MD-۹۰ از گذشته تا امروز

داگلاس و مک دانل هر دو استکاتلندی تبار بوده و از دانشگاه ماساچوست فارغ التحصیل شده بودند، آنان مدتی از زندگی شغلی خود را به عنوان سرپرست مهندسی در شرکت هواپیماسازی Glenn L.Martin سپری کردند.
داگلاس در ۲۲ جولای ۱۹۲۰ شرکت خود را راه اندازی نمود و در شهر سانتامونیکای کالیفرنیا نخستین هواپیمای مسافربری و هواپیمای جنگی سبک خود را طراحی کرد و به مرحله ساخت رساند.
مک دانل نیز در ۶ جولای ۱۹۳۹ شرکت خود را در ایالت میسوری راه اندازی و اقدام به ساخت نخستین جت جنگی نمود.
در اوایل سال ۱۹۶۶ شرکت هواپیماسازی داگلاس یکی از شرکت های هواپیماسازی در کالیفرنیا به شمار می آمد که سفارشات زیادی جهت ساخت قبول کرده بود و همزمان شرکت مک دانل نیز میرفت تا به یک غول تولید کننده در این صنعت تبدیل شود، تا اینکه هزینه های راه اندازی و تولید هواپیماهای مدل DC-۸ و DC-۹ منجر به کاهش منابع مالی شرکت داگلاس گردید.
هنگامی که در دسامبر سال ۱۹۶۶ مدیران شرکت داگلاس اقدام به مزایده برای این شرکت کردند مک دانل دربهترین وضعیت این پیشنهاد را برنده شد.
ادغام این دو شرکت در ۲۸ آوریل ۱۹۶۷ رسمیت یافت و جیمز اسمیت مک دانل به مدیریت عامل شرکت منصوب گردید.
در ۲۹ آگوست ۱۹۷۰ هواپیمای DC۱۰ از سری آخرین هواپیماهای مسافری شرکت داگلاس نخستین پرواز خود را به انجام رساند و در ۱۸ اکتبر ۱۹۷۹ نیز این شرکت موفق شد DC-۹ ملقب به سوپر ۸۰ را با طراحی و ساخت بال ها، موتورها و بدنه ای جدید نسبت به خانواده DC-۹ به پرواز در آورد.
پس از مدتی تکامل یافته DC-۹ تحت نام MD-۸۰ تولید شد که جدیدترین عضو خانواده جت های دوموتوره بود. تولید انواع جت های MD-۸۰ سنگ بنایی برای ساخت سری جدید هواپیماهای پیشرفته MD-۹۰ به شمار می آمد.
به علت رشد روز افزون درخواست سفر با هواپیما، نیاز به هواپیماهای مسافربری هر روز بیشتر احساس میشد، از طرفی رشد سریع شرکت های هواپیماسازی اروپا، فشار زیادی به کارخانجات هواپیماسازی آمریکا وارد می ساخت.
دراوایل دهه ۱۹۹۰ کارخانجات هواپیماسازی آمریکا به منظور توسعه بازار و حفظ رهبری جهانی خود در صنعت هواپیمایی، مصمم به ادغام برخی شرکت ها و کارخانجات این صنعت شدند.
اقدامات اجرایی این تصمیم در اول آگوست ۱۹۹۷ به صورت نهایی در آمد و با ادغام شرکت های سود آور North American و McDonnell Douglas و Boeing، عظیم ترین شرکت صنعت هواپیمایی توانست جایگاه رهبری جهانی خود را تحکیم بخشد.
این ادغام در حالی صورت گرفت که در بازار بورس ارزش هر سهم از سهام شرکت مک دانل داگلاس برابر با ۳/۱ سهم از سهام شرکت Boeing بود و لازم به توضیح است مدیر عامل مک دانل داگلاس نیز به عنوان مدیر عامل جدید بویینگ انتخاب گردید.
شرکت مک دانل داگلاس در زمان ادغام با بویینگ در نوع هواپیمای باریک پیکر کوتاه برد، دارای یک پروژه کامل طراحی و آزمایش شده در سال ۱۹۹۴ تحت عنوان MD-۹۵ و یک هواپیمای میان برد در خط تولید به نام MD-۹۰ بود که از اوایل ۱۹۹۵ در مرحله تحویل به خریداران قرار داشت.
