چگونه خلبان شویم؟
مقررات پذیرش دانشجوی خلبانی

گواهینامه خلبانی شخصی هواپیما (PPL-AEROPLANE): الف- شرایط صدور گواهینامه:

- موفقیت در آزمون کتبی
- دارا بودن حداقل تجربه پروازی
- دارا بودن مهارت پروازی مورد نیاز
- صلاحیت پزشکی

1- آزمون کتبی:

1-1- شرایط عمومی
1-1-1- حداقل سن 18 سال تمام
1-1-2- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم متوسطه
1-1-3- دارا بودن حداقل 75 درصد از مجموع تجربیات پروازی مندرج در بند 1-2
1-1-4- ارائه فرم تکمیل شده درخواست آزمون

2-1- شرایط اختصاصی:

متقاضی باید آزمون مربوط به موضوعات زیر را با موفقیت بگذراند.
1-2-1- مقررات هوایی (AIR LAW)
2-2-1- اطلاعات عمومی در مورد هواپیما(AIRCRAFT GENERAL KNOWLEDGE)
3-2-1- کارائی و برنامه ریزی پرواز (FLIGHT PERFORMANCE AND PLANNING)
4-2-1- کارائی و محدودیتهای انسانی (HUMAN PERFORMANCE AND LIMITATION)
5-2-1- هواشناسی (METEOROLOGY)
6-2-1- ناوبری (NAVIGATION)
7-2-1- دستورالعمل عملیاتی (OPERATIONAL PROCEDURES)
8-2-1- اصول پرواز (PRINCIPLES OF FLIGHT)
9-2-1- رادیو تلفنی (RADIO TELEPHONY)

تبصره – دستورالعملهای خاص مربوط به معافیت بعضی از موضوعات آزمون در مورد پرسنل نظامی و دارندگان گواهینامه های مختلف خلبانی در ضمیمه های 2 و 3 درج گردیده است.

2- تجربه پروازی:


1-2- مجموع کل ساعات پرواز حداقل 50 ساعت شامل:
1-1-2- پرواز دو فرمانه حداقل 40 ساعت
2-1-2- پرواز مستقل محلی حداقل 5 ساعت
3-1-2- حداقل 5 ساعت پرواز مستقل ناوبری شامل حداقل دو نشست و برخاست در فاصله 150 ناتیکال مایل

تبصره1: در صورتیکه متقاضی دوره آموزش خلبانی را در یکی از مؤسسات مورد تائید سازمان هواپیمایی کشوری گذرانده باشد، می توان با کاهش 10 ساعت از مجموع ساعات پرواز مندرج در بند 1-2 نسبت به صدور گواهینامه اقدام نمود.

تبصره 2: در صورتیکه متقاضی دوره پرواز مصنوعی (SYNTHETIC FLIGHT TRAINER) مورد تائید سازمان هواپیمایی کشوری را گذرانده باشد، می توان حداکثر 5 ساعت از زمان پرواز مندرج در بند 1-1-2 را کاهش داد.

4-1-2- چنانچه متقاضی دارای تجربه پروازی بر روی انواع دیگری از وسایل پرنده باشد (OTHER CATEGORIES) دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی می تواند با محاسبه تجارب پروازی فوق مجموع ساعات پروازی مورد نظر (50ساعت) را به تناسب کاهش دهد.

3- مهارت مورد نیاز:

1-3- مهارت پروازی متقاضی میبایستی بر اساس محتویات چک لیست شماره 5-5 در پرواز آزمایشی توسط معلم خلبان منتخب سازمان هواپیمایی کشوری تائید گردد.

تبصره: مسئولیت انجام مراحل آموزش های پروازی بعهده مؤسسه آموزش دهنده میباشد.

4- صلاحیت پزشکی:

متقاضی باید تحت ارزیابی پزشکی از نوع کلاس 2 قرار گیرد.

تبصره: شرایط احراز موفقیت در ارزیابی کلاس 2 در ضمیمه شماره 1 درج گردیده است.

ب- اختیارات: (PRIVILEGES)

1- دارنده این نوع گواهینامه مجاز می باشد به عنوان سر خلبان و یا کمک خلبان بر روی هواپیماهای مختلف با استفاده از مقررات VFR پرواز نماید. مشروط بر اینکه هدف از انجام پرواز دریافت کرایه و یا کسب در آمد نباشد.
2- به منظور پرواز بر روی هواپیماهایی که به عنوان TYPE محسوب می شوند کسب مجوز مربوطه (TYPE RATING) الزامی می باشد.
3- چنانچه دارنده گواهینامه آموزشهای برخاستن و نشستن و همچنین ناوبری هوایی در شب را کسب نموده و مورد تائید خلبان منتخب سازمان هواپیمایی کشوری (CAO DESIGNATOR) قرار گرفته باشد می توان اختیارات انجام پرواز شب را نیز کسب نماید مشروط بر اینکه محدود عملیاتی اینگونه پروازها با استفاده از مقررات VFR از دوره ترافیک فرودگاه تجاوز ننماید.



آزمایشات پزشکی

مقدمه:

توصیه ها و راهنمائیهایی که در این ضمیمه مطرح می شود، قطعاً جوابگوی تمام سؤالات اختصاصی شما در امور پزشکی پروازی نیست . بلکه اشاراتی در ارتباط با ارزیابی صلاحیت پزشکی است. از این رو توصیه می شود که سؤالات خود را در صورتیکه تمایل به آشنائی بیشتری باشد از مرکز پزشکی سازمان هواپیمائی کشوری استفسار فرمائید.(تلفن 91022144)

تذکرات مهم:

الف- نظر به الزام تطبیق مقرراتی با استانداردهای بین المللی و دستورالعملهای اجرائی مربوطه اعلام نظر نهائی در رابطه با صلاحیت جسمی روانی متقاضیان مشمول معاینات طب هوائی به عهده مرکز پزشکی هوائی سازمان می باشد.

