزایش سرعت و برد موشک بوده است .

---

 

---

نمونه SIDEARM / AGM-122A : 

با انجام تغییراتی در موشک سایدوایندر  موشک جدیدی ساخته شدکه با نمونه اصلی از نظر ساختار مشابه ولی از نظر وظایف متفاوت بود  . موشک  سایدرم Sidearm  AGM-122A  موشک ضد رادار است که از موشک سایدوایندر سی ساخته شده  و با تغییر در سیستم هدایت آن به یک موشک هوا به سطح برای شناسایی و رهگیری سیستمهای رادارتبدیل شده است . البته همانور که پیش از این گفته شد از این موشک تنها 1000 فروند تولید  شده که این تعداد در حال اتمام است و مسئولان ارتش آمریکا درباره تولید دوباره این موشک اظهار نظری نکرده اند . 

مشخصات عمومی موشک سایدوایندر :

---

 

 

---

 موشک سایدوایندر به چهار قسمت کلی تقسیم شده است  شامل سیستم هدایتی و سیستمهای گیرنده یا همان سنسورها GCU / سر جنگی یا همان کلا هک و در نهایت  موتور موشک است که این قسمتها توسط شرکتهای مختلفی شامل Raytheon و Aerojet ساخته میشود . سیستم GCU موشک  سایدوایندر از قطعات مختلف الکتریکی و ماشینهای مکانیکی تشکیل شده و وظیفه شناسایی هدف و هدایت موشک به سوی هدف را دارد  .در جلوی موشک و در پشت یک آینه مقعر جستجوگر  فروسرخIR قرار دارد یک این جستجوگر IR بروی یک محور متحرک قرار دارد  تا امکان چرخش به تمام جهات و جستجوی اهداف را داشته باشد در کنار  سیستم IR پنج سیستم  CDS که گیرنده های برای جستجو  هدف  هستند برای اطمینان و کارایی بیشتر سیستم قرار دارند این قسمتها  اطلاعات لازم را جمع آوری میکند و در اختیار سیستم کنترل  موشک میگزارند و سیستم کنترل , موشک را به سوی هدف هدایت میکند .در این موشک از یک  باطری آرگونی (نمونه (AIM-9Xو یا  ژنراتور با سوخت هیدروژن مایع  برای تولید نیروی الکتریکی مورد نیاز موشک استفاده میشود در نمونه های مختلف موشک سایدواندر از سرجنگی 22 تا 25 پوندی استفاده میشود .   

---

 

موشک سایدوایندر از مطمئن ترین و کم هرزینه ترین موشکها و متداولترین موشک مورد استفاده در غرب است  و ایالات متحده و 27 کشور دیگر این موشک را تولید میکنند . از موشک تا کنون بیش  از 110000 تولید شده است  و در سال2002 نیروی دریایی آمریکا جشن بزرگی به مناسب 50 سالگرد ورود به خدمت موشک را بر پا کرد .

مشخصات فنی موشک سایدوایندر : 

طول : 2.85 متر

قطر: 127 میلی متر

وزن: 91 کیلوگرم

سرعت: 2.5 ماخ

برد: حداکثر 18 کیلومتر

سیستم هدایتی: فروسرخ IR

وزن سر جنگی: 9.4 کیلوگرم        

پیمانکار: شرکتهای رایتون و گره هوافضای فورد به همراه گروه لورال

ارزش : 84 هزار دلار

آشنایی با موشک کروز توماهاک BGM-109 Tomahawk Cruise Missile

آشنایی با موشک کروز توماهاک BGM-109 Tomahawk Cruise Missile

موشک کروز توماهاک (TLAM) موشکی مادون صوت برای حمله و هدف قرار دادن اهداف در روی سطح زمین Tomahawk Land Attack Missile است که قادر به انجام ماموریت در تمام شرایط آب و هوایی و با برد 1100 کیلومتر میباشد با دقت 10 متر در حمله به اهداف است که برای اولین بار توسط شرکت جنرال دینامیک در دهه1970 ساخته و معرفی شد که با برد زیاد و ارتفاع کم پرواز به سوی اهداف قابلیت شلیک از زیر دریایی را دارا بود . این نمونه موشک بعد از تغییر و بهینه سازی های مختلف در حال حاضر توسط شرکت Raytheon تولید میشود ( با مشارکت شرکت مک دانل داگلاس) .

موشک توماهاک توسط نیروی دریایی آمریکا مورداستفاده قرار میگیرد و در حال حاضر نمونه های مختلفی از موشک بی جی ام 109 توماهاک مورد استفاده قرار میگیرد که تفاوت آنها بیشتر در کلاهک و سر جنگی متفاوت است که شامل نمونه TLAM-C نمونه متعارف آن و برای هدف قرار دادن اهداف زمینی و نمونه TLAM-D که از سر جنگی خوشه ای استفاده میکند و نمونه TLAM-A  و TLAM-N مجهز به کلاهک های هسته ای هستند و از دیگر مدل های این موشک TASM است که به عنوان یک موشک ضد کشتی مورد استفاده قرار میگیرد . نمونه TLAM-D که از سر جنگی خوشه ای استفاده میکند

ازبلاک 3 این موشک که از سال 1993 وارد خدمت شده است  موشک توماهاک مجهز به سیستم موقعیت یاب جهانی GPS شده است که میتواند اهداف را با دقت بیشتری مورد حمله قرار دهد ودر بلاک 4 این موشک با استفاده از موتورهای بهینه سازی شده  WR-402 که به سیستم کنترل سوپاپ مجهز بود ضمن مصرف شوخت کمتر که امکان افزایش محدوده قابل دسترسی این موشک امکان حرکت با سرعت کمتر از قبل و یا افزایش و کاهش دلخواه سرعت را هم به موشک توماهاک افزوده است و نمونه دوم موشکهای توماهاک بلاک 4 قادر به هدف قرار دادن اهداف متحرک هم هستند .

بزگترین بهینه سازی صورت گرفته بر روی موشک توماهاک افزودن یک مرکز فوق پیشرفته برای مبادله اطلاعات با سایر مراکز اطلاعاتی میدان جنک به مانند هواپیماهای آواکس و بدون سرنشین و کشتی ها و  ماهواره ها و حتی سربازان و تانک ها در میدان نبرد است که موشک را قادر میسازد با این مراکز تبادل اطلاعات داشته باشد و در شناسایی و حمله به اهداف با دقت بیشتری عمل کند . این موشک در کنار این تجهیزات پیشرفته به یک دوربین تلویزیونی هم مجهز است که با ارسال تصاویر به مرکز فرماندهی به فرماندهان اجازه میدهد تا اهداف را مشاهده نمایند و یکی از آنها را برای نابود کردن به وسیله موشک انتخاب کنند . سیستم GPS موشک توماهاک میتواند موقعیت 16 هدف را در حافظه خود نگهداری کند که موقعیت این اهداف میتواند قبل از شلیک و یا بعد از شلیک توسط مرکز فرماندهی و یا ماهواره ها و هواپیماهای بدون سرنشین و .... یا دیگر شبکه های اطلاعاتی پنتاگون در اختیار موشک قرار گیرد . از امکانات دیگر موشک توماهاک امکان ارسال اطلاعات به مرکز فرماندهی است به طور مثال در صورت دستور از مرکز فرماندهی برای حمله به یک هدف سیستم هوشمند موشک این فرمان را با توجه به اطلاعات خود تجزیه و تحلیل میکند و در صورتی که موشک سوخت کافی برای اجرای دستور  و یا هر مشکل دیگر مرکز فرماندهی را مطله میکند آخرین نمونه از موشک تومهاک در سال2004 در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفته است .

