ضعف ایمنی زمینی فرودگاههای کشور

تاکنون درباره تجهیزات ایمنی فرودگاه ها اظهارنظرات متفاوتی شده است.
برخی این تجهیزات را قدیمی دانسته و از فقدان وسایل به روز شده نگرانند. برخی هم همه چیز را بر وفق مراد می بینند. در حالی که مسئولان شرکت فرودگاه های کشور و سازمان هواپیمایی تاکنون بر کافی بودن تجهیزات ایمنی و نیروهای امدادی فرودگاه ها تاکید کرده اند برخی کارشناسان نسبت به این ادعا انتقاد دارند و معتقدند که تجهیزات ایمنی و نیروهای امدادی فرودگاه ها کافی نیست و تا رسیدن به استانداردهای بین المللی فاصله زیادی داریم.
در همین باره چندی پیش معاون حفاظت و پیش گیری از حریق و حوادث سازمان آتش نشانی تهران در گفت وگو با ایسنا گفت: تجهیزات ایمنی فرودگاه ها به روز نیست و در این میان مکمل این امدادرسانی ها، افراد و مسئولانی می باشند که در قالب تیم های امدادی فعالیت می کنند. از این رو آن ها باید آموزش های مناسبی را فرابگیرند و عملیات لازم را انجام دهند تا در صورت وقوع حادثه، طبق طرح های از پیش تعیین شده، مقابله و واکنش اضطراری در حداقل زمان صورت گیرد.
مهندس داوود براتی افزود: هرچقدر هم هزینه شود، نمی توان این گونه حوادث را شبیه سازی کرد. بنابراین باید از حوادث رخ داده بهره برداری های مطالعاتی صورت گیرد و نواقص موجود بازنگری شود.
وی افزود: جای تاسف است که نه تنها با سازمان آتش نشانی در خصوص این حوادث همکاری نمی شود، بلکه حتی پس از وقوع حوادث نیز این سازمان را در برنامه های مطالعاتی شریک نمی کنند.
این کارشناس ایمنی، نصب سیستم های ایمنی خودکار در قسمت های مختلف فرودگاه از جمله آشیانه، ترمینال وباندهای کنترل سریع حوادث در لحظات اولیه و مجهز شدن به خودروهای خاموش کننده آتش مخصوص فرودگاه و سوانح هوایی را از جمله نکات اساسی مقابله و پیش گیری از سوانح هوایی برشمرد.
مهندس براتی بر رعایت استانداردها در ضوابط ومقررات ایمنی در سوانح هوایی تاکید کرد و گفت: در این استانداردها اشاره زیادی به سرعت و دقت در امدادرسانی در حوادث شده است، چرا که به طور مثال در صورت آتش سوزی در هواپیما به خاطر سرعت حریق بنزین آن، حادثه در چند ثانیه تبدیل به فاجعه می شود.وی همچنین از کافی نبودن تجهیزات امدادی فرودگاه امام خمینی(ره) انتقاد کرد و گفت: طی بازدید از فرودگاه تازه تاسیس امام خمینی(ره) شاهد قدیمی و ناکارآمد بودن تجهیزات ایمنی آن بودیم؛ به طوری که سیستم هایی که در باند و ترمینال نصب شده است، کامل نیست و نواقصی دارد؛ این در حالی است که آتش نشانی شهری نیز فاصله زیادی با فرودگاه دارد و در صورت وقوع حادثه در محوطه فرودگاه، امدادرسانی با مشکل مواجه می شود.

؛حادثه دلخراش فرودگاه مشهد
؛هیچ کسی حادثه دلخراش سال گذشته را در فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد از یاد نخواهد برد.
حادثه ای بس غم انگیز که طی آن از مجموع ١٤٨ مسافر یک هواپیما، ١٢٩ انسان بی گناه کشته شدند.
در آن حادثه نیز تعدادی از نجات یافتگان از نحوه امدادرسانی نیروهای امدادی فرودگاه مشهد راضی نبودند و از آن انتقاد داشتند، به گونه ای که براساس اظهارات یکی از مهمانداران حاضر در پرواز بندرعباس-مشهد وضعیت امدادرسانی بسیار ضعیف بود و مهمانداران جابه جایی مسافران را انجام می دادند.
در همین زمینه یکی از کارشناسان می گوید: پس از حادثه فرودگاه مشهد، در حالی که قصد اعزام کارشناس را برای بررسی جوانب حادثه و بهره برداری از نتایج آن داشتیم، مسئولان هواپیمایی مشهد با حضور کارشناسان ایمنی آتش نشانی در فرودگاه و بررسی حادثه موافقت نکردند.