ب- در مواردی که به دلیل عدم صراحت در انکس (1) بخش 6، آئین نامه های ICAO و مقررات داخلی کشور (N.C) نتوان راه حلی برای تعیین وضع پروازی و یا اختیارات فرد از نظر پزشکی معلوم نمود، پرونده تکمیل شده از هر جانب به شورای عالی پزشکی هوائی سازمان احاله می گردد. رأی شورا پس از رؤیت مدیر کل دفتر و عدم مغایرت با سلامت پرواز به تائید معاونت استاندارد پرواز رسیده و به اجرا گذاشته می شود.

ج- بعضاً مشاهده می شود که با وجود بعضی نواقص و عدم همخوانی با استانداردهای پزشکی، پزشک معاینه کننده اقدام به صدور صلاحیت پزشکی نموده که موضوع پس از طرح در شورای پزشکی می تواند منجر به تصویب ارفاق پزشکی (Waiver) گردد قطعاً مسائل زیر را در این تصمیم گیری دخالت داده است.

1) نقص موجود در متقاضی سلامت پرواز را بخطر نخواهد انداخت.
2) نقص موجود در متقاضی در اثر پرواز تشدید نخواهد شد.
3) متقاضی صدور گواهینامه اشتیاق کافی به پرواز داشته است.
4) گواهینامه مربوط با قید نارسائی و در صورت نیاز محدودیت نوع وظیفه صادر شده است.
5) در مورد شاغلین نیاز به تخصص فرد مطرح بوده و فرد شاغل باید از کارائی و تجربه بالای حرفه ای برخوردارد باشد.

معاینات و آزمایشات پزشکی در هنگام صدور گواهینامه و تکرار آنها در فواصل معین که ذیلاً توضیح داده خواهد شد متضمن دور نگهداشتن خدمه پروازی در بخشهای هوانوردی از عدم سلامتی جسمی، ذهنی و روانی است.

ارزیابی پزشکی متقاضیان صدور گواهینامه در چهار گروه (CLASS) و به ترتیب زیر تقسیم بندی می شود:

الف- گروه 1 (CLASS I) :

جهت متقاضیان دریافت گواهینامه یا تمدید گواهینامه های خلبانی CPL و ATPL ( اعم از هلیکوپتر یا هواپیما) ، ناوبری هوائی و مهندسین پرواز (F.E).

ب- گروه 2 (CLASS II):

جهت متقاضیان دریافت گواهینامه یا تمدید گواهینامه های خلبانی PPL (هلیکوپتر و یا هواپیما) و CPL و خلبان بالون آزاد (F.B.L).

ج- گروه 3 (CLASS III):

جهت متقاضیان دریافت گواهینامه یا تمدید گواهینامه های کنترلرهای مراقبت پرواز (ATC).

د- گروه مخصوص (Special Class):

جهت متقاضیان دریافت گواهینامه یا تمدید گواهینامه های موتور و بدنه هواپیما (پایه و تایپ) – اویونیک-دیسپچر-تجهیزات زمینی الکترونیک هواپیمائی-اپراتور ایستگاه های هوانوردی- ایمنی زمینی فرودگاه های کشور- میهمانداران و رانندگان ماشینهای سوخت رسانی، حمل مسافر و GPU شرکت های هواپیمائی.

تبصره 1: دارندگان گواهینامه PPL که تقاضای صدور گواهینامه PPL-INSTRUMENT مینمایند فقط از جنبه ارزیابی شنوائی در کلاس 1 قرار می گیرند.

تبصره 2: دانشجویان خلبانی (STUDENT PILOT) جهت کسب صلاحیت پزشکی در گروه 2 (CLASS II) ارزیابی شده و تا زمان دریافت گواهینامه خلبانی مذکور برای سنین زیر چهل سال هر 2 سال یکبار و برای سنین بالاتر هر یک سال یکبار کلیه معاینات پزشکی تکرار و میبایست صلاحیت پزشکی آنها تائید گردد.

تبصره 3: هر متقاضی در هر یک از گروههای ارزیابی پزشکی توسط پزشک هوائی معاینه کننده باید از نظر مسائل پزشکی و سوابق فامیلی و ارثی مورد بررسی قرار گیرد. در این ارزیابی متقاضی در ابتدا پرسشنامه ای را تکمیل و امضا می نماید که حاوی اطلاعات جامعی از سوابق پزشکی خود و خانواده اش می باشد. خاطر نشان میگردد که هر گونه پاسخ غیر واقع که از طرف متقاضی داده شود توسط پزشک معاینه کننده به مدیر کل دفتر گزارش شده تا تصمیمات مقتضی اخذ گردد. ضمناً پزشک هوائی معاینه کننده نیز موظف است معایب مشهود و مهم در معاینات متقاضی را به مدیر کل دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی منعکس نماید.

عدم صلاحیت پزشکی فرد با تکمیل سه نسخه از فرم اعلام قطع پرواز (فرم 59-5) از سوی DAME به دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی انعکاس می یابد.

تبصره 4: کلیه کسانی که در راه اندازی و آماده سازی پروازها دخالت داشته و به نوعی در خطوط پرواز تردد دارند ولی مستقلاً در هدایت هواپیما درگیر نیستند شامل پرسنل فنی اعم از متخصصین تعمیر و نگهداری هواپیما (A/C maintenance) – دیسپچر ها – متخصصین تجهیزات زمینی الکترونیک هواپیما- اپراتورهای ایستگاه های هوانوردی- پرسنل ایمنی زمینی فرودگاه های کشور- رانندگان سوخت رسانی- رانندگان وسایل نقلیه مربوط به حمل بار و مسافر و GPU در کلاس مخصوص (Special class) توسط مراکز پزشکی تائید شده شرکتها و یا مرکز معاینات طب هوائی سازمان (AMC) برابر مفاد دستورالعمل ارزیابی شده و مدت زمان تمدید صلاحیت پزشکی آنان حداقل هر 3 سال یکبار خواهد بود. جدول راهنمای فواصل لازم جهت تمدید گواهینامه های این افراد در صفحه 8-1 درج گردیده است .

