هواپیمای آموزشی PC-7 در نیروی هوایی

نکته مهم:مطالب ذکر شده در مقاله زیر مورد تائید یا رد مسئولین وبلاگ مجله هوایی نبوده و صرفا نقل قول مستقیم می باشد
تاریخچهء مختصر این هواپیما:

جزو اولین نسل هواپیماهای آموزشی توربوپراپ است و برای آموزش مراحل مختلق از مقدماتی گرفته تا پیشرفته قابل استفاده است.
در سوم سپتامبر سال 1953 شرکت پیلاتوس نمونهء توربوپراپی از هواپیمای پیستونی P-3 به پرواز درآورد.
پیش نمونهء هواپیمای جدید تا سالها کنار گذاشته شده بود تا آن که در سالهای نخست دههء 1960 مجددا فعالیت و آزمایشها بر روی آن آغاز شد.
این بار بر روی این هواپیما موتور PT-6A ساخت پرات اند ویتنی که یک موتور توربوپراپ و جدید در آن زمان بود نصب شد و اصلاحاتی نیز برای ایجاد قابلیت پرواز وارون و نمایشی در آن ایجاد شد.
این تغییرات جدید اقدامی جسورانه بود چون گواهینامهءصلاحیت این موتور به تازگی در سال 1963 صادر شده بود.
با کشیده تر کردن قوارهء کلی هواپیما و افزودن حجم مخازن سوخت طرح جدید برای اولین بار در 12 آپریل 1966 پرواز کرد و در نمایشگاه هوایی لوبورژه در سال 1967 به نمایش گذاشته شد.
در آن زمان کاربران هواپیماهای آموزشی چنین میپنداشتند که آیندهء نزدیک فقط به پیشرانهء جت اختصاص دارد به همین خاطر خریداری برای طرح جدید پیلاتوس یافت نشد.اصلاحات بعدی هم کارساز نبود و سانحه ای در حین فرود با چرخ بسته به دلیل عملکرد نادرست سیستم سوخترسانی رخ داد و موجب تضعیف معروفیت طرح جدید شد.در همین دوران با بروز بحران نفتی در سالهای نخست دههء 1970 پیش بینیهای روشنی دربارهء آیندهء هواپیماهای توربوپراپ (به خصوص نمونه های آموزشی آن)بوجود آورد.بنابر این پیلاتوس یک فروند P-3 را از نیروی هوایی سوئیس اجاره کرد و آن را به موتور PT-6A-25
مجهز کرد این موور برای امور نمایشی بسیار مناسب بود.طرح جدید در ماه مه 1975 پروازهای آزمایشی را آغاز کرد و در ژوئن همان سال درنمایشگاه لوبورژه به نمایش درآمد.بی درنگ برای بهبود رفتار هواپیما در مارپیچ افزایش مخازن سوخت و افزایش زاویهء هفتی بال و افزایش عمر سازه ای اصلاحاتی انجام شد.سرانجام بر اساس قراردادهایی برای فروش 12 فروند به برمه و 8 فروند به بولیوی خط تولید طرح نهایی که اکنون PC-7 نامیده میشود به کار افتاد.این خط تولید تا اوایل سال 1995 بیش از 440 فروند توربوترینر برای 19 مشتری تولید کرد.
آخرین اصلاحات PC-7 به عرضهء مدل شماره 2 (استرا) انجامید.این مدل که برای فروش به آفریقای جنوبی ساخته شده بود به بدنهء گران قیمت PC-9 مجهز است و از موتور پرتوان تر PT-6A-25C استفاده میکند.

مشخصات فنی مدل استاندارد:
یک موتور پرات اند ویتنی PT6A-25A
بیشینه توان موتور 410KW=550shp
ملخهای سه پره ای هارتزل HC-B3TN/T10173C-8 تک سرعته
ظرفیت مخازن سوخت درون بالها:474 لیتر
قادر به حمل مخازن سوخت رها کردنی 152 یا 240 لیتری زیر بالها
ابعاد:
طول: 78/9 متر
ارتفاع:21/3 متر
قطر ملخ:36/2 متر
رد چرخها:54/2 متر
پایه چرخها:32/2 متر
زاویه هفتی بال:7 درجه
زاویه پسگرایی بال:1 متر در ربع وتر
وزنها:
بیشترین وزن برخاستن:2700 کیلوگرم
بیشترین بار بال:7/162 کیلوگرم بر مترمربع
بیشترین بار توان:59/6 کیلوگرم بر کیلووات
عملکرد پروازی:
حد نهایی سرعت مجاز:500 کیلومتر بر ساعت
بیشترین سرعت کروز:در ارتفاع 20000 پایی یا 6100 متری برابر با 412 کیلومتر بر ساعت
سرعت واماندگی:ارابه های فرود و بالچه های فعال و موتور خاموش:137 کیلومتر بر ساعت

PC-7 میتواند به مدت 30 ثانیه پرواز وارون انجام دهد
(مراجع:کتاب Jane`s of the World Aircraft (به تاریخ سال 1986-1987))



