نیروی هوایی سلطنتی عمان(قسمت دوم)
هلی کوپتر های نیروی هوایی سلطنتی عمان اشاره: چندی پیش، بخش اول از مقاله " نیروی هوایی عمان " در آویا درج شد. در بخش اول این مقاله، موقعیت پایگاههای مختلف این نیرو و همچنین وضعیت هواپیماهای مورد استفاده آنان بررسی شد. در بخش دوم این مقاله، به بررسی وضعیت هلی کوپترهای این نیروی هوایی، سیستم آموزش خلبانی و همچنین برنامه های آتی آن خواهیم پرداخت. بخش هلیکوپتر پایگاه سیب مجهز به هلیکوپترهای آگوستا بل 205 و آگوستابل 212 است. بخشی از این هلیکوپترها در گذشته متعلق به پایگاه مسیره و خزاب بودهاند. بخش اعظم ناوگان هلیکوپتری این پایگاه متشکل از هلیکوپترهای AB-205 بوده و از زمان آغاز تحویل این هلیکوپترها در سال 1971 تاکنون 35 فروند AB-205 تحویل گرفته شده است. تعدادی از هلیکوپترهای AB-205 اسکادران سوم به منظور عملیات VIP و ترابری عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. این هلیکوپترها پشتیبانی لازم را برای تمامی خدمات نظامی فراهم نموده و در حمل سرباز، وینچ کردن حمل دارو، انجام عملیات جستجو و نجات مورد استفاده قرار میگیرند. هلیکوپترهای AB-205 و AB-212 به همراه هواپیماهای بال ثابت پایگاه سیب برای انجام عملیات جستجو و نجات در بخش شمالی این کشور مورد استفاده قرار میگیرد. پایگاه خزاب نیز مجهز به اسکادران 14 متشکل از هلیکوپترهای AB-205 به منظور انجام عملیات جستجو و نجات است. این هلیکوپترها در مواقع لزوم توانایی تشکیل پایگاههای عملیاتی خط مقدم را نیز برای جنگنده های نیروی هوایی دارند. طبق گفتههای فرمانده ارشد اسکادران 14، اگر چه مسئولیت اصلی این اسکادران انجام عملیات جستجو و نجات است، اکثر عملیات نجات مربوط به شرایط اضطراری است که ماهیگیران با آن مواجه میشوند. ماهیگیری یک صنعت سنتی اطراف ساحل مسیره است و کشتیهای ماهیگیری این ناحیه اکثراً به سیستمهای ناوبری، تجهیزات راه یابی و در برخی موارد حتی چراغ مجهز نیستند. از طرفی وزش بادهای موسمی بین ماههای آوریل تا سپتامبر سبب انحراف این کشتیها از مسیر خود میشوند.
هلیکوپتر AB-205 ساخت شرکت آگوستا-بل متعلق به نیروی هوایی عمان. این نیرو در نظر دارد این هلی کوپترهای خود را با انواع لینکس MK300 سفارش داده شده جایگزین کند. در این بخش دو هلیکوپتر AB-205 همواره در شرایطی قرار دارند که طی 15 دقیقه برای پرواز آماده میشوند. در صورت عدم وجود چنین شرایطی آماده شدن هلیکوپتر برای پرواز و انجام عملیات نجات در روز یک ساعت و در شب تا دو ساعت به طول میانجامد . این هلیکوپترها حامل یک خلبان، یک کمک خلبان و یک غواص است. از هلیکوپترهای Bell 212 علاوه بر استفادههای نظامی هفتهای دو الی سه بار برای تفریح در کوهها استفاده میشود. از این هلیکوپتر همچنین به ندرت برای کنترل بذرافشانی استفاده میشود. بسیاری از عملیاتهای VIP اسکادران 14 توسط یگان سه هلیکوپترهای AB-212 انجام میگیرد. تفاوت هلیکوپترهای AB212 با AB-205 علاوه بر داشتن دو موتور، توانایی انجام عملیات جستجو و نجات در شب توسط هلیکوپترهای AB212 است. با وجود اینکه هلیکوپترهای AB-212 نیز دارای توان دید در شب هستند، توان اصلی دید در شب این نیروی هوایی متکی به هلیکوپترهای سوپر لینکس است که در خدمت اسکادران 14 پایگاه المثنی بوده و مجهز به دوربینهای دید در شب هستند. در حال حاضر ناوگان هلیکوپترهای سوپر لینکس MK300 در این پایگاه قرار دارد. اولین فروند از 16 فروند سوپر لینکس سفارش داده شده در ژوئن 2004 و آخرین فروند نیز در اکتبر همان سال به RAFO تحویل داده شدند.