تبصره 5: میهمانداران شرکت های هواپیمائی توسط مراکز پزشکی شرکتهای هواپیمائی و یا مرکز معاینات طب هوائی سازمان (AMC) برابر مفاد دستورالعمل در کلاس مخصوص (Special class) ارزیابی پزشکی شده و مدت زمان تمدید صلاحیت پزشکی آنان حداقل هر سال یکبار تعیین می گردد. ضمن آنکه بررسی های کلینیکی و پارا کلینیکی باید مؤید عدم وجود هر گونه بیماریهای بوجود آورنده ناتوانی ناگهانی در پرواز (Sudden incapacitation) و ابتلاء به بیماریهای واگیردار عفونی، قارچی اعم از پوستی ، ریوی و انگلی باشد.

تبصره 6: گروه مخصوص (Special class) با توجه به تخصص افراد ذینفع به پنج زیر گروه تقسیم بندی می شود:

جهت دارندگان گواهینامه موتور و بدنه (پایه و تایپ) Special class "A"
مربوط به میهمانداران شرکتهای هواپیمائی Special class "C"
جهت دارندگان گواهینامه دیسپچر و اپراتور ایستگاه های هوانوردی Special class "D"
جهت دارندگان گواهینامه اویونیک و تجهیزات زمینی الکترونیک هواپیمائی Special class"E"
مربوط به پرسنل ایمنی زمینی فرودگاه های کشور و رانندگان وسایل نقلیه سوخت رسانی هواپیما ، حمل بار و مسافر و GPU Special class"F"

 


موارد عمومی لازم جهت ارزیابی پزشکی


فرد متقاضی دریافت گواهینامه در یک معاینه پزشکی از جوانب زیر مورد بررسی قرار می گیرد:

1-جسمی
2-روانی
3-شنوایی
4-ینائی و درک صحیح رنگها(رنگهای ضروری که در هوانوردی کاربرد مستمر دارند.)

متقاضی ذر معاینات جسمی و روانی باید عاری از موارد زیر باشد:

الف- هر گونه ناهنجاری مادرزادی یا اکتسابی
ب- هر گونه از کار افتادگی فعال، مخفی، حاد و یا مزمن
ج- هر گونه مواردی که موجب درجاتی از ناتوانی عملی متقاضی شده که سلامت پرواز را بمخاطره بیاندازد
ه- هر گونه مصرف دائمی دارو که استفاده مداوم آن برای متقاضی ضروری باشد
و- هر گونه اعتیاد به مواد مخدر و داروهای روانگردان.

بطور کلی متقاضی نباید از هیچگونه بیماری یا ناتوانی رنج ببرد که باعث شود بطور ناگهانی توانائی انجام وظایف مندرج در گواهینامه خود را از دست بدهد، لذا نباید تاریخچه پزشکی یا تشخیص بالینی از هر یک از موارد زیر را داشته باشد.

1- سایکوز یا روان پریشی
2- اختلالات شخصیتی
3- بیماری صرع یا هر گونه تشنج
4- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
5- لکنت زبان و هر گونه اختلالات گفتاری
6- هر گونه بیماری قلبی و تنفسی حاد و مزمن (مادرزادی و اکتسابی)
7- سردردهای شدید یا مکرر و سرگیجه
8- ابتلاء به بیماری مسافرت، مقاوم و مکرر
9- سابقه بیهوشی های توجیه نشده

متقاضی اخذ گواهینامه میبایستی کلیه آزمایشات خون و کامل ادرار را انجام داده و عاری از هر گونه موارد غیر طبیعی و پاتوبیولوژیک باشد. همینطور انجام نوار مغز، نوار قلب، رادیوگرافی قفسه سینه، ادیومتری یا شنوائی سنجی و آزمایشات کامل چشم پزشکی شامل تیزبینی ، میدان دید و قدرت تفکیک و تشخیص رنگها ضروری بوده و در حد امکان آزمایشات پزشکی باید مشخص کننده وضعیتی باشد که صلاحیت پزشکی متقاضی را تضمین نماید.
متقاضی باید از نظر قد و وزن در محدوده استانداردهای تعیین شده از طرف سازمان هواپیمائی کشوری باشد. فشار خون متقاضی دریافت گواهینامه باید در محدوده طبیعی بر اساس سن مربوطه باشد. (مصرف هر گونه داروی ضد فشار خون بدون مجوز شورای پزشکی هوائی سازمان با امتیاز دریافت گواهینامه مغایرت دارد) ضریب هوشی و توانائی سیستم حرکتی روانی (سایکوموتور) متقاضی میبایستی از نظر پزشک مناسب ارزیابی گردد. در معاینات سیستم شنوائی، انجام آزمونهای شنوائی ضروری بوده و در صورت لزوم با نظر پزشک هوائی معاینه کننده آزمایشات تکمیلی نیز اخذ خواهد شد. از آنجائیکه عوامل خطرزای زیر در بروز برخی بیماریهای ناتوان کننده مؤثر واقع میشوند، لذا نظر متقاضیان گرامی را به این مهم جلب مینمائیم که در صورت داشتن سابقه هر یک از ریسک فاکتورهای ذکر شده در اولین معاینه پزشکی، پزشک را نسبت به آنها آگاه سازند.

