فانتوم در ایران(بخش اول)

دوستان خوب و همیشگی وبلاگ مجله هوایی ۲۷ شهریور سال ۱۳۴۷ سالروز ورود اولین اف ۴(فانتوم)به ایران عزیز بود یعنی حدود چهل سال پیش.به همین مناسبت مقاله ای برای شما آماده گردیده که منبع آن سایت انجمن هوافضا(دو ست خوبمان jsfعزیز)  می باشد.در مقاله ذیل به نکاتی اشاره گردیده که اگرچه در بعضی خطوط  نقد های دور از انصاف روا داشته شده است ولیکن در برگیرنده رویداد هایی است که بر نیروی هوایی ما صورت پذیرفته .با این اوصاف این مقاله می تواند تاریخچه ورود و خدمت این جنگنده در کشور عزیزمان ایران را برای شما بزرگواران روشن سازد.مقاله فوق بدلیل حجم بالا در چند بخش به شما تقدیم می گردد.در پایان لازم به ذکر است این وبلاگ در مورد صحت مسائل عنوان شده در مقاله فوق هیچ گونه مسئولیتی نداشته و پاسخگو نخواهد بود. 

 نکته:بدلیل رعایت مسائلی که این وبلاگ خود را پایبند آن میداند آن دسته از اطلاعات و آمار و ارقامی که در این مقاله ذکر شده در بخش هایی که لازم بوده دستخوش خود سانسوری گردیده است.

بیست و هفتم شهریور 1387 چهلمین سالگرد ورود فانتوم به نیروی هوایی
 

چهل سال پیش در چنین روزی یعنی 27 شهریور 1347 مصادف با 17 سپتامبر 1968 نخستین فانتوم های ایران در فرودگاه مهرآباد به زمین نشستند و بدین ترتیب شیرازه قویترین نیروی هوایی خاورمیانه تا سال 1357 تشکیل شد.
در بهار سال 1345 نیروی هوایی ایران به دنبال جنگنده بمب افکنی برای جایگزینی F-84G های نیروی هوایی بود که در آن زمان به تعداد 32 فروند تنها جنگنده بمب افکنهای نیروی هوایی ایران محسوب میشدند.
پس از تحقیق فراوان فرماندهان و مقامات نیروی هوایی سر انجام تصمیم گرفته شد تا برای جایگزینی تاندرجت های نیروی هوایی جنگنده فانتوم انتخاب شود.در ابتدا مجلس سنای آمریکا مخالف فروش این جنگنده ها به ایران بود که در زمان خود از پیشرفته ترین جنگنده های غرب بودند.
در نهایت با اصرار ایران و صلاحدید مقامات آمریکایی در تیرماه 1345 قرارداد خرید 16 فروند F-4D با ایالات متحده آمریکا بسته شد.
ماهنامه ارتش به تاریخ 29 بهمن ماه 1345 در بارهء خرید جتهای جنگنده فانتوم چنین نوشت:
یک اسکادران از قویترین هواپیماهای آمریکا تحویل ایران میشود.
منابع مطلع واشنگتن امروز اعلام کردند که در بهار آینده یک اسکادران هواپیماهای ((فانتوم اف-4)) که از قوی ترین هواپیماهای امریکاست و قرارداد خرید آن قبلا نوشته شده در بهار آینده تحویل دولت ایران خواهد گردید.

در ابتدا قرار بود که 16 فروند F-4D در بهار سال 1346 تحویل نیروی هوایی ایران شوند که در نهایت با درخواست ایران مبنی بر خرید 16 فروند F-4D دیگر تاریخ تحویل نخستین فانتومهای ایران شهریور 1347 تعیین شد. تا پایان سال 1349  32 فروند F-4D تحویل نیروی هوایی ایران شد و نخست فانتومهای تحویلی جایگزین F-84G های اسکادران 11 شکاری مهرآباد شدند.دومین پایگاه شکاری فانتوم ها پایگاه سوم شکاری شاهرخی همدان بود.

سریال بندی F-4D های نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بدین گونه بود:
در ابتدا 601-3 الی 632-3 که در سال 1354 به 663-3 الی 691-3 تغییر کرد.


تصویری از خلبانان و فرستادگان نیروی هوایی ایران به پایگاه سیمور جانسون کارولینای شمالی در روز 26 تیرماه 1346 این خلبانان برای آشنایی با قابلیتها و تواناییهای فانتوم دی به این پایگاه فرستاده شدند.



بالا: جشن تحویل نخستین 4 فروند F-4D در پایگاه یکم شکاری در روز 27 شهریور ماه 1347.
پایین:4 فروند فانتوم دی در رژه ارتش سال 1348



بالا:نخستین فانتوم تحویلی به نیروی هوایی ایران با شماره سریال 601-3 در نخستین روزهای تحویل خود.
پایین:تصویر دومین فانتوم تحویلی به نیروی هوایی ایران با شماره سریال 602-3 در نخستین روزهای تحویل.

