جنگنده FC-1

کارایی:
جنگنده سبک

کشور سازنده:
چین (در سال 94 پاکستان نیز به این پروژه پیوست و همکاری هایی نیز از سوی شرکت میکویان صورت گرفت)

سازنده:
گروه صنعتی هواپیمایی چنگدو
صندوق پستی 800
چنگدو – سیچوان 610092
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]
نشانی اینترنتی: www.cac.com.cn

خدمه:
یک نفر خدمه مجهز به صندلی پرتاب شونده (در نمونه تولید شده برای پاکستان از صندلی MK10 استفاده شده است.)

تجهیزات:
این جنگنده دارای یک جایگاه حمل سلاح در زیر بدنه و چهار جایگاه در زیر بالها و دو جایگاه در نوک بال ها (مجموعا هفت جایگاه) می باشد که می تواند انواع مختلفی از توپ ها و موشک های هوا به هوای (SD-10, AIM-9P, PL-6 و PL-9) و بمب های هدایت شونده لیزری را حمل کند.

رادار این جنگنده بنا به درخواست مشتری می تواند از نوع Grifo S-7 ساخت ایتالیا یا Kopyo ساخت روسیه باشد، که در صورت استفاده از رادار Kopyo امکان حمل موشک های R-27 و R-73 روسی نیز وجود خواهد داشت.

بنا به درخواست مشتری یک لوله سوختگیری نیز با تغییرات اندکی در سازه هواپیما به تجهیزات این جنگنده کوچک افزوده خواهد شد.

پیشران:
یک دستگاه موتور کلیموف RD-93 با سیستم پس سوز (نوع ضعیف تری از موتور RD-33 جنگنده میگ-29)

ابعاد:
طول: 13 متر و 96 سانتی متر
ارتفاع: 5 متر و 10 سانتی متر
فاصله دو سر بالها: 9 متر

وزن:
وزن خالی: 6350 کیلوگرم
حد اکثر وزن تسلیحات: 3800 کیلوگرم
حد اکثر وزن برخواست: حدودا 12700 کیلوگرم

مشخصات:
حد اکثر سرعت: 1.6 ماخ
مسافت مورد نیاز برای برخواست: 500 متر
مسافت مورد نیاز برای نشست: 700 متر
سقف پرواز: 16500 متر
شعاع عملیاتی: 1200 کیلومتر بعنوان جنگنده و 700 کیلومتر برای حمله به اهداف زمینی
رنج پروازی: 1600 کیلومتر با سوخت داخلی و 2220 کیلومتر با مخازن اضافه
محدودیت جی: بیشتر از 8 جی

کشورهای کاربر:
چین (صد ها فروند) - پاکستان (150 فروند) - گفته می شود ایران نیز علاقه مند است تا با خرید حدود 40 تا 50 فروند از این جنگنده، آنها را جایگزین جنگنده های قدیمی F-7 خود نماید.

قیمت:
15 تا 20 میلیون دلار (بسته به انتخاب های مشتری نظیر نوع رادارا، قابلیت سوختگیری هوا به هوا و... متغیر است) برای هر فروند (اعلام شده در اواسط 2003)
هزینه اجرای پروژه بیش از 150 میلیون دلار بود که پاکستان 75 میلیون دلار آن را پرداخت کرده قراردادهایی به مبلغ 450 میلیون دلار برای خرید آن دارد (بدین گونه تا 50 الی 60 درصد در پروژه سهیم شده است.)

مدل کابین پیشرفته جنگنده FC-1

ملاحظات:
جنگنده FC-1 یا Fighter China که با نام Super-7 نیز شناخته می شود جنگنده ای ارزان قیمت است که برای کشور های کم درآمد تولید شده است. تجهیزات قابل استفاده توسط این جنگنده هنوز هم تا حدودی نامشخص مانده است، نمونه آزمایشی این پروژه در پاکستان به نام JF-17 و با کد Thunder شناخته می شود، لازم به ذکر است که این جنگنده از یک سیستم پرواز با سیم و دیگر سیستم های دیجیتالی بهره می برد.

طرحی از جنگنده چینی FC-1 در حال حمل تسلیحات مختلف

 تاریخچه:
 این برنامه در فوریه 1992 شروع شد و پس از پایان همکاری های میان آمریکا و چین در این برنامه و خروج ایالات متحده از این طرح، پاکستان در سال 1994 به این طرح ملحق شد، لازم به ذکر است شرکت میکویان نیز در مراحل طراحی جنگنده همکاری داشت. اولین بار در نمایش هوایی پاریس یک مدل از این جنگنده به نمایش گذاشته شد، در نهایت اولین نمونه آزمایشی این جنگنده اولین پرواز خود را در 1997 انجام داد، بدلیل تردید پاکستان در ادامه همکاری در این طرح در سال 1997 این طرح متوقف شد، اما در ژوئن 1999 در سفر نواز شریف (نخست وزیر وقت پاکستان) به پکن بر اساس توافقات قانونی این پروژه از سر گرفته شد، در سال 2001 اولین نمونه آزمایشی از این جنگنده با اندازه های واقعی (گویا پرواز سال 1997 با یک نمونه کوچک انجام شده است :مترجم) اولین پرواز خود را انجام داد.
 در 31 می 2003 اولین FC-1 عملیاتی تولید شد و پرواز آزمایشی خود را در 24 یا 25 آگوست انجام داد، در این پرواز بعد از تاخیر طولانی این جنگنده از زمین برخواست و 15 تا 20 دقیقه به پرواز ادامه داد. در سوم سپتامبر نیز اولین پرواز رسمی این جنگنده انجام شد، این پرواز در فرودگاه ونجیانگ انجام شد و در این مراسم فرمانده وقت نیروی هوایی مارشال کلیم سادات نیز حضور داست، تولید این جنگنده از سال 2006 شروع شده است.

نمونه سوم جنگنده FC-1

منبع: فایر اسکای

کمی در مورد جیان-10 بدانیم

  J-10 یا جیان-10 جنگنده برتری هوایی چینی است که بر پایه طرح لغو شده صنایع هوافضای اسرائیل موسوم به لاوی بوجود آمده است. هدف اصلی از طراحی و ساخت این جنگنده اولا ایجاد جنگنده ای برای برابری با جنگنده های جدید شرقی نظیر میگ-29 و سوخو-27 و غربی نظیر اف-16 و اف-15 و دوما کسب تکنولوژی های نوین در زمینه ساخت هواپیماهای جنگنده بود. پروژه ساخت این جنگنده با کد 8610 در دهه هشتاد توسط موسسه چنگدو شروع شد، در مراحل ساخت این جنگنده علاوه بر اسرائیلی ها روس ها و پاکستانی ها نیز به کمک چینی ها شتافتند، طرح اصلی بدنه جیان-10 بر پایه لاوی اسرائیلی بوجود آمده است.

لاوی اسرائیلی

پیشران جنگنده یک دستگاه موتور AL-31FN ساخت روسیه است، این موتور در واقع همان موتور AL-31F می باشد که بمنظور استفاده در جنگنده یک موتوره جیان-10 دستخوش تغییراتی شده است، قرار است در آینده نزدیک با کمک روسیه این موتور ها تحت عنوان WS10A در چین مونتاژ شوند که این امر موجب کاهش قیمت تولید این جنگنده نیز خواهد شد.
پاکستانی ها نیز با فراهم آوردن اطلاعات جنگنده اف-16 (که هواپیمای پایه در طراحی لاوی بود) به چینی ها کمک کردند. لازم به ذکر است بیشترین سرعت جیان-10 در سطح دریا 1.2 ماخ و 2.2 ماخ در ارتفاع است، حد اکثر وزن برخواست این جنگنده نیز 18 تن می باشد.