- سابقه فامیلی مثبت از هر گونه بیماری قلبی عروقی
- بالا بودن فشار خون
- بالا بودن چربیهای خون
- ابتلا به دیابت قندی
- سابقه مصرف سیگار
- ابتلا به نقرس بالینی و بالا بودن اوره خون
- اعتیاد به مواد مخدر و وابستگی دائمی به مصرف داروهای خاص
- ازدیاد وزن

بطور کلی متقاضی اخذ گواهینامه در صورتی قابل قبول ارزیابی می گردد که:

الف: معاینات کلینیکی و پارا کلینیکی ، عکس قفسه سینه، نوار قلب و نوار مغز هیچگونه علائمی از بیماریهای مهم جسمی و روانی را نشان ندهد.
ب: معاینات کامل شنوائی بینائی و تشخیص رنگ در محدوده طبیعی باشد.
ج: هیچگونه سابقه ای از تشنج، سرگیجه و سردردهای شدید و مکرر و بیماری مسافرت نداشته باشد.
د: در معاینات دهان و دندان و سینوسها یافته غیر طبیعی ذکر نشده باشد.


راهنمای پزشکی بمنظور تبدیل یا تمدید گواهینامه

شرایط عمومی لازم در ارزیابی پزشکی بهنگام تمدید گواهینامه ها مشابه موارد ذکر شده در رابطه با صدور گواهینامه میباشد.
انجام نوار قلب، عکس قفسه سینه و شنوائی سنجی برابر مقررات با نظر پزشک DAME انجام خواهد شد.
انجام آزمایشات پارا کلینیک خون و ادرار برابر تشخیص DAME صورت می گیرد.

تبصره 1: در صورت صلاحدید پزشک DAME انجام آزمایشات تکمیلی لازم در هر زمان که ضروری تشخیص داده شود الزامی است.

تبصره 2: در صورتیکه متقاضی نتایج آزمایشاتی را که مورد تائید DAME از نظر تطبیق تاریخ آزمایش و مراجع آزمایش کننده باشد ارائه نماید می تواند از انجام آزمایشات مجدد معاف گردد.

فواصل لازم جهت انجام معاینات کلینیکی و پارا کلینیکی بمنظور کسب صلاحیت پزشکی برای تمدید گواهینماه ها در جدول صفحه (8-1) ذکر شده که نظر متقاضیان گرامی را به آن جلب می نماید.

تبصره 3: جهت متقاضیان صدور گواهینامه معادل ( equivalent) ، انجام آزمایش HIV بررسی پزشکی اولیه ضروری خواهد بود.

تبصره 4: در مواردی که نتیجه معاینات انجام شده توسط پزشک DAME (شامل کلینیک و پارا کلینیک) ارسالی به مرکز پزشکی هوائی سازمان با مصوبات شورای عالی پزشکی هوائی و مندرجات آئین نامه های ICAO و یا کشور (National Code) مطابقت نداشته باشد، مرکز پزشکی هوائی سازمان مجاز است تا در مورد تمدید ، تکمیل و تکرار معاینات و یا ارجاع تخصصی فرد،اقدامات لازم یا هماهنگی با پزشک معاین را معمول دارد.

تبصره 5: از آنجائیکه بررسی صلاحیت پزشکی گروههای پروازی در بررسیهای پس از سانحه یا حادثه میتواند نقش مهمی در تصمیم گیریهای مربوط جهت ارتقاء ایمنی پروازها داشته باشد لذا لازم است تا در تمام کمیته های بررسی سانحه و حادثه نماینده بخش پزشکی با معرفی مدیر کل دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی به عنوان عضو حضور داشته باشد.


تمدید موقت مجوز پزشکی

تعریف: عبارتست از تعویق در انجام معاینات پزشکی گروههای پروازی و تمدید موقت اعتبار صلاحیت پزشکی مربوطه در موارد استثنائی و نادر و در شرایط خاص مشروحه زیر با پیشنهاد شرکت مربوطه مبنی بر نیاز تمدید صلاحیت پزشکی فرد مورد نظر و تصویب معاونت استاندارد پرواز به دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی اجازه داده می شود پس از بررسی مدارک و احراز اطمینان از اینکه سلامت فرد و سلامت پرواز در مدت تمدید در مخاطره نخواهد افتاد درمورد تمدید اعتبار پزشکی گواهینامه صلاحیت پزشکی (M.C) مطابق یند فوق الذکر با رعایت ضوابط زیر اقدام نماید:

- دارنده گواهینامه در محلی دور از نقطه ای که تجهیزات معاینات پزشکی هوائی مهیا باشد کار کند.
- دلایل منطقی مبنی بر نیاز تمدید موقت صلاحیت پزشکی از طرف عملیات شرکت مربوطه ارائه گردد
- شواهد کافی مبنی بر عدم دستیابی فرد به محل انجام معاینات پزشکی هوایی در زمان مناسب وجود داشته باشد.
- یک گزارش پزشکی مناسب مبنی بر سلامت جسمی روانی فرد از طریق پزشک کارآمد ، قانونی و مورد تایید این دفتر در محل ارئه گردد.

در صورت حصول شرایط فوق این دفتر نسبت به تمدید موقت صلاحیت پزشکی فرد مورد نظر برای مدت زمان تعیین شده زیر اقدام نماید:

الف- حداکثر شش ماه و فقط برای یک بار جهت گروههای پروازی هواپیمائی که در گیر حمل و نقل بار و یا مسافر به منظور کسب در آمد نیستند.
ب- حداکثر دوبار متوالی سه ماهه جهت گروههای پروازی هواپیماهائی که درگیر حمل و نقل بار و یا مسافر به منظور کسب درآمد باشند.

تبصره: به منظور تمدید سه ماهه دوم صلاحیت پزشکی حصول کلیه شرایط چهارگانه فوق الزامی است.


