انتشار خبر رویارویی قایقهای تندرو ایرانی و ناوهای جنگی ایالات متحده در یکشنبه گذشته و در آستانه سفر بوش به منطقه، آنچنان غیرطبیعی بود که واکنشهای متفاوت و متناقضی را در دو طرف آمریکا و ایران و رسانههای جهانی به پا داشت.
از یکسو، پنتاگون پس از اعلام رسمی خبر و انکار ایران، فیلمی را منتشر کرد که در آن، آشکارا صدای تهدید به انفجار ناو آمریکایی شنیده میشود. پس از این اقدام شبکه «پرس تیوی»، تلویزیون خبری انگلیسیزبان وابسته به ایران نیز فیلم دیگری منتشر کرد که در آن هیچگونه صدای تهدیدی شنیده نمیشود. پس از انتشار این فیلمهای متناقض، کارشناسان پنتاگون اعلام کردند که پیام تهدید از شناور دیگری غیر از قایقهای ایرانی فرستاده شده و احتمالا یک شوخی رادیویی بوده است.
اما واکنش شدید کاخ سفید به این حادثه، نشان داد که واقعه فراتر از یک سوءتفاهم یا شوخی رادیویی است. جورج بوش در زمان سفر به منطقه، شخصا سه بار و کاخ سفید و وزارت خارجه نیز جداگانه در اینباره موضعگیری کردند و حتی اعتراض کتبی آمریکا نیز در اینباره تحویل ایران شده است.
اعلام تحریکآمیز و انتحاری قلمداد کردن این حادثه از سوی آمریکا، ابعاد ماجرا را مرموزتر میکند و بررسی پیشینه عملکرد ایالات متحده در بحرانهای خارجی، میتواند به رمزگشایی از این حادثه کمک کند. در سابقه صدساله سیاست خارجی آمریکا تاکنون، بیش از یکصد مداخله نظامی خارجی توسط آمریکا صورت گرفته است که از این تعداد، 95 درصد آنها بدون مجوز از کنگره آمریکا و با استناد به در خطر قرار گرفتن ایالات متحده توسط دشمن خارجی با دستور مستقیم رئیس جمهور انجام شده است.
معروفترین این مداخلات، حمله اتمی به ژاپن در پایان جنگ جهانی دوم و حمله به ویتنام در دهه شصت میلادی است که افشای اسناد محرمانه این حادثه، نشان میدهد زمینه هر دو مداخله نظامی به صورت سازمانیافته از سوی سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده فراهم شدهاست.
حمله اتمی به هیروشیما و ناکازاکی ظاهرا در واکنش به حمله هوایی ژاپن به ناو «پرل هاربر» صورت گرفت، اما اسناد افشا شده، نشان میدهد در واقع سازمان «سیا» پیش از حمله ژاپنیها به این ناو از آن آگاه و قادر به جلوگیری از این حمله بوده است، اما نیاز به علتی مهم برای ورود آمریکا به جنگ با ژاپن و بمباران اتمی این کشور، باعث شد که آمریکا اجازه دهد ناو «پرل هاربر» مورد حمله ژاپن قرار گیرد و با کشته شدن دو هزار سرباز آمریکایی، غرق شود.
بهانه آغاز جنگ ویتنام توسط آمریکا نیز حمله به کشتی آمریکا با شناورهای دولت ویتنام در خلیج خوکها در سال 1964 بود که پس از گذشت چهل سال از این حادثه ـ که منجر به جنگی ویرانگر شد ـ مشخص گشت که این حادثه ساختگی بوده و «لیدن جانسون»، رئیسجمهور وقت آمریکا، از این بهانه ساختگی برای آغاز جنگ علیه ویتنام استفاده کرده است.
اکنون به حادثه خلیج فارس بازمیگردیم. میتوان فرضیه زیر را برای حقیقت این حادثه مطرح کرد:
پس از بازرسیهای ناوگان آمریکا توسط قایقهای ایرانی در سال 2007، استفاده از این موضوع برای ساختن سوژهای جنجالی علیه ایران مورد توجه سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و پنتاگون قرار میگیرد. سپس در اقدامی غیر متعارف، هنگام نزدیک شدن قایقهای ایرانی، دوربین فیلمبرداری در عرشه ناو 73 آمریکا به همراه ضبط تصویر قایقهای ایرانی، مکالمات بیسیم را ضبط میکند و در آن، آشکارا تهدید به انفجار ناو آمریکایی اعلام و بلافاصله خبر این حادثه به صورت گسترده همراه با واکنشهای تند مقامات ایالات متحده منتشر میشود.
نوع رویکرد رسانههای آمریکایی به این موضوع، به ویژه پردازش گسترده «سی.ان.ان» و «فاکسنیوز» که نزدیک به نومحافظهکاران به شمار میروند، نشان میدهد که سناریو کاملی برای این حادثه طراحی شده بود که تصویربرداری از قایقهای ایرانی، ارسال مکالمه جعلی و واکنشهای سیاسی پس از آن مراحل گوناگون این سناریو بود و هدف آن، شبیهسازی تهدیدی مانند 11 سپتامبر از سوی ایران علیه آمریکا بود.
اما چه عاملی این سناریو را ناکام گذارد؟
به جرأت میتوان گفت، مهمترین دلیل شکست این سناریو، مقابله قدرتمند تبلیغاتی ایران با این حادثه بود که البته فراتر از تصور مقامات آمریکایی هم بود. فیلمبرداری از درون قایق ایرانی هنگام بازرسی ناوهای آمریکایی و پخش گسترده آن از شبکههای انگلیسی زبان، عامل پیشبینینشدهای بود که سناریویی که ماهرانه برای افزایش تشنج و وحشت از جمهوری اسلامی در افکار عمومی آمریکا طراحی شده بود را به شکست کشاند.
در واقع میتوان گفت، در این ماجرا و حوادث احتمالی آینده، با توجه به نقشی که رسانههای گروهی و تبلیغات در فضاسازی برای ماشین جنگی و سیاسی ایالات متحده دارند، اهمیت رسانههای مقتدر و به روز، کمتر از قدرت نظامی نیست و قطعا اثر بازدارندگی شبکه تبلیغاتی نیرومند جمهوری اسلامی، به ویژه در عرصه بینالمللی که با حضور «پرستیوی» نیروی دوچندانی پیدا کرده است، کمتر از تسلیحات نظامی ایران نخواهد بود.
منبع:تابناک