در این بخش از رزمایش ناوچههای خودی با حضور در ساحل اقدام به اعزام نیروهای تکاور و تفنگداران به ساحل دشمن فرضی به وسیله شناورهای تندرو کردند. تکاوران و تفنگداران نیز با شناسایی و حمایت غواصان اعزامی از زیردریایی حاضر در منطقه وارد ساحل شدند و در یک درگیری موفق و انهدام پایگاههای دشمن، ساحل را به تصرف خود درآوردند. همچنین در این رزمایش تکاوران با نفوذ به یک شناور دشمن توانستند آن را منهدم کنند.
· پرتاب موشکهای سطح به سطح تولید ناوچهها و ناوشکنهای موشکانداز
مرحلهی اول که شامل پرتاب انواع موشک ساحل به دریا توسط یگانهای مستقر در ساحل بود با موفقیت به اجرا درآمد. مرحلهی دوم هم که شامل پرتاب موشکهای سطح به سطح تولید ناوچهها و ناوشکنهای موشکانداز نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی بود، با موفقیت به نتیجه رسید. دریادار حبیب سیاری از ویژگیهای هر دو مرحله انجام شده را استفاده از تاکتیک جدید و بهرهگیری از راهبردهای عملیاتی جدید، توانایی اجرای انبوه پرتاب موشک از یگانهای سطحی و ساحل به دریا، برد زیاد، دقت تیر و قدرت بالای این موشکها، بهینهسازی و ساخت داخلی این موشکها توسط متخصصان توانمند ایرانی، سیار و چابک بودن سامانههای (سکوها) پرتاب موشک عنوان کرد.
· پرتاب موفق موشک هوشمند، دوربرد و فوق مدرن ثاقب
موشک هوشمند، دوربرد و فوق مدرن ثاقب در ادامه تمرینات این مانور با موفقیت پرتاب شد. امیر دریادار جبیب سیاری هوشمند بودن و برد زیاد، سرعت بسیار بالا و غافلگیر کنندگی را از جمله ویژگیهای این موشک دوربرد عنوان کرد و گفت : این موشک قابل پرتاب از کلیه سامانههای شناور بوده و دارای قدرت تخریب بالاست. طراحی و ساخت این موشک هوشمند و فوق مدرن با همکاری نداجا و دانشگاههای صنعتی کشور و منابع داخلی انجام شده است.
موشک هوشمند ثاقب HQ-7 / FM-80 اصولا برای انهدام هواپیما در ارتفاع پایین طراحی شده و در کل یک موشک مناسب و قدرتمند مخصوصا برای نیروی دریایی میباشد. طراحی و ساخت این موشک مربوط به دهه 1980 و 1990 میلادی است. نوع پیشرفتهتر آن FM-90 است که در سال 1998 با موفقیت آزمایش شد. این موشک میتواند در هر موقعیت و در هر شرایط آب و هوایی اهداف خود را منهدم کند و رقیب سرسختی برای سیستمهای Chaparrel آمریکا - Rapier انگلیس - Roland آلمان و فرانسه محسوب میشود. ایران از روی نسخه FM-80 موشک پیشرفته شهاب ثاقب را طراحی و تولید کرد که از آن قویتر و بهتر بوده و دقت آن 96 ٪ اعلام شده است.
مشخصات موشک FM-80 عبارتند از :
کشور سازنده : جمهوری خلق چین
نوع ماموریت : انهدام هواپیما در ارتفاع پایین
طول : 3 متر ؛ قطر : 15 سانتیمتر
وزن : 85 کیلوگرم
حداقل و حداکثر برد مفید : 8-12 کیلومتر
حداکثر ارتفاع اثر : 5.5 کیلومتر
سرعت : 2.3 ماخ
وزن کلاهک : 14 کیلوگرم
نوع سیستم هدایتی Radar, IR & optical
· نمایش موفق تمرینات زیردریاییهای ارتش
مرحلهی دیگر رزمایش نیروی دریایی اجرای عملیات ویژه بود که با ترکیب یگانهای سطحی، یگانهای زیرسطحی، یگانهای پروازی، تکاوران و تفنگداران نیروی دریایی انجام گردید و در آن نیروها در قالب بیش از 1500 تیم عملیات ویژه مجهز و مبتکر در سر تا سر خلیج فارس و دریای عمان ماموریتهای محوله را انجام دادند. این عملیات شامل انواع مینریزیها دفاعی، تاخت آبی خاکی، تصرف یگانهای شناور دشمن، انهدام یگان شناور، خروج نیروی عملیات ویژه از زیر دریاییهای پرقدرت نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران و نفوذ به منطقه تحت کنترل دشمن، انواع پرش از وسایل پروازی به منظور نفوذ به منطقه تحت کنترل دشمن، نفوذ از زیر سطح و انهدام تاسیسات دریایی و ساحلی دشمن، پدافند موثر از سکوهای نفتی بوده است.