1- شرایط لازم جهت متقاضیان صدور گواهینامه کلاس پزشکی

1. معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی

2. انجام آزمایشات خون حداقل شامل : (CBC-FBS-ESR-CHOLESTEROL-Credtenin-BUN-unric Acis-B/G-RH)

آزمایش کامل ادرار (U/A)
ارزیابی شنوائی (ادیومتری)
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
رایوگرافی قفسه سینه
الکتروانسفالوگرام(نوار مغزی)
بررسی از نظر دندانپزشکی و اختلال گفتاری
ارزیابی بینائی

تبصره 1: در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر

تبصره 2: در صورتیکه فرد متقاضی از کلاس II به کلاس I ارتقاء یابد و قبلاً نوار مغزی انجام داده باشد نیاز به انجام مجدد آن نیست مگر با تشخیص پزشک معاینه کننده

شرایط لازم جهت متقاضیان تمدید گواهینامه کلاس I پزشکی زیر 40 سال

هر سال یکبار چک پزشکی انجام گیرد
معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی: LDL-HDL-CR-BUN-URICACID- CBC-FBS-TG-CHOLESTEROL
(حداقل یکبار بین 35 و 40 سالگی)
آزمایش کامل ادرار (U/A) حداقل یکبار در سال
ادیومتری حداقل هر دو سال یکبار و یا به صلاحدید پزشک DAME
رادیوگرافی قفسه سینه در موارد لازم به تشخیص DAME
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) حداقل هر دو سال یکبار
ارزیابی کامل بینائی
آزمایش PSA حداقل یکبار بین 35 و 40 سالگی
آزمایش مدفوع از نظر بررسی خون مخفی (O.B) حداقل یکبار بین 35 تا 40 سالگی)

تبصره: در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر است

شرایط لازم جهت متقاضیان تمدید گواهینامه کلاس I پزشکی بالای 40 سال

 
هر 6 ماه یکبار چک پزشکی انجام گیرد.

معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی شامل : (CBC-FBS-TG-CHOLESTROL-(LDL.HDL)-CR-BUN-URICACID)
آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی
ارزیابی شنوائی ( ادیومتری) حداقل هر دو سال یکبار
رادیوگرافی قفسه سینه بنا به تشخیص DAME
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) حداقل هر سال یکبار
ارزیابی بینائی به طور کامل
آزمایش PSA حداقل هر سال یکبار
آزمایش مدفوع از نظر O.B حداقل هر سال یکبار
انجام تست پاپ اسمیر (Vaginal Smear) و ماموگرافی هر 2 سال یکبار برای متقاضیان مؤنث متأهل.
انجام ماموگرافی برای کلیه متقاضیان مؤنث هر دو سال یکبار

تبصره: در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشک متخصص مورد تائید این دفتر

شرایط لازم جهت متقاضیان صدور گواهینامه کلاس II پزشکی

معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون حداقل شامل: (CBC-FBS-TG-CHOLESTREOL-CR-BUN-URICACID-B/G-RH-TYPE)
آزمایش کامل ادرار (U/A)
ارزیابی شنوائی (ادیومتری)
رادیوگرافی قفسه سینه
الکتروانسفالوگرافی (نوار مغزی)
الکتروکاردیوگرام (نوار قلبی)
ارزیابی بینائی کامل بویژه اختلال دید رنگ
ارزیابی دندانپزشکی و اختلال گفتاری

تبصره: در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر

شرایط لازم جهت تمدید گواهینامه کلاس II پزشکی زیر 40 سال

هر دو سال یکبار چک پزشکی شوند
معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی شامل: (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-CR-BUN-URICACID)
آزمایش ادرار (U/A) در هر چک پزشکی
ارزیابی شنوائی (ادیومتری) حداقل یکبار در هر پنج سال
ارزیابی بینائی کامل در هر چک پزشکی
الکتروکاردیوگرام ( نوار قلبی) بنا به تشخیص پزشک DAME
عکس قفسه سینه بنا به تشخیص DAME
آزمایش PSA و آزمایش مدفوع از نظر O.B حداقل یکبار بین 35 و 40 سالگی

تبصره: در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط

شرایط لازم جهت تمدید گواهینامه کلاس II پزشکی بالای 40 سال

سالی یکبار چک پزشکی شوند
معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی شامل : (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-LDL-HDL-CR-BUN-URICACID)
آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی
ارزیابی شنوائی (ادیومتری) حداقل یکبار در هر سه سال
ارزیابی بینائی کامل
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) حداقل یکبار در هر پنج سال
آزمایش PSA سالیانه
انجام آزمایش مدفوع از نظر O.B(تست گایاک) در هر معاینه
انجام تست پاپ اسمیر (Vaginal Smear) 2 سال یکبار برای متقاضیان مؤنث متأهل.
انجام ماموگرافی هر دو سال یکبار برای کلیه متقاضیان مؤنث
عکس قفسه سینه بنا به تشخیص DAME

تبصره : در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکملی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر


شرایط لازم جهت صدور گواهینامه کلاس III پزشکی

معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون حداقل شامل : (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-CR-BUN-URICACID-RHTYPE)
آزمایش کامل ادرار (U/A)
ارزیابی شنوائی (ادیومتری) حائز اهمیت است.
ارزیابی بینائی کامل
الکتروانسفالوگرام (نوار مغزی)
الکتروکاردیوگرام(نوار قلبی)
رادیوگرافی قفسه سینه
ارزیابی دندانپزشکی و اختلال گفتاری

تبصره : در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکملی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر
 

شرایط لازم جهت تمدیدی گواهینامه کلاس III پزشکی زیر 40 سال

هر دو سال یکبار چک پزشکی شوند
معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی شامل: (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-CR-BUN-URICACID)|
آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی
ارزیابی شنوائی (ادیومتری) حداقل یکبار در هر پنج سال
ارزیابی بینایی کامل
الکتروکاردیوگرام (نوار قلبی) بنا به تشخیص DAME
انجام رادیوگرافی قفسه سینه بنا به تشخیص DAME
آزمایش PSA حداقل یکبار بین 35 و40 سالگی
آزمایش مدفوع از نظر بررسی خون مخفی (O.B) حداقل یکبار بین 35 تا 40 سالگی