هلی کوپتر سوپر لینکس MK300 برخلاف سوپر لینکسهای قبل که قابلیت نشست و برخاست از روی کشتی را دارند، هواپیماهای سوپر لینکس RAFO قابلیت نشست و برخاست از روی زمین را داشته و در مواقع لزوم نیز در هوانوردی دریایی مورد استفاده قرار میگیرند. سوپر لینکس MK300 به دلیل عملکرد خوب در ارتفاعات بالا و پایین و تواناییهای چند منظوره آنها، توسط RAFO انتخاب گردید. این هلیکوپترها برای انجام ماموریتهای دوربرد مجهز به مخزن سوخت کمکی نصب شده بر روی کابین هستند. سوپر لینکس MK300 همچنین به رادار تلفنی 1600 و چشم مادون قرمز نصب شده بر روی دماغه مجهز بوده و توانایی حمل توپهای 20 میلیمتری و 19 راکت با قطر 75/2 اینچ را دارا میباشد. در پایگاه مسیره دو فروند گلایدر نیز به منظور استفادههای عمومی و انجام پروازهای تفریحاتی در دسترس میباشند. هواپیماها و سیستم آموزشی نیروی هوایی عمان در پایگاه سلاسه فارغ التحصیلان اسکادران اول که به عنوان خلبان هواپیماهای چند موتوره شناخته میشوند، آموزشهای اولیه را توسط هواپیماهای skyvan متعلق به اسکادران پنج میبینند و سپس آموزشهای تکمیلی توسط هواپیماهای BAS1-11، هرکولس و skyvan متعلق به پایگاه سیب به خلبانان ارائه میشود. خلبانان هلیکوپترها نیز توسط هلیکوپترهای Bell 206 B Jet Ranger II متعلق به اسکادران سوم آموزش داده میشوند. پس از 70 ساعت آموزش پرواز توسط بل206 B مدرک عملیات محدود به مدت یک سال به این خلبانان تعلق میگیرد و سپس این خلبانان تحت آموزشهای عملیاتی تکمیلی قرار میگیرند. در پایگاه مسیره اسکادران مجهز به سه نوع هواپیمای سوپر مشتاق، پیلاتوس9M PC- و Scheibe SF-25 notorfalke دارای 14 مدرس بوده و تعمیر تمامی هواپیماها نیز توسط پرسنل عمان در پایگاه مسیره انجام میگیرد. دانشجویان پس از فارغ التحصیلی از آکادمی هوایی سلطان کابوس و دریافت 20 ساعت آموزشهای ابتدایی بر روی هواپیماهای سوپر مشاق پاکستانی به این اسکادران منتقل میشوند. دانشجویانی که موفق به گذراندن دورههای فوق میشوند پس از سه ماه آموزش در مدرسه زمینی، به مرحله آموزش پرواز پیشرفته توسط هواپیماهای PC-9M وارد میشوند. پیش از آغاز این مرحله از آموزش، دانشجویان با استفاده از ابزارهای آموزشی کامپیوتری با سیستم PC-9M آشنا میشوند و شش مرحله آموزش را در اتاقک خلبان آموزشی میگذرانند. دو اتاقک خلبان آموزشی PC-9M در این پایگاه، مورد استفاده قرار میگیرند.
هواپیمای آموزشی PC-9M سالانه حدود 30 دانشجو دوره آموزشهای مقدماتی را آغاز میکنند. از این تعداد 30 نفر فارغ التحصیل شده و در حدود 16 نفر دوره آموزشهای پیشرفته پرواز توسط PC-9M را با موفقیت به اتمام میرسانند. به منظور افزایش تجربیات و تقویت سطح علمی، دانشجویان معمولاً برای دیدن آموزشهای پایهای به امارات متحده عربی و آمریکا فرستاده میشوند. اسکادران ششم آموزشی به نیروی هوایی، نیروی دریایی با (استفاده از هواپیماهای این اسکادران به عنوان هدف و پشتیبانی از تمرینات) و ارتش (انجام کنترلهای هوایی) نیز خدمات آموزشی ارائه میدهد. سالانه دو دوره برای خلبانان جتهای پر سرعت نیروی هوایی عمان برگزار میشود که عبارتند از دوره آموزش پرواز پیشرفته و دوره تسلیحات تاکتیکی. هر سال بین 4 تا 6 دانشجو در دوره آموزش پرواز پیشرفته شرکت میکنند. به این دانشجویان اصول کنترل هواپیما، ناوبری و پرواز آرایش یافته تعلیم داده میشود. با ورود به خدمت هواپیماهای F-16 دوره تسلیحات تاکتیکی به منظور استفاده بیشتر از عملیاتهای راداری مورد تجدیدنظر قرار گرفت. اکنون با تأکید بر عملیات راداری در دورههای آموزشی، آموزش رهگیری و رزم هوایی متعارف با حداکثر دو هواپیما در مقابل دو هواپیما و آموزش شلیک هوا به هوا با استفاده از بَنِرهایی که هواپیماهای جگوار حمل میکنند انجام میگیرد. انجام وظیفه به عنوان پلیس هوایی یکی از وظایف مهم ناوگان جتهای پرسرعت RAFO است و به خلبانان، تعالیمی برای مقابله با هواپیماهای دشمن، شناسایی آنها، اسکورتکردن و یا خارج کردن آنها از محدوده هوافضایی عمان داده