مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

مجله هوایی

در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند هرچه بیشتراوج بگیری کوچکتر دیده می شوید

موشک هوا به هوای دوربرد AIM-152 AAAM

در اواسط دههء 1980، نیروی دریایی ایالات متحده، نیاز خود را جهت یک موشک پیشرفنهء هوا به هوای دوربرد جهت جایگزینی موشکهای AIM-54 Phoenix (فونیکس) اعلام کرد. پروژهء ساخت موشک تحت نام AAAM که مخفف عبارت Advanced Air-to-Air Missile آغاز شد. این موشک قرار بود به میزان قابل توجهی سبکتر و کوچکتر از موشک فونیکس باشد، اما پیش بینی شده بود که دارای برد بیشتر و سرعت کمتری باشد که میزان آن 3 ماخ اعلام شده بود.

AIM-54C

جهت انجام این پروژه، برخی تکنولوژی های کلیدی نظیر استفاده از یک موتور رم جت به همراه موتور معمول موشکها، و همچنین هدایت پذیری راداری / حرارتی توسط «مرکز تست سلاح نیروی دریایی ایالات متحده» (NWC = U.S Naval Weapons Center) در China Lake به سال 1983 مورد ارزیابی قرار گرفتند. این ارزیابی ها، تحت برنامه ای به نام ACIMD یا Advanced Common Intercept Missile Demonstration انجام شدند.

تحت برنامهء ACIMD، اولین موشکهای آزمایشی طراحی و ساخته شدند، اما تا زمان لغو این پروژه، هیچگاه مورد آزمایش قرار نگرفتند. به سال 1987، دو تیم پیمانکار جهت تکمیل ارزیابی های نهایی AAAM برگزیده شدند؛ این شرکتها عبارتند بودند از :
1) هیوز – رایتئون
2) جنرال داینامیکس – وستینگهاوس

تصویری از موشک پیشرفتهء ساخت شده تحت برنامهء ACIMD

موشک AAAM ساخت هیوز – رایتئون، بر پایهء طراح ACIMD بود، و از یک سیستم راکت هیبریدی با سوخت جامد به عنوان موتور بهره می برد که به این موشک، امکان دست یابی به سرعتهای بالاتر به هنگام رسیدن به حداکثر بردش را می بخشید.
سامانهء هدایت این موشک بر پایهء هدایت اینرسیایی بود که در میانهء راه با فرمانهای رادار تامکت، اصلاح مسیر می کرد؛ (شبیه به سیستم هدایت پذیری موشک AIM-120 آمرام) همچنین جهت هدفیابی نهایی، از سیستم دوگانهء هدفیابی راداری و حرارتی بهره می برد.

تصویری از نمونهء آزمایشی موشک AAAM ساخت هیوز - رایتئون

تیم طراحی جنرال داینامیکس – وستینگهاوس، یک طرح کوچکتر ولی بسیار قابل توجه را پیشنهاد کردند. موشک طراحی این تیم از پیشرانه چندضربه‎ای (multiple-pulse) با سوخت جامد بهره می‏برد. سامانهء هدایت پذیری این موشک بر پایهء یک سیستم اینرسیایی به همراه یک هدفیاب نیمه فعال راداری بسیار پیشرفته برای پیمودن مسیر تا نیمهء راه و از یک سنسور الکترواپتیکالی جهت هدفیابی مستقل از میانه تا انتهای مسیر بهره می‏برد. همچنین یک سیستم ثانویه و پشتیبان جستجوکنندهء حرارت نیز پیش‏بینی شده بود تا عمل هدفیابی را به هنگامی که جستجوگر الکترواپتیکالی از یافتن هدف ناکام شود، به انجام برساند.
تامکت شلیک کنندهء این موشک، از یک غلاف هدفیاب بهره می‏برد که مجهز به یک رادار جلونگر و عقب نگر بود که بدین جهت به هواپیما این امکان را می‏داد که بدون نیاز به پرواز به سمت هدف، آن را مورد شناسایی قرار دهد.

جزئیات موشک YAIM-152A ساخت جنرال دینامیکس - وستینگهاوس

در اواخر دههء 1980، مقرر شد از موشک AAAM بر ضد هواپیماهای ساخت شوروی Tu-22M Backfire و Tu-160 Blackjack که بمب‏افکن‏های دوربرد و مافوق‏صوت به شمار می‏رفتند، استفاده شود. با این حال، پس از پایان دوران جنگ سرد، برنامهء ساخت این موشک به سال 1992 قبل از آنکه طرح و نقشه‏ای برای تولید انبوه در نظر گرفته شود، برای همیشه کنار گذاشته شد.

اندک زمانی قبل از لغو ساخت این موشک، طرح رسمی ساخته شده به نام YAIM-152A جهت ساخت موشک درنظر گرفته شده طبق برنامهء AAAM اختصاص یافت. قبل از خاتمه یافتن طرح AAAM، نیروی دریایی ایالات متحده، نگاه مثبت خود را به نوع دوربرد موشک هوا به هوای AIM-120 AMRAAM (شاید موشک AIM-120C-7) جهت جایگزینی موشکهای AIM-54 Phoenix ابراز داشت. موشکهای دوربرد آمرام ویژهء نیروی دریایی، قرار است پس از به موزه فرستاده شدن جنگنده‏های موفق اف14 تامکت، از سال 2007 وارد سازمان خدمت در این نیرو شوند.