· پایان رزمایش نیروی دریایی ارتش و ادامه آن از سوی نیروی هوایی
پس از انجام رزمایش نیروی دریایی در 5 مرحله با عناوین پرتاب موشک ساحل به دریا، پرتاب موشک سطح به سطح و هوا به سطح و نمایش تمرینات زیردریاییهای جدید نیروی دریایی، تمرینات ویژهی تکاوران و تفنگداران نیروی دریایی و مرحلهی فرماندهی و کنترل و پایان آن، رزمایش نیروی هوایی در هفته سوم آغاز گردید. در این رزمایش انواع جنگندهها و سلاحهای جدید ساخته و بهینهسازی شدهی نیروی هوایی ارتش، تاکتیکهای جدید خود را به نمایش گذاشته پدافند هوایی نیز بخشی از توان خود را با ارایهی دستاوردهای جدید ارایه نمود. 12 استان، 8 پایگاه هوایی و 5 پایگاه شکاری در مرحلهی هوایی رزمایش ضربت ذوالفقار شرکت داشته و جنگنده بمبافکنهای اف 14، اف 5، اف 7 و میگ نیز در عملیاتها حضور یافتند.
هفته سوم:
· بمباران اهداف تعیینشده توسط جنگنده بمبافکنهای نیروی هوایی
مرحله اول رزمایش هوایی ضربت ذوالفقار با پرواز تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و بمباران اهداف تعیینشده توسط جنگنده بمبافکنهای این نیرو آغاز شد. در این مرحله از رزمایش ابتدا تک هوایی توسط هواپیماهای شکاری دشمن به اهداف استراتژیک خودی اجرا شد که بلافاصله با انجام عملیات پدافند هوایی و بهرهگیری از هواپیماهای شکاری از چند منطقه و پایگاه هوایی و سامانههای موشکی زمین به هوا خنثی شد. در این مرحله پدافند نیروی هوایی مستقر در استانهای آذربایجان شرقی و تهران، بخشهایی از آمادگی رزمی خود را در دفاع از آسمان کشور نشان داده و انواع هواپیماهای بمبافکن و سامانههای مختلف پدافند زمین به هوا به نحو مناسب و دقیق به کار گرفته شدند. همزمان با هدایت این مرحله از رزمایش از قرارگاه کربلا، در نقاط دیگری از کشور نیز نیروی هوایی ارتش، عملیاتهای گستردهی هوایی را به نمایش گذاشت.
· موفقیت کامل عملیات رهگیری هواپیماهای دشمن فرضی بدون بهرهگیری از رادارهای مقاومتی
مرحلهی نخست رزمایش هوایی ضربت ذوالفقار پس از تازش هوایی هواپیماهای شکاری و جنگنده نیروی هوایی ارتش و عملیات پدافندی بهویژه در استانهای آذربایجان شرقی و تهران با موفقیت انجام شد. در این مرحله از رزمایش که با انجام عملیات رهگیری توسط هواپیماهای اف 4، اف 5، اف 7، میگ 29 و اف 14 صورت گرفت، تیزپروازان نیروی هوایی، هواپیماهای متخاصم دشمن فرضی که قصد نفوذ به کشور را داشتند با بهرهگیری از روشهای ابتکاری و استفاده از سامانه موشکی زمین به هوا کشف، شناسایی و قبل از رسیدن به هدف منهدم ساختند.