ورود PC-7 به ایران و مونتاژ S-68 درایران



در سال 1362 ایران قراردادهای نظامی زیادی را با سوییس امضا کرد که البته به خاطر شرایط ویژه آن زمان و اجازه ای که آمریکا به سوییس داده بود مجبور به پرداختن کمیسیونهای زیادی به افراد مختلف و شرکت ها و حتی دولتهای واسطه و دولت سوییس بود.
که موجب افزایش 10 تا 50 درصدی قیمت اقلام خریداری شده میشد.
از جملهء این خرید ها نصب رادارهای ساخت سوییس در جزیرهء خارک در سال 1362 بود.
پس از باز تر شدن روابط تجاری/نظامی جمهوری اسلامی با سوییس نخست ایران 6 فروند PC-7 را از سوییس خریداری نمود که در سال 1983 تحویل ایران شد پس از آزمایش نمونه های اولیه که به طور مستقیم توسط کارخانهء پیلاتوس سوییس خریداری شد قرار داد خرید 35 فروند دیگر که پس از آزمایش 6 فروند اول در آب و هوای ایران امضا شد و تا اوایل مرداد سال 1363 تحویل ایران شدند.
اکثر این PC-7 ها به صورت قطعات و تکه های جدا از هم به صورت جدا کردن بالها و موتور و... بوسیلهء 747 های نیروی هوایی با کال سیگن ساها به ایران حمل شده و دوباره به هم متصل شدند.
ابتدا شماری از توربوترینرهای خریداری شده در اختیار اسکادران استشهادی/انتحاری سپاه قرار گرفت که تا زمان به خدمت گرفته شدن جنگنده های شینیانگ F-6 سپاه در خدمت این اسکادران بودند و تا چند سال گذشته شماری هنوز در کنار توکانو های سپاه خدمت میکردند.
لازم به ذکر است هدف اسکادران انتحاری سپاه این بود تا با کمک این توربو ترینرها به سبک کامیکازه ها به ناوهای آمریکایی برخورد نموده و آنها را منفجر کنند که این دلیل به این اسکادران استشهادی گفته میشد نخستین خلبانان این اسکادران که به خارج ارسال شدند گروهی 32 نفره از خلبانان برتر بودند که برای دیدن دوره های آموزشهای مخصوص به کرهء شمالی فرستاده شدند فرماندهی این گروه را هوشنگ مرتضایی بر عهده داشت پس از مدتی هوشنگ مرتضایی به همراه یکی از PC-7 های سپاه به امارات متحدهء عربی پناهنده شد و اقرار کرد که طی یک هیئت 24 نفر آموزشهای ویژه در کرهء شمالی دیده است نکتهء جالب این که در هواپیمای او 11 جایگاه دینامیت و بمب برای عملیات کامیکازه قرارداشت
پس از مدتی اسکادران استشهادی سپاه در سالهای 1364 و 1365 به هواپیماهای جنگندهء قدیمی F-6 چینی که نمونه ای از جنگندهء قدیمی دههء 1950 شوروی یعنی MiG-19 بود مجموعا 18 فروند از این جنگنده ها تحویل سپاه پاسداران شد و این جنگنده ها در پایگاههایی چون بند عباس و در برخی موارد در بوشهر نیز دیده شدند در نهایت این اسکادران کاری نتوانست از پیش ببرد و تا پایان جنگ نتوانست به ناوهای آمریکایی صدمه بزند اما در برخی موراد به کشتهای نفت کش و کشتیهایی که از بندر بصره به تنگهء هرمز نزدیک میشدند را مورد هدف قرار میداد
((این اسکادران پس از پایان جنگ به زاهدان منتقل شد و نهایتا به علت بی ارزش بودن این پرنده های قدیمی چینی پس از فروش اف 6 ها به سومالی منحل شد))
پس از تحویل 41 فروند توربو ترینر که بیشتر آنها از نمونه های PC-7 Mk II نمونهء اختصاصی برای آفریقای جنوبی بودند(مجهز به صندلی پران مارتین بیکر)قرار بر این شد تا شمار توربوترینرها در سپاه و نیروی هوایی به 80 فروند برسد که قرارداد خرید 39 فروند دیگر بسته شد که با تیره شدن روابط ایران و آمریکا و قبول نکردن پایان جنگ از سوی ایران و دریافت نکردن غرامتها از سوی عراق و کاربرد نظامی این این توربوترینرها در ایران به ایران تحویل نشدند ولی در عوض به جای آن 39 فروند دهها موتور ملخ ارابهء فرود آلات دقیق و صندلیهای مارتین بیکر و قطعات فراوان و..... لوازم زیادی از جمله نقشه های ساخت بدنه آلومینیومی این پرنده ها تحویل ایران شد.
پس از سالها تلاش و با تامین سایر منابع دیگر از بازار سیاه هواپیمای آموزشی S.68 بوسیلهء مهندسی معکوس و ساخت قطعات و بدنه چیزی در حدود 10 فروند S.68 تا کنون تحویل نیروی هوایی شده است.
پایگاه اصلی توربوترینرهای نیروی هوایی در حال حاظر در اصفهان میباشد و به آموزش مقدماتی خلبانان نیروی هوایی میپردازد.

شماره سریال PC-7 Mk II و S-68 در نهاجا به شرح زیر است:
**99-8 و **99-7
سریال بندی به این شکل است:9901-8 تا 9941-8 برای PC-7 ها و **99-7 برای S-68 ها 

 

منبع:انجمن هوافضا(جی اس اف عزیز)