وی در گفت وگو با ایسنا افزود: در آن حادثه کادر پرواز مجروحان را به بیرون از هواپیما منتقل کردند که این موضوع بر ضرورت حضور سریع تر نیروهای امدادی در حوادث هوایی تاکید می کند.
؛تفاوت از زمین تا آسمان
؛سوالی که در این جا می توان مطرح کرد این است که آیا واقعا تجهیزات ایمنی فرودگاه های کشور ناکافی است؟
یک کارشناس مسئول ایمنی در این باره می گوید: در خصوص تجهیزات ایمنی فرودگاه های کشور آن چه مسلم است این است که نسبت به سایر کشورهای اروپایی تفاوت های زیادی داریم.شیرکوبیان می افزاید: معمولا فرودگاه های شهرهای مختلف کشور از مرکز شهر فاصله دارند و تجهیزاتی که در فرودگاه ها وجود دارد مخصوص سوانح هوایی است. بنابراین اگر حادثه ای اتفاق افتد که نیاز به حضور آتش نشانی باشد فاصله مکانی ایستگاه های آتش نشانی شهری با فرودگاه ها باعث تشدید خسارات حادثه خواهد شد.
وی می افزاید: در سوانح هوایی اگر سانحه آتش سوزی رخ دهد از آن جا که به دلیل آتش سوزی، درهای هواپیما باز نمی شود، باید بلافاصله برای نجات جان مسافران عملیات اطفای حریق و همچنین نجات و امداد انجام شود اما ماموران ایمنی فرودگاهی معمولا در این گونه حوادث فقط به اطفای حریق می پردازند و کار نجات و امداد در برنامه های آن ها پیش بینی نشده است.
وی می افزاید: خودروهای ایمنی آتش نشانی فرودگاهی به گونه ای طراحی شده است که فقط حریق را اطفا می کنند. اما اگر از آتش نشانی شهری کمک خواسته شود ماموران آتش نشانی شهری، هم عملیات اطفای حریق و هم عملیات امداد و نجات را انجام می دهند.
وی در پاسخ به این سوال که عملکرد نیروهای امدادی و وضعیت تجهیزات فرودگاه های کشور در حال حاضر چگونه است می گوید: البته باید با توجه به امکاناتی که در اختیار فرودگاه هاست توقع بهره وری را از عملیات داشت اما واقعیت این است که تجهیزات ایمنی برخی فرودگاه ها با استانداردهای جهانی فاصله دارد.به عنوان مثال فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد بعد از فرودگاه مهرآباد تهران بالاترین تعداد پرواز را دارد.
ضمن این که در کنار این فرودگاه نیروی هوایی نیز فرودگاهی دارد که گاهی اوقات پروازهای مشترک انجام می دهند بنابراین باید فرودگاه ها از نظر سیستم های ایمنی مجهزتر باشند.
این کارشناس ایمنی در پاسخ به این سوال که آیا در تولید و واردات تجهیزات ایمنی فرودگاهی نیز مورد تحریم قرار داریم می گوید: البته این تحریم ها مانند تحریم های مربوط به هواپیما شدید نیست ولی خوش بختانه در کشور شرکت های توانمندی در زمینه تولید لوازم و تجهیزات ایمنی فرودگاهی وجود دارند.وی می افزاید: حتی در برخی فرودگاه ها خودروهایی در اختیار داریم که ساخت داخل می باشند اما به طور حتم مشکلاتی نیز داریم که نیازمند توجه جدی مسئولان است.
؛حوزه های کاری متفاوت
؛برای بررسی بیشتر موضوع و همچنین گرفتن پاسخ سوالات خود به سراغ مسئولان فرودگاه نیز می رویم و موضوع را با آن ها در میان می گذاریم.
معاون عملیاتی فرودگاه های استان خراسان رضوی درباره ادعاهای کارشناسان ایمنی مبنی بر کمبود تجهیزات ایمنی در فرودگاه های کشور می گوید: کارشناسان آتش نشانی شهری نمی توانند درباره تجهیزات ایمنی فرودگاه ها اظهارنظر کنند زیرا این مسئله ای تخصصی است و در حوزه تخصص آن ها نمی باشد.
«ملکیان» می افزاید: نظریه های کارشناسان آتش نشانی شهری درباره خودرو و ساختمان شاید درست باشد اما در خصوص سوانح هواپیمایی صددرصد مورد تایید نیست زیرا حوزه تخصصی آن ها، حوزه دیگری است.وی می افزاید: این که تجهیزات ایمنی فرودگاه های کشور کافی است یا خیر در حوزه تخصصی کارشناسان ایمنی هوانوردی و کارشناسان آتش نشانی هواپیمایی است.وی در ادامه می گوید: حتی جلساتی نیز با کارشناسان آتش نشانی شهری داشته و نظرات آن ها را شنیده ایم.