موتور توربوفن AL-31FN جنگنده جیان-10

سیستم راداری هواپیما (موسوم به Type 1473) به احتمال زیاد همان سیستم مورد استفاده در لاوی است که ممکن است در چین  در حال ساخت کامل یا مونتاژ باشد، این سیستم تقریبا با رادار F-16C/D برابری کرده و حتی برتر از آن خوانده می شود، این سیستم با موشک حرارت یاب PL-8 که کپی چینی پایتون-3 می باشد و موشک نیمه فعال PL-11 و با موشک هدایت فعال مدرن PL-12 مطابقت داده شده و می تواند در نبرد های هوا به هوا از این تسلیحات استفاده کند، در نبرد های هوا به زمین نیز این جنگنده می تواند به انواع بمب های هدایت شونده و فاقد هدایت و احتمالا برخی موشک های هوا به زمین چینی مجهز شود.
گفتنی این رادار بردی حدود 100 کیلومتر دارد و توانایی تعقیب 10 هدف بطور همزمان را داشته و می تواند همزمان با دو فروند از آنها درگیر شود. از دیگر تجیزات موجود می توان به سیستم گیرنده اخطار راداری ARW-9101 اشاره کرد.
در مورد موشک PL-12 لازم به ذکر است که این موشک برپایه موشک زمین به هوای HQ-61 تولید شده و با انجام اصلاحاتی مانورپذیری آن بسیار افزایش یافته، در زمینه هدایت نیز باید گفت طراحی سیستم هدایتی آن توسط شرکت روسی آگات که پیش از این سیستم هدایتی موشک توانمند R-77 را نیز طراحی کرده بود انجام شده، موشک PL-12 گاها (SD-10 (Shen Dian-10 نیز خوانده می شود.

جیان-10 در کنار مجهز به PL-8 و PL-11 در کنار Su-30MKK

علاوه بر تسلیحات مدرن، هدایت جنگنده و بکارگیری سیستم های تسلیحاتی نیز در جیان-10 بسیار ساده است، سیستم پرواز با سیم بکار رفته در جیان-10 بصورت رایانه ای فرامین پروازی صادره از سوی خلبان را کنترل نموده و در صورت وجود اشتباهی در این فرامین (مانند فرامینی که با وارد آوردن فشار به خلبان موجب بیهوشی و یا در مواردی مرگ خلبان شده و یا فرامینی که به از دست رفتن کنترل هواپیما می انجامد) آنها را اصلاح می نماید، بعلاوه سیستم های رایانه ای کنترل تسلیحات موجود در جیان-10 این امکان را برای خلبان فراهم می کنند که در حین نبرد کمتر در میان کلید های مختلف سردرگم شده و بار فکری خود را به تناسب بین هدایت هواپیما و کنترل تسلیحات تقسیم نموده و بدین ترتیب در شرایط مناسب تری از لحاظ فکری به نبرد ادامه دهند.
علاوه بر سیستم های رایانه ای طراحی آیرودینامیکی جیان-10 نیز بسیار مناسب بوده و در نبرد های نزدیک هوایی ترکیب مانورپذیری و موشک بسیار دقیق PL-8 می تواند این هواپیما را پیروز میدان گرداند. بنا به ادعای وبسایت های چینی این جنگنده توانسته در یک آزمایش سه مرحله ای در تمام مراحل جنگنده J-11/Su-27SK را شکست دهد.

با تمام این اوصاف جیان-10 دارای مشکلاتی نیز می باشد که اصلی ترین آنها برد 1300 کیلومتری (بدون مخازن اضافی و سوختگیری هوایی) است، کارشناسان چینی علاقه مندند جنگنده ای در اختیار داشته باشد که بتواند بدون نیاز به سوختگیری هوایی عملیات های دوربردتری را انجام دهد که این امر نیازمند ایجاد تغییراتی در جیان-10 است، این احتمال وجود دارد که چینی ها در آینده دست به اصلاح موتور جنگنده به منظور کاهش مصرف سوخت بزنند و یا مخازنی مانند مخازن سوخت تطبیقی اف-16 را بر روی جیان-10 تطبیق دهند.

منبع:skyfire.blogfa.com

Tu-142 نگهبان اقیانوس

  

مقدمه:
هواپیمای گشت دریایی و ضد زیردریایی توپولف 142 موسوم به آلباتروس یا نگهبان اقیانوس از جمله هواپیماهای روسی است که بر پایه بمب افکن نام آشنای توپولف 95 موسوم به خرس بوجود آمده است، این بمب افکن بلند پرواز ترین و سریعترین هواپیمای توربوپراپ جهان است و به همین واسطه توپولف 142 نیز از چنین صفاتی برخوردار است، حد اکثر سرعت توپولف 142 برابر 531 مایل بر ساعت و بیشترین ارتفاع پروازی آن نیز 36000 فوت می باشد. این هواپیما که دارای 11 تا 13 خدمه می باشد بطور رسمی از سال 1957 وارد خدمت شد و از چهار موتور توربوپراپ Kuznetsov NK-12MV (هرکدام 11033 کیلووات) با ملخ های 8 تیغه ای AV-60N استفاده می کند.
 

ملخ هشت تیغه ای AV-60N بکار رفته در Tu-142 (Bear-F)

از دیگر ویژگی های این هواپیما برد بسیار زیاد (حدود 12550 کیلومتر) است که به هواپیما اجازه می دهد بدون هیچگونه سوختگیری هوایی از بمبئی در هند به ژوهانسبورگ در افریقای جنوبی پرواز کرده و دوباره به بمبئی باز گردد. بعلاوه امکان تعبیه یک لوله سوخت گیری برای انجام سوخت گیری هوایی در جلوی دماغه هواپیما نیز وجود دارد که به این وسیله برد نگهبان اقیانوس بیشتر نیز می شود.
 

لوله سوخت گیری Tu-142 نیروی دریایی هند

خدمه هواپیما:
خدمه این هواپیما یازده تا سیزده نفر شامل چهار خدمه پرواز است که خلبان یا فرمانده، کمک خلبان، مهندس پرواز و اخطار دهنده پرواز می باشند، یک نفر نیز در عقب هواپیما مسئول توپ است و دیگر افراد نیز مسئولیت کنترل سیستم های تسلیحاتی و شناسایی را بر عهده دارند.

سیستم های راداری، تسلیحاتی و ناوبری:
هواپیما مجهز به سیستم جستجو و دیدبانی خودکار Korshun-K می باشد و بعلاوه از مگنومتر MMS-106 Ladoga به منظور کشف زیردریایی های اتمی کم صدا، سیستم ناوبری بهسازی شده NPK-142M، سیستم ارتباطی Strela-142M، سیستم دفاع هیدرولوژیکی نرچینسک و سیستم دفاع و ارتباطات رادیویی کد گزاری شده سایانی بهره می برد. علاوه بر اینها توپولف 142 به رادار جستجو و حمله Wet Eye و تعداد زیادی بویه های صوتی از جمله بویه های RGB-15, RGB-25, RGB-55A و RGB-75 مجهز است.علاوه بر این امکان نصب سیستم مدرن Sea Dragon نیز برروی این هواپیما وجود دارد (البته هندی ها سیستم EL/M-2022A (V3) ساخت اسرائیل را برای بهسازی توپولف 142 های خود برگزیدند).

تسلیحات:
تسلیحات توپولف 142 شامل 12 اژدر و بمب های سقوط آزاد FAB 250 و توپ دو لول 23 میلیمتری DK-12 در عقب هواپیما می باشد، به علاوه امکان هماهنگ کردن موشک Sea Eagle با هواپیما نیز وجود دارد.

مشخصات:
نام: Tu-142 Bear-F (Albatross / The Sentinel of the Ocean)
کاربرد: ضد زیردریایی / گشت دریایی
سازنده: شوروی / توپولف
ورود به خدمت: 1957
خدمه: یازده تا سیزده نفر
طول: 174/08 فوت
فاصله دو سر بال: 164/17 فوت
وزن خالی: 202384 پوند
حد اکثر وزن برخواست: 407885 پوند

منابع:
www.bharat-rakshak.com
www.militaryfactory.com

انجمن هوافضا

 

اف ۱۶ ژاپنی

مقدمه:
جنگنده های F-2 که برای وزارت دفاع ژاپن ساخته شده ،نتیجه برنامه الحاق توسعه ای ژاپن و امریکاست.صنایع سنگین میتسوبیشی سازنده اولیه است و شرکت لاکهید مارتین اکروناتیک بعنوان اصل امریکایی این مجموعه است.

