در اواسط دههء 1980، نیروی دریایی ایالات متحده، نیاز خود را جهت یک موشک پیشرفنهء هوا به هوای دوربرد جهت جایگزینی موشکهای AIM-54 Phoenix (فونیکس) اعلام کرد. پروژهء ساخت موشک تحت نام AAAM که مخفف عبارت Advanced Air-to-Air Missile آغاز شد. این موشک قرار بود به میزان قابل توجهی سبکتر و کوچکتر از موشک فونیکس باشد، اما پیش بینی شده بود که دارای برد بیشتر و سرعت کمتری باشد که میزان آن 3 ماخ اعلام شده بود.
AIM-54C
جهت انجام این پروژه، برخی تکنولوژی های کلیدی نظیر استفاده از یک موتور رم جت به همراه موتور معمول موشکها، و همچنین هدایت پذیری راداری / حرارتی توسط «مرکز تست سلاح نیروی دریایی ایالات متحده» (NWC = U.S Naval Weapons Center) در China Lake به سال 1983 مورد ارزیابی قرار گرفتند. این ارزیابی ها، تحت برنامه ای به نام ACIMD یا Advanced Common Intercept Missile Demonstration انجام شدند.
تحت برنامهء ACIMD، اولین موشکهای آزمایشی طراحی و ساخته شدند، اما تا زمان لغو این پروژه، هیچگاه مورد آزمایش قرار نگرفتند. به سال 1987، دو تیم پیمانکار جهت تکمیل ارزیابی های نهایی AAAM برگزیده شدند؛ این شرکتها عبارتند بودند از :
1) هیوز – رایتئون
2) جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
تصویری از موشک پیشرفتهء ساخت شده تحت برنامهء ACIMD
موشک AAAM ساخت هیوز – رایتئون، بر پایهء طراح ACIMD بود، و از یک سیستم راکت هیبریدی با سوخت جامد به عنوان موتور بهره می برد که به این موشک، امکان دست یابی به سرعتهای بالاتر به هنگام رسیدن به حداکثر بردش را می بخشید.
سامانهء هدایت این موشک بر پایهء هدایت اینرسیایی بود که در میانهء راه با فرمانهای رادار تامکت، اصلاح مسیر می کرد؛ (شبیه به سیستم هدایت پذیری موشک AIM-120 آمرام) همچنین جهت هدفیابی نهایی، از سیستم دوگانهء هدفیابی راداری و حرارتی بهره می برد.
تصویری از نمونهء آزمایشی موشک AAAM ساخت هیوز - رایتئون
تیم طراحی جنرال داینامیکس – وستینگهاوس، یک طرح کوچکتر ولی بسیار قابل توجه را پیشنهاد کردند. موشک طراحی این تیم از پیشرانه چندضربهای (multiple-pulse) با سوخت جامد بهره میبرد. سامانهء هدایت پذیری این موشک بر پایهء یک سیستم اینرسیایی به همراه یک هدفیاب نیمه فعال راداری بسیار پیشرفته برای پیمودن مسیر تا نیمهء راه و از یک سنسور الکترواپتیکالی جهت هدفیابی مستقل از میانه تا انتهای مسیر بهره میبرد. همچنین یک سیستم ثانویه و پشتیبان جستجوکنندهء حرارت نیز پیشبینی شده بود تا عمل هدفیابی را به هنگامی که جستجوگر الکترواپتیکالی از یافتن هدف ناکام شود، به انجام برساند.
تامکت شلیک کنندهء این موشک، از یک غلاف هدفیاب بهره میبرد که مجهز به یک رادار جلونگر و عقب نگر بود که بدین جهت به هواپیما این امکان را میداد که بدون نیاز به پرواز به سمت هدف، آن را مورد شناسایی قرار دهد.
جزئیات موشک YAIM-152A ساخت جنرال دینامیکس - وستینگهاوس
در اواخر دههء 1980، مقرر شد از موشک AAAM بر ضد هواپیماهای ساخت شوروی Tu-22M Backfire و Tu-160 Blackjack که بمبافکنهای دوربرد و مافوقصوت به شمار میرفتند، استفاده شود. با این حال، پس از پایان دوران جنگ سرد، برنامهء ساخت این موشک به سال 1992 قبل از آنکه طرح و نقشهای برای تولید انبوه در نظر گرفته شود، برای همیشه کنار گذاشته شد.
اندک زمانی قبل از لغو ساخت این موشک، طرح رسمی ساخته شده به نام YAIM-152A جهت ساخت موشک درنظر گرفته شده طبق برنامهء AAAM اختصاص یافت. قبل از خاتمه یافتن طرح AAAM، نیروی دریایی ایالات متحده، نگاه مثبت خود را به نوع دوربرد موشک هوا به هوای AIM-120 AMRAAM (شاید موشک AIM-120C-7) جهت جایگزینی موشکهای AIM-54 Phoenix ابراز داشت. موشکهای دوربرد آمرام ویژهء نیروی دریایی، قرار است پس از به موزه فرستاده شدن جنگندههای موفق اف14 تامکت، از سال 2007 وارد سازمان خدمت در این نیرو شوند.
خصوصیات هیوز – رایتئون جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
عملکرد: موشک هوا به هوای دوربرد
سازنده: هیوز – رایتئون جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
کشور سازنده: ایالات متحده امریکا
پیشرانه: integral rocket/ramjet engine multiple-pulse solid-propellant rocket
طول: 3.66 متر 3.66 متر
قطر: 23 سانتی متر 14 سانتی متر
وزن: ~300 کیلوگرم 172 کیلوگرم
برد: +180 کیلومتر +180 کیلومتر
سر جنگی: 14-26 کیلوگرم ترکشی 14-26 کیلوگرم ترکشی
موشک های مشابه: AIM-120 AMRAAM/AIM-54 Phoenix
● منبع: www.centralclubs.com ● منبع اصلی: designation-systems