خطوط و راه های هوایی

راه های هوایی
هزاران فرودگاه در روی زمین ساخته شده اند.فرودگاه های کوچک با باند ساده برای مناطق کم جمعیت و فرودگاه های بسیار بزرگ با باند های عظیم برای شهرهای بزرگ و پر جمعیت.درازای باند فرودگاه برا اساس سه نوع هواپیمایی که در آنها فرود می آیند ساخته شده اند.فرودگاهی که باند آن در حدود 450 تا 700 متر است برای هواپیماهای خصوصی مناسب است و نمی توان آن را برای هواپیماهای مسافری استفاده کرد.فرودگاه های هواپیماهای مسافربری باید در حدود 1800 متر باند داشته باشند.ولی برای هواپیماهای جت باند بتونی در حدود 3000 متر می سازند.برای پرواز بین فرودگاه های مختلف راه های هوایی مخصوصی وجود دارند.برای حفظ امنیت هواپیماهای بیشماری که در حال پرواز هستند باید قوانین راه های هوایی را که مانند قوانین راهنمایی و رانندگی شهری هستند کاملا رعایت کرد.
هنگامی که هواپیما فرودگاه را ترک می کند باید حداقل 150 متر از زمین ارتفاع داشته همچنین برای عبور از شهر ها م مناطق پر جمعیت هواپما باید حداقل 300 متر و اغلب 600 متر بالاتر از سطح زمین پرواز کند.
کنترل مسیر هواپیماها به عهده ی مرکز کنترل و حفاظت هوایی است.در فرودگاه های بزرگ عده ای مامورند که مسیر ها هواپیماها را روی نقشه صفحه رادار و دستگاه بی سیم و یا سایر دستگاه های الکترونیک کنترل کنند و بدانند که هواپیما در چه مسیری حرکت می کند و آن را تعقیب کنند.
وقتی تعداد هواپیما ها آن قدر افزایش یافت که امکان برخورد آن با یکدیگر زیاد بود خطوط هوایی را به وجود می آورند.بنابراین برای پرواز قوانین خاصی وضع کردند که مثلا هواپیما باید در ارتفاع بخصوصی پرواز کنند.ارتفاع پرواز را در سراسر دنیا با((پا))اندازه می گیرند هر پا برابر 48/30 سانتیمتر است.هواپیماها بر اساس این قوانین باید روی خطوط ویژه ای پرواز کنند که این خطوط با رنگهای گوناگون و شماره های مختلف در نقشه رسم شده اند.مثلا خط زرد شماره ی 9 مخصوص عبور از کشور سویس به فرانکفورت و هامبورگ است و کشورهای اسکاندیناوی است که هواپیما باید در این خط از جنوب به غرب در ارتفاع 20000 30000 یا 40000 پا پرواز کند.
اگر هواپیما از مسیر شمال به شرق در ارتفاع 150000 یا 350000 پا پرواز کنند در مسیر رفت و برگشت باید حداقل 1000 پا ارتفاع از یکدیگر فاصله داشته باشند.این قوانین در سراسر دنیا رعایت می شود.