F-2A نوع تک سرنشین آن است و F-2B نوع دو کابینه یا دو صندلی آن است.وزارت دفاع ژاپن در نظر داشت که 130 جنگنده F-2 را تهیه کنند (83 تک کابین و 47 عدد دو کابین).با اینکه تا به حال 76 سفارش انجام شده ،اما آینده این برنامه نامشخص است.

در سال 1987 میلادی وزارت دفاع ژاپن چندین مدل ازF-16C را به جای FS-X ژاپنی که انتخاب کرده ،جایگزین جنگنده F-1 میتسوبیشی کند و در سال 1988 میتسوبیشی بعنوان سازنده اصلی این جنگنده انتخاب شد که این جنگنده را F-2 نام گذاشتند.این برنامه شامل انتقال تکنولوژی از امریکا به ژاپن بود و در تقسیم هزینه 60 درصد سهم ژاپن و 40 درصد سهم امریکا می شد.

چند نمونه با سقف پرواز بالا توسعه یافتند و آزمونهای برداری این نمونه در سال 1997 با موفقیت انجام شد و هواپیما در سال 1998 تولید شد.اولین تولید هواپیما در سپتامبر سال 2000 وارد وزارت دفاع ژاپن شد و طی این انتقال بیش از 49 هواپیمای F-2 به ژاپن منتقل شدند.هواپیماها در بخش جنوبی کوماکی ، میتسوبیشی در ناگویا مونتاژ می شوند.

طراحی :
کاواساکی مسئول ساخت بخشهای میانی بدن هواپیما و همچنین قسمتهای مربوط به چرخ اصلی و موتور است.میتسوبیشی بخش جلویی بدنه هواپیما و بالها را می سازد.میتسوبیشی همچنین ساختار جعبه بال پایینی را که شامل پوسته و کلاهک و … را طراحی می کند و آنها را از ترکیب گرافیت و اکسپوسی می سازد.

این اولین کاربرد تکنولوژی CO-CURED در یک محصول جنگنده است.کارخانه فوجی ،سطح بال بالایی ،کیفیت بالها،رادوم ها،فلیبرونها و بخشهای کاهش هوای موتور و بخش دم هواپیما را می سازد .شرکت لاکهید مارتین بخش انتهایی بدنه هواپیما ،بخشهای کناری بالها و لبه جلویی هواپیما را تامین می کند.

کابین خلبان:
کابین خلبان به سه صفحه چند کاره مجهز شده که شامل یک صفحه کریستالی مایع از YOKOGAWA می باشد.صفحه بالای سر خلبان توسط SHIMADZUتوسعه یافت.

تسلیحات:
سیستم رفاهی الکترونیکی درون هواپیما ،سیستم کامپیوتری و رادار فعال توسط میتسوبیشی الکتریک توسعه یافتند.


یک تفنگ M61A1 چند لوله در انتهای یکی از بالها قرار گرفته است.13 نقطه سخت برای حمل سیستمهای اسلحه وجود دارد .یکی در بخش مرکزی ،یکی در نوک بالها و پنج نقطه دیگر در زیر هر یک از بالها قرار گرفته شده است.سیستم کنترل و نگهداری توسط لاکهید مارتین تامین شده است.

در این هواپیما 2 اتصال ریل مشترک وجود دارد که توسط NIPPI تولید شده است.این هواپیما قادر به مستقر کردن موشک هوا به هوای سایز متوسطSPARROW بنام AIM-7 F/M و بمبهای جانبی کوچک AIM-9L و همچنین موشک هوا به هوای کوچک AAM-3 متعلق به صنایع سنگین میتسوبیشی می باشد.

F-2 مجهز به موشکهای ضد ناو ASM-7 و ASM-2 می باشد.میتسوبیشی توسعه موشکهای ضد ناو سری 80 و ASM-7 و ASM-2 را در سال 1980 در اصل برای جنگنده F-1 آغاز کرد.

هواپیمای جنگی همچنین می تواند بمبهای 500IB و بمبهای خوشه ای و راکت انداز را با خود حمل کند.خط مرکزی و نقاط سخت بال داخلی مخازنی را با ظرفیت 4400 کیلوگرم سوخت می تواند حمل کند.

کنترل پرواز:
لاکهید مارتین مسئول سیستم پرواز در این هواپیما می باشد.سیستم پرواز دیجیتالی هواپیما توسط الکتریک اویشن ژاپن و هانی ول توسعه داده شده است.این روش پرواز شامل ارتقا ،کنترل ، موقعیت سنجی و کنترل بار در طول مانورها می باشد.


ارتباطات:
سیستمهای ارتباطی موجود در F-2 شامل یک AN/ARC-164 است که با باند یو اچ اف عمل می کند و توسطRAYTHEON تامین شده است و یک کانال V/UHF که توسط NEC تهیه شده است.یک رادیوی HFکه توسط تهیه و توسعه یافته شده است.

موتور:
این هواپیما با یک موتور توربوفن سوختی F110-GE-129 جنرال الکتریک تجهیز شده است.این موتور تا 7/131 کیلونیوتن توسعه یافته و سرعت آن به 2 ماخ می رسد.
منابع:
www.commando.ir

www.daneshju.ir

هر آنچه باید در مورد- بی ۲ -دانست

بمب افکن بی–2 روح

B-2 Spirit

بمب افکن فوق پیشرفتهء B-2 موسوم به Spirit یا «روح»، جهت پاسخگویی به نیاز نیروی هوایی ایالات متحده در نبردهای قرن آینده، طراحی و ساخته شده است. آنچه که برای برنامه‏ریزان پنتاگون مسجل شده است، تجهیز روزافزون کشورهای متخاصم ایالات متحده، به انواع موشکهای دوربرد و دقیق زمین به هواست که می‏تواند مانع مهمی برای عملیاتهای آتی نظامی آمریکایی‏ها قلمداد شود. از این رو، نسل جدید هواپیماهای رزمی، می‏بایست حداکثر پنهان‏کاری از رادار را حفظ نمایند. بمب‎افکن B-2 و در کنار آن هواپیماهایی مانند F/A-22 Raptor و F-117 Nighthawk با چنین دیدگاهی پا به عرصهء وجود نهادند.

B-2 Spirit که به وسیله کمپانی معظم «نورثروپ – گرومن» ساخته شد، یک بمب افکن پنهان‎کار (استیلت)، و چندکاره (Multirole) محسوب می‏شود که قادر است انواع بمب‎های معمول و اتمی را پرتاب کند. این بمب‏افکن، مرحلهء مهمی از برنامهء تولید بمب‏افکن‏های پیشرفته در ایالات متحده به حساب می‏آید. B-2، گران‏قیمت‏ترین هواپیمایی است که تاکنون در تاریخ جهان ساخته شده است؛ قیمتی که برای هر فروند آن تخمین زده می شود، رقمی بین 1.157 تا 2.2 میلیارد دلار را بالغ می‏شود. این رقم، با توجه به دورهء ساخت هواپیما، از زیاد به کم تغییر کرده است. تکنولوژی پنهان‎کاری، روشی است جهت نفوذ به سیستم‏های دفاعی که تا پیش از آن، توسط هواپیماهای رزمی، غیرقابل نفوذ محسوب می‎شد. تولید اولیه‏ای به تعداد 135 فروند، در نهایت در اواخر دههء 1980، به تعداد 75 فروند کاهش داده شد؛ اما بالاخره توسط پرزیدنت بوش (پدر)، تعداد نهایی جهت خرید، به 21 فروند رسید و این موضوع در جریان سخنرانی سالانهء وی به تاریخ ژانویهء 1991 به اطلاع عموم رسانده شد. این 21 فروند، به تدریج از تاریخ دسامبر 1993، به تدریج، به پایگاه هوایی «وایت من» (Whiteman) در میسوری (Missouri) تحویل شدند. در سه سال اول ورود به خدمت، B-2 ها به حدود 90% توان عملیاتی خود دست یافتند. در جریان یک ارزیابی به عمل آمده توسط نیروی هوایی ایالات متحده که نتایج آن نیز منتشر شد، دقت بمباران دو فروند B-2 مسلح شده، برابر 75 فروند هواپیمای معمول از نوع دیگر است!