اما نظرات آن ها با تاکتیک های هواپیمایی فرق می کند.ملکیان خاطرنشان می کند: هنگام بروز سانحه هوایی، متخصصان هوانوردی و کارشناسان آتش نشانی هواپیمایی باید وارد عمل شوند و تاکتیک های خاص خود را به کار گیرند و کارشناسان آتش نشانی شهری باید به عنوان پشتیبان عمل کنند.این مقام مسئول در فرودگاه های خراسان رضوی درباره سانحه هواپیمای توپولف پرواز بندرعباس-مشهد نیز می گوید: در سانحه هوایی که سال گذشته اتفاق افتاد ماموران آتش نشانی مشهد از آن جا که حوزه تخصصی شان متفاوت است قصد داشتند لوله سوخت هواپیما را اره کنند در صورتی که این کار نباید صورت می گرفت و بسیار خطرناک بود.
وی می افزاید: برخورد و مقابله با سوانح هوایی یک کار تخصصی است که باید طبق آموزش های سازمان «ایکائو» انجام شود.وی یادآور می شود: در فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد به اندازه مقابله با حوادث احتمالی برای ٣ هواپیما تجهیزات داریم و اگر قرار است کارشناسان و ماموران آتش نشانی شهری در سانحه ای وارد عمل شوند باید به عنوان نیروهای پشتیبان اقدام و زیر نظر فرماندهی میدان ما حرکت کنند.ملکیان در پاسخ به این سوال که آیا تجهیزات موجود را در فرودگاه های کشور کافی می دانید، می گوید: ادعا نمی کنیم که حداکثر تجهیزات و سیستم های ایمنی را داریم اما در حد متعادلی از این تجهیزات برخورداریم.
این کارشناس ایمنی هوانوردی تاکید می کند: در سراسر جهان مرسوم است که در سوانح هوایی کارشناسان و ماموران آتش نشانی شهری به عنوان پشتیبان و کمک وارد می شوند.
؛حداقل ها را داریم
؛موضوع را با مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشور نیز در میان می گذاریم و از وی درباره وضعیت تجهیزات ایمنی و نیروهای امدادی فرودگاهی سوال می کنیم.«جعفرزاده» در این باره می گوید: در حال حاضر ما حداقل های استاندارد ایمنی را در فرودگاه های کشور داریم و زمانی که هواپیمایی می خواهد پرواز کند از نظر هواپیمایی کشوری به عنوان ابزار حاکمیت دولت در بخش حمل و نقل هوایی باید ایمنی آن لحاظ شود لذا تمامی پروازهای ما حداقل ایمنی را دارا می باشند.
جعفرزاده در ادامه می گوید: یکی از وظایف شرکت فرودگاه های کشور تجهیز و توسعه فرودگاه ها است و در کنار داشتن ایمنی های معمول در حال برنامه ریزی برای افزایش کمی و کیفی ایمنی فرودگاه ها و تامین تجهیزات ایمنی است.این مقام مسئول در ادامه می گوید: تجهیزات ایمنی فرودگاه های ما کافی است و اگر در یک فرودگاه تعداد پروازها اندک است، باید به تناسب آن فرودگاه برای تجهیز آن به سیستم های ایمنی هزینه شود.
جعفرزاده می افزاید: ممکن است در فرودگاهی به دلیل این که پروازها در روز انجام می شود سیستم روشنایی پیش بینی نشده باشد بنابراین، این موضوع به معنای بی توجهی به تجهیزات ایمنی فرودگاه نیست.
وی می افزاید: نوع بهره برداری از فرودگاه براساس نوع برنامه ریزی است که برای آن فرودگاه صورت گرفته است.
مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری تاکید می کند: هیچ گاه ادعا نمی کنیم که تجهیزات ایمنی فرودگاه ها صد درصد کافی است اما معتقدیم فرودگاه های ما برای انجام پروازهای مختلف ایمن می باشند.به هرحال ما نیز سعی می کنیم نیمه پر لیوان را در نظر بگیریم و به صحبت ها و ادعاهای مسئولان هواپیمایی کشور با دیده مثبت نگاه کنیم. هرچند صحت و سقم این ادعاها در زمان وقوع حادثه مشخص می شود. اگرچه دعا می کنیم هیچ گاه شاهد بروز سانحه هوایی در کشور نباشیم.

منبع:روزنامه خراسان۱۶/۱۲/۸۶