توماهاک که در ناوهای نیروی دریایی آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد در یک استوانه تحت فشار نگهداری و شلیک میشود و از سیستم VLS  یا همان سیستم شلیک عمودی Vertical Launch Systems استفاده میکند  اما با تغییراتی که در سیستم شلیک آن داده شده است  توماهاک میتواند از زیر آب توسط زیر دریایی های کلاس لوس آنجلس هم شلیک شود و برای این کار از محفظه شلیک اژدر استفاده میشود . برای شلیک توماهاک از زیردریایی بعد از خروج موشک از محفظه شلیک اژدر در زیر آب به دو  روش انجام میشود روش اول به وسیله فشار گاز ( مانند سیستم VLS) و یا با فشار آب شلیک میشود بعد از خروج از محفظه اژدر یک بوستر تقویت کننده مجهز به سوخت جامد به موشک کمک میکند تا به سطح آب برسد. بالهای موشک توماهاک بعد از شلیک ( چه در سطح و در زیر آب بعد از رسیدن به سطح ) بعد از مدت کوتاهی باز میشود و بعد از آن دریچه هوایی موتور توربوفن موشک باز میشود و موتور موشک فعال میشود.

موشک توماهاک مثل تمام موشکهای کروز از سیستم هدایت داخلی برای شناسایی وو حمله به هدف استفاده میکند و سیستم هدایت موشک توماهاک از  TMPC یا مرکز برنامه ریزی ماموریت Theater Mission Planning Center و سیستم برنامه ریزی در کنار سیستم کنترل تسلیحات ( برای نمونه مورد استفاده در ناوها) و سیستم کنترل نبرد ( در نمونه مورداستفاده در زیر دریایی ها) تشکیل شده است .

نمونه های مختلفی از سیستمهای کنترل برای توماهاک ساخته شده است که 3 سیستم مورد استفاده قرار گرفته اند :

·                  TWCS ( Tomahawk Weapon Control System ) : اولین سیستم مورد استفاده در توماهاک بود که در سال 1983 مورد استفاده قرار گرفت .

·                  ATWCS(Advanced Tomahawk Weapon Control System ): این سیستم از سال1994 در موشک توماهاک استفاده شد .

·                  TTWCS(Tactical Tomahawk Weapon Control System) :این سیستم از سال2003 در موشک توماهاک مورد استفاده قرار گرفت .

موشک کروز توماهاک BGM-109 Tomahawk Cruise Missile  :

شرکت سازنده : Raytheon/McDonnell Douglas

سال ورود به خدمت : 1983

قیمت هر واحد : 750 هزار دلار

موتور موشک : F107-WR-402 turbofan

وزن هنگام شلیک : 1440 کیلوگرم

طول : 5.56 متر با بوستر 6.25 متر

قطر : .52 متر

طول بالها : 2.67 متر

سرعت : 880 کیلومتر در ساعت

سر جنگی : در نمونه استاندارد 450 کیلوگرم

سیستم های هدایتی :  GPS/ TERCOM/ DSMAC

کشورهای استفاده کننده :

نیروی دریایی آمریکا و انگلیس و هلند و فرانسه

منابع دیگر :

http://www.raytheon.com/products/tomahawk

http://www.globalsecurity.org/military/systems/munitions/bgm-109.htm

آیا ایران موشک کروز دوربرد دارد؟

مقامات اکراینی ادعا کرده اند که از این کشور، در سال 2001 ، 12 فروند موشک کروز دور برد به مقصد ایران و نیز 6 فروند از این موشک ها به مقصد چین خارج شده است . آنها همچنین مدعی شده اند که این موشک ها بدون کلاهک هسته ای به این دو کشور فروخته شده اند.

این موضوع اولین بار سال گذشته، در مجله انگلیسی "فایننشیال تایمز" عنوان شد و پس از آن در رسانه های دیگر نیز تکرار گردید.

این گزارشات همچنین مدعی هستند که یک سال و نیم پیش، با اخطار مقامات امنیتی اکراین یک بازرگان روسی بازداشت شد که گمان می رود مسوول اصلی این معامله تسلیحاتی بوده باشد.

در ادامه گزارشی که می خوانید مطلبی است بر مبنای همین ادعا که در یک نشریه اسرائیلی درج شده است. به طور کلی به نظر می رسد کارشناسان نظامی و مطبوعات خارجی به ویژه اسرائیلی با دقت زیادی توان دفاعی ایران را زیر نظر داشته و احتمالات مختلف را در مورد توان دفاعی ایران مورد محاسبه و بررسی قرار می دهند. این در حالی است که محافل کارشناسی و رسانه های تخصصی ایرانی از ارزیابی صحیح و دقیق توان نظامی اسرائیل به عنوان نخستین تهدید خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران غافل مانده اند و لازم است این موضوع بیشتر مورد توجه  ناظرین و کارشناسان امر واقع شود:

 


 «اکراین اخیرا ادعا کرده است که 12 فروند موشک کروز بلند برد as-15 ساخت روسیه که در اختیار نیروهای دفاعی این کشور بوده به ایران فروخته شده است. این موشک‌های با وزن 1.7 تن و طول 6 متر ، بردی در حدود 3000 کلومتر ( 2000 مایل) دارند .

اولین مدل روسی این موشک در سال 1984 وارد سرویس گردید . موشک as-15  توسط دو نوع بمب افکن استراتژبک بلند برد مورد استفاده قرار می گرفته است . توپولف 95 های قدیمی و بمب افکن های مدرن مافوق صوت توپولف 160 .

as-15 مشابه موشک های کروز توماهاوک آمریکایی که در جنگ های خلیج {فارس} بسیار مورد استفاده قرار گرفتند، برای پرواز در ارتفاعات پایین طراحی شده و دارای سیستم هدایت داخلی TERCOM ( terrain contoun-motching ) می باشد. و از رادارهایی برای مطابقت اطلاعات سه بعدی عوارض زمینی و محل عبور موشک استفاده می کند .

در این سیستم ناوبری نقشه عوارض زمینی در کامپیوتر موشک قرار داده می شود و در حین پرواز با استفاده از رادار این عوارض دیده شده وبا نقشه درون کامپیوتر برای مشخص نمودن موقعیت، تطبیق داده می شود .

اگر چه نمونه های جدید موشک کروز توماهاوک که در جنگ اخیر عراق نیز مورد استفاده قرار گرفتند ، با استفاده از سیستم GPS دقیق تر و مقرون به صرفه تر شده اند ، اما هنوز موشکهای as-15 جز سلاح های پیشرفته تری محسوب می شوند که می توانند در صورت پرتاب از فاصله 3000 کیلومتری هدف ، با دقت چند متری به هدف اصابت کنند .