خصوصیات
مهمترین ویژگی B-2، بی‏نیازی از سوختگیری هوایی بر فراز اقیانوس آرام است. جهت برآوردن نیاز نیروی هوایی به حملات اتمی علیه اتحاد شوروی، نیاز به بمب‏افکنی بود که بتواند بدون سوختگیری هوایی، خود را از طریق اقیانوس آرام به مرزهای شوروی برساند و حملات اتمی خود را انجام دهد. مطابق دکترین دفاعی ایالات متحده، چین و کرهء شمالی هم از دشمنان بالقوهء آمریکا محسوب می‏شوند. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چین و کرهء شمالی در زمرهء دشمنان درجهء اول ایالات متحده قرار می‏گیرند که بازهم برای رسید به فضای این کشورها، نیاز به همان مسیر عبوری اقیانوس آرام است.

قابلیت سوختگیری هوایی، هنگامی مورد استفاده قرار می‎گیرد که به روغنکاری موتورها (به دلیل روغن موجود در بنزین) و همچنین افزایش مداومت پروازی، نیاز باشد. با وجود در اختیار بودن بمب افکن‏های B-52 و B-1B، نیروی هوایی ایالات متحده، درخواست تولید B-2 را به عنوان بمب‏افکنی سرنشین‏دار با قابلیت مانده‏گاری ذاتی بالا، ارائه نمود. این بمب‏‎افکن، باید دارای قابلیت کمتر دیده شدن (توسط رادار) بوده و یا به عبارتی پنهان‏کار (استیلت) باشد و به اهدافی که محافظت فراوانی از آنها انجام می شود، (بدون دغدغه) حمله کند. این خصیصه‏ای است که بسیار در قرن 21 ام، مفید واقع خواهد شد.

طرح انقلابی ادغام دو خصیصهء «کمتر مشاهده شدن با حفظ بازدهی بالای آئرودینامیک» و «توان بالای بارگذاری مهمات»، امتیازات بسیار مهمی است که باعث تمایز B-2 از بمب‏افکن‎های پیشین می‏شود. برد عبوری B-2 برابر 11000 کیلومتر بدون سوختگیری هوایی می‏باشد. همچنین، قابلیت کمتر مشاهده شدن توسط رادار، آزادی عمل بسیار بالایی در ارتفاعات بالا به این بمب افکن می‏بخشد، به همین دلیل، برد هواپیما افزایش یافته و میدان عمل بسیار باز و راحتی جهت سنسورهای هدف‏یاب هواپیما فراهم می‏شود.
با استفاده از «سیستم هدف‏یاب جهانی» (GATS) که ترکیبی است از سیستم مکان‏یاب جهانی (GPS) و بمب‏های هوشمند هدایت شونده به وسیلهء ماهواره مانند JDAM، بمب‏افکن B-2 می‏‏تواند از رادار بسیار پرقدرت APQ-181 جهت تصحیح خطاهای سیستم هدف‏یاب جهانی، بهره ببرد و دقت بسیار بیشتری به هنگام استفاده از بمب‏های هوشمند هدایت ماهواره‏ای نسبت به بمب‏های معمول هدایت لیزری کسب کند. بدین طریق، بمب‏افکن B-2 قادر است 16 هدف زمینی را هم‏زمان مورد اصابت قرار دهد.
GATS مخفف GPS Aided Targeting System
JDAM مخفف Joint Direct Attack Monition


قابلیت پنهان‏کاری B-2 ترکیبی است از کاهش موارد زیر:
* تشعشعات مادون قرمز
* صدای موتورها
* تشعشعات الکترومغناطیس
* لکهء ایجاد شده بر صفحهء رادار

که همگی موارد فوق، باعث دشوار شدن رهگیری و شناسایی این هواپیما می‏شود. بسیاری از مشخصات رادارهایی از نوع کمتر قابل شناسایی، محرمانه باقی مانده است؛ با این حال استفاده از مواد کامپوزیتی (ترکیبی)، پوشش مخصوص روی بدنه و طرح موسوم به «بال پرنده»، مواردی هستند که در افزایش قابلیت پنهان‏‎کاری این بمب‏افکن، تاثیرگذار می‏باشند.
بمب‏افکن B-2 دو خدمه دارد؛ یک نفر خلبان در سمت چپ و فرمانده ماموریت که در سمت راست قرار می‏گیرند، این دو نفر، توانی برابر چهار خدمهء بمب‏افکن B-1B یا پنج نفر خدمهء B-52 دارند:



تاریخچهء عملیاتی
تاریخ حیات بمب‏افکن B-2 از پروژه‏ای به نام Black Project که برنامه‏ای جهت ساخت «بمب‏افکن نفوذ کننده در ارتفاع بالا» یا HAPB بود، آغاز می‏گردد. این برنامه، سپس به ساخت «بمب‏افکن با تکنولوژی پیشرفته» یا ATB، تغییر جهت داد و دارای کد پروژه‏ای به نام Senior Cejay گردید که در نهایت منجر به تولید B-2 Spirit شد. در طول دههء 1980، رقمی بالغ بر 23 میلیارد دلار، صرف تحقیق و تولید B-2 گردید. همچنین با تغییر جهت هدف پروژه که در سال 1985 از ساخت بمب‏افکن ارتفاع بالا به یک بمب‏افکن ارتفاع پائین تغییر یافته بود، هزینه‏ها به شدت افزایش یافتند، زیرا به یک طراحی مجدد عظیم نیاز بود. به دلیل پنهان‏کاری شدیدی که در طول مدت طراحی و ساخت B-2 اعمال می‏شد و پروژهء ساخت آن، یکی از محرمانه‏ترین برنامه‏های نیروی هوایی ایالات متحده به شمار می‏رفت، هیچ فرصتی جهت انتقاد از حجم سنگین هزینه‏های این پروژه در نزد افکار عمومی ایجاد نشد.
HAPB مخفف High Altitude Penetrating Bomber
ATB مخفف Advanced Technology Bomber

اولین هواپیمای B-2 به تاریخ 22 نوامبر 1988 از آشیانهء خود در تاسیسات شمارهء 42 پایگاه هوایی Palmdale در کالیفرنیا (مکانی که در آنجا ساخته شد) بیرون آورده شد و به نمایش عموم درآمد. اولین پرواز B-2 به تاریخ 17 جولای 1989 انجام پذیرفت.
مراکز ذیل که همگی در کالیفرنیا واقع هستند، عهده‏دار انجام تست‏های پروازی، مهندسی، طراحی و تولید این هواپیما بودند:
* Combined Test Force
* Air Force Flight Test Center
* Edwards Air Force Base

روح میسوری
اولین هواپیمای B-2 که به نام «روح میسوری» یا Spirit of Missouri نام گذاری شده بود، به تاریخ 17 دسامبر 1993 تحویل نیروی هوایی شد. دپوی تعمیر و نگهداری این هواپیما، بر عهدهء یک پیمان‏‎کار طرف قرارداد نیروی هوایی ایالات متحده است که این هواپیماها را در مرکز لجستیک نیروی هوایی واقع در پایگاه هوایی Tinker در شهر اوکلاهاما پشتیبانی و سرویس می‏نماید.