استفاده از چشم در پرواز
خلبان در روزهای آفتابی بدون ابر و صاف می توانند از چشم خود استفاده کنند.یعنی خلبان می تواند زمین را ببیند و مسیر خود را مشخص کند اما فقط برای هواپیماهای خصوصی و کوچک می توان این روش را به کار برد.برای هواپیماهای بزرگ باید همیشه از خطوط هوایی ویژه که روی کارتهای مخصوص رسم شده اند استفاده کرد.
اگر هواپیماهای خصوصی فاقد وسایل ارتباطی باشند در هوای بد و بارانی که خلبان دیدی کافی ندارد اجازه ی پرواز ندارند.حداقل وسایل و ابزاری که باید در یک هواپیما موجود باشد عبارتند از:یک قطب نما رادیویی یک گیرنده برای ارتباط با برج کراقبت فرودگاه.به غیر از این دستگاه ها وجود دستگاه ها رادار ارتفاع سنج که به طور اتوماتیک رادار فرودگاه را از ارتفاع پرواز هواپیما آگاه می سازد بسیار ضروری است.
چه هواپیماهایی اجازه ی پرواز در خطوط هوایی را دارند؟
برای امنیت رفت و آمد در خطوط هوایی باید احتیاط لازمی را به عمل آورد.هنگامی که یک هواپیمای مسافربری جدید ساخته می شود فورا به آن اجازه داده نمی شود تا در خطوط هوایی به پرواز در آید.هفته ها بلکه ماه ها طول می کشد تا کارشناسان و متخصصین آزمایشات مختلفی روی هواپیما انجام دهند و سیستم های آن را بسنجند.موقعی که همه آزمایشات لازم انجام شد به این هواپیما اجازه ی پرواز در خطوط هوایی را می دهند.
یکی از آزمایشهایی که بر روی هواپیما انجام می دهند مربوط به صدای آن است.واحد اندازه گیری صدا((دسی بل))است.صدای هواپما نباید از اندازه معینی بیشتر باشد.اگر هواپیما هنگام صعود و فرود صدایش بیش از اندازه باشد اجازه ی فرود در فرودگاهای شهرهای پر جمعیت را ندارد.
کارخانه هواپیماسازی سعی دارند صدای موتورها هواپیما را با اختراع روش های جدید کمتر کنند.همچنین سعی دارند تا گازهای سمی حاصل از سوخت هواپیماها را در هنگام پرواز کم کنند.بنابراین با مخازن هنگفتی که در این راه مصرف می کنند سعی دارند تا بازده سوخت موتور را بیشتر کنند.
خلبان چگونه می توانند در هر هوایی پرواز کنند؟
در سراسر دنیا زبان رایج پرواز انگلیسی است و همه دستورالعمل ها فرمان ها نام های دستگاه های مختلف اطلاعات و ارتباط با کارمندان و ماموران فرودگاه اغلب به زبان انگلیسی است.همچنین نقشه پرواز وسایل و ابزاری که خلبانان و کارمندان با آن کار می کنند به زبان انگلیسی است.
در اطاقک فرمان صد ها دستگاه ابزار و وسایل مختلف وجود دارند.خلبان با کمک دستگاه((ارتباط با زمین))می تواند فرود آید.حتی موقعی که خلبان نمی تواند فرود آید.با کمک و هدایت همن دستگاه فرود می آید.خلبان با دستگاه های موجود در داخل اطاق میتواند علایم گوناگونی را که از فرودگاه به او می دهند همچنین موقعیت فرودگاه را روی صفحه دستگاه ها مشاهده کند و در مه هوای بارانی و در تاریکی همه چیز را ببنید.دستگاه دیگری به نام ((مسافت سنج))نشان می دهد که هواپیما از فرودگاه چقدر فاصله دارد و به خلبان می گوید که مثلا در فاصله هفت کیلومتری مقصد قرار دارد یا یک کیلومتر از فرودگاه دور شده است.دستگاه رادار نشست و برخاست هواپیما را در هوای بد کنترل می کند.در هواپیماهای عظیم از رادار دیگری به نام کنترل هوایی استفاده می کنند که با آن می توان جهت و محل هواپیما را تا 100 کیلومتر در آسمان تعیین کرد.
با کمک رادار تشخیص دهنده می توان فرود هواپیما را با اطمینان کنترل کرد و با جدیدترین سیستم که به نام سیستم زمنی نامریی(کور)نامیده می شود می توان هواپما را به طور اتوماتیک در فرودگاه فرود آورد.

چگونه خلبان خود را برای پرواز آماده می کند؟
هر خلبان و کمک خلبان قبل از پرواز اطلاعات مزبوط به پرواز و برنامه زمانبندی خود را به دایره ایمنی و مشاوره ی پرواز در فرودگاه می دهد.در اصطلاح خلبانان به این کار((تثبیت نقشه و برنامه پرواز))می گویند.آنها بدین وسیله اطلاعات و اخبار مربوط به خط پرواز خود را از این دایره به دست می آورند.مثلا آگاه می شوند که آیا موانعی(مانند دودکشهای بلند کارخانه ها آنتن های بسیار بلند و غیره)در مسیر پروازشان قرار دارند یا نه.یا از موقعیت چراغها و علایم باند فرودگاه مقصدشان آگاه می شوند که آیا چراغها خراب هستند یا خیر.آیا فرکانس ها و امواج پخش دستگاه ها را تغییر داده اند یا خیر.
بنابراین خلبان از موقعیت و موانع مختلفی که در فرودگاه ها وجود دارد و اخبار مربوط به آب و هواب منطقه و اوضاع جوی مسیر پرواز خود آگاه می شود.خلبان برنامه ی پرواز خود را با دایره پلیس هوایی نیز می دهد.این دایره خدمات و کنترل نشست و برخاست هواپیما را در فرودگاه به عهده دارد.در این قسمت هزینه ای را که باید برای نشست و برخاست فرودگاه پرداخت بررسی می کند.خلبان حدود نیم ساعت پس از اینکه امور مربوط به دوایر فرودگاهی را انجام داد اجازه ی پرواز می گیرد.موقع پرواز با دستگاه های بی سیم زمان پرواز را به برج مراقبت فرودگاه اطلاع می دهد.آنگاه اجازه روشن کردن موتور هواپیما به او داده می شود.پس از کسب اجازه از برج مراقبت هواپیما روی باند فرودگاه به حالت پرواز قرار می گیرد و مسیر مشخصی را که باید طی کند اصطلاحا به آن((تاکسی کردن))می گویند تعیین می کنند.سپس اجازه پرواز نهایی داده می شود و هواپیما در آسمان به پرواز در می آید.

 

منبع: سایت علمی دانشجو