سفارش های جدید نیروی هوایی ایران در سال 1348:در سال 1348 به منظور قدرتمند ساختن نیروی هوایی ایران و تجهیز پایگاههای شکاری نوین ایران به جنگنده بمب افکنهای مدرن قرارداد خرید 32 فروند F-4E تحت نام کاربر صلح دو بسته شد.تحویل این فانتومهای جدید از اواخر اسفند ماه سال 1349 آغاز شد فانتومهای تحویلی از نخستین فانتومهای سری ئی بودند به همین خاطر فاقد اسلاتهای لبهء حمله بال بودند که در سالهای بعد پس از اورهال بر روی آنها نصب شد همچنین تعدادی از آنها توانایی حمل و استفاده از موشک ماوریک داشتند .
فانتوم ئی های نیروی هوایی آمریکا با شماره سریالهای 7711-69 الی 7742-69 تحویل ایران شدند و بر روی آنها سریالهای نیروی هوایی ایران به ترتیب 633-3 الی 664-3 درج شد.(که در دیماه سال 1354 سریال آنها به ***6-3 تغییر یافت)
پایگاهها:
این پرنده ها در بدو ورود به پایگاههای هفتم و سوم شکاری منتقل شدند و فانتومهایی که توانایی شلیک ماوریک داشتند عمدتا به پایگاه 6 شکاری بوشهر یا 9 شکاری بندعباس منتقل شدند.

از این میان نخستین سری تحویلی فانتوم ئی ها میتوان به فانتوم 6530-3 متعلق به اسکادران 91 شکاری پایگاه 9 شکاری بندر عباس اشاره کرد.



قرارداد دومی نیز تحت نام کاربر صلح سه بین دولت ایران و ایالات متحده در سال 1350 بسته شد مبنی بر فروش 73 فروند F-4E این بار به همراه اسلاتهای لبه بالها همچنین مجهز به کابین خلبان پیشرفته تر ملقب به Mod.556 بودند.متعاقبا 49 فروند فانتوم دیگر به قرارداد اضافه شد که به سامانه درخت جنگی (Combat Tree enemy) سری APX-80 به همراه سامانه تشخیص دوست از دشمن جدید و سامانه ناوبری دیجیتالی جدید.همچنین بیشتر آنها مجهز به TISEO بودند و قابلیت استفاده از موشک های AGM-65 ماوریک را داشتند.
شماره سریال تامکتهای تحویلی به ایران به ترتیب 1094-71 الی 1166-71 و 1519-73 الی 1554-73 که به ترتیب سریالهشان در نیروی هوایی ایران 723-3 الی 795-3 و 796-3 الی 831-3 میباشند که در دیماه 1354 به سریال (***6-3 تغییر کردند)
پایگاهها:
پایگاه سوم شکاری
پایگاه ششم شکاری عمدتا سازگار با ماوریک
پایگاه نهم شکاری عمدتا سازگاربا ماوریک

از میان این فانتومها میتوان به **65-3 اشاره کرد این فانتوم یکی از 49 فروند فانتومی هست که مجهز به TISEO و کابین جدید تر نسبت به فانتومهای قبل از خود بود این فانتوم متعلق به اسکادران 31 شکاری ؟ است.



آخرین سفارش نیروی هوایی برای خرید فانتوم ئی در سال 1351 بود با نام کابر صلح چهار طبق این سفارش 35 فروند فانتوم ئی از ایالات متحده خریداری شدند. آخرین فانتوم تحویلی از این گروه در سال 1357 تحویل ایران شد.این فانتوم ها بهترین فانتومهای ایران از نظر اویونیک و تجهیزات الکترونیکی و مدیریت جنگ افزار بودند.بدین خاطر که فقط مجهز به دوربین AN/ASX-1 نبودند بلکه مجهز به درخت جنگی APX-80 و سامانهء ناوبری دیجیتالی جدید با نام AN/ARN-101 سیستم تشخیص دوست از دشمن جدید و از همه مهمتر کابین مجهز به سامانه هوتاس.سریال بندی فانتومهای تحویلی به شکل 0222-75 الی 0257-75 بود که سریال آنها در نیروی هوایی به ترتیب 6654-3 الی 6681-3 به همراه 6683-3 الی 6688-3 بعلاوه 6691-3 بود.
پایگاهها:از این میان نخستین فانتومهای تحویلی در پایگاه سوم شکاری
و شمار زیادی در پایگاه ششم و نهم شکاری
و آخرین فانتومهای تحویلی مثل 6688-3 در اسکادران 11 شکاری پایگاه یکم شکاری مستقر شدند.

از میان این فانتومها میتوان به **66-3 متعلق به اسکادران ؟ شکاری اشاره کرد:


تصویری از آخرین فانتوم تحویل داده شده به نیروی هوایی ایران یعنی 6688-3
 

ادامه دارد... 

به امید روزی که خلبانان رشید و دلاور ایران  سوار بر بهترین مرکب ها آسمان ایران زمین را برای تمامی دشمنان نا امن سازند.سرفراز باشید. 

مجله هوایی