تبصره : در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکملی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر


شرایط لازم جهت تمدید گواهینامه کلاس III پزشکی بالای 40 سال

معاینه پزشکی هر سال یکبار صورت می گیرد
معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی
انجام آزمایشات کامل خون در هر چک پزشکی شامل : (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-LDL-HDL-CR-BUN-URICACID)
آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی
ارزیابی شنوائی (ادیومتری) حداقل یکبار در هر سه سال
ارزیابی بینایی کامل در هر چک پزشکی
انجام الکتروکاردیوگرام(نوار قلب) حداقل یکبار در هر پنج سال
انجام رادیوگرافی قفسه سینه بنا به تشخیص DAME
آزمایش PSA در هر چک پزشکی
آزمایش مدفوع از نظر بررسی خون مخفی (O.B) در هر معاینه
انجام تست پاپ اسمیر (Vaginal smear) هر 2 سال یکبار برای متقاضیان مؤنث متأهل
انجام ماموگرافی هر دو سال یکبار برای کلیه متقاضیان مؤنث

تبصره : در صورت تشخیص پزشک معاینه کننده هر گونه آزمایشات و معاینات تکمیلی و مشاوره ای لازم خارج از موارد بالا توسط پزشکان متخصص مورد تائید این دفتر


10- شرایط عمومی لازم جهت ارزیابی پزشکی متقاضی در کلاس مخصوص (Special class)

1. انجام معاینات عمومی از نظر جسمی روانی

2. انجام آزمایشات کامل خون حداقل شامل: (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-BUN-CCREAT-URICACID)(برای افراد بالای 40 سال LDL-HDL )

3. انجام آزمایش کامل ادرار (U/A)

4. انجام آزمایش مدفوع از نظر خون مخفی به انظمام بررسی انگل برای رده "C"
 
5. ارزیابی شنوائی

6. ارزیابی کامل بینائی شامل تیز بینی دور و نزدیک- عیوب انکساری و دید رنگ

7. انجام نوار مغز

8. انجام نوار قلب

9. انجام رادیوگرافی قفسه سینه

10. ارزیابی گفتاری و روانی کلام در زیر گروههای "C" و "D"


11- شرایط لازم ارزیابی پزشکی کلاس مخصوص F,E,D,A

جهت تمدید گواهینامه موتور و بدنه هواپیما (مکانیک) ، تستهای غیر مخرب هواپیما (NDT) ، دیسپچرها، اپراتور ایستگاه های هوانوردی، اویونیک ، تجهیزات زمینی الکترونیک هواپیمائی، ایمنی زمینی و رانندگان وسایل نقلیه سوخت رسانی هواپیما و حمل بار و مسافر شرکتهای هواپیمایی.

- معاینات پزشکی هر سه سال یکبار صورت می گیرد به استثنای دارندگان گواهینامه NDT که سالانه می باشد.

- انجام معاینات عمومی از نظر جسمی روانی بدون هیچ نوع ناتوانی جسمی، عصبی و روانی که با انجام اختیارات مندرج در گواهینامه مربوطه تداخل ننماید.

- انجام آزمایشات کامل خون بدون المانهای غیر طبیعی درهر چک پزشکی شامل: (CBC-FBS-ESR-TG-CHOLESTEROL-BUN-CERATNIN-URICACID) (برای افراد بالای 40- سال LDL-HDL)

- انجام آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی بدون وجود المانهای غیر طبیعی

- انجام آزمایش مدفوع برای افراد بالای 40 سال از نظر بررسی خون مخفی در هر چک پزشکی
- ارزیابی شنوائی هر 6 سال یکبار در حدود معیارها و الزامات شنوایی کلاس II.

- ارزیابی کامل بینایی و دید رنگ در هر چک پزشکی در حدود معیارها و الزامات بینایی کلاس II.

- انجام نوار قلب برای افراد زیر 40 سال در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME. ( برای افراد بالای 40 سال انجام نوار قلب در هر چک پزشکی الزامی است.)

- انجام رادیوگرافی قفسه سینه در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME بدون وجود تغییرات غیر طبیعی.

- انجام نوار مغز در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME بدون وجود تغییرات غیر طبیعی
 
- انجام آزمایش PSA برای افراد مذکر بالای 40 سال در هر چک پزشکی

- انجام آزمایش Mammography برای افراد مؤنث بالای 40 سال در هر چک پزشکی

- انجام آزمایش PAP smear برای افراد مؤنث و متأهل بالای 40 سال در هر چک پزشکی

تبصره: در صورت تشخیص پزشکی DAME انجام هر نوع آزمایش، معاینات تکمیلی و مشاوره تخصصی خارج از موارد فوق الزامی است.