موشکهای as-15  روسی برای حمل کلاهک هسته ای با قدرت تخریب 200 کیلوتن در حدود 10 برابر مقدار فرود آمده بر سر مردم ناکازاکی طراحی شدند .

بعد از فروپاشی شوروی سابق ، اکراین تعدادی از هواپیماهای tu-160 آماده به رزم در خاک این کشور را به همراه موشک های AS-15 موجود در آنها، پیش خود نگاه داشت . البته بعدا برخی از این هواپیماها به همراه موشک‌هایشان به روسیه بازگردانده شده و مابقی در سال 2001 تحت معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک (پیمان استارت 1) ، اسقاط شدند .

بر اساس اظهارات مقامات اکراینی، در همین سال یک تاجر روسی به نام "الگ اورلف" 18 فروند از این موشک های کروز را به ایران و چین فروختد که البته بر طبق شواهد موجود این موشکها بدون کلاهک هسته ای بوده اند.

موشک as-15 با وجود قدرت تخریب بالایی که دارند برای عملیاتی شدن و پرتاب، نیازمند آموزش و تخصص لازم هستند . ایران در حال حاضر بمب افکن های استراتژیکی مانند  tu-95 یا tu-160 را که برای پرتاب این موشک ها طراحی شده اند ، ندارد . کارشناسان خارجی معتقدند حتی اگر بتوانند به طریقی یکی از بمب افکن های تاکتیکی su-24 خود را برای حمل این موشک ها ی سنگین وطویل آماده کنند ، بعید به نظر می رسد که قادر به استفاده و به روز رسانی سیستم پیچیده TERCOM این موشک ها باشند و یا برای حل مشکلات این سیستم، آن را با سیستم هدایت GPS جایگزین نمایند. حتی در چنین حالتی نیز آمریکا امکان آن را دارد که سیستم GPS  غیر نظامی را در محودوه مناطق جنگی در مواقع لزوم غیرفعال سازد.

 به نظر این کارشناسان راه حل دیگر ایران، استفاده از هواپیماهای بزرگ مسافربری برای حمل این موشک هاست. این موشک ها حتی اگر از حوزه ایران هم پرتاب شوند ، به آسانی به کشور های خاور میانه از جمله اسرائیل و نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه برخورد خواهند کرد . البته این قابلیت تنها مختص as-15 های ایران نیست ، بلکه موشک بالستیک شهاب 3 ایران که هم اکنون عملیاتی شده نیز ، دارای برد کافی برای رسیدن به اهداف مورد نظر می‌باشد .

تعداد زیادی از کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا ، یونان و آلمان از جمله هدف های بالقوه ایران میتوانند باشند که در صورت استفاده از بمب افکن هایی تظیر su-24 وافزایش برد موشک ، کشورهای دیگری مانند فرانسه ،اسپانیا و انگلستان و در یک کلام تمام اروپا نیز در لیست اهداف بالقوه ایران قرار خواهند گرفت .

به نظر متخصصین نظامی  مقابله و دفاع در برابر موشک های  کروز کار ساده ای نیست . چون این موشکها با وجود اینکه با سرعت نسبتا کم ( مافوق صوت ) حرکت می کنند، ولی در مقابل در ارتفاعات بسیار کم (چند متری زمین) پرواز می‌کنند، لذا تشخیص وردیابی آنها توسط رادارهای زمینی واقعا مشکل است.  استفاده از رادارهای هوایی ممکن است کمی به این موضوع کمک کند اما رهگیری یک موشک 6 متری که در ارتفاعات پایین پرواز می کند نیز، به هیچ وجه آسان نیست . اگر هشدار به درستی داده شود جنگنده هایی نیز می توانند با تاکتیکی مشابه آنچه خلبانان انگلیسی در جنگ جهانی دوم برای انهدام موشک های کروز v-I آلمان استفاده می کردند  این موشک ها را رهگیری و نابود نمایند .



البته بدیهی است که این موشک های کروز مدرن، سریعتر و در ارتفاعات پایین تر از v-I آلمانی پرواز می کنند.

نکته جالب توجه در مورد تکنولوژی کروز، استفاده از موشک های Seersucker از سوی رژیم بعثی در طول جنگ دوم عراق بود. جالب آنکه سیستم های پدافند پاتریوت مستقر در کویت، همه 9 فروند موشک بالستیک کوتاه برد عراق را منهدم کردند اما موفق به رهگیری حتی یک فروند از 5 فروند موشک  کروز  seersucker عراق نیز نشدند . این موضوع اهمیت فوق العاده ای دارد چراکه موفقیت این موشک ها در منطقه ای اتفاق افتاد که به شدت و با پیچیده ترین سیستم های پدافندی و در شرایط آماده به رزم محافظت می شد.

به همین جهت، علی رغم موانعی که ایران در عملیاتی کردن این موشک ها با آن روبرو است، کارشناسان غربی معتقدند اگر موشک های ایران به کلاهک های نامتعارف مجهز شوند به یک سلاح تهدیدآفرین واقعی تبدیل خواهند شد .
منبع: آویا

موشک جستجو گر حرارتی AIM-9 Sidewinder

sidewinder موشکی مافوق صوت با جستجوگر حرارتی است که توسط هواپیماهای جنگنده حمل می شود . این موشک مجهز به یک کلاهک انفجاری بسیار قوی است و یک هدایتگر مادون قرمز فعال آن را هدایت می کند. سیدویندر بوسیله نیروی دریایی آمریکا ساخته شده و سازگارسازی آن برای هواپیماهای جنگنده توسط نیروی هوایی آمریکا انجام پذیرفت. مدل های اولیه این موشک در درگیری های جنوب شرقی آسیا مورد استفاده قرار گرفت.

در سپتامبر 1985، هواپیماهای F-86s

حذب خلق چین اولین موشک های هوا به هوای سایدویندر را برای انهدام 11 فروند MIG-17
حذب کومونیست بر فراز تنگه تایوان به کار برد.
تا قبل ازآن، وسایل دفاعی و درگیریهای هوایی محدود به خلبان و توپچی عقب هواپیما بود که
با استفاده ازمسلسل های کالیبر کوچک به درگیریهای نزدیک می پرداختند

Dog-Fight
این موشک دارای بدنه ای استوانه ای شکل است دارای بال های تثبیت کننده غلتان و همچنین دارای 2 بالچه جداشدنی است که مسئولیت کنترل سطح را بر عهده داشته و همچنین باعث افزایش مانورپذیری موشک می شود.این بالچه ها به حالتی عمود بر بال های عقب و پشت دماغه آن قرار می گیرند. اجزای اصلی موشک عبارتند از : هدایت گر مادون قرمز ، هدف یاب نوری فعال ، کلاهک انفجاری و موتور موشک.
سیستم هدایت مادون قرمز موشک را قادر می سازد تا اگزوز موتور هواپیما را مورد هدف قرار دهد. این سیستم از سایر سیستم های هدایتی ارزان تر است و می توان آن را در روز یا شب و یا در حالت های جنگ الکترونیکی مورد استفاده قرار داد. این سیستم همچنین شرایطی برای خلبان ایجاد می کند تا موشک را شلیک کند و از منطقه خارج شود ویا حات تدافعی – فرار به خود بگیرد در حالی که موشک خود را به سمت هدف هدایت می کند. این موشک دارای 11 گونه است در طی فرایند تکمیل آن ساخته شده اند و سعی شده در هر گونه نواقص موارد قبلی رفع شود(مانند رفع نقص موجود در گونه اولیه که توانایی حمله به اهداف نزدیک به زمین را نداشت )

