یکشنبه دوازدهم تیرماه 1367 بندرعباس
هواپیمای ایرباس 300 متعلق به هواپیمای جمهوری اسلامی ایران بعلامت ثبت EP-IBU در فرودگاه بندرعباس به زمین نشست و طبق برنامه پیشبینی شده, قرار بود این هواپیما با شماره پرواز 655 با دویست و نود سرنشین (156 مرد 53 زن 57 کودک 2 تا12ساله و8 کودک زیر دو سال و 42 نفر با ملیتهای یوگسلاو، پاکستانی، هندی، عرب و 16 خدمه پروازی) در ساعت 10 صبح به مقصد دوبی پرواز کند.
ساعت 9صبح (خلیج فارس)
تعدادی از قایقهای تندروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مشغول گشتزنی در جنوب قشم بودند, با تهاجم نیروهای آمریکایی مواجه شدند. رزمندگان دریادل اسلام بلافاصله به مقابله با نیروهای آمریکایی مستقر در ناوها میپردازند. در جریان این درگیری چند فروند چرخبال آمریکایی برفراز قایقهای تندرو به پرواز درآمده و به سوی آنها شلیک میکنند.
دلاورمردان سپاه اسلام، همزمان با مقابله با ناوهای آمریکایی به آتش چرخبالها نیز پاسخ میدهند و در این درگیری یک فروند چرخبال آمریکایی مورد هدف قرار گرفته و به قعر آبهای نیلگون خلیجفارس سقوط میکند.
ساعت 10 صبح (بندرعباس)
هواپیمای جمهوری اسلامی ایران پرواز 655 با 15دقیقه تأخیر در ساعت 05/10 از برج مراقبت فرودگاه بندرعباس تقاضای پرواز کرد، مدت پرواز تا دوبی 30 دقیقه و حداکثر 14 هزارپا تعیین شد. در ساعت 17/10 دقیقه، هواپیمای ایرباس 300 به پرواز درآمد. دقایق نخستین پرواز و مراحل اوجگیری تا ارتفاع 12 هزارپایی مطابق طرح پرواز انجام شد و خلبان به طور پیوسته با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راههای هوایی ایران و امارات تماس داشت.
خلیج فارس
ناوجنگی آمریکایی «وینسنس» که در تاریخ هفتم خرداد از بندر «سان دیه گو» وارد خلیجفارس شده بود, به قصد یک ماجراجویی هوایی به آبهای مرزی ایران نزدیک شد. «ایچنرمارک» قلب این رزمناو به شمار میرفت. وظیفه اصلی آن، کشف هدفهای پرنده، اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صدها هدف به طور همزمان و کنترل آتش آنها بود، همچنین این رزمناو به موشکهای زمین به هوا با برد 408 کیلومتر نیز مجهز بود.
چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس 300 به منطقه کنترل هوایی امارات, در محلی به نام «مولبیت», خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به 14 هزارپایی صعود کند.
ساعت 22/10دقیقه (خلیجفارس)
در این لحظه ناو وینسنس که خود را به بهترین و نزدیکترین موقعیت رسانده بود، به دستور ناخدا «ویل راجرز»، فرمانده ناو، موشک استاندارد 2 به سوی پرواز 655 شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در طوفانی از دود و آتش به پهنه آبهای نیلگون خلیجفارس فرو رفت. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دوبی، پیگیر سرنوشت پرواز 655 شده ولی آنها اظهار بیاطلاعی کردند. بلافاصله ستاد تأمین استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد.
با شناسایی دقیق محل سقوط, چرخبالها و شناورها به موقعیت 26و42 عرض شمالی و56 درجه و3 دقیقه طول شرقی منتقل شدند.
بلافاصله پس از این جنایت هولناک, مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف 14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قراردادهاند. پس از روشن شدن نوع هواپیما, آمریکاییها سعی کردند تا به نحوی وانمود کنند که در این مورد مرتکب اشتباه شدهاند, اما شواهد بعدی, این نظر آنان را کاملاً مردود جلوه داد. مقامات نظامی آمریکا اعلام کردند که هواپیمای ایرباس در خارج از دالان هوایی پرواز میکرده و رزمناو آمریکایی نیز هفتبار اخطار رادیویی برای هواپیمای ایران مخابره کرده ولی جوابی دریافت نکرده است!
این ادعا به دلایل زیر, غیر قابل قبول بود, زیرا: 1ـ قطعات متلاشی شده هواپیما و اجساد سرنشینان آن در سطح وسیعی از آبهای سواحل جنوبی جزیره هنگام, درست در داخل آبهای ایران پراکنده شده بودند. این محل درست در زیر مرکز دالان هوایی بینالمللی بندرعباس دوبی (آمبر56) قرار دارد و نشان میدهد که هواپیما درست در مسیر پیشبینی شده درحال پرواز بوده است و همانطورکه چهارسال بعد روزنامه «نیویورک تایمز», در گزارشی که حاوی چندین نکته تازه بود, گفت که ناو وینسنس در آبهای فلات قاره ایران بوده است نه در آبهای بینالمللی و پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) در آن زمان بر این حقیقت سرپوش گذاشته شده است.
همچنین دریاسالار «ویلیام کراو» رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در دوره زمامداری ریگان در گفتگو با شبکه «بی, بی, سی» تأکید کرد, ناو وینسنس بدون هیچ دلیل روشنی با وجود برخورداری از توپها و موشکهای دوربرد به کمانه آبهای ایران آمده بود. این نشان دهنده آن است که ناو به عمد برای عمل سوء آماده شده بود.
