و اما ماجرای خرید توپولف های جدید

گفت وگو با مدیر عامل شرکت ایران ایرتور در سال ،۱۳۷۱ دولت وقت جمهورى اسلامى ایران تصمیم گرفت براى مقابله با تحریم هاى اعمال شده از سوى آمریکا، سیاست نگاه به شرق را براى تجهیز ناوگان حمل و نقل هوایى کشور، دنبال کند. ورود توپولف هاى ۱۵۴ نخستین گام در این زمینه بود. اقدام دیگر ایران، انعقاد خرید نوع پیشرفته توپولف بود که در ۳۱ مرداد سال جارى و در حاشیه نمایشگاه هوایى ماکس ۲۰۰۷ در مسکو و با حضور وزیران راه و ترابرى ایران و روسیه بین شرکت ایران ایرتور و ایلوشن فاینانس به امضا رسید و قرار شد ۵ فروند توپولف ۲۰۴ تحویل ایران شود. توپولف ۲۰۴ در سال ۱۹۹۵ میلادى براى رقابت با شرکت بوئینگ طراحى و ساخته شد ولى به دلیل مصرف بالاى سوخت و برخى مشکلات دیگر ۲ سال پس از ساخت، روس ها اقدام به بهسازى موتور این هواپیما کردند. درباره چرایى و چگونگى انعقاد این قرارداد با صادقى مدیر عامل شرکت ایران ایرتور به گفت وگو نشستیم که در پى مى آید. آقاى صادقى، موضوع خرید ۵ فروند توپولف از روسیه چند سال است که در رسانه هاى کشور مطرح است، آیا اقدام شما براى خرید هواپیما از روسیه در قالب قرارداد دیگرى است؟ به غیر از قرارداد فعلى که براى خرید ۵ فروند توپولف ۲۰۴ با کشور روسیه منعقد شده است، من قرارداد دیگرى را براى خرید هواپیماى نو سراغ ندارم. البته بحث خرید هواپیماى نو از کشور روسیه به دهه ۷۰ برمى گردد که براى این کار مطالعاتى درباره هواپیماهاى مسافرى روسى صورت گرفت و به طور رسمى از اواسط سال گذشته شرکت ایران ایرتور از سوى مقام هاى بلندپایه کشور مأموریت پیدا کرد، بررسى هاى تخصصى خود را در این زمینه شروع کند.پس از به نتیجه رسیدن کارگروه هاى متخصص در زمینه مسائل حقوقى و فنى، قرارداد خرید ۵ فروند توپولف ۲۰۴ در ۳۰ مرداد ماه سال جارى و با حضور وزیران راه و ترابرى دو کشور میان شرکت ایران ایرتور و ایلوشن فاینانس به امضا رسید. چرا مأموریت خرید برعهده ایران ایرتور گذاشته شد؟ به دلیل این که اعتبار خرید این هواپیماها از طریق دولت تأمین شده، طبیعى است که یک شرکت دولتى باید این کار را انجام مى داد و ایران ایرتور که یک شرکت صددرصد دولتى است مأمور این کار شد.البته همان طورى که اشاره شد، موضوع تجهیز ناوگان هوایى کشور به وسیله هواپیماهاى شرقى به ۱۵ سال پیش برمى گردد. در سال ،۷۱ پس از دوران طولانى تحریم ایران و با توجه به تقاضاى داخلى براى مسافرت با خطوط هوایى، دولت وقت تصمیم گرفت براى تأمین نیازهاى داخلى سیاست نگاه به شرق را دنبال کند. ولى به دلیل این که هواپیمایى جمهورى اسلامى ایران داراى ساختار غربى بود، تصمیم گرفته شد، شرکت دولتى دیگرى این کار را انجام دهد که نخستین قدم آن با اجاره توپولف هاى ۱۵۴ از سوى ایران ایرتور برداشته شد. در آن زمان مشهد مقدس به عنوان پایگاه اصلى براى استفاده از هواپیماهاى روسى در نظر گرفته شد که پس از پاسخگویى این نوع از هواپیما در امر جابجا یى مسافر استفاده از توپولف در سایر نقاط کشور، گسترش یافت و هم اکنون ایران ایرتور توانسته با استفاده از این هواپیماها، ۲۵ درصد از شبکه حمل و نقل داخلى کشور را به خود اختصاص دهد. با توجه به این که توپولف سابقه چندان مطلوبى در ذهن مردم ما ندارد، چرا این هواپیما را براى خرید انتخاب کردید؟ به طور مشخص از سال ۷۱ تاکنون از هواپیماهاى توپولف در خطوط هوایى کشور استفاده مى شود و این نوع از هواپیما توانسته نقش مؤثرى در حمل و نقل هوایى ایران داشته باشد. شرکت ایران ایرتور به عنوان یکى از شرکت هاى فعال در زمینه حمل و نقل هوایى در حال حاضر ۱۱ فروند هواپیما دارد که از این تعداد ۹ فروند آن توپولف ۱۵۴ است و دو فروند ایرباس۳۰۰-A ملکى است و همان طورى که گفته شد سهم ۲۵ درصدى از شبکه حمل و نقل داخلى کشور با کمک این هواپیماها امکان پذیر شده است. متأسفانه برخى از نظرات غیرکارشناسى عنوان کرده اند که توپولف داراى ایمنى نیست. در حالى که هر هواپیمایى که قادر است اجازه پرواز اخذ کند با ایمنى همراه است. درباره برخى از مشکلات هواپیماهاى توپولف باید بگویم این مشکلات به ایمنى هواپیما ارتباطى ندارد و تنها ممکن است درجه بندى هواپیما را از لحاظ اقتصادى بودن کاهش دهد. آیا موتور توپولف۲۰۴ با شرایط آب و هوایى ایران سازگارى دارد؟ موتور توپولف ۲۰۴ موتور بسیار قوى و کارآیى است که از نوع پیشرفته و اصلاح شده آن محسوب مى شود که منطبق با شرایط آب و هوایى کشور ماست. یعنى موتور این هواپیما براساس سفارش شما طراحى شده است؟ طراحى این موتورها براساس سفارش ما نبوده، بلکه براساس انتخاب ما بوده است. بابررسى هایى که روى موتور و در مجموع کل هواپیما انجام دادیم مشخص شد که موتور اصلاح شده این هواپیما از نوع پیشرفته است که نسبت به موتور اولیه آن از قابلیت بسیار بالاترى برخوردار است. همچنین مصرف سوخت این موتور به مراتب از موتور اولیه توپولف ۲۰۴ کمتر است. براساس قرارداد هم قرار است موتور جدید روى هواپیماها نصب و به ما تحویل شود. مصرف سوخت توپولف۲۰۴ چقدر است؟ میزان سوخت مصرفى موتور ۲۰۴ با ۳‎/۶ تن در هر ساعت با استانداردهاى بین المللى مطابقت دارد. گفته مى شود بخش بهینه سازى مصرف سوخت موتور توپولف ۲۰۴ از سوى یک شرکت آمریکایى انجام شده است، این موضوع صحت دارد؟ آنچه براى ما مهم است این است که فروشنده تمام شرایط ما را پذیرفته و براساس قرارداد متعهد شده است از این نوع موتورهاى پیشرفته استفاده کند. به نظر شما، مشارکت آمریکا در اصلاح موتور ۲۰۴ در مسأله تحریم اثر نمى گذارد؟ مشارکت آمریکا در اصلاح موتور ۲۰۴ بدین معنا نیست که روسیه محتاج غربى هاست. کشور روسیه صاحب تکنولوژى است و این کار در قالب همکارى هاى فنى و اقتصادى این کشور با کشورهاى دیگر صورت گرفته است. از طرفى روسیه از نظر سیاست هاى بین المللى داراى سیاست مستقلى است و اساساً این موتور متعلق به روسیه است نه آمریکا. قیمت این هواپیماها چقدر است؟ قیمت هواپیما براساس خواست مشترى تعیین مى شود و این که چه امکاناتى را درخواست کند. در مجموع با توجه به قابلیت هاى مناسب این هواپیما مبلغ کل قرارداد به ۲۰۰ میلیون دلار مى رسد که ممکن است با توجه به آپشن هاى مختلف تغییر کند. قیمت توپولف ۲۰۴ در مقایسه با موارد مشابه چگونه است؟ به نسبت هواپیماهاى غربى، توپولف ،۲۰۴ قیمت مناسبى دارد و براساس شرایط خرید این هواپیما، بسیار مناسب است. زمان بندى تحویل این هواپیماها از شرکت روسى به چه صورتى است؟ طبق قرارداد و با توجه به موافقت هاى انجام شده ۱۸ ماه پس از امضاى قرارداد نخستین فروند از این هواپیماها را تحویل مى گیریم و هر یک ماه یک فروند تحویل ایران مى شود. در چه مسیرهایى قرار است از توپولف ۲۰۴ استفاده شود؟ توپولف ۲۰۴ جزو هواپیماهاى میان برد است که بیشتر مناسب پرواز در مسیرهاى داخلى بالاى ۱‎/۵ ساعت است ولى با توجه به ظرفیت بالاى این هواپیما و براى استفاده بهینه و اقتصادى تر از آن مى شود در مسیرهاى طولانى تر نیز استفاده کرد. توپولف ۲۰۴ قابلیت حمل چند مسافر را دارد؟ صندلى هاى این هواپیما تا ۲۱۰ صندلى قابل افزایش است. استاندارد آنها چند صندلى است؟ این بستگى به چگونگى استفاده از آن دارد. اگر بخواهیم از این هواپیما به شکل دو کلاس استفاده کنیم طبیعى است که تعداد صندلى کاهش مى یابد ولى اقتصادى ترین تعداد صندلى همان ۲۱۰ صندلى است که از حداکثر ظرفیت آن استفاده مى شود. نحوه پرداخت مبلغ قرارداد، چگونه پیش بینى شده است؟ پرداخت اولیه ۲۰ درصد از کل مبلغ قرارداد را شامل مى شود که پس از اخذ تضمین بانکى از شرکت روسى که از سوى یک بانک معتبر روسى انجام مى شود، پرداخت خواهد شد. مابقى مبلغ قرارداد هم در زمان قرارداد و براساس پیش بینى هاى صورت گرفته در قبال دریافت ضمانت بانکى و در چند مرحله پرداخت مى شود. براى پیش پرداخت یا اقساط مشکلى ندارید؟ با پیش بینى هاى انجام شده و تأمین اعتبارى که از طرف دولت صورت گرفته و هم اکنون آماده است، بلافاصله پس از اخذ تضمین بانکى، پرداخت انجام مى شود. براى تأخیر احتمالى در تحویل هواپیماها، چه پیش بینى شده است؟ در قرارداد امضا شده براى هر روز تأخیر در تحویل، جریمه هایى در نظر گرفته شده است که به صورت تصاعدى افزایش پیدا مى کند. البته ما هم در خصوص عدم پرداخت به موقع هزینه ها که زمان بندى مشخصى دارد، متحمل جریمه خواهیم شد. در واقع این تعهدات براى دوطرف لحاظ شده است. شرکت روسى، چه تعهداتى درباره خدمات پس از فروش دارد؟ این قرارداد شامل قراردادهاى خدمات پس از فروش و پشتیبانى هم مى شود و شرکت سازنده موظف است این خدمات را طبق قرارداد ارائه کند. در این زمینه پیش بینى هاى لازم انجام شده است و جاى نگرانى نیست. بزرگترین حسن توپولف ۲۰۴ را در چه مى بینید؟ با توجه به این که این هواپیما در گذشته در آسمان ایران آزمایش شده، تأیید هاى لازم را براى پروانه داراست. وقتى از مزایاى هواپیما صحبت مى کنیم، باید در قالب مسائل اقتصادى آن را بررسى کنیم. 204 به طور کلى هواپیماى ایمنى است و با توجه به نوع استفاده اى که قرار است از آن شود، براى کشور ما هواپیماى مناسبى است. اقتصادى هم هست؟ در شرایطى که با آن روبه رو هستیم اگر نگوییم کاملاً اقتصادى است، مى توان گفت اقتصادى است. در حقیقت تحریم ها موجب شد به سمت خرید این هواپیما بروید؟ بخشى از آن مربوط به تحریم هاست و بخش دیگر مربوط به استفاده از تکنولوژى شرقى است. با توجه به تحریم هاى آمریکا، آیا جایگزین دیگرى براى خرید هواپیما داریم؟ براى خرید هواپیماى نو، نه. ما به علت شرایط تحریم جایگزین دیگرى نداریم زیرا هواپیماى غربى یا به طور مستقیم متعلق به آمریکاست یا این کشور در ساخت آن مشارکت دارد. اما درباره خرید هواپیماهاى دست دوم، این کار غیرممکن نیست و همان طورى که شاهد بوده ایم در سال هاى گذشته موارد زیادى هواپیماى دست دوم خریدارى شده است. در شرق به جز روسیه، کشور دیگرى تکنولوژى ساخت هواپیماى مسافرى دارد؟ به آن شکلى که خواسته هاى ما را تأمین کند، وجود ندارد. هواپیماهاى ساخت داخل چطور؟ ما قرارداد خرید ۱۰ فروند هواپیماى ایران ۱۴۰ را منعقد کرده ایم که این هواپیماها به طور کامل ساخت داخل هستند و امیدواریم شرایطى را که براى مسائل فنى آن درنظر گرفته ایم، از سوى شرکت سازنده تأمین شود تا بتوانیم پس از تأیید شرایط فنى و نیز تأیید سازمان هواپیمایى کشورى، در آینده از هواپیماهاى داخلى نیز استفاده کنیم. با این روند، تا چند سال آینده ناوگان هوایى کشور ما عمدتاً از هواپیماهاى شرقى تشکیل شده است؟ این موضوع بستگى به سیاست ها و روابط تجارى و سیاسى ایران با سایر کشورها دارد. در صورتى که شرایط فعلى ادامه یابد و تحریم ها همچنان پابرجا باشد، به سمت هواپیماهاى شرقى خواهیم رفت ولى اگر شرایط بین المللى به گونه دیگرى تغییر کند، به طور مسلم قدرت انتخاب ما براى نوع هواپیما و نوع ساخت بیشتر خواهد شد. در حال حاضر چند درصد ناوگان شبکه هوایى کشور را هواپیماهاى روسى تشکیل مى دهند؟ در بخش غیرنظامى، هواپیماهاى روسى حدود ۲۵ درصد شبکه داخلى کشور را پوشش مى دهند. چرا سایر کشورهاى شرقى ناوگان خود را با محصولات روسى تجهیز نمى کنند؟ ناوگان هوایى روسیه در بخش غیرنظامى نتوانسته با رقباى غربى خود نظیر بوئینگ و ایرباس رقابت کند. این مسأله در کنار بالا بودن قدرت انتخاب سایر کشورهاى شرقى موجب شده است تا هواپیماهاى روسى سهم بالایى در ناوگان این کشورها نداشته باشد. جایگاه روسیه در صنعت حمل و نقل هوایى دنیا چگونه است؟ نظر دادن در این خصوص کار دشوارى است. ولى با توجه به آشنایى که با صنعت هوایى روسیه وجود دارد، باید بگویم روس ها براى جبران کاستى هاى گذشته خود، در چند سال اخیر سرمایه گذارى هاى بسیارى در این زمینه انجام داده اند که با توجه به توانمندى هایى که در این کشور وجود دارد توسعه در این بخش کار دشوارى نخواهد بود و در دهه هاى آینده شاهد جهش این کشور در صنعت حمل و نقل هوایى خواهیم بود. برنامه هاى آتى کشور براى خرید هواپیماهاى شرقى چیست؟ خرید هواپیما باید براساس برنامه ریزى و نیاز کشور باشد. براى مثال ممکن است هواپیماى شرقى پاسخگوى نیاز شما در یک خط هوایى نباشد یا بالعکس ممکن است پرواز هواپیماى غربى در یک خط اقتصادى نباشد. اما با توجه به این که مسیرهاى پروازى در کشور بیشتر کوتاه هستند هواپیماهاى شرقى در این زمینه پاسخگو هستند. در بحث تأخیرهاى پروازى کشور، تحریم تا چه اندازه نقش دارد؟ بهره ورى مفید اقتصادى از هر هواپیما براساس استاندارد بین المللى ۵ سال است و در صورتى که استفاده از هواپیما از مرز 5 سال بگذرد، نگهدارى و تعمیرات آن هزینه هاى به مراتب بیشترى را تحمیل مى کند. در کشور ما به دلیل بالا بودن سن هواپیماها، شاهد افزایش بروز نقایص فنى هستیم که طبیعتاً رفع آنها زمان زیادى را مى طلبد و نداشتن جایگزین پروازى مشکل را دوچندان مى کند. در صورتى که اگر ما براى خرید هواپیماى نو یا تأمین قطعات مورد نیاز مانعى نداشتیم، قطعاً تأخیر ها با کاهش زیادى روبه رو مى شد. در مجموع فکر مى کنید که قرارداد مناسبى را امضا کرده باشید؟ انعقاد قرارداد خرید هواپیما به علت تخصصى بودن، فرآیند پیچیده اى دارد و باید در تنظیم آن تمام موارد را در نظر گرفت زیرا در صورت خطا دیگر قابل جبران نیست. در این قرارداد ما توانستیم با اشراف به مسائل حقوقى و فنى، قرارداد محکم و مطمئنى با طرف روسى منعقد کنیم. نظر وبلاگ:به نظر ما این خرید هواپیما خرید خوبی بود زیرا از یک سو تلنگری بود به غربی ها که اگر به ما هواپیما نفروشند ما از راههای دیگر (اگرچه به سختی) نیاز های خود را برطرف میکنیم و از سوی دیگر می تواند نیاز های هوایی ما را تا حدی پاسخگو باشد.باید در نظر گرفت این هواپیما (توپولف ۲۰۴) هواپیمای میان پیکر مناسبی است و طراحی آن جدید بوده و مورد تایید کشور های اروپایی نیز می باشد .اگر این پنج فروند بتواند امتحان خود را در ناوگان هوایی ایران بخوبی پاسخ دهند می توان از آنها بخصوص نوع پیشرفته تر آنها یعنی توپولف ۲۱۴ به تعداد بیشتری در کشور استفاده کرد. http://www.iran-newspaper.com/1386/860618/html/special2.htm#s745668