قیمت هر موشک : تقریبا 84000

این موشک می تواند بر اکثر هواپیما های جنگنده همچون هواپیما   اف 86 اس
 هواپیما های امریکایی هم میتوانند این موشک را حمل کنند مثل اف 14 اف 15
 از هواپیما های روسی هم میگ 29 هم میتواند ان را حمل کند

برد این موشک در سال 1985 که چین از انها استفاده میکرد نزدیک 30 کیلو متر برد داشت

موشک زمین به هوای تور M1(روایت اول)

چندی پیش اخبار زیادی مبنی بر اینکه کشور عزیزمان ایران 30 دستگاه موشک پدافند هوایی تور M1 را از روسیه خریداری کرده،از رسانه های عمومی کشورمان شنیدیم از این رو بر آن شدم که اطلاعات فنی این موشک را خدمت شما عزیزان و کاربران و عضوهای انجمنهای هوافضا عرضه کنم.
موشک پدافند هوایی تور M1 موشکی است کوتاه برد برای انهدام اهداف پرنده در حال پرواز در ارتفاع پایین و یا بسیار پایین دارای سیستم هدایت سیمی ساخت روسیه است.این سیستم خود کششی شامل رادار و موشکهای سوار شده بر یک شاسی زرهی است که خود شاسی شامل یک دستگاه رادار کشف هدایت و 8 لانچر پرتاب موشک است.موشکهای آن سیستم از نوع SAM-15 میباشد که در چند سیستم پدافندی دیگر بکار گرفته شده است.این موشک در سال 1988 توسط OKB در روسیه توسعه پیدا کرده است.سیستم پس از کشف هدف توسط رادار اقدام به شلیک موشکهای خود میکند.موشکها که مانند تمامی موشکهای هدایت سیمی دارای سیمی در انتهای خود هستند فرامین اصلاح مسیر را از کامپیوتر رادار گرفته و از طریق سیم به موشک انتقال میدهند.گفته واکنش این سیستم برای آتش به طرف هدف در حالت ایستاده 4تا5 ثانیه و در حالت حرکت 10 ثانیه میباشد.این موشک را میتوان بر ضد انواع اهداف پرنده در ارتفاع پایین چون جتهای جنگی و

بالگردها مورد استفاده قرار داد.برد کشف رادار این سیستم 25 کیلومتر است و گفته میشود رادار این سیستم توانایی کشف 48 هدف رهگیری 10 هدف و شلیک همزمان به دو هدف را دارد.برد این موشک در شرایط استاندارد 1 تا 12 کیلومتر و میتواند با اهداف پرنده از سقف پروازی 10 تا 6000 متر درگیر شود.سرعت این موشک در بیشترین حالت 3000 کیلومتر در ساعت میباشد.موشک میتواند اهداف مانور دهنده را تا 30 g تعقیب کند.کمپانی سازنده ادعا دارد که این موشک را میتوان بر ضد اهداف دریایی نیز بکار برد.موشک دارای یک سرجنگنده 15 کیلوگرمی میباشد.تاکنون این سیستم در هیچ میدان جنگی بصورت عملیاتی بکار نرفته است.ارتش چین در سال 1997 حدود 50 دستگاه از این سیستم موشک را سفارش داده است.ارتش یونان نیز 21 فروند از این سیستم را در سال 2001 میلادی سفارش داد.بر طبق گفته شبکه های تلویزیونی دولتی خودمان،ارتش ایران نیز 30 فروند از این سیستم را به قیمت 1 میلیارد دلار در سال 2005 میلادی سفارش داده است.گفته میشود تحویل این سیستم به ایران تا سال 2006 کامل خواهد شد.

معرفی تعدادی از موشک های ضد کشتی مورد استفاده نیروی دریایی

-موشک هارپون(AGM-84 Harpoon)

موشک هارپون یکی از معروفترین و قویترین سلاح های ضد کشتیست که با وجود عمر طولانی آن هنوز یکی از موشک های اصلی ضد کشتی در نیروی دریایی آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است(هارپون به معنی نیزه ی شکار نهنگ است)
موشک هارپون بسور اختصاصی و تنها برای مقابله با کشتی ها ساخته شد و اولین بار به خدمت نیروی زمینی و دریایی آمریکا  در آمد موشک هارپون بدلیل نیاز شدید نیرو های هوایی و دریایی در مدل های مختلف به تولید انبوه رسید بعدها موشکSLAM که به معنی  (Stand-off Land Attack Missile) است از روی آن تولید گردید
در 1965 نیروی دریایی بصورت آزمایشی در قالب یک طرح پژوهشی بر روی موشک برای مقابله ی سطحی با زیر دریایی ها و با برد 45 کیلومتر شروع به بررسی نمود پس از نابودی رزم ناو اسرائیلی Eilat توسط دو ناوچه ی موشک انداز ساخت روسیه در 1967 احمیت این پروژه دوچندان شد چرا که نیاز به یک موشک ضد کشتی قوی در برابر اهداف سطحی بسیار حس میشد با سرعت گرفتن رشد پروژه در 1970 اولین نمونه ی هارپون تحت عنوان ZAGM-84A  مورد آزمایش قرار گرفت با این وجود نتیجه ی آزمایشات رضایت بخش نبود در نتیجه سال بعد این قرار داد طی مناقصه ای به شرکت McDonnell-Douglas اعطا گردید بدنبال این امر مکدانل داگلاس طی مدت کوتاهی سه مدل مختلف از این موشک را تدوین نمود و سریعا اولین تست ها انجام شد نمونه ی اولیه در 1972 آزمایش شدمدل هایی که مکدانل داگلاس ارائه کرد به این ترتیب بود موشک هوا به دریا مدل پایه AGM-84A و موشک دریا به دریا RGM-84A  و زمین به دریا UGM-84A ولی طرح ایراداتی نیز داشت از جمله برد کم در حالی که حد اقل نیاز به دامنه برد 90 کیلومتر می بود که بعدها اصلاح شد
اولین مدل در 1977 وارد خدمت شد و اولین نمونه هم نمونه ی دریا به دریا بود پس از آن اولین نمونه ی هوا به دریا (AGM-84A ) در 1979 بر روی هواپیما های P-3 اوریون نصب شد اولین نمونه ی زمین به دریا هم در 1981 وارد خدمت گردید.
از تعداد و امادگی این نوع موشک در نیروی دریایی ایران اطلاعات زیادی دردست نیست و  سیاست ایران در ضمینه موشک های دریایی برپایه موشک های کروز قرار دارد.موشک هارپون در مدلهای مختلفی تولید گشته و ما مشخصات موشک های تحت اختیار ایران را در زیر قرار می دهیم.
مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
طول: 4 متر 55 سانتیمتر
وزن: 5/661 کیلوگرم
برد: 60 مایل
سرعت: 855 کیلومتر بر ساعت