2ـ هواپیمای مسافربری ایرباس از نظر حجم, شکل, اندازه و توانایی پرواز کاملاً با هواپیمای اف 14 متفاوت است.
3ـ با توجه به ارتباط کلامی و ارتباط ناوبری هر هواپیمای بازرگانی و مسافربری, ناو آمریکایی میتوانست به راحتی با شنیدن مکالمات خلبان به ماهیت هواپیمای مسافربری پیببرد.
4ـ مقامات ناو آمریکایی ادعا کردهاند که سه اخطار روی باند نظامی فرستادهاند ولی پاسخی دریافت نکردهاند. مسلماً اخطار نظامی ارسال شده به گوش خلبان 655 نرسیده است, ولی سه اخطار روی باند غیرنظامی (اضطراری) را هیچ منبع غیرنظامی دریافت نکرده است و از آنجا که کلیه خلبانان دو منطقه همیشه در این باند به گوش هستند, این ادعایی واهی بیش نبود.
مقامات آمریکایی که سرنگونی یک هواپیمای مسافربری کرهجنوبی در سال 1362 را «بربریت» نامیدند و خواستار تحریم بینالملل خطوط هواپیمایی شوروی سابق شدند. پس از ارتکاب جنایت حمله به هواپیمای مسافربری ایران سعی کردند با توسل به تبلیغات کذب و طرح ادعاهای بیاساس, فاجعه را کوچک و کشتار 290 انسان بیگناه را که در نوع خود در تاریخ هواپیمای غیرنظامی بیسابقه است, امری عادی جلوه دهند.
در شهریور 62 یک هواپیمای بوئینگ 747 شرکت هواپیمایی کرهجنوبی (ک.ال.ال) در حالیکه با 269 مسافر از مسیر عادی خود منحرف شده بود و حدود 500 کیلومتر مسافت را زمانی نزدیک به دو ساعت در داخل خاک شوروی سابق طی کرده بود, به دلیل بیتوجهی به اخطارهای مکرر هواپیماهای شکاری این کشور توسط سیستم دفاع موشکی شوروی سرنگون شد. در این ماجرا ریگان ابراز عقیده کرد که هیچ مطلبی نمیتواند توجیهکننده سرنگون ساختن یک هواپیمای غیرمسلح باشد. وی اعلام کرد: شوروی (سابق) با حمله به یک هواپیمای مسافربری، دست به یک عمل تروریستی زده است و یکی از اعضای کمیته امور خارجه مجلس آمریکا، دولت این کشور را به مقابله به مثل ترغیب کرد.
تبلیغات وسیع آمریکا در این خصوص, دست کم برای مدت 6ماه ادامه داشت. شورای امنیت پیرامون این واقعه و جهت محکوم کردن عمل شوروی (سابق) چهاربار تشکیل جلسه داد و متحدین اروپایی آمریکا پیرامون این موضوع شدیداً عکس العمل نشان دادند.
و اما یک اقدام ارزشمند
جمعی از هنرمندان عرصه سینمای کشور صبح چهارشنبه با حضور در محل سقوط هواپیمای مسافربری ایرباس در خلیج فارس حاضر شدند و ضمن نثارگل با بازماندگان این فاجعه بزرگ ابراز همدری کردند.
در این مراسم که با ابتکار خانه سینمای ایران برگزار شد هنرمندانی چون علی نصیریان، پرویز پرستویی، رویا تیموری، مهتاب کرامتی و سعید راد حضور داشتند.
نگارجواهریان، سیروس الوند، باران کوثری وحسن پورشیرازی دیگر هنرمندانی بودند که دراین مراسم حضور یافتند و هریک با ایراد سخنانی ضمن محکوم کردن این جنایت خواستار مشارکت انجمنهای ضد جنگ سراسر دنیا درجهت گسترش صلح و تامین امنیت تمام مردم جهان شدند.
درمراسم یادشده که باحضورخانواده شهدای حادثه ۱۲تیر، استاندار هرمزگان و جمعی دیگر از مسوولین برگزار شد، ۶۶کبوتر مزین به نام ۶۶کودک شهید این فاجعه توسط اعضای کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان بندرعباس به پرواز درآمد.
استاندارهرمزگان دراین مراسم اظهارداشت: استکبار جهانی درسالهای پایانی جنگ سعی کرد مردم ایران را تحت شدیدترین فشارها قرار دهد که این اقدام اوج رذالت وناجوانمردی آمریکای جنایتکار بود.
عبدالعلی صاحب محمدی ضمن گرامیداشت یاد شهدای این حادثه بیان داشت:
همدلی و همراهی جمعی از محبوبترین هنرمندان ایران با این رویداد حرکتی ارزشمند است که قطعا بعنوان یک سند افتخار در تاریخ هنری کشور به یادگار می ماند.
این مراسم با نثارگل و ادای احترام توسط حاضران وهمچنین باهمراهی یگان های شناور و چرخبالهای نظامی مستقر در منطقه پایان یافت.
۱۲تیرماه سالروز شهادت ۲۹۰مسافر بیدفاع هواپیمایی جمهوری اسلامی است
که هواپیمای حامل آنان سال ۱۳۶۷برفراز آبهای نیلگون خلیج فارس توسط ناو آمریکایی سرنگون شد.