12- شرایط لازم ارزیابی پزشکی کلاس مخصوص (Special class) زیر گروه C جهت خدمه پروازی (میهمانداران شرکت های هواپیمایی)

1. معاینات پزشکی هوائی هر سال یک بار انجام می شود

2. انجام معاینات عمومی از نظر جسمی و روانی بدون وجود هیچ نوع ناتوانی جسمی، عصبی و روانی

3. انجام آزمایشات کامل خون بدون وجود المانهای غیر طبیعی در هر چک پزشکی شامل:
CBC-FBS-ESR-CRP-TG-CHOLESTEROL-BUN-CERTININ-URICACID-LFT(SGOT-SGPT-ALP)HBSAG BILLIROBINE(TOTAL-DIRECT)-WRIGHT TEST-DRL-WIDAL TEST

برای افراد بالای 40 سال LDL-HDL

2- انجام آزمایش کامل ادرار (U/A) در هر چک پزشکی بدون وجود المانهای غیر طبیعی

3-انجام آزمایش مدفوع از نظر بررسی خون مخفی- تخم و یا کیست انگل در هر چک پزشکی

4- ارزیابی شنوائی هر 5 سال یکبار برای افراد زیر 40 سال و هر سه سال یکبار برای افراد بالای 40 سال در حدود معیارها و الزامات شنوائی کلاس II

5 - ارزیابی کامل بینایی و دید رنگ برابر الزامات بینایی کلاس II در هر چک پزشکی

6 - انجام نوار قلب برای افراد زیر 40 سال در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME و برای میهمانداران بالای 40 سال حداقل هر 3 سال یکبار

7 -انجام رادیوگرافی قفسه سینه در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME

8 -انجام نوار مغز در اولین معاینه پزشکی و پس از آن بنا به تشخیص DAME بدون وجود تغییرات غیر طبیعی

9 -انجام آزمایش PSA برای میهمانداران مذکر بالای 40 سال حداقل هر سال یکبار

10-انجام آزمایش Mammography برای میهمانداران مؤنث و متأهل بالای 40 سال حداقل هر دو سال یکبار

11- انجام آزمایش PAP smear برای میهمانداران مؤنث و متأهل بالای 40 سال حداقل هر دو سال یکبار

تبصره: در صورت تشخیص پزشک DAME انجام هر نوع آزمایش ، معاینات تکمیلی و مشاوره تخصصی خارج از موارد فوق الزامی است.


دستورالعمل انجام معاینات پزشکی گروههای پروازی و غیر پروازی در مرکز ارزیابی و معاینات طب هوایی (A.M.C)

1- هدف: یکنواختی در انجام معاینات پروازی و جلوگیری از هر گونه اتلاف وقت و سوء برداشت از سوی مراجعین و همچنین ارتقاء سطح سلامتی پرسنل پروازی و بیمار یابی در مراحل ابتدایی و از همه بالاتر افزایش ضریب سلامت پرواز مسافرین، سرنشینان و کروی پروازی

2- تعریف مرکز ارزیابی و معاینات طب هوایی (A.M.C)

مرکزی است مجهز و متمرکز و قابل دسترس به منظور انجام معاینات پزشکی هوایی و ارزیابی مورد نیاز دیگر منجمله موارد پاراکلینیک که در راستای دستیابی به سهولت و دقت و نظارت در معاینات پرسنل پروازی ایجاد شده است.

3- خصوصیات پزشکان معاین: از بین پزشکان A.M.E که بر اساس نیاز مورد ارزیابی سازمان هواپیمایی کشوری قرار گرفته و تائید شده اند انتخاب می گردند.

4- مشخصات پزشکان مشاور: پزشکان متخصصی هستند که در تخصصهای مختلف به دلایل تجربه، مهارت، خوشنامی و قابلیت دسترسی از طریق شورای پزشکی سازمان انتخاب و پس از تائید ریاست محترم سازمان، تعیین می شوند.

5- ساعت کار مرکز: از 30/7 الی 00/19 همه روزه به استثناء روزهای جمعه و تعطیلات رسمی می باشد که بر اساس فصل و یا نیاز ، با اعلام قبلی قابل تغییر است.

6- کلیه اقدامات کمک تشخیصی-آزمایشگاهی-رادیولوژی- نوار قلب- ادیولوژی- نوار مغز، روانشناسی و بالاخص در مورد INITIAL CHECK (چک اولیه) باید در مرکز A.M.C صورت گیرد.

7- آدرس: محل کنونی مرکز A.M.C به شرح زیر است:

تهران- بلوار آیت الله کاشانی- بلوار اباذر- بیمارستان پیامبران (تلفن 4-4079131)

تبصره: در مواردی از معاینات پاراکلینیکی که در حال حاضر به دلایل عدم راه اندازی بخش مربوطه در بیمارستان پیامبران، استثنائاً از مراکز خارج از بیمارستان استفاده می گردد، برگه معرفی نامه عکس دار از طریق A.M.C به مراکز مورد تائید و تعیین شده از فوق صادر خواهد شد.

8- چگونگی معرفی و مراجعه متقاضیان:

1-8 : حداقل دو هفته قبل از پایان اعتبار مندرج در گواهینامه فرد ذینفع باید از طریق عملیات مربوطه (تنظیم برنامه) از تاریخ اتمام اعتبار گواهینامه پزشکی خود مطلع شود.

2-8 : با اطلاع ذکر شده در بند فوق تنظیم برنامه شرکت مربوطه با تائید الزامات مورد نیاز در هر معاینه ( نوار قلبی- ادیومتری- آزمایشات لازم- عکس قفسه سینه و نوار مغزی و سایر موارد) را طی معرفی نامه ای تنظیم و به متقاضی تحویل می نماید.

3-8 : متقاضی با دریافت معرفی نامه از طریق تماس تلفنی یا مراجعه حضوری به بخش A.M.C نسبت به تعیین روشهای نمونه گیری و تاریخ انجام معاینات هماهنگی های لازم را معمول می دارد.

4-8 : متقاضی موظف است در وقت مقرر جهت انجام معاینات مراجعه نماید یا هر گونه تغییر در برنامه را قبل از موعد مقرر، به بخش A.M.C اعلام و تجدید وقت نماید.

5-8 : باید اقدامات به نحوی صورت گیرد که حداقل 10 روز به پایان اعتبار گواهینامه باقی مانده باشد تا زمان کافی برای بررسی و اقدامات اداری و رفع نواقص و تکمیل و امضاء گواهینامه در اختیار مسئولین باشد.