2-موشک کروز دریایی کوثر(C-701)

این موشک ترکیبی از تکنولوژی بومی و برداشتهایی از نمونه ی چینی C-701 است این موشک به یک سرجنگی الکترو اوپتیک مجهز است که به همراه یک رادار جستجوی میلیمتری کنترل آن را انجام میدهد
موشک کوثر مناسب برای شلیک از شناور های گشتی کوچک تا متوسط لانچر های زمینی هلیکوپتر ها و جنگنده ها یا هواپیماهای گشت دریاییست (مانند اوریون)
از توانایی های این موشک میتوان به اصلاح اتوماتیک مسیر شلیک انتخاب اتوماتیک هدف بعدی(نزدیک ترین هدف در صورت خارج شدن هدف اول از دسترس یا قفل رادار بطور کلی بازیافت البته امکان هدایت اپتیکی تلوزیونی هم هست)

مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
برد بیشینه:15 تا 19 کیلومتر
طول:2.6 متر
وزن سرجنگی: 29 کیلوگرم با توانایی ضد زره برای ورود به قسمت های داخلی تر(تاخیر در انفجار)
وزن کلی: 100 کیلوگرم
موتور: یک بوستر سوخت جامد با سوخت ذخیره
سرعت: 0.8 ماخ
نوع کنترل گر: کنترل گر تصویری یا رادار موج میلیمتری به همراه رادار خانگی Sea skimmer
[img]http://img.photoamp.com/i/VG71I4YWo.JPG[/img]

3-موشک کروز دریایی نور(بهینه شده c-802)

موشک کروز نور از جمله موشک های ساخت داخل میباشد که با الگو برداری از موشک های چینی c-802 توسط متخصصان داخلی تولید شده .این موشک در ایران در سال 80 به صورت تولید انبوه در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفت.در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) نوع بهینه شده ای از موشک نور مورد ازمایش قرار گرفت و با موفقیت ازمایش شد.موشک بهینه نور بدون نیاز به سیستم OTHT با حداکثر برد به سمت اهداف سطحی شلیک می‌شود.جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری است که توانست موشک نور(c-802) را بر روی بالگرد نصب کند و ما نخستین کشوری هستیم که این تکنولوژی را دارا می‌باشیم.
مشخصات:
برد:120 کیلومتر
ورن کلاهک جنگی:165 کیلوگرم

4-موشک حوت

در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) موشکی را ازمایش کرد که باعث حیرت بیش از پیش جامعه جهانی گشت.ایران در این رزمایش موشکی با سرعت 100 متر بر ثانیه را ازمایش کرد.موشک انداز های این موشک کامل رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی میمانند.توان رزمی این موشک برابر با موشک VA-111 Shkval ساخت روسیه است و تنها دو کشور ایران و روسیه فناوری لازم را برای ساخت چنین موشک های به دست اورده اند.هنوز مشخص نیست که آیا "حوت" بر پایه shkval ساخته شده است یا خیر.سرعت متوسط این موشک 4 برابر اژدر معمولی زیر ابی است.
این موشک با تولید حبابهای بخار که از نوک دماغه و پوسته خود خارج می کند لایه ای از گاز در اطراف خود شکل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می کند.
این موشک قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق 100 متری را دارد. با سرعت حدود 50 نات (93 کیلومتر بر ساعت) کپسول پرتاب خود را ترک می کند. با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن کرده و به سمت هدف راهی می شود.
از چالش های فنی توسعه چنین موشکی می توان به کاویتاسیون اشاره نمود که لازم است میزان حبابهای کاویتاسیون برای حفظ و پایدار نگهداشتن لایه گاز اطراف موشک ونیز رسیدن به کمترین پسا کنترل شود. در همین رابطه توجه به تداخل گازهای خروجی از راکت و نیز سطوح کنترل موشک با لایه گاز ایجاد شده در اطراف آن، پیچیدگیهای این مساله را روشن تر می سازد. به ویژه زمان شروع به کار موتور و شرایط گذار (Transision) ناشی از آن از این حیث قابل توجه است.
سیستم هدایت چنین موشکی نیز با چالشهای خود روبرو است. تغییر محیط سیال اطراف موشک، شکست امواج و نیز سرعت خودموشک از مواردی است که هدایت آن را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد

5-موشک سانبرن(SS-N-22 Sunburn,Moskit)

موشک جهت شکست دادن سیستم راداری دفاعی آمریکا طراحی شده است . یک ناو آمریکایی در حالت دفاعی به هر صورت در جریان شناسایی موشک SUNBURN که به طرف آنها در حرکت است تنها زمان کافی برای محاسبه و پیدا کردن راه حل شلیک را دارد نه وقت کافی برای منهدم کردن موشک SUNBURN را. به همین خاطر از نوعی اسلحه جدید که می‌تواند 3000 گلوله اورانیوم را در یک دقیقه شلیک کند ولی این سلاح باید هماهنگی دقیقی را برای نابودی موشک به موقع انجام دهد که بسیار مشکل است .
ترکیب سرعت مافوق صوت و اندازه بمب آن انرژی تخریبی زیادی را هنگام برخورد با کشتی ایجاد می‌کند . یکعدد از این موشک‌ها می‌تواند یک کشتی جنگی را غرق کند. تنها راه ناوهای آمریکایی برای دفاع از خودشان در مقابل سلاحهای مهیبی چون SUNBURN این است که قبل از رسیدن جنگنده پرتاب کننده بمب به محدوده پرتاب موشک آن را نابود کنند. SUNBURN می‌تواند یک بمب اتمی 200 کیلو تنی یا یک کلاهک 750 پوندی را در حدود 100 مایل حمل کند. بیش از دو برابر میزانی که EXOCET می‌تواند. SUNBURN می‌تواند سرعتی دو برابر سرعت صوت داشته و با قابلیت تنظیم مسیر پروازی که می‌تواند از کنار موانع عبور کند تا خود را به استحکامات دشمن برساند. این موشک قابلیت شلیک از زیر دریایی ساحل و ناوهای جنگی را بر خوردار است.مدل هوایی ان نیز قابلیت شلیک از جنگنده su-27k یا su-33 رادارا میباشد که نام دیگر ان Kh-4 می باشد.
مطابق گزارش وزیر دفاع ایران "علی شمخانی” در سال 2001 هنگام بازدید از مسکو در خواست پرتاب آزمایشی آن را کرد که روسها هم با روی باز ترتیب آن را داده و علی شمخانی که مجذوب آن شده بود سفارش تعداد نا محدود از این موشک را به روسها داد.
از تعداد موشک های ایران اطلاعاتی در دست نیست.
مشخصات:
طول: 9 متر
وزن:450کیلوگرم
وزن کلاهک:320 کیلوگرم
سرعت: 3 ماخ
برد نهایی: 250 کیلومتر
نوع رادار: فعال