مدیران بویینگ بر این باور بودند که با توجه به ادغام صورت گرفته و هزینه بسیار کلان خرید سهام مک دانل داگلاس که از طرف بویینگ پرداخت شده الزاماً میباید تغییر نام طرح اجرایی MD-۹۵و هواپیمای در حال تولید MD-۹۰ صورت بگیرد و بدین خاطر علیرغم وجود تقاضای فراوان برای خرید هواپیمای MD-۹۵ و MD-۹۰این تصمیم اتخاذ گردید که هواپیما MD-۹۵ از این پس به نام بوئینگ ۷۱۷ تولید و روانه بازار شود.
با گذشت کمتر از دو سال از زمان ادغام در اول سپتامبر سال ۱۹۹۹، هواپیمای MD-۹۵ در حالی به خریداران تحویل داده میشد که نام بویینگ ۷۱۷ را با خود یدک می کشید.
مطالعه و بررسی مدیران ارشد بویینگ در خصوص ادامه ساخت MD-۹۰ و یا توقف تولید آن، بیشتر متوجه توقف تولید بود، زیرا طراحان قبلی خانواده MD آخرین حلقه از زنجیره طراحی شده از خانواده MD را MD-۹۰ قرار داده بودند، در حالی که طراحان بوئینگ ۷۳۷ یک زنجیره طولانی و دامنه دار برای ساخت مدل های جدید طراحی کرده بودند.
لذا توقف تولید در سال ۲۰۰۰ صورت گرفت. در حالی که ۷۰ درصد تولیدات MD-۹۰ در بوئینگ جدید(بعد ازادغام) انجام پذیرفته است.
اولین پرواز MD-۹۰ در بیست و دوم فوریه ۱۹۹۳ صورت گرفت و پس از دریافت گواهینامه هواپیمایی کشوری آمریکا (FAA) دراواخر سال ۱۹۹۴، اولین نمونه ساخته شده تحویل خطوط هوایی دلتا شد.
این هواپیما در فوریه ۱۹۹۵ برای ارائه خدمات به مشتریان به پرواز در آمد و رسماً در آوریل ۱۹۹۵ وارد عرصه حمل و نقل هوایی گردید.
این هواپیما دارای گنجایش ۱۷۲ صندلی جهت مسافرین و محفظه بار به گنجایش ۳۷ متر مربع و ظرفیت حدود چهار تن بار است و با حداکثر بار مجاز و مسافر و سوخت در کلیه شرایط آب و هوایی دنیا قابلیت نشستن و برخاستن دارد.
این هواپیما در هنگام برخاستن از نیروی جلوبرنده موتورهای V-۲۵۲۵ یا V-۲۵۲۸ ( با قدرتی معادل ۲۵۰۰۰ تا ۲۸۰۰۰پوند) بهره میگیرد( از خانواده موتورهایی که در خانواده ایرباس ۳۲۰ به کار رفته است) و با شرایط Hot & HIGH جغرافیایی کشورهای جهان تطابق دارد.
علاوه بر این ، پس از بررسی مشخص گردید این هواپیما تا تاریخ انتشار گزارش سال ۲۰۰۴ هیچ سانحه هوایی نداشته است.
از سری هواپیماهای MD-۹۰ هم اکنون ۱۱۸ فروند در خطوط هوایی دلتا ایرلاین،آمریکن ایر لاین، چاینا ایرلاین، ژاپن ایرلاین، اسکاندیناوین ایرلاین، سعودی ایرلاین، چاینا نورترن ایرلاین، AIR ARABIA،AMC AVATION، پاسفیک ایرلاینز و UNI AIR به حمل و نقل مسافرین در اقصی نقاط جهان مشغولند.
