عصرایران ؛ حامد محمدی - طی 5 سال اخیر در ایران 18 سانحه هلیکوپتری به وقوع پیوسته است که به طور میانگین هر سال حدود 4 سانحه را شامل می شود.

 بیشترین کاربری این وسیله پرنده در نیروهای نظامی و انتظامی است به علاوه برخی وزارتخانه ها و سازمان هایی نظیر هلال احمر، کشتیرانی و برخی موسسات خصوصی نیز از این وسیله استراتژیک استفاده می کنند. بخش اعظم هلیکوپترهای موجود کشور در اختیار ارگان های نظامی (هوانیروز، نیروی هوایی و نیروی دریایی ارتش، نیروی هوایی سپاه و نیروی انتظامی)است.

 این وسیله در کشورهای توسعه یافته و مدرن علاوه بر مصارف نظامی، در بخش های تجاری و ترابری به صورت ناوگان های قدرتمند کاربرد گسترده دارد.
یک هلیکوپتر با توجه به ظرفیت ساخت افراد یا تجهیزات کمتری را در خود جای می دهد اما قدرت نشست و برخاست آن در نقاطی که هواپیما قادر به فرود نیست اهمیت این وسیله را مشخص می کند طوری که در اروپا و امریکا درآمد شرکت ها و خلبانان هلیکوپتری از شرکت های بزرگ هواپیمایی کمتر نیست.

نگهداری و تعمییرات هلیکوپتر مخارج هنگفتی دارد و با توجه به نوع ساخت و طراحی موتور ، استهلاک در قطعات موتوری آن به سرعت صورت می گیرد و تامین قطعات و لوازم جایگزین این وسیله کمتر از یک هواپیمای میان برد تجاری نیست. متاسفانه فرسودگی ناوگان هوایی کشور که رکورد بی نظیر تعداد سقوط را به همراه خود دارد شامل هلیکوپترها نیز می شود.

با توجه به اینکه بدنه اصلی ناوگان هلیکوپتری ایران در دوران قبل از انقلاب با هلیکوپترهای امریکایی تجهیز شده است عمر جدیدترین هلیکوپتر امریکایی در ایران بیش از 30 ساله است و با در نظر گرفتن شرایط تحریم و گرانی تامین قطعات به وضوح اوضاع آینده این ناوگان مشخص است.

اما پس از سنجاقک های امریکایی موجود در کشور این هلیکوپترهای ساخت روس هستند که بعد از انقلاب وارد ناوگان هوایی ایران شدند.

بسیاری از کارشناسان صنعت هوایی معتقدند که هلیکوپترهای روسی که عموما ساخت کمپانی میل هستند با شرایط جغرافیای ایران همخوانی ندارند و در نتیجه فاقد کارایی لازم هستند.

سقوط  اخیر هلیکوپتر در منطقه شهریار تنها بخشی از مشکلات موجود در ناوگان فرسوده هلیکوپتری ایران است چرا که نقص فنی قبل از پرواز و نقص فنی حین پرواز برای خلبانان هلیکوپتر در ایران به یک عادت درآمده است.

 البته باید تصریح داشت که در سال های اخیر ، متخصصان داخلی گام های بلندی در طراحی وتعمیر هلی کوپترها در کشور انجام داده و حتی نمونه هایی از هلی کوپترهای ایرانی را نیز به تولید رسانده اند که در جای خود شایسته تقدیر است اما هنوز راهی طولانی را باید در این مسیر پیمود.

آمار سوانح هلیکوپتر در 5 سال اخیر این چنین است:

9/3/83 سقوط هلیکوپتر هوانیروز در ارتفاعات الموت قزوین. این هلیکوپتر حامل استاندار قزوین بود که برای بازدید از مناطق زلزله زده ماموریت داشت. علت سانحه نیز اعلام نشد.

29/9/83 سقوط هلیکوپتر امداد هلال احمر استان فارس در ارتفاعات خرم بید.

29/1/85 فرود اضطراری هلیکوپتر شنوک هوانیورز در اصفهان به علت نفض فنی و شکسته شدن یکی از ملخ ها در اثر ضربه هنگام فرود.

20/5/85 سقوط هلیکوپتر کاموف اجاره ای فدراسیون کوهنوردی که در حال انتقال تجهیزات و نیرو به قله دماوند بود. دلیل سقوط فرسودگی هلیکوپتر و حمل تیرآهن و برهم خوردن تعادل  آن اعلام شد.

27/8/85 سقوط هلیکوپتر شنوک هوانیروز در حوالی نجف آباد اصفهان. نقص فنی و فرسودگی علت سقوط این وسیله بود.

25/11/85 سقوط هلیکوپتر در دریاچه نمک مهارلو شیراز  متعلق به یک شرکت وابسته به وزارت نفت که در اجاره سازمان زمین شناسی بر اثر نقص فنی.

29/10/85 سقوط هلیکوپتر هلال احمر که برای نجات دو کوهنورد در ارتفاعات علم کوه اعزام شده بودند. این هلیکوپتر وقتى قصد داشت در نزدیکى پناهگاه کوهستانی سرچال  فرود بیاید دچار سانحه شده و واژگون شد.

28/11/85 سقوط هلیکوپتر آکوریل وزارت نفت در دریاچه مهارلو . ماموریت این هلیکوپتر انتقال باقی مانده بدنه هلیکوپتری بود که دو روز قبل در همین مکان سقوط کرده بود. علت حادثه اعلام نشد. 

5/12/85 سقوط هلیکوپتر هوانیروز ارتش 

20/3/86 فرود اضطراری هلیکوپتر هلال احمر در روستای "راین قلعه" شهرستان قلعه گنج در استان کرمان در اثر نقص فنی. این هلیکوتر برای نجات سیل زدگان به این منطقه اعزام شده بود که به علت نقص فنی در آسمان با تلاش خلبان از سقوط  آن جلوگیری شد.

16/5/86 سقوط هلیکوپتر نظامی در اطراف فرودگاه میرزاکوچک خان رشت بر اثر نقص فنی.

26/5/86 سقوط هلیکوپتر 214 هوانیروز در پیرانشهر.

28/7/86 سقوط هلیکوپتر کبرای هوانیروز در کرمانشاه که علت حادثه نامشخص نشد.

9/1/87 سقوط هلیکوپتر گشتی فرماندهی انتظامی آذربایجان شرقی.

10/6/87 سقوط هلیکوپتر 206 آموزشی هوانیروز در حوالی شهرستان لنجان زرین شهر از توابع اصفهان، علت حادثه مشخص نیست.

9/1/87 سقوط هلیکوپتر نیروی انتظامی آذربایجان شرقی در نزدیکی کوه‌های «اوشان» در محدوده شهرستان ورزقان.

19/5/88 سقوط هلیکوپتر 205 نیروی انتظامی در کرمان و برخورد آن با کو ههای منطقه سیرچ بر اثر نقص فنی

25/5/88 سقوط هلیکوپتر سپاه  در منطقه شهریار کرج