6-موشک اگزوسه(Exocet)

 طراحی موشک اگزوسه در سال1967 اغاز  گردیده و نوع دریا پایه ان که با کد MM 38 شناخته می شود در سال 1975 وارد خدمت گردید.نوع هواپایه ان که با کد AM 39 شناخته می شود طراحی ان از سال 1974 اغاز گردید و در سال  1979 تحویل نیروی دریایی فرانسه گشت.این موشک در جنگ فالکلند از یک جنگنده ارژانتینی شلیک شده و باعث غرق شدن ناو جنگی انگلستان گشت و در جنگ اول خلیج فارس جنگنده های نیروی هوایی عراق این موشک را به سمت یک ناوچه امریکایی شلیک کرد و قبل از اینکه ناو امریکایی بتواند کاری از پیش ببرد موشک به ان برخورد کرده و ان را به دونیم میکند.
ایران درسال 2003 سفارش تعداد نامحدودی از این نوع موشک را به فرانسه داده است.از دریافت سفارس ایران اطلاعاتی در دست نیست ولی منابع مطلع تعداد این موشک های ایران را 500 عدد اعلام کرده اند.این موشک به وسیله جنگنده های میراژ فرانسوی که در اختیار نیروی هوایی قرار دارد قابل شلیک است.
مشخصات:
سال ورود:1979
انداره: 580 سانتیمتر
وزن: 855 کیلوگرم
وزن کلاهک:168 کیلوگرم به همراه زره تاخیر انداز در انفجار
سرعت: 0.93 ماخ
برد: 63 کیلومتر
رادار:ESD ADAC  رادار فعال

7-موشک ضد کشتی رعد(HY-2)


در سال 2004 ایران یک مدل جدید از موشکهای ضد کشتی را بر مبنای موشک چینی کرم ابریشم را با برد و سرعت بیشتر طراحی نمود و به تولید انبوه رساند
این موشک با توجه به سرعت زیاد آن یکی از خطرناک ترین موشک های ضد کشتی است که امکان هر گون تحرکی را از حریف صلب میکند

مشخصات:
نوع: موشک ضد کشتی
سرعت: بین0.8 تا 1 ماخ
طول:7.8 متر
وزن: 2998 کیلوگرم
برد: 135 تا 200 کیلومتر
ارتفاع پرواز:30 تا 50 متر
نوع سیستم راداری: رادار مونو پالس (فعال)
وزن سر جنگی: 512 کیلوگرم
موتور: یک موتور سوخت مایع بهمراه یک بوستر سوخت جامد

8-موشک ضد کشتی نصر:


این موشک ماهیتی همچنان نامشخص دارد اما اولین بار در نمایشگاه هوایی ایران در سال 2004 به نمایش درآمد این موشک یک موشک تاکتیکی جدید بحساب می آید
این موشک در حالت راداری تا 35 کیلومتر برد دارد با این وجود همچنان اطلاعات چندانی از آن در دست نیست  

9-موشک ضد کشتی فجر دریا: 

این موشک نیز یکی از موشک هاییست که اطلاعات کمی در مورد آن انتشار یافته این موشک یک موشک ضد کشتی هوا پرتاب است و تاکنون شلیک آن از هلیکوپتر های سی کینگ نیروی دریایی آزمایش گردیده

منبع:http://airnaval.blogfa.com

ساختمان موشک

امروزه تعداد متنوعی از موشکها موجود است و اغلب آنها اختلاف عمده‌ای باهم دارند. با این وصف ، موشکها در قسمتهای اصلی تشکیل دهنده شبیه به هم هستند. هر موشک از چهار قسمت اصلی به نام سازه (AIRFAME) ، سیستم هدایت موشک (GUIDANCE SYSTEM) ، کلاهک یا سرجنگی (WarHead) ، بخش پیشران Prou plision unit) یا موتور که نیروی لازم را برای هدایت موشک به جلو و سمت هدف تامین می‌نماید، تشکیل شده است.

اجزای اصلی موشک
بدنه موشک
قطعات بدنه موشک شامل اسکلت که الحاق کننده یا محافظ و نگهدارنده سایر قسمتهای موشک می‌باشد و در واقع اتصال قسمتهای مختلف موشک و استواری آن در حین پرواز در هوا به این قسمت متکی است. شاسی ، خود از بخشهای دیگر به نام بدنه اصلی موشک (Missils Main Body) با بالها و بالچه‌ها تشکیل شده است. سیستم هدایت ، موشک را به سوی هدف یا محوطه آن سوق می‌دهد.

وقتی موشک به شعاع مشخصی از هدف رسید، سرجنگی که قسمت از موشک و حاوی مقدار مشخصی از مواد منفجره می‌باشد ، منفجر و باعث انهدام و صدمه زدن به هدف می‌شود. بدنه اصلی موشک معمولا به شکل لوله از جنس محکم و از فلز سبک مانند آلومینیوم با دیگر فلز است که در مقابل درجه حرارت زیاد و فشارهای بالا (که در حین پرواز در هوا به موشک وارد می‌شود.) مقاوم باشد، ساخته می‌شود.

بالهای موشک (Wings)
بالها در اطراف و بیرون بدنه اصلی قرار گرفته‌اند و نیروی اصلی جهت پرواز در هواست تامین می‌نماید. لبه جلویی بالها به لبه مقاوم ، لبه عقبی آن به لبه فرار (Trailing EDGE) و بالای آن تیپ (TIP) گفته می‌شود.

بالکهای موشک (FINS)
بالکها کوچکتر از بالها بوده و بطور معمول در قسمت عقب موشک قرار می‌گیرند، ولی در بعضی از موشکها در قسمت جلو بدنه طراحی شده است. هدف از به کارگیری بالک ، متعادل نگهداشتن موشک و تامین پدیداری آن (انطباق محور موشک با زاویه حرکت) ، در مسیر پرواز می‌باشد به همین علت به بالکها ، تثبیت کننده نیز اطلاق می‌شود.

سیستم هدایت و کنترل موشک (Guidance and control system)
سیستم هدایت یکی از بخشهای عمده موشک است و کار هدایت موشک از محل روانه‌ سازی و پرتاب تا بخشی از مسیر و یا هدف را به عهده دارد. بعضی از موشکها از هدایتهای مختلفی ، در قسمتهای مسیر استفاده می‌کنند. سیستمهای هدایت جهت انجام وظایف مربوط ، دارای قسمتهای زیر می‌باشد

هدایت حساسه
این قسمت به انواع مختلف انرژی نظیر حرارت ، روشنایی ، امواج الکترومغناطیسی ، صدا و یا حرکت مکانیکی را تشخیص می‌دهند. این وسایل (حساسه‌ها) انرژی دریافتی را تجزیه و تحلیل کرده و به شکلی بکارگیری در می‌آورند و آنها را به قسمتهای مربوطه نظیر شتاب ‌سنجها به کامپیوتر ارجاع می‌دهند.