6-8 : در تعاقب بخشنامه های مکرر و اینکه اعتیاد در مملکت برابر قوانین جرم بوده و در نزد پرسنل پروازی موجب عدم صلاحیت پروازی متقاضی می گردد بخش A.M.C مجاز است به صورت موردی یا مکرر و منظم آزمایشات لازم را از نظر اعتیاد و احتمال داروهای مصرفی غیر مجاز و خودسرانه در نزد پرسنل انجام دهد.

تبصره: ندادن نمونه به هر دلیل در هنگام احضار به منزله یک مورد مثبت تلقی می گردد.


9- چگونگی تشخیص صلاحیت پزشکی متقاضی:

1-9 مسئولیت پزشک DAME

پزشک DAME در مقابل معاینات انجام داده برابر ضوابط قانونی پزشکی و سازمانی و با توجه به امضایی که در زیر فرم مربوطه می نماید جوابگوی صحت و یا خطاهای حرفه ای مربوطه می باشد.

2-9 بر اساس تعریف فوق پزشک DAME پس از انجام معاینات به یکی از طرق زیر به نتیجه حاصله و برداشت شخصی و علمی اقدام می نماید.

1-2-9 فردی را واحد صلاحیت تشخیص می دهد که در این صورت نسبت به امضاء و صدور M.C اقدام و پرونده توسط پزشک نماینده سازمان به AMS به منظور ارزیابی و تطابق با مقررات موجود و بررسی سوابق و دستورالعملهای ابلاغی ارسال خواهد شد.

2-2-9 فرد مورد آزمایش به دلایلی باید نسبت به تکمیل مدارک و آزمایشات خود اقدام نماید که در این صورت پزشک DAME از امضاء فرم مربوطه خودداری نموده و در صورتیکه عدم وجود نقص از نظر مدارک اشکال مهمی نباشد با گذاشتن یادداشت بر روی فرم، صدور مجوز را به دیگر همکاران محول نماید.

3-2-9 در صورتیکه عیب مشهود قابل اصلاح بوده ولی مغایرت با انجام وظیفه پروازی و به صورت موقت دارد در این صورت پزشک DAME نسبت به تعلیق پروازی فرد به مدت مورد نیاز اقدام می نماید

تبصره: در صورتیکه فرد مذکور با تدابیر درمانی لازم صلاحیت جسمی و روانی لازم را برابر نظر DAME مربوطه دریافت نمود پزشک DAME نسبت به رفع تعلیق و صدور گواهینامه اقدام می نماید.

4-2-9 در موردی که تصمیم گیری با توجه به نقص مشهود در اختیارات DAME به حساب نمی آید با تشکیل فرم مشاوره، متقاضی را به شورا ارجاع می دهد. لازم به ذکر است پس از تصمیم گیری شورای پزشکی و طی مراحل قانونی مربوطه نسبت به صدور گواهینامه با توجه به محدودیتهای عملیاتی و پزشکی به صورت مشروط و یا معمول اقدام خواهد شد.

تبصره: در صورتیکه متقاضی ارجاع شده به شورا فاقد صلاحیت پزشکی شناخته شد می تواند درخواست بررسی مجدد پرونده پزشکی خود را حداکثر تا مدت 15 روز مستند به مدارک و دلایل معتبر به مدیر کل دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی اعلام و تقاضای بازبینی مجدد نماید.

5-2-9 در مواردی که فرد توسط DAME فاقد صلاحیت پزشکی دائم شناخته شد و مراتب مورد تائید AMC نیز قرار گرفته فرم تکمیل شده مربوطه با ذکر قید (فاقد صلاحیت پروازی) تنظیم و به AMS ارسال می گردد در این مورد نیز فرد می تواند مراتب اعتراض خود را حداکثر تا 15 روز با استناد به مدارک و دلایل معتبر به دفتر گواهینامه ها اعلام تا مجدداً بازبینی به عمل آید.

6-2-9 در مواردی که بر اساس برداشتی منطقی و علمی پزشکی و یا اطلاعات به تائید رسیده و یا کسانیکه قبلاً آزمایش مثبت از نظر مواد مخدر داشته اند(بعد از تاریخ 1/4/81) موردی مثبت گزارش شود، نسبت به تعلیق پروازی آنها با تکمیل فرم مربوطه اقدام و چنین فردی تا انجام درمان قطعی فیزیکی و روانی و رفع مشکلات زیر بنایی به رده پروازی برگشت نخواهد شد. (حداقل 6 ماه) این اقدامات توسط AMC و با مطلع نمودن AMS و از طریق اداری صورت خواهد گرفت.

10- پس از اتمام معاینات در صورت تائید پزشک معاین گواهی انجام معاینات توسط AMC صادر و به متقاضی جهت ارائه به شرکت یا سازمان مربوطه تحویل داده می شود

11- دفتر تنظیم برنامه یا عملیات شرکت مربوطه پس از دریافت برگ تائیدیه مدارک مورد نیاز را جهت صدور یا تمدید گواهینامه به دفتر گواهینامه ها، امتحانات و امور پزشکی ارسال می نمایند.

تبصره : همانطوری که قبلاً ذکر شد ارسال مدارک به منزله مجاز شناختن فرد برای ادامه فعالیت پروازی ( به شرح منقضی شدن شرایط قبلی) تلقی نمی گردد و نیاز به بررسی و اعلام نظر AMS دارد.

2 - مراجعه مستقیم جهت دریافت گواهینامه قبل از 48 ساعت حتی با توجه به عدم نقص مدارک و یا نبودن ایرادی در معاینات و عدم مغایرت با مقررات مقدور نخواهد بود.

تعاریف و شرح اختصارات به کار برده شده در دستورالعمل

AMC: Aero Medical Center

AMS: Aviation Medical Section

AME: Aviation Medical Examiner

DAME: Designated Aviation Medical Examiner


 گردآوری:بهروز مدرسی