پیمانکاران تولید B-2
پیمانکار اولیهء B-2 جهت طراحی کل سیستم ها و یکپارچه سازی بین آنها، بخش یکپارچه‏سازی سیستم‏های کمپانی معظم نوروثوروپ – گرومن است. شرکتهای فرعی ذیل نیز در تولید B-2 شرکت داشته اند:
* Boeing Integrated Defense Systems
* Hughes Aircraft
* General Electric Aircraft Engines

پیمانکار دیگر، شرکت سازندهء ادوات آموزشی جهت خدمهء این بمب افکن است. این ادوات آموزشی، شامل «سیستم آموزش تسلیحات» و «سیستم آموزش ماموریت» می باشد که ساخت آن توسط شرکت Link Simulation & Training انجام شده است. این شرکت، شاخه ای از کمپانی L-3 Communications محسوب می شود که L-3 نیز در گذشته جزئی از بخش آموزشی کمپانی هیوز موسوم به HTI یا Hughes Training Inc محسوب می شده است.
شرکت Link که در گذشته با نام دیگر CAE یا Link Flight Simulation Corp شناخته می شد، همچنین عهده دار توسعه، تعمیر و نگهداری و آشناکردن خدمه با این سیستم‎های آموزشی نیز شد.
مقاطعه‏کاران تولید B-2 توسط لابی‏های پرنفوذ، نمایندگان کنگرهء ایالات متحده را مجاب کردند تا مخارج عظیم تولید این بمب‏افکن را مورد حمایت قاطع قرار دهند.

پایگاههای B-2
تا اوائل سال 2003، پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده به نام وایت‏من واقع در میسوری، مرکز اصلی عملیاتی بمب‏افکن‏های B-2 محسوب می‏شد. سپس تاسیسات ویژهء تعمیر و نگهداری B-2 ها در پایگاه نظامی مشترک بریتانیا و ایالات متحده به نام دیگوگارسیا واقع در اقیانوس هند ساخته شد. به دنبال آن و در سال 2005، این تاسیسات در جزیرهء گوآم نیز استقرار یافتند. تجهیزات ویژهء این تاسیسات، در پایگاه نیروی هوایی بریتانیا به نام Fairford در Gloucestershire انگلستان ساخته شدند.

B-2 بر فراز پایگاه هوایی وایت من


* جزیرهء دیگوگارسیا یا Diego Garcia متعلق به بریتانیا می‏باشد و در اقیانوس هند – حدود 1600 کیلومتری جنوب هندوستان - واقع است.


* جزیرهء گوآم یا Guam، متعلق به ایالات متحدهء آمریکا می‎باشد و در غرب اقیانوس آرام قرار دارد.
* گلوس‏ترشر یا Gloucestershire شهری در جنوب غربی انگلستان است.

پایان کار B-2 ؟
سوالی که باقی می‏ماند دربارهء افزایش هزینه‏های برنامهء تولید بی-2 می‏باشد. برخی کارشناسان بر این اعتقاد هستند که دلیل صرف هزینه‏های سنگین ممکن است درنظر گرفتن تولید بمب‏افکن‏های دیگری در لوای پروژهء black projects باشد. البته هزینه‏های صرف شده می‏تواند بر اساس تعداد هواپیمای تولید شده و تحقیقات فراوان انجام شده جهت تولید بی-2 توجیه‏پذیر شود.
در طول دوران جنگ سرد، بمب‏افکن‏های سنگین تنها به جهت پرتاب بمب‏های هسته‏ای طراحی و ساخته شدند و با افزایش مخارج نظامی، حمایت از تولید آنها کاهش یافت. به تاریخ می 1995، بر طبق مطالعاتی که انجامش توسط کنگره درخواست شد، «موسسهء تحلیل دفاعی» به این نتیجه رسید که پس از فروپاشی اتحاد شوروی، نیازی به تولید B-2 های بیشتر نمی‏باشد.

سابقهء شرکت در جنگ واقعی
از نظر بسیاری از کارشناسان، ریسک استفاده از بی-2 در پیکار حقیقی به دلیل گرانی بیش از حد، تمسخرآمیز است و توجیه منطقی ندارد. اما این در حالی است که بی-2 تاکنون در سه عملیات جداگانهء رزمی شرکت داشته است.
اولین مورد استفاده از بی-2 در جریان جنگ کوزوو به سال 1999 بود. در جریان این نبرد، هواپیماهای بی-2 بسیار موفق عمل کردند و برای اولین مرتبه در جهان، بمب‏های هدایت ماهواره‏ای JDAM را به جهانیان معرفی کردند. به دنبال موفقیت عملیات کوزوو، این بمب‏افکن‏ها در عملیات آزادسازی افغانستان از دست طالبان و همچنین عملیات آزادسازی عراق شرکت جستند.


بی-2 اولین هواپیمایی جنگی بود که تاخت و تاز خود را بر فراز افغانستان آغاز کرد. بی-2 ها پس از فرو ریختن هزاران تن بمب بر روی مقرهای اصلی رژیم طالبان، خود را به پایگاه هوایی واقع در جزیرهء دیگوگارسیا می‏رساندند و پس از فرود، سوختگیری و تعویض خدمه، پرواز بعدی خود را بلافاصله آغاز می‏کردند. این عمل، با فشردگی بیشتر، در جریان جنگ عراق نیز از پایگاه دیگوگارسیا به اجرا درآمد. هرچند ماموریت گروهی دیگر از بی-2 ها برفراز عراق، از محل پایگاه هوایی وایت‏من واقع در میسوری انجام پذیرفت.
ماموریتها بر فراز عراق، همگی به بیش از 30 ساعت پرواز مداوم نیاز داشتند که گاه در برخی ماموریتها، این زمان به فراتر از 50 ساعت پرواز مداوم می‏رسید. در این گونه پروازهای طولانی مدت، خدمهء بی-2 ها به منظور غلبه بر خواب، مجبور به استفاده از قرص‏های محرک و ضدخواب موسوم به Modafinil یا Amphetamine می‏شدند تا قابلیتهایشان در جریان پروازهای طولانی، حفظ شود.

مرکز آزمایش و ارزیابی عملیاتی پنتاگون در گزارش سالانهء خود به سال 2003 گزارش داد که تعمیر و نگهداری بمب افکن های اسکادران YF03 به شکل مطلوبی انجام نمی شود؛ دلیل این امر، به وجود مواد به کار گرفته شده جاذب امواج رادار یا ادواتی است که باعث حفظ وضعیت «کمتر دیده شدن» در این هواپیما می شود. در این گزارش همچنین ذکر شده است که سیستم های آویونیک دفاعی این بمب‏افکن، در برابر بروز تهدیدات جدید، برای اعلام اخطار مناسب، دچار نقصان می‏باشند. با وجود این مشکلات، بی-2 ها با حداکثر میزان آمادگی، در عملیات آزادسازی عراق به سال 2003 شرکت جستند و در جریان این جنگ، 583 عدد بمب هدایت ماهواره‏ای از نوع JDAM به سوی اهداف از پیش تعیین شده پرتاب کردند.

رادار کنترل آتش
شرکت نورثروپ – گرومن، یک رادار جدید برای این بمب افکن طراحی کرده است که دارای خاصیت پوشش جذب تشعشعات می باشد تا ویژگی رادارگریزی بی-2، هنگام به کارگیری موثر سیستم رادار، کاهش نیابد. این مواد جدید که در اصطلاح Alternate High-Frequency Material یا AHFM نامیده می شوند، به وسیلهء چهار روبات پاشیده می شوند.
به وسیلهء رادار AN/APQ-181 ساخت Raytheon، که یک رادار ضربتی از نوع مخفی می باشد و در J-band کار می کند، خلبان بی-2 قادر است تا هواپیما را در پوشش عوارض طبیعی زمین نظیر کوهها و تپه ها به پرواز درآورد. این امر با پرواز بی-2 در ارتفاع 200 فوتی در پایگاه هوایی ادوارد مورد آزمایش و اثبات قرار گرفته است.
به تاریخ نوامبر 2007، کمپانی سازنده رادار، Raytheon، قراردادی را جهت توسعهء رادار جدید از نوع AESA که در باند Ku کار می کند، بدست آورد. این رادار جدید جهت جلوگیری از تداخل کار رادار بی-2 با سیستم های ماهواره ای تجاری، قرار است پس از سال 2007 ساخته و تا پایان سال 2010 در بی-2 ها نصب شود.