· رهگیری هواپیماهای متخاصم توسط تیزپروازان نیروی هوایی ارتش
در این مرحله پس از نفوذ هواپیماهای دشمن به نقاط کور راداری به خاک کشور دیدهبانهای بصری پدافند نیروی هوایی با مشاهدهی هواپیماهای دشمن وضعیت را همزمان به پستهای فرماندهی فرعی و در مرکز فرماندهی پدافند هوایی برای اتخاذ تدابیر لازم اعلام کردند و پس از تشخیص قطعی هویت هواپیماهای رویت شده دستور لازم برای انهدام هواپیماهای متخاصم از سوی مرکز فرماندهی پدافند هوایی صادر شد. همزمان هواپیماهای آمادهی دفاع با سرعت عمل مناسب برای رهگیری و درگیری هوایی به سمت منطقهی مورد حمله به پرواز درآمدند. همچنین در این مرحله یگانهای پروازی شنود و شناسایی الکترونیکی نیروی هوایی ارتش با پروازهای مختلف نسبت به شنود الکترونیکی و عکسبرداری مناطق عملیاتی را برای جمعآوری اطلاعات و شناسایی اقدام کردند. یکی از اقدامات مهم انجام شده در این مرحله انجام عملیات مقابله به مثل و حمله به اهداف استراتژیک توسط هواپیماهای شکاری بمب افکن بود.
همچنین خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش در یک اقدام بیسابقه توانستند با انجام پرواز در ارتفاع پست و افزایش شعای عملیاتی جنگندههای خود پس از چند ساعت پرواز در خارج از دید رادارهای دشمن اهداف استراتژیک دشمن را بمباران نموده و به پایگاه ها مراجعه کنند. نکتهی حائز اهمیت این مرحله از رزمایش افزایش توانمندی هواپیماهای شکاری در ارتفاع پست بود که این موفقیت با تلاش متخصصان مومن میهن اسلامی طراحی و به نتیجه رسیده است
· مقابله با موشکهای شلیک شده توسط دشمن فرضی در ارتفاع پست
طرح مقابله با موشکهای شلیک شده توسط دشمن فرضی در ارتفاع پست سومین مرحله از رزمایش بزرگ ضربت ذوالفقار توسط نیروی هوایی ارتش بود. در این مرحله از رزمایش یگانهای پدافندی قدرتمند نیروی هوایی ارتش با شلیک انواع توپها، موشکها و تجهیزات بهینهسازی شدهی زمین به هوا موشکهای دشمن را در ارتفاع پست و همزمان در چند نقطه از آسمان کشور منهدم کردند. علاوه بر مقابلهی فیزیکی با موشکهای دشمن عملیات ایجاد اختلال الکترونیکی توسط سامانههای طراحی شده در وزارت دفاع و نیروی هوایی ارتش در سامانههای ناوبری موشکهای هدایت شوندهی دشمن به منظور جلوگیری از هدایت دقیق این موشکها برای انهدام اهداف استراتژیک کشور با موفقیت اجرا شد. در این مرحله از رزمایش همچنین بر اساس طرحهای آفندی قرارگاه مرکزی کربلا و پروازهای شناسایی و گشت هوایی به مقابله به مثل علیه منابع حیاتی کشور متخاصم از چندین پایگاه شکاری نیروی هوایی ارتش به طور همزمان اقدام کردند و پروازهای گشتزنی هواپیماهای اف 14 در مناطق عملیاتی آغاز شد.
متخصصان توانمند داخل کشور با بهرهگیری از دانش خود توانستند موشکهای پیشرفتهی هاگ را توسط هواپیماهای اف 14 قابل بهرهبرداری نمایند. این موشک هواپیمای اف 14 را قادر میسازد تا با افزایش مسافت درگیری هواپیماهای مهاجم را به طور موثری ردگیری و منهدم کند.
· نمایش دستاوردهای جدید تسهیلاتی متخصصان نیروی هوایی ارتش و وزارت دفاع
در این مرحله از رزمایش دستاوردهای جدید تسهیلاتی متخصصان نیروی هوایی ارتش و وزارت دفاع از جمله هواپیماهای بهینهسازی شدهی اف – 5 که دارای تجهیزات راداری پیشرفتهتر و توانایی مانور بالاتر و بهرهگیری از سلاحهای جدیدتر است و همچنین موشکهای هاگ که به روی هواپیماهای پیشرفتهی اف 14 نصب شده است، به نمایش گذاشته شد. در این مرحله از رزمایش هواپیماهای اف 4 با پرواز بر روی مواضع دشمن فرضی این مواضع را بمباران کردند.
