با وجود آغاز تحریم صنعت هوایی ایران توسط دولت آمریکا در سالهای پس از انقلاب، هواپیمایی جمهوری اسلامی با اتکا به نیروهای داخلی تمام گواهینامههای معتبر بینالمللی برای تعمیرات اساسی (اورهال) انواع هواپیما را کسب کرد. مجموعه آشیانههای هواپیمایی جمهوری اسلامی با 40 سال قدمت یکی از مجهزترین و توانمندترین آشیانههای تعمیرات در منطقه است که از چند مجموعه با سطح کارایی متفاوت تشکیل شده است.
به محض ورود در این مجموعه یک فروند هواپیمای بوئینگ 747 قابل رویت است که تا چندی پیش تمام قطعات آن باز شده بود و مورد بازبینی و تعمیرات اساسی قرار گرفته بود.
بنابراین گزارش آشیانه تعمیرات اساسی هما برای اولین بار این مدل هواپیما را مورد تعمیرات اساسی قرار داد و احتمالا در روزهای آینده این پروسه تکمیل شده و هواپیما وارد ناوگان هوایی هما خواهد شد.
بوئینگ 747 معروف به بزرگترین اسب گاری جهان است که از 5/4 میلیون قطعه تشکیل شده است. این هواپیما که از لحاظ ایمنی در بالاترین سطح ممکن قرار دارد قابلیت حمل 170 تا 180 تن سوخت در بالهای خود را دارد و قادر به حدود 16 ساعت پرواز مداوم است.
هر کدام از هواپیماها در مقاطع مختلفی مورد چک و بازبینی قرار میگیرند که هر کدام از این چکها در سطوح مختلفی قرار دارند که در مرحله تعمیرات اساسی به عنوان کاملترین مرحله از بازبینی و تعمیر هواپیما تمام قطعات باز شده و به دقت چک میشوند. در حقیقت در این مرحله هواپیما با هر سنی به کیفیت روز اول خود میرسد.
به گفته مسوولان ایرانایر این شرکت در حال حاضر با اتکای کامل به نیروها و متخصصان و مهندسان زمینی کشور قادر به انجام تمام انواع چک و بازبینی برای تمام انواع هواپیماها است.
ایرانایر با داشتن تمام گواهینامههای معتبر بینالمللی برای تعمیر هواپیما به صورت منظم مورد بازبینی توسط کارشناسان سازمانهای بینالمللی مربوطه میشود که در تمام این موارد مورد تایید قرار گرفته است.
تمام این موفقیتها در شرایطی صورت گرفته است که صنایع هوایی ایران از زمان انقلاب توسط دولت آمریکا تحریم شده است و این کشور از فروش و یا حتی اجاره هواپیما توسط کشورهای دیگر به ایران به شدت جلوگیری میکند که البته در بسیاری از موارد تا کنون ناکام مانده است. آمریکا حتی کارخانههای سازنده و تعمیر کننده قطعات هواپیما را از تعمیر قطعات برای صنعت هواپیمایی ایران منع میکند.
با این وجود علاوه بر تمام موفقیتهایی که هواپیمایی ملی ایران در این زمینه کسب کرده است به تازگی در مورد تعمیرات اساسی موتور یک فروند هواپیمای ایرباس 310 به توافق رسیده است که با انجام این کار تا آخر ماه جاری این هواپیما که چندی بود زمینگیر شده بود، وارد ناوگان خواهد شد.
این گزارش اضافه می کند هواپیمایی هما به تازگی یک فروند بوئینگ 747 اجاره کرده است که در روزهای آینده وارد ناوگان خواهد شد و دو فروند دیگر از همین نوع نیز تا پایان سال به ناوگان هما اضافه خواهند شد.
به گفته مسوولان بخش تعمیرات هما کارگاههای مکانیکال هما که در گذشته نیز فعال بودند، در محیطی مجهزتر و با مساحتی معادل 28 هزار مترمربع آغاز به کار کردند. این مجموعه شامل چند گروه تخصصی میشود که در هر گروه فعالیتی مجزا بر روی قطعاتی خاص از هواپیما انجام میشود.
این کارگاهها شامل کارگاه تعمیر موتور، کارگاه قطعات غیر الکترونیک، کارگاه قطعات الکترونیک، کارگاه تعمیرات وسایل جانبی و رفاهی برای مسافران از قبیل سرسره نجات، جلیقه نجات، ماسک و کپسول اکسیژن و همچنین کارگاه خیاطی به منظور بازسازی رویه صندلیها و دیوارههای هواپیما هستند.
در تمام این کارگاهها دقیقترین چکها بر روی قطعات مورد نظر انجام میشود که با تنها با بازدید از هر قسمت میتوان به عظمت کاری که توسط مهندسان ایرانی بر روی قطعات پیچیده هواپیما انجام میشود، پی برد.
علاوه بر این ابتکاراتی در این قسمتها به منظور ارتقای کار بازبینی و تعمیرات صورت گرفته است که در دنیا بینظیر است. به عنوان مثال یکی از اقدامات بسیار مهمی که انجام شده است تعبیه دستگاهی به منظور انتقال گاز هالون به کپسولهای اطفای حریق است. اهمیت این امر با توجه به تحریم جدی ایران توسط آمریکا در این زمینه بیشتر روشن میشود.
در بخش ابیونیک یا بازبینی قطعات الکترونیکی هواپیما نیز تمام قطعات و وسایل الکترونیکی از هم تفکیک شده و به صورت مستقل مورد بازبینی قرار میگیرند. این بخشها شامل کلیه سیستمهای ارتباطی خلبان با برج، جهتیابی، سیستمهای ناوبری و رادار هستند.
یکی از مهمترین بخشهایی که در این کارگاه مورد بازبینی قرار میگیرد جعبه سیاه هواپیما و سیستمهای داخل آن است که به رغم اسمی که دارد رنگ آن نارنجی است.
مجموعه ابیونیک هما ماهانه 3 تا 10 میلیون دلار در ماه درآمد زایی دارد که ناشی از سرویسدهی به شرکتهای داخلی و خارجی است.
در صورت فقدان این مجموعه حدود 25 میلیون دلار در سال باید توسط ایرانایر هزینه شود.
حاکیست تعمیرات اساسی یک هواپیمای بوئینگ در خارج از کشور 10 تا 12 میلیون دلار هزینه در بر خواهد داشت که این کار در داخل کشور با صرف 5/3 تا 4 میلیون دلار قابل انجام شود که بنا به اذعان مسوولان هما تعمیرات اساسی هواپیمای بوئینگ در این شرکت توسط مهندسان زمینی با هزینهای در حدود یک میلیون دلار انجام میشود