جهت آشنایی با رادار مخصوص بی-2 که APQ-181 نام دارد به بخش الکترونیک هوایی سایت مراجعه فرمائید:
خواندن مطلبی در مورد رادار APQ-181


سیستم های اقدام الکترونیکی متقابل یا ECM
* گیرندهء اخطار راداری (RWR) ساخت لاکهید مارتین
* سیستم کمکی و مدیریت دفاعی Defensive Management System یا DMS ساخت نورثروپ – گرومن و لاکهید مارتین به نام AN/APR-50

سیستم های ناوبری و ارتباطات
مجموعهء سیستم ناوبری بی-2، شامل موارد زیر است:
* سیستم ناوبری تاکتیکی هوایی ساخت راک ول کالینز به نام Rockwell Collins TCN-250
* «ابزار ویژهء فرود» یا ILS به نام VIR-130A Instrument Landing System
سیستم ارتباط رادیویی بی-2 ساخت شرکت راک ول کالینز (Rockwell Collins) است. سیستم Milstar که یک مجموعهء بسیار پیشرفتهء استراتژیکی و تاکتیکی رلهء امواج ماهواره ای می باشد، در بی-2 های سری Block 30 نصب شده است.

کابین
کابین برای جای دادن دو خدمه ساخته شده است. در کابین بی-2، از یک نمایشگر رنگی 9 کاناله موسوم به electronic flight instrumentation system یا EFIS استفاده شده است. بر روی این نمایشگر، اطلاعات پرواز، موتورها، داده های کسب شده به وسیلهء حسگرها و وضعیت مهمات هواپیما به نمایش گذاشته می شود. خلبان به وسیلهء تنها یک کلید سه حالته، می تواند هواپیما را در حالت برخاستن (Takeoff mode)، حالت جنگی (go-to war mode) و حالت فرود (Landing mode) قرار دهد.



تسلیحات
تمامی مهماتی که در بی-2 نصب می شوند، درون محفظه های داخل بدنه و در 2 محل جداگانه در مرکز هواپیما جای می گیرند. بی-2 قادر است تا 40000 پاوند مهمات شامل تسلیحات معمول و هسته ای، بمب های هدایت شوندهء بسیار دقیق از نوع JDAM، بمب های سقوط آزاد و تعدادی جنگ افزار ویژهء ماموریتهای دریایی با خود حمل کند.
هر جایگاه درونی مخصوص نصب مهمات، مشتمل بر یک «محل پرتاب چرخشی» (Rotary Launcher Assembly) و دو «محل قفسه ای شکل» (Bomb Rack Assembly) حمل بمب می باشد.

* تا 40000 پاوند (18000 کیلوگرم) بمب 500 پوندی از نوع Mk82 به تعداد حداکثر 80 عدد نصب شده در محل BRA
* تا 27000 پاوند (12000 کیلوگرم) بمب 750 پوندی از نوع CBU به تعداد حداکثر 36 عدد نصب شده در محل BRA
* تا 16 بمب، هر کدام حداکثر به وزن 2000 پوند از نوع بمب‏های Mk84 و JDAM-84 و JDAM-102 در محل RLA
* تا 16 عدد بمب هسته‏ای سقوط آزاد از نوع B61 یا B83 در محل RLA
* بمب هسته ای بسیار پرقدرت «استحکام شکن» یا «نفوذگر به داخل زمین» به نام B61-11 جهت استحکامات حفاظت شدهء نصب شده در زیر زمین.
* موشک کروز استراتژیک بسیار پیشرفتهء AGM-129؛ با برد 1500 مایل (2400 کیلومتر).
* 16 بمب هدایت ماهواره ای JDAM
(محل قفسه ای حمل مهمات (Bomb Rack Assembly) در بی-2، اخیرن توسط کمپانی نورثورپ – گرومن مورد بهینه سازی قرار گرفته است و در این محل، اکنون می توان 80 عدد بمب JDAM نصب کرد.)

خواندن مطلبی در مورد بمب های JDAM

به کارگیری سیستم‏های جدید الکترونیکی در Block 30 B-2A، استفاده از تسلیحاتی نظیر JSOW و بمب های هدایت لیزری GBU-28 را فراهم کرده است:
* بمب هدایت شوندهء موسوم به JSOW یا AGM-154 Joint Standoff Weapon
* موشک هوا به سطح JASSM یا Joint Air-to-Surface Stand-off Missiles
* بمب هدایت شوندهء WCMD یا Wind Compensated Munitions Dispenser

تصویری از یک بمب JSOW


یک «سیستم رابط تسلیحاتی» جدید موسوم به GWIS یا Generic Weapons Interface System در هنگام ارتقاء بی-2 ها به استاندارد Block 30 در آنها تعبیه شده است. به کمک این مجموعهء دیجیتال جدید، بی-2 قادر می شود تا مخلوطی از تسلیحات گوناگون مبتنی بر تکنولوژی Stand-Off (همانند JSOW) و direct attack munitions (همانند JDAM) را هم زمان و در یک سورتی پرواز، حمل نماید. بدین جهت، بی-2 می تواند هم زمان به 4 نوع از اهداف مختلف در یک ماموریت حمله کند.



موتور
4 موتور توربوفن F118-GE-100 ساخت جنرال الکتریک، در داخل بدنهء بالها، جاسازی شده اند. در قسمت اگزوز این موتورها، سیستم خنک کننده ای تعبیه شده است تا میزان حرارت و بالطبع میزان لکهء حرارتی ایجاد شده توسط بی-2، کاهش یابد. این موتورها، بی-2 را با وزن ناخالص معادل 336500 پاوند قادر می سازند تا به راحتی از باند برخاسته و به حداکثر سرعت زیرصوت دست یابد.

غلاف مخصوص سوختگیری هوایی، در مرکز هواپیما و پشت کابین تعبیه شده است:



بی-2 در نمایشگاه هوایی
به علت قیمت سرسام‏آور بی-2، نمایش آن در انظار عموم در آیندهء نزدیک محتمل به نظر نمی‏رسد. به سال 2004 و در جریان انجام آزمایشات درجا (Static)، بی-2 در محل موزهء نیروی هوایی ایالات متحده در نزدیکی دیتون در ایالت اهایو به نمایش عموم درآمد. این آزمایشات به منظور سنجش سازهء بدنه و همچنین تست فشار تخریبی وارد بر یک نقطه انجام شدند. تیم ترمیم کنندهء این موزه، به مدت بیش از یکسال، جهت نصب دوبارهء قسمتهای آسیب دیدهء بدنه صرف کردند. این وصله‏های بدنه، به طور واضحی تنها قسمتهای ظاهری بی-2 را شامل می‏شدند، زیرا انجام آزمایشات درجا بر روی بدنه، به قسمتهای داخلی‏تر، نتوانسته خسارتی وارد آورد. اگر این آزمایشات بر روی یک بی-2 واقعی و عملیاتی انجام می‏شدند، این نمایشگاه، می‏توانست به عنوان نمایش دهندهء گران‏ترین مصنوع دست بشر شناخته شود.

یگانهای به خدمت گیرندهء بی-2
* گردان 509 ام، مستقر در پایگاه هوایی وایت‏من (Whiteman) شامل اسکادرانهای بمب‏افکن 13 ام، 393 ام و اسکادران آموزشی 394 ام
* گردان 53 ام، مستقر در پایگاه هوایی اگلین (Eglin) شامل اسکادران 72 ام آموزش و ارزیابی متعلق به پایگاه وایت‏من
* گردان 57 ام، مستقر در پایگاه هوایی نلیس (Nellis) شامل اسکادرانهای مسلح شدهء 325 ام و 715 ام (غیرفعال)




موضوعات متفرقه

* هر بی-2 که با وزن متعارف 71668 کیلوگرم به پرواز درمی‏آید، 30 دلار بر هر گرم، یا معادل دو برابر قیمت طلا، بر مالیات دهندگان آمریکایی هزینه ایجاد کرده است.