میشود. پس از پایان یافتن دو دوره که زمانی بین 12 تا 15 ماه به طول میانجامد، خلبانان به یگانهای مشخص شده باز میگردند و در آنجا به خلبانان تعالیم بیشتری پیرامون نقش آنها در جنگ داده میشود. خلبانان هواپیماهای هاوک پیش از دریافت مدرک نهایی خود و اجازه انجام عملیات، آموزشهای دیگری نظیر سوخت گیری هوایی نیز میبینند. اگر چه این نیروی هوایی مجهز به تانکرهای سوخت گیری هوایی نمیباشند، با تجهیز هواپیماهای هاوک Mk203 به لولههای مخصوص سوخت گیری میتوانند برای سوختگیری هوایی Viking S-3، PAC VC-10, F/A -18 E/F مورد استفاده قرار گیرند. به منظور کاهش هزینهها، خلبانان از هر فرصتی برای انجام سوخت گیری هوایی طی تمرینات بین چند کشور به خصوص تمرینات با نیروهای دریایی استفاده میکنند. مدرسین پرواز RAFO در داخل کشور تعلیم میبینند که این تعالیم با همکاری مدرسین خارجی و خلبانان عملیاتی ارائه می شود. در حالی که مدرسین تسلیحات (QWI) توسط نیروی هوایی سایر کشورها تعلیم میبینند که این روش هزینه چندانی برای عمان ندارد. در حال حاضر دوره های آموزش تسلیحات در انگلستان برگزار شده و به ویژه برای هواپیما های هاوک از آموزش بر روی F-5 استفاده می شود، ولی از آنجا که هواپیماهای F-5 مجهز به رادار multi-mode نیستند به این مدرسین آموزشهای تکمیلی بر روی Mk203 در داخل عمان داده میشود. در کالج فنی نیروی هوایی، تعلیماتی در سطح عالی به خدمه زمینی داده میشود و تقریباً تمامی عملیات تعمیر، نگهداری و خدمات دهی به هواپیماهای هاوک توسط پرسنل عمان در پایگاه مسیره انجام میگیرد. مرکز تعمیر موتورهای توربوفن نیز در پایگاه تامریت قرار دارد. در پایگاه سیب نیز علاوه بر حفظ استانداردهای پرواز، مسئولیت تعیین قوانین کنترل ترافیک و تست مهندسین را نیز برعهده دارد. برای اطمینان از حفظ استانداردها هر دو سال یکبار خلبانان توسط مدرسین مدرسه پرواز مرکزی مورد آزمون قرار میگیرند. شرکتهای زیر مجموعه نیروی هوایی عمان شرکت خدمات فنیُ هوایی (ATS) به عنوان یک شرکت هوانوردی عمانی در سال 1997 شکل گرفت. این شرکت تا سال 2009 قراردادی با RAFO برای تعمیر و نگهداری هواپیماهای شش پایگاه این نیروی هوایی به امضا رسانده است و در حال حاضر 250 پرسنل را در عمان به کار گرفته است. این شرکت همچنین مسئولیت پشتیبانی از فعالیتهای مهندسی، کنترل کیفیت و آموزش را برعهده دارد. این شرکت تاکنون اولین، دومین و سومین خط تعمیر و نگهدُاری را تاسیس کرده است.
مارشال یحیی بن راشد الجمعه، فرمانده نیروی هوایی سلطنتی عمان برنامههای آتی با ورود جنگندههای F-16 به RAFO این نیروی هوایی در حال تصمیم گیری پیرامون آینده ناوگان هواپیماهای هاوک است. ممکن است این هواپیما به منظور افزایش قابلیت جنگی، ارتقا یافته و یا تنها به عنوان هواپیماهای آموزشی مورد استفاده قرار بگیرند.
هواپیمای هاوک ۲۰۰ متعلق به نیروی هوایی عمان ساخت کشور انگلستان به منظور ارتقا توان جنگی هاوک، بر روی این هواپیما موشکهای AMRAAM و بمبهای هدایت شونده توسط لیزر با نام Paveway نصب خواهند شد. تجهیز هواپیماهای هاوک به رادار Mk 203، نمایشگرهای اتاقک خلبان و تسلیحات، این هواپیماها را برای آموزش خلبانان F-16 مناسب میسازد. به منظور تداوم رشد ارتش عمان و همچنین برای برآوردن تعهدات عمان در شورای همکاری خلیج فارس و فراهم نمودن کمکهای بشردوستانه برای منطقه خلیج فارس، نیروی هوایی عمان به سه فروند دیگر هرکوس از نوع C-130 H نیاز دارد.. در جولای 2004 RAFO قراردادی برای خرید 20 فروند هلیکوپتر جنگی NH90 TTH به امضا رساند. این هلیکوپترها توسط پایگاههای سلاله، المثنی و (احتمالاً) خزاب برای انجام عملیات جستجو و نجات مورد استفاده قرار خواهند گرفت. تجهیز RAFO به هواپیماها و هلیکوپترهای جدید از یک طرف و سرمایهگذاری این نیروی هوایی بر روی نیروهای انسانی از طرف دیگر عمان را قادر میسازد در برابر هرگونه تغییری در شرایط سیاسی منطقه عکس العمل مناسب نشان داده و توانایی حفظ ثبات منطقه را به دست آورد. منبع:آویا