کامپیوتر
اطلاعات را از حساسه‌ها دریافت و آنها را پردازش می‌نمایند. خروجی به نحوی است که قابل دریافت و واکنش مناسب بوسیله قسمتهای کنترل باشد. این قسمت در واقع مغز موشک تلقی می‌شود. زیرا اطلاعات لازم برای قسمتهای داخلی و سطوح کنترل از این بخش صادر می‌شود.

کلاهک یا سرجنگی
سرجنگی که به آن کلاهک جنگی گفته می‌شود، از مهمترین بخشهای موشک بوده و هدف از طراحی موشک یا راکت ، (به عنوان تسلیحات نظامی) در واقع رساندن این قسمت به هدف و یا نزدیک آن است که با انجام عمل هدف آسیب یا منهدم می‌شود. اغلب محل قرار گرفتن این بخش جلو مورد نظر است. در صورتی که وقتی بحث کلاهک جنگی در اینگونه سلاحها باشد، محلی غیر از دماغه موشک مورد نظر است.

این بخش در موشک‌ها اکتشافی یا عملی شامل تجهیزاتی است که برای مثال به منظور جمع‌آوری اطلاعات جوی ، عکسبرداری جمع‌آوری اطلاعات علمی و سرانجام عملیاتی نظیر قرار دادن ماهواره در مدار زمین می‌باشد که به علت اهمیت این بخش شاخه علمی به نام «بالستیک انتهایی» بوجود آمده و موضع آن طراحی سرجنگی‌های مختلفی با توجه به اهداف متفاوت است.

انواع سرجنگی متعارف
سرجنگی انفجاری
سرجنگی متلاشی یا ترکشی
سرجنگی با خرج شکل‌دار
پیشران (موتور)
موتور یکی از بخشهای عمده موشک است که نسبت به سایر قسمت‌ها هزینه و دقت زیادی صرف تکمیل آن شده است. کار این قسمت ایجاد نیروی محرکه لازم (برای اینکه موشک مسافت مشخصی را طی نماید) می‌باشد. انواع موتور موشکها با توجه به سوخت و مکانیزم طراحی و ساختشان به قسمتهای مختلف تقسیم می‌شود.

تعداد زیادی از موتورهای موشک برای تولید نیرو اکسیژن مصرف می‌کنند این اکسیژن ممکن است مستقیما از اتمسفر که پرواز می‌کنند دریافت کنند و یا از اکسیژن تحت فشار که با خود حمل می‌کنند و یا از اکسیژن مواد سوختی (سوخت جامد) دریافت می‌کنند. این عامل سبب می‌شود که موشکها در خارج از جو نیز حرکت کنند.

منبع:www.aerospacetalk.com

معرفی موشک اشکوال

 

اشاره: چندی پیش در رزمایش بزرگ پیامبر اعظم (ص) دلاورمردان کشورمان دست به آزمایش چندین سلاح جدید زدند که نمایش با شکوهی از توانمندیهای دفاعی کشورمان را در معرض دید جهانیان قرار داد. مهمترین سلاح آزمایش شده اژدری بود به نام حوت که با سرعت بیش از 100 متر بر ثانیه به هدف خود اصابت می کرد. در واکنش به آزمایش این سلاح جدید منابع غربی مدعی شدند که سلاح مذکور همان موشک اشکوال روسی است که مشخصات مشابهی با حوت دارد. این ادعا، هم از سوی مقامات ایرانی و هم از سوی مقامات بلد پایه روسی تکذیب شد. مقاله حاضر به معرفی موشک اشکوال می پردازد. هنوز در مورد مشخصات اژدر حوت اطلاعات کافی منتشر نشده است.

لازم به توضیح است که در قسمت گالری تصاویر سایت«آویا» تصاویر متعددی از این موشک روسی جهت آشنایی بیشتر علاقمندان، قرار داده شده است.

سید احسان صدر

در سال 1995، خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه روسها یک موشک زیرسطحی غیرهدایت شونده توسعه داده اند که سرعت آن به طور فوق العاده ای از سرعت موشک های دیگر این رده بیشتر است و هیچ نمونه مشابه غربی نیز ندارد. از همان هنگام از این موشک با عنوان اشکوال، در منابع نام برده شد. ویژگی مورد توجه این موشک سرعت فوق العاده بالای آن در نزدیک شدن به هدف است که عملاً شانس زیادی برای شناورهای سطحی و زیرسطحی برای فرار از این موشک باقی نمی گذارد.

این موشک را می توان در دسته اژدرهای روسی کلاس BGT طبقه بندی نمود. این سیستم تسلیحاتی احتمالاً در اوایل دهه 90 میلادی طراحی شده و به تولید رسیده ودر سال 1995 که علنی شده چندین سال از به خدمت گرفته شدن آن می گذشته است.

آغاز کار بر روی این سیستم تسلیحاتی به دهه 1960 میلادی برمی گردد. درآن زمان به موسسه تحقیقاتی NII-24 به سرپرستی میخائیل مرکولوف، ماموریت داده شد تا برای مقابله با زیردریایی های هسته ای دشمن متخاصم، بر روی یک موشک زیر سطحی فوق سریع مطالعه کند. این موسسه بعدها با ادغام در چندین موسسه تحقیقاتی دیگر به سازمانی تبدیل شد که اکنون «گروه تولیدات علمی Region» خوانده می شود. تحقیقات گسترده این مجموعه تحقیقاتی بر روی مسئله «کاویتاسیون» باعث شد تا این مجموعه بتواند به ساخت موشکی فوق سریع و منحصر به فرد دست بیابد.

مدل اولیه موشک اشکوال، غیرهدایت شونده بود که به نظر می رسد یک ضعف برای این موشک محسوب می شود. گرچه این ویژگی، موشک را از خطر جم شدن (Jamming) مصون نگه می دارد. با این وجود روس ها اعلام کرده اند که مدل هدایت شونده این موشک را نیز توسعه داده اند که برای این منظور پس از آنکه مسیری را با سرعت زیاد طی نمود، سرعت خودرا کاهش می دهد تا موقعیت هدف را شناسایی و به سمت آن، مسیر خود را تصحیح نماید (هدایت آشیانه یابی).

پس از سال 1995، که روس ها در نمایشگاه دفاعی ابوظبی مدل غیرهدایت شونده اشکوال را به نمایش درآوردند کار را بر روی توسعه یک مدل پیشرفته تر از این موشک ادامه دادند که اولاً از سرجنگی غیرهسته ای (معمولی) برخوردار بود و هم قابلیت هدایت و ردیابی هدف را داشت و بدین ترتیب به نحو قابل ملاحظه ای کارایی آن نسبت به مدل بیشین افزون تر بود. روسها اولین بار این مدل را در سال 1998 آزمایش کردند.

شرکت سازنده این موشک، مدلی صادراتی از آن را نیز توسعه داده و آن را اشکوال ای نامگذاری کرده است. روسیه این موشک را در نمایشگاه دفاعی ابوظبی در سال 1999 عرضه کرده و بازاریابی آن را آغاز نمود. این مدل به گونه ای است که پیش از پرتاب آن لازم است تا موقعیت هدف و سرعت و جهت حرکت آن به اتوپایلوت (سیستم کنترل خودکار) موشک داده شود.