* همهء بی-2 ها با نام‏های ایالات گوناگون آمریکا اسم گذاری شده‏اند. این نام گذاری به صورت عبارت «روح + نام ایالت» معرفی شده است. این موضوع دو استثناء دارد: هواپیمای شمارهء یک (AV-1) که به نام «روح آمریکا» یا Spirit of America و هواپیمای شمارهء 19 (AV-19) که به نام روح کیتی‏هاوک یا Spirit of Kitty Hawk اسم گذاری شده‏اند.

* بی-2، همانند بمب‏افکن F-117، بر پایهء قابلیت کمتر دیده شدن یا ایجاد لکهء بسیار کوچک بر روی صفحهء رادار، ساخته شده است.

* به دلائلی که هنوز محرمانه نشده‏اند، لبه‏های حملهء بالها در بی-2، به وسیلهء یک جریان الکتریکی بسیار پرقدرت که منشا آن با جریان خروجی اگزوزهای بی-2 متفاوت است، شارژ می‏شوند.

* تقویت موتورهای کم کشش بی-2 توسط کارشناسان Jane's Defence مورد پیشنهاد قرار گرفته است.

* امروزه ثابت شده است که گازهای یونیزه شده (پلاسما) که توسط آنتن رادار بی-2 ساطع می‎‏شوند، تاثیری به مراتب بیش از اندازهء شکل ظاهری یک جسم جامد در افزایش سطح مقطع راداری، ایفا می‏کنند. ممکن است دلیل القای ولتاژ قوی به لبه‏های حمله در بی-2، کاهش این تشعشعات باشد. دلیل دیگر می‏تواند کاهش میزان اصطکاک (پسا) باشد؛ زیرا هنگامی که قسمتهای متحرک لبهء حمله (نظیر اسلت‏ها) در جهت خاصی خم می‏شوند، هوای یونیزه شده‏ای که به درون فضای خالی ایجاد شده نفوذ می‏کند یا ایجاد می‎‏شود، به وسیلهء ولتاژ قوی القاء شده، اثرش کم شده یا از بین می‏رود. به بیانی دیگر، صحت این امر – یعنی القای ولتاژ بسیار قوی به لبهء حمله جهت کاهش میزان پسا در سرعتهای مافوق صوت – پیشتر و به سال 1968، در جریان آزمایشاتی که در داخل تونل باد انجام گرفته، توسط مهندسین عالیرتبهء کارخانهء نورثروپ، به اثبات رسیده بود. این آزمایشات القای ولتاژ قوی به لبه های حمله، همچنین به منظور کاهش صدای ایجاد شده ناشی از برخورد جریان باد به بالها انجام شده بودند. (چگونگی و حقیقت این امر بر میزان کاهش صدای برخورد باد به بالهای بی-2، هنوز مشخص نشده است.)

* بمب افکن بی-2، رسمن به عنوان یک هواپیمای زیرصوت شناخته می شود؛ به همین جهت نمی‏تواند خود را به سرعت به یگانهای عمل‏کننده برساند. این نقیصه، حقیقتی است که در اغلب اوقات، نادیده گرفته می‎شود.

* تیم فوتبال «کانزاس سیتی بریگاد»، از طرح هواپیمای بی-2 به عنوان آرم باشگاه استفاده می‏کند.

* به تاریخ 2 سپتامبر 1996، در یک بحث جنجالی، صنایع هوافضای بریتانیا (BAe) یک فیلم ویدئویی به نمایش درآورد. در آن فیلم نشان داده می‎‏شد که بمب‏افکن رادارگریز B-2 که در ارتفاع کم در حال پرواز بود، توسط سیستم دفاع هوایی بسیار قدیمی رپیر (Rapier SAM system) در محل پایگاه هوایی فارنبرو (Farnborough) مورد رهگیری و شناسایی قرار گرفته است. این سیستم قدیمی رپیر، به تازگی مورد بهینه‏سازی رادار و سیستم‏های شناسایی قرار گرفته است و بر طبق ادعا و مستندات مقامات Bae، می‏تواند چنین هواپیماهایی را به راحتی مورد شناسایی و رهگیری قرار دهد.
سیستم دفاع هوایی رپیر



مشخصات عمومی B-2A سری Block 30
خدمه: 2 نفر
طول: 20.9 متر = 60 فوت
فاصلهء دو سر بالها: 52.12 متر = 172 فوت
ارتفاع: 5.1 متر = 17 فوت
مساحت بالها: 460 متر مربع = 5000 فوت مربع
وزن خالی: 71700 کیلوگرم = 158000 پاوند
وزن بارگذاری شده: 152600 کیلوگرم = 336500 پاوند
حداکثر وزن مجاز برای برخاستن: 171000 کیلوگرم = 376000 پاوند
پیشرانه: 4 موتور توربوفن ساخت جنرال الکتریک به نام F118-GE-100 با کشش هرکدام 17300 پاوندفیت = 77 کیلونیوتن

قابلیت‏ها
حداکثر سرعت: 764 کیلومتر بر ساعت = 475 مایل بر ساعت = 410 نات بر ساعت
برد: 12000 کیلومتر = 6500 مایل = 5600 ناتیکال مایل
سقف پرواز خدمتی: 15000 متر = 50000 فوت
وزن بارگذاری بال: 329 کیلوگرم بر مترمربع = 67.3 پاوند بر فوت مربع
نسبت کشش به وزن: 0.205

فهرست بمب‏افکن‏های B-2

شناسنامهء کلی
نوع هواپیما: بمب‏افکن استیلت (مخفی از رادار)
سازنده: نورثروپ – گرومن
اولین پرواز: 17 / 07 / 1989
ورود به خدمت: آوریل 1997
وضعیت: عملیاتی
کاربر: نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
تعداد ساخته شده: 21 فروند
قیمت: 1.157 تا 2.2 میلیارد دلار (در سال 1998)


منبع: http://www.centralclubs.com/viewtopic.php?t=8406

         - سایت علمی دانشجو

"هاوکر هانتر "های عراقی (کوتاه و مختصر)

عراق تعداد 57 فروند هانتر Hunter FGA.59B/ Hunter FGA.59A و 5 فروند نمونه ی آموزشی Hunter T.69 اون رو تا پیش از جنگ در اختیار داشت این هواپیما در سالهای ابتدای جنگ در عملیاتهای هجومی شرکت داشت ولی بدلیل قدیمی بودن و فرسودگی از خدمت مرخص شد و جای خود را به جنگنده های چون سوخو۲۰ و سوخو۲۲ و میگ ۲۳ داد.

Lockheed P-38 Lightning

---

جنگنده ای غیر متداول در جنگ جهانی دوم. بیشتر جنگنده های ایالات متحده که مجهز به موتور آلیسون بودند کارایی پایینی در ارتفاع زیاد داشتند که در این مدل جدید این مشکل رفع شد. P-38 مجهز به دو توربوشارژر ( توربینی که به وسیله دود اگزوز های موتور به حرکت در می آید و مخلوط بنزین و هوا را با فشار بیشتری به درون موتور هدایت می کند و سبب کارایی بیشتر موتور می شود.‌ ) در عقب موتورهای خود بود. اسلحه ها بیشتر در قسمت وسطی بدنه متمرکز شده بود. این جنگنده خیلی مناسب جنگ در اروپا نبود ولی در اقیانوس آرام موفقیتهای زیادی کسب کرد. P-38F اولین مدل آماده جنگ بود. در P-38J رادیاتورهای جدیدی بکار برده شد و سبب رفع اشکال خنک کننده های موتور شد. ۱۰۰۳۷ فروند ساخته شد.



