شاهراه مرگ

شاهراه مرگ نام جاده ای است میان کویت و بصره که در آن نیروهای در حال عقب نشینی ارتش عراق مورد حمله جنگنده های آمریکایی قرار گرفتند و به طور کلی نابود شدند . این حادثه طی تهاجم نیروهای ائتلاف در جنگ خلیج فارس و در تاریخ 26-27 فبریه 1991 صورت گرفت . این راه رسماً شاهراه 80 نام دارد و از شهر کویت ( پایتخت کشور کویت ) به سمت شهرک عبدعلی ( کویت ) و از آنجا به صفوان ( عراق ) و در نهایت به بصره میرسد . این جاده در اواخر دهه نود بازسازی شد و در نخستین مراحل تهاجم به عراق در سال 2003 مورد استفاده نیروهای آمریکایی وبریتانیایی قرار گرفت . حمله هوایی در دو بخش جداگانه از شاهراه مرگ اجرا شد : حدود 1400 دستگاه انواع خودرو بر روی بخش اصلی شاهراه در شمال الجهرا ( شاهراه مرگ واقعی به قسمت گفته میشود ) و بیش از 400 دستگاه خودروی دیگر بر روی جاده ی ساحلی به سمت بصره از بین رفتند .
در قسمت اصلی شاهراه ، جنگنده های ائتلاف قسمت جلویی و عقبی ستون بزرگ خودروها را هدف قرار دادند ، بدین ترتیب خودروهای عراقی در تله گرفتار شدند و سربازان چاره ای جز ترک ماشین ها و فرار کردن از منطقه خطر نداشتند . وقتی که خبر نگاران از منطقه بازدید کردند با ستونی پایان ناپذیر از خوردوهای نابود شده ، خسارت دیده و یا رها شده رو به رو شدند ، به همین جهت است که گاهی شاهراه مذبور را مایل مرگبار نیز مینامند . در میان خودروهای منهدم شده ، وسایط نقلیه غیر نظامی ربوده شده از کویتی ها ( مانند ، ماشین های سواری ، کامیون و اتوبوس ) که به وسیله پرسنل ارتش عراق و یا شبه نظامی های فلسطینی ( Plo ) متحد عراق رانده میشد نیز دیده میشود . بیشتر خودروها پیش از حمله اصلی رها شده بودند و بسیاری از آنها صدمات جزیی دیده بودند .
در جاده ساحلی ، خودروهای نیروهای نخبه گارد ریاست جمهوری عراق در منطقه ای وسیع و در دسته های کوچک نابود شدند . گارد ریاست جمهوری در این منطقه مورد حمله نیروهای زمینی ائتلاف ، شامل عناصری از لشگر سوم زرهی آمریکا ( با تانکهای آبرامز ) قرار گرفتند . این خودروها همگی نظامی و متعلق به لشگر یک گارد ریاست جمهوری عراق ، موسوم به لشگر حمورابی بودند و تقریباً همه آنها به طور کامل منهدم شده بودند .
اینکه چرا نیروهای عراقی همراه با اسرای جنگی ، اسرای سیاسی و پناهندگان فلسطینی اینچنین بی نظم و بدون پشتیبانی به عقب نشینی پرداختند تا مدتها موضوع بحث و گفتگوی تحلیلگران جنگ بود . بعضی معتقد هستند که سربازان در حال بازگشت از کویت در حال تدارک شورشی در جهت برانداختن حکومت وقت عراق بودند و بمباران آنها تنها باعث شد که عمر رژیم بعث طولانی تر گردد .
طی مدت عملیات طوفان صحرا هیچ گزارشگر و یا رسانه ای موفق به دیدن منطقه نبرد نشد . تمام تصاویر و گزارشهای دراماتیک نمایانگر خودروهای در آتش سوخته و منهدم شده یک ماه پس از اتمام عملیات به نمایش گذاشته شدند . بعضی از شاهدان از بمباران آمریکایی ها با عنوان جنایت جنگی یاد میکنند ، بمباران تعمدی در امتداد شاهراه ، جایی که نیروهای در حال فرار که دیگر توانایی جنگیدن نداشتند را در معرکه ای از بمب و آتش گرفتار کرد و موجب کشتار سربازان ارتش عراق شد .
با وجود این ، نظامیان آمریکایی اظهار میکنند که تنها تعدادی جنازه در لاشه ی خودروها یافت شده و اکثر اشغالگران زمانی که جاده را غیر قابل عبور دیدند خودروهای خود را در جاده رها ساخته و گریخته اند .

رابرت فیسک خبرنگار روزنامه ایندیپندنس که پس از وقوع بمباران در محل حاضر شده بود در کتابش با عنوان نبرد بزرگ تمدن شرح میدهد که طی کیلومترها مسافت ، خودروهای نظامی و غیر نظامی آسیب دیده از بمباران و بقایای سوخته اجساد سربازان دیده میشدند که در شلوغی ناشی از راهبندان شاهراه 80 گیر افتاده بودند . او این طور شرح میدهد : " من اینجا ( شاهراه مرگ ) جسد صدها تن از سربازان عراقی را میبینم ، باید هزاران نفر از عراقی ها اینجا کشته شده باشند . "
بر اساس اظهارات رییس ستاد مشترک ارتش و وزیر دفاع سابق آمریکا ، آقای کالین پاول صحنه های قتل عام " نمایش تیراندازی " به منزله پایان عملیات متخاصمانه بعد از آزادسازی کویت بود . 

 

  

 
   

منبع:سایت دانشجو