مشخصات فنی هواپیما:
نیروی محرکه International Aero Engines V۲۵۲۵ دو موتوره
گنجایش ( تعداد صندلی) ۱۷۲
تعداد کادر پروازی (نفر) ۷
میانگین سرعت ۸۱۲ (Km/h)
ماکزیمم گنجایش سوخت(لیتر) ۲۲۱۰۴
مصرف سوخت در هر ساعت(تن) ۷/۲
برد عادی (Km) ۳۸۶۰ و یا Nautical Miles ۲۰۸۵
مدت عمر طراحی شده(سال) ۳۰-۲۵۰
ماکزیمم نیروی موتور (پوند) ۲۸۰۰۰-۲۵۰۰۰
طول بالها (متر) ۳۲
طول بدنه (متر) ۵/۴۶
ارتفاع دم(متر)۵/۹
فاصله بین صندلی ها (سانتیمتر)۸۰
شرکت International Aero Engines )I.A.E) سازنده موتور هواپیمای MD۹۰ یک شرکت چند ملیتی است که از چهار شرکت بزرگ موتورسازی هواپیما شامل شرکت آمریکایی Patt & Whitney(۵/۳۲درصد سهام)، شرکت انگلیسی Rolly Royce(۵/۳۲ درصد سهام)، شرکت ژاپنی Japanese Aero engines (۵/۱۹ درصد سهام) و شرکت آلمانی MTU Aero engines (۵/۱۱ درصد سهام) تشکیل شده است.
شرکت IAE در سال ۱۹۸۳ قراردادی مبنی بر ساخت موتورهای خانواده V۲۵۰۰ با نیروی جلوبرنده ۲۲۰۰۰ تا ۳۳۰۰۰ پوند (برای هواپیماهای دارای ۱۲۰ تا ۲۰۰ صندلی) را مورد موافقت قرار داد. در سال ۱۹۸۹ اولین موتور از سری V۲۵۰۰ توسط شرکت IAE ساخته شد و سفارش هایی در حدود ۲۵ میلیارد دلار جهت ساخت این نوع موتور توسط شرکت IAE دریافت گردید.
بیش از ۷۱ درصد از موتورهای نصب شده روی هواپیماهای ایرباس A-۳۱۹ ، A-۳۲۰، A-۳۲۱ و همچنین ۱۰۰ درصد موتورهای نصب شده بر روی MD-۹۰ از نوع موتور V۲۵۰۰ است.
ساعت پرواز با این موتورها تا پایان سال ۲۰۰۳ بالغ بر ۲۵ میلیون ساعت بوده است.
موتورهای V۲۵۰۰ در سه سریال نزدیک به هم و با قابلیت تغییر به یکدیگر تولید شده است.
حدود ۸۰ شرکت هوایی از ۳۵ شرکت دنیا مصرف کننده این نوع موتور بوده و سفارش این موتورها ادامه دارد.
موتورهای V۲۵۰۰ به خاطر انتشار صدای کمتر در stage چهار(STAGE چهار بیانگر مقدار صدای موتوری است که در مطلوب ترین محدوده استاندارد جهانی برای نشست و برخاست در فرودگاه ها مورد پذیرش سازمان های هواپیمایی کشورها قرار گرفته و معروف به Low Level Noise می باشد) طبقه بندی EPND db میباشد که Noise موتور MD-۹۰ ، ۲/۴EPNdb است، یعنی صدای موتور MD-۹۰ ، ۵۸ درصد از استاندارد مطلوب تر است.
توجه به آلودگی زیست محیطی که توسط گازهای خروجی موتور هواپیما ایجاد می شود از جمله عواملی است که مورد نظر کلیه فرودگاههای جهان بر اساس مقررات سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) می باشد.
از این رو شرکت IAE با طراحی که روی موتورهای V۲۵۰۰ انجام داد موفق شد آن را به سطح Low Specific Consumption(حداقل مصرف سوخت) ارتقا دهد.
بر اساس اطلاعات منتشره، انتشار گازهای CO(منواکسید کربن)، NOx و UHC(گازهای سمی) در هواپیماهایی که مجهز به این موتور هستند در پایین ترین حد قرار دارد (NOX ۲/۲۲ درصد پایین تر از حد مجاز، CO ۶/۷۷ درصد پایین تر از حد مجاز، UHC۹/۹۷ درصد پایین تر از حد مجاز) که در نتیجه میتوان از محصولات این شرکت هواپیماسازی بعنوان محصولات با کیفیت بالا یاد نمود.

منبع:انجمن هوافضا