· بهرهبرداری از موشک بهینهسازی شدهی هاگ برای مقابله با هواپیماهای ضد رادار دشمن
در این مرحله از رزمایش موشک بهینهسازی شدهی هاگ در صنایع دفاع و پدافند نیروی هوایی ارتش با سامانههای پیشرفتهی زمینی و با برد بالا برای مقابله با هواپیماهای ضد رادار دشمن مورد بهرهبرداری قرار گرفت. متخصصان توانمند داخل کشور با بهرهگیری از دانش خود توانستند موشکهای پیشرفته هاگ را توسط هواپیماهای F-14 قابل بهرهبرداری نمایند. این موشک هواپیمای F-14 را قادر میسازد تا با افزایش ساخت درگیری، هواپیماهای مهاجم را در فاصلههای دورتری به طور موثر رهگیری و منهدم نمایند. موشک هاگ در سال آخر جنگ به طور آزمایشی روی F-14 نصب شد؛ ولی زمان بسیاری طول کشید تا با رادار AWG-9 هماهنگ شود.
جانشین فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوایی در خصوص بهینه سازی موشک پیشرفته پدافندی هاگ توسط متخصصان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی گفت: سامانه پرتاب این موشک ها، قدیمی و متعلق به دوران پیش از انقلاب اسلامی بود که با تلاش متخصصان نیروی هوایی و مجامع دانشگاهی و صنعتی، توانستیم علاوه بر بهینه سازی موشک و سکوی پرتاب آن، برد موشکهای هاگ را به طور موثر زیادتر کنیم. وی اظهار داشت: بکارگیری سکوهای پرتاب هاگ در حال حاضر با فاصله بیش از استانداردهای موجود جهان است که یک تحول بزرگ در صنایع نظامی محسوب میشود. امیر سرتیپ شاه محمدی، بکارگیری سامانه پدافند موشکی ارتفاع متوسط با موشکهای پیشرفته هاگ را یکی از توانمندیهای بارز دفاعی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ذکر کرد.
· عــمــلــیــات مــقــابــلــه بــا شــنــود دشــمــن
این مرحله از رزمایش با عملیات مقابله با شنود دشمن در قالب تیمهای عملیاتی ویژهی نیروی زمینی ارتش و بهرهمندی از تاکتیکهای نامنظم در کمینگاههای متعدد اجرا شد. یگانهای تکاور نیروی زمینی ارتش در رزمگاههای متفاوت بخشهایی از آمادگی خود را در تلفیقی از تجارب حاصل از نبردهای اخیر منطقه ارایه کردند و در مرحلهی دیگر با پوشش وسیع هواپیماهای شکاری نیروی هوایی ارتش در چندین مرحله با بمبافکندههای این نیرو عمق مواضع دشمن را بمباران نمودند. پشتیبانی نیروی هوایی از یگانهای پیاده، تکاوران و اجرای آتش تیمهای شکاری هوانیروز با بالگرد و عملیات تیمهای دوشپرتاب از دیگر برنامههای این مرحله بود.
· پرواز موفق هواپیمای صاعقه
هواپیمای صاعقه با اجرای موفق پروازهای عملیاتی و شلیک راکتهای هوا به زمین در پنجمین مرحله از رزمایش بزرگ ضربت ذوالفقار رسما به ناوگان هواپیماهای شکاری نیروی هوایی ارتش پیوست. این جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی دارای قابلیت حمل و شلیک انواع بمب و موشک با سیستم رادار پیشرفته بوده و به گفته سخنگوی این رزمایش این هواپیما که به دست متخصصان نیروی هوایی ارتش طراحی و ساخته شده، در طول سال گذشته با دهها سورت پرواز آزمایشی مراحل مختلف پروازی را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
مرحلهی پنجم رزمایش با شرکت گستردهی شکاری بمبافکنهای نیروی هوایی ارتش که از پایگاههای متعدد این نیرو در نقاط مختلف کشور به پرواز درآمده بودند، با بمباران پرقدرت اهداف تعیینشده اجرا شد.
هواپیمای صاعقه
از سالها پیش، طرح هواپیمایی به نام هواپیمای اوج در نیروی هوایی ارتش ایران در کار بود که البته این طرح ادامه نیافت. اما با پیگیری مسئولان، در آذر سال 1379، نیروی هوایی ساخت هواپیمای صاعقه را اعلام کرد. در سال 1382، هواپیمای صاعقه اولین پروازهای آزمایشی خود را به انجام رساند. در تابستان سال 1383، این هواپیما به پرواز در آمد و به ایرانیان معرفی گردید. در این هواپیما، از بدنه هواپیمای اف-5 آمریکایی، به دلیل طراحی خوب و قدرت مانور بالای آن الهام گرفته شده است. تفاوت اساسی ظاهری این هواپیما با اف-5، وجود دو سکان عمودی V شکل میباشد که برای ایجاد توانایی لازم برای مانورپذیری بهتر جنگنده صورت گرفته است. هواپیمای جنگنده صاعقه در حقیقت یک نمونه 10تا 15 درصد بزرگتر شده هواپیماهای اف-5 با سکانهای عمودی پروانهای به منظور افزایش مانورپذیری و کاهش سطح مقطع راداری با سیستم های الکترونیک و موتورهای روسی میباشد.