پس از آن موشک پرتاب شده و به عمق بهینه خود می رود. سپس موتورها را روشن کرده و به سمت هدف روانه می شود. نکته قابل توجه در این مدل آن است که این مدل مجهز به سیستم هدایت آشیانه یاب نیست.

امریکایی ها در سال 2000 تلاش کردند تا با استفاده از عوامل امنیتی و جاسوسی خود به تکنولوژی و اطلاعات این موشک دست پیدا کنند. ماجرا از این قرار بود که در آوریل سال 2000 میلادی سرویس امنیتی فدرال روسیه یک بازرگان آمریکایی به نام پوپ را دستگیر و متعاقب آن اعلام نمود که فرد مزبور تلاشهایی در جهت سرقت اطلاعات محرمانه علمی از روسیه داشته است. وی که افسر بازنشسته نیروی دریایی بود عمده تلاش خود را بر روی دستیابی به اطلاعات مربوط به تسلیحات دریاپایه متمرکز کرده بود.

اندکی بعد سرویس امنیتی روسیه اعلام کرد که پوپ تلاش کرده تا به نقشه های موشک اشکوال دست پیدا کند و وی در حالی دستگیر شده که در یک جلسه غیررسمی با یک دانشمندان روسی که در ساخت این موشک سهیم بوده ملاقاتی داشته است.

بلافاصله پس از دستگیری پوپ شخص دیگری به نام «دانیل هاوارد کیلی» در روسیه بازداشت شد. کیلی در آن زمان رئیس یک مرکز تحقیقاتی در آمریکا بود که سالهای متمادی در زمینه توسعه اژدرهای متفاوت فعالیت داشت. طبق ادعای منابع امنیتی روسیه پروفسور کیلی به مسکو آمده بود تا برای گرفتن اسناد «اشکوال» به «پوپ» مشاوره فنی دهد.

اظهارات کیلی به عنوان شاهد مورد استفاده روسها قرار گرفت و وی پس از اثبات ادعای منابع امنیتی روسیه به آمریکا بازگردانده شد. پوپ پس از 8 ماه حبس و با وجود محکوم شدن به 20 سال حبس با نظر مساعد «ولادیمیرپوتین» به خاطر ملاحظات انساندوستانه آزاد شد. وی مبتلا به سرطان استخوان بود.

منابع امنیتی ایالات متحده ادعا کرده اند که موشک اشکوال مدل اولیه که از سرجنگی هسته ای بهره می گیرد یک موشک انتحاری است. چرا که هم هدف و هم زیردریایی که موشک از آن شلیک می شود با هم از بین می روند. البته روسها این ادعا را رد کرده اند با استناد به این موضوع که ساختار دوجداره مستحکم زیردریایی های روسی توانایی تحمل موج فشاری شدید ناشی از انفجار هسته ای زیر آب را دارد.

مشتریان:

طبق گفته منابع روسی، در اواسط دهه 50 میلادی حدود 40 فروند از این موشک از نوع صادراتی آن (اشکوال-ای) با سرجنگی متعارف به چین تحویل داده شد.

مدلهای مختلف موشک اشکوال

الف-مدل اولیه:

این مدل همانطور که گفته شد غیرهدایت شونده است. از سرجنگی هسته ای برخوردار بوده و بردی در حدود 16(؟) کیلومتر دارد.

ب-مدل بهبودیافته:

این مدل همان مدل اولیه است که از سرجنگی متعارف درآن استفاده شده و سیستم هدایت بر روی آن نصب شده است.

ج-اشکوال-ای:

مدل صادراتی موشک اشکوال که به جای سیستم هدایت از یک اتوپایلوت بهره می گیرد و لازم است قبل از شلیک، موقعیت، سرعت و جهت حرکت هدف به آن داده شود. این مدل دارای سرجنگی معمولی بوده و مشخصات فنی آن در قسمت مشخصات فنی موشک در همین نوشتار آمده است.

مدلهای دیگر:

اطلاعات بسیار اندکی از ادامه تحقیقات بر روی این موشک تاکنون منتشر شده است. شایعات، سرعت این موشک را حتی تا 720 کیلومتر بر ساعت نیز عنوان می کنند و حتی برخی منابع برد مدل بهبود یافته این موشک را تا 100 کیلومتر نیز ذکر نموده اند. به هرحال اطلاعات رسمی و منتشر شده ای در این رابطه موجود نیست.

مشخصات فنی موشک:

اشکوال یک موشک زیرسطحی سوخت جامد است که با بهره گیری از پدیده سوپرکاویتاسیون قادر است با سرعتهای بسیار بالایی (3 تا 4 برابر اژدرهای معمولی) به سمت هدف روانه شود.

این موشک با تولید حبابهای بخار که از نوک دماغه و پوسته خود خارج می کند لایه ای از گاز در اطراف خود شکل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می کند.

این موشک قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق 100 متری را دارد. با سرعت حدود 50 نات (93 کیلومتر بر ساعت) کپسول پرتاب خود را ترک می کند. با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن کرده و به سمت هدف راهی می شود.

از چالش های فنی توسعه چنین موشکی می توان به کاویتاسیون اشاره نمود که لازم است میزان حبابهای کاویتاسیون برای حفظ و پایدار نگهداشتن لایه گاز اطراف موشک ونیز رسیدن به کمترین پسا کنترل شود. در همین رابطه توجه به تداخل گازهای خروجی از راکت و نیز سطوح کنترل موشک با لایه گاز ایجاد شده در اطراف آن، پیچیدگیهای این مساله را روشن تر می سازد. به ویژه زمان شروع به کار موتور و شرایط گذار (Transision) ناشی از آن از این حیث قابل توجه است.

سیستم هدایت چنین موشکی نیز با چالشهای خود روبرو است. تغییر محیط سیال اطراف موشک، شکست امواج و نیز سرعت خودموشک از مواردی است که هدایت آن را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد.

پی نوشت: 

کاویتاسیون چیست؟

زمانی که فشار روی سطح کم فشار یک ملخ که در حال چرخش در آب است از حدی پایین تر می رود یک فضا ی خلائی شکل می گیرد که البته اصطلاحاً خلاء گفته می شود و در عمل خلاء کامل نیست. بلکه در این ناحیه فشار نسبت به فشار محیط کمتر می شود. در این ناحیه به جای آب، بخار آب دماغه و پوسته این موشک به بیرون تزریق می شود وبدین ترتیب موشک همواره در حبابی از بخار آب حرکت می کند که روشن است در این صورت پسای بسیار کمتری را به همراه خواهد داشت. این ایده اصلی بسیار ساده به نظرمی رسد ولی به خصوص هنگامی که موشک قرار باشد تغییر مسیر دهد یا در معرض امواج قرا رگیرد و یا هنگامی که موتور روشن می شود وهنوز به وضعیت پایدار نرسیده حفظ این حباب به شکلی پایدار که از اثرات تداخل کمترین تاثیر را بپذیرد کار ساده ای نیست.

 منبع:avia.ir