پیشرانه این هواپیما دو دستگاه موتور RD-33 سارکیسف میباشد که از موتورهای هواپیمای اف-5 بسیار قدرتمندتر بوده و امکان پرواز تا سرعتهای 5/1تا 8/1 ماخ را به این هواپیما میدهد. رادار این هواپیما از نوع N019-ME است که در ایران بهسازی شده تا کارایی آن بر ضد اهداف زمینی افزایش یابد. البته مدتهاست که بر روی بهینهسازی رادار و توان اویونیک اف-5 در ایران تلاش میشود که از جمله این تلاشها، نصب رادارهای پرقدرت N011 و N019 بر روی اف-5 های نیروی هوایی ارتش بوده است. بهینهسازی دیگر، بهبود عملکرد رادار فعلی اف-5 است که این هواپیما را قادر میسازد تا موشکهای هدایت رادار دوربرد AIM-V-E2 را حمل و پرتاب نماید. بزرگترین قابلیتی که توان اف-5 را بسیار بالا میبرد، ایجاد قابلیت حمل و پرتاب همزمان موشکهای روسی و آمریکایی نظیر R-73 و R-60 ساخت ویمپل میباشد. قابلیت دیگر نیز، ایجاد توان شلیک موشکهای هدایت تلویزیونی AGM-65 ماوریک میباشد که ادعا شده توسط اویونیک ساخت داخل، به چنین توانی دست یافته است.
بیشترین وزن محموله این هواپیما 4,400 کیلوگرم و وزن خالی آن 8,000 کیلوگرم است. در ضمن بیشترین وزن برخاست این هواپیما 15,000 تا 18,000 کیلوگرم بوده و بردی در حدود 600 تا 1000 کیلومتر را داراست. این هواپیما، برای اولین بار، در طی سفر آیت الله خامنه ای به همدان پروازی آزمایشی را با موفقیت تمام به انجام رساند
· آزمایش بمب دو هزار پوندی هدایتشونده قاصد
در این مرحله بمبهای لیزری که توسط کارکنان توانمند نیروی هوایی ارتش طراحی و تولید شده بودند توسط هواپیماهای شکاری مورد بهرهبرداری قرار گرفت . از ویژگیهای مهم این بمبها دقت و قدرت بالا در انهدام اهداف تعیینشده میباشد. بمب 2000 پوندی هوشمند قاصد قابلیت هدایت توسط رادارهای هدایتشونده را داراست و دانش فنی آن در اختیار تعداد معدودی از کشورهای دنیا قرار دارد.
رزمایش بزرگ ضربت ذوالفقار نیروی هوایی، با آزمایش موفق بمب 2 هزار پوندی قاصد توسط جنگنده بمبافکنهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به پایان رسید. همچنین موشکهای هوا به زمین با هدایت تلویزیونی در این مرحله از رزمایش آزمایش موفقی داشت؛ به طوری که دقیقا به اهداف اصابت و آنها را منهدم کرد. همچنین در این مرحله از رزمایش، عملیات ترکیبی بین نیروهای زمینی و نیروهای هوایی به صورت آزمایشی بر اساس سناریوی جنگ واقعی تمرین شد.
در ادامه مرحله هوایی رزمایش ذوالفقار، بمب رعد نیز با موفقیت آزمایش شد. جانشین فرمانده ارتش امیر سرتیپ خلبان قاسم محمدی با انتشار خبر ساخت بمب هوشمند و لیزری رعد توسط متخصصان داخلی گفت: این بمب دارای ویژگیهایی از جمله دقت عمل و قدرت و وسعت انفجاری بالا و دورایستا میباشد. برد این موشک در حدود 350 کیلومتر اعلام شده است.
رزمایش ضربت ذوالفقار با پایان مرحله هوایی و پس از گذشت بیش از سه هفته به اتمام رسید.