مدل: P-38F
کشور سازنده: آمریکا
سال ساخت: ۱۹۴۳
عملکرد: جنگنده
خدمه: ۱
طول بال:۱۵.۸۵ متر
پهنای بال: ۳۰.۵ مترمربع
موتور: Engine 2*900KW Allison V-1710-49/53
طول:۱۱.۵۳ متر ارتفاع: ۳.۹۱ متر
برد:۱۱۲۵ کیلومتر
مینیمم وزن: ۵۹۰۲کیلوگرم -- ماکزیمم وزن: ۷۱۷۳کیلوگرم
حداکثر سرعت: ۶۲۸کیلومتر/ساعت
حدپرواز: ۱۱۹۰۰ متر
اسلحه: ۱ توپ ۲۰ میلیمتری ۴ مسلسل ۱۲.۷ میلیمتری



مدل: P-38J-25-LO
کشور سازنده: آمریکا
سال ساخت: ۱۹۴۳
عملکرد: جنگنده
خدمه: ۱
طول بال:۱۵.۸۵ متر
پهنای بال: ۳۰.۵ مترمربع
موتور: Engine 2*Allison V-1710-89/91
طول:۱۱.۵۳ متر ارتفاع: ۳.۹۱ متر
برد:۳۰۲۵ کیلومتر
مینیمم وزن: ۶۴۰۱ کیلوگرم -- ماکزیمم وزن: ۹۸۰۶کیلوگرم
حداکثر سرعت: ۶۶۶کیلومتر/ساعت
حدپرواز: ۱۱۹۰۰ متر
اسلحه: ۱ توپ ۲۰ میلیمتری ۴ مسلسل ۱۲.۷ میلیمتری ۲ بمب ۷۲۶ کیلوگرمی
منبع:
Fighter Planes

شفق آرزوی هر ایرانی

تذکر:مقاله ای که در زیر مشاهده میکنید نقل مستقیمی از انجمن هوافضا بوده و مورد تائید یا رد مسئولین این وبلاگ نمی باشد.

شفق آسمان ایران
جنگنده پنهانکار و مافوق صوت شفق که طراحی آن از چندین سال پیش شروع شد و در سال 2004 نیز تکمیل نمونه اولیه آن گزارش شده که چندین آزمایش موفقیت امیز را پشت سر گذازده که آزمایشات به صورت کاملا سری در یک پایگاه دور افتاده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی انجام گرفته است ، این جنگنده در سه نوع آموزشی دو نفره، جنگنده دو نفره و جنگنده یک نفره طراحی شده است. پروژه طراحی شفق توسّط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پس از فرمان رهبری

ایران پس از جنگ مبنی بر خودکفایی در ساخت تسلیحات سرمایه گزاری شده و بوسیله مجتمع دانشگاهی هوایی (Aviation University Complex) که زیر مجموعه ای از دانشگاه صنعتی مالک اشتر می باشد پس از هزاران ساعت کار مداوم دانشمندان و دانشجویان ایرانی طراحی و ساخته شده است ( البته در ابتدای ساخت این جنگنده دو شرکت روسی میگ و سوخو نیز با ایران همکاری میکردند که ظهور مونیتور های دیجیتالی موجود در کاک پیت هواپیما که از جنس روسی

هستند گواه بر این مدعا است ولی به دلیل افزایش فشار سیاسی ناشی از پرونده هسته ای از سوی آمریکا به روسیه این شرکتها از مشارکت در ادامه این طرح صرف نظر کردند)لازم به ذکر است که دانشگاه بزرگ صنعتی مالک اشتر که یکی از بزرگترین مراکز علمی و طراحی ایران می باشد وابسته و زیر نظر کامل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جموری اسلامی ایران است .



بسیاری از کارشناسان شفق را از حیث توانایی و نوع طراحی با طرح هواپیمای MiG-I-2000 روسیه که جنگنده ای است شکاری و رهگیر مقایسه کرده اند. البته لازم به ذکر است در طراحی شفق به ویژگی پنهانکاری (رادارگریزی) آن توجه زیادی شده، بویژه که طرح بدنه آن از حیث RCS به جنگنده اف/ای-22 رپتور ساخت آمریکا که یک جنگنده پنهانکار است نیز تا اندازه ای شباهت دارد و بدنه آن از مواد جاذب امواج رادار (Radar Absorbing Materials) ساخته شده است،که توانایی ایجاد RCS کمتر

از یک متر مربع را به جنگنده میدهد در واقع می توان شفق را اولین جنگنده پنهانکار ایرانی دانست. بنا به اظهارات بعضی رسانه ها طراحی نمونه ثانویه شفق که شامل بسیاری اصلاحات و بهبود ها در قسمتهای بالها و نیز دهانه خروجی موتور و همچنین سیستم های راداری پیشرفته تر می باشد تا سال 2008 بطول خواهد انجامید. با توجه به سرمایه گذاری های بسیار بالای ایران در صنایع هوایی و موشکی خود احتمال میرود که این پرنده کمی زودتر از موعد مقرر وارد خدمت در نیروهای مسلح در جمهوری اسلامی ایران شود


تسلیحات
شفق دارای هفت جایگاه برای حمل تسلیحات مختلف می باشد. نوع سازه به کار رفته به شکل مناسبی اجازه حمل انواع بمب و موشکهای هوابه هوا و هوابه زمین و همچنین انواع بمب با هدایت لیزری را به این هواپیمای توانمند می دهد. که در زیر هر بال سه جایگاه و یک جایگاه نیز در زیر بدنه قرار دارد. توانایی شلیک موشک اسپاروو و ساید وایندر و نیز موشک های سری R روسی از جمله R-73 و R-77.ونیز موشکهای KH-29 و KH-31 به همراه موشک هدایت تلوزیونی ماوریک

توانایی به خصوصی به این پرنده ساخت ایران در نبردهای چند منظوره میدهد . همچنین استفاده از سه نمایشگر چند کاره رنگی پیشرفته در کاکپیت آن موجب شده تا در جنگنده از نمایشگرهای آنالوگ کمتر استفاده شود . این نمایشگرها که به صورت سری و در کنار هم قرار دارند وظایفی از قبیل کنترل صفحه رادار برای رهگیری پرنده های مشکوک / مدیریت تسلیحات موجود در جنگنده / کنترل سیستم های دفاع الکترونیک برای استفاده در نبردهای الکترونیکی و نیز سیستم
هدایت و کنترل شلیک انواع موشکها و بمبهای هدایت راداری و یا لیزری را به این جنگنده داده است .

تجهیزات
علاوه بر این در این پرنده جدید به راحتی خلبان توجه زیادی شده است به همین منظور دارای شیشه (درب کابین) بزرگتری هست و از نظر میدان دید دارای بهترین کارایی لازم در میان جنگنده های معروف دنیا است که دلیل آن هم کشیدگی بیشتر شیشه کابین خلبان به سمت جلو و نیز پهنای بیشتر ان به سمت اطراف است که بیشترین دید ممکن را در اختیار خلبان و یا خلبانان این جنگنده ساخت ایران قرار خواهد داد ، همچنین در شفق از صندلی های پرتاب شونده K-36D ساخت

روسیه نیز استفاده شده است که بنابه تاکید کارشناسان امریکایی بهترین صندلی پرتاب موجود در جهان می باشد ( آمریکا با صرف یک هزینه تحقیقاتی بالا در حال ساخت یک نمونه مشابه از این صندلی پرتاب پیشرفته برای جایگزینی ان با صندلی های پرتاب اف 22 و اف 35 است ).

وزن این جنگنده حدود 5 تن است که از این لحاظ یک جنگنده سبک بحساب می آید. پیشرانه این جنگنده یک و یا دو دستگاه موتور توربوجت RD-33 کلیموف روسی یعنی همان موتور بکار رفته در جنگنده MiG-29 است برخی منابع آگاه نیز از امکان استفاده از موتور های AL- 31F در این پرنده ساخت ایران خبر دادند . ( البته برخی گمانه زنی ها . بنا به گفته بعضی رسانه ها ایران برنامه هایی نیز برای تولید موتور کلیموف RD-33 و نمایشگر های تحت امتیاز روسیه در ایران دارد.)



نوع طراحی
از دیگر ویژگی های بارز شفق می توان به طراحی آیرودینامیکی و سرعت فراصوتی آن که دو تا دو ونیم برابر سرعت صوت است اشاره کرد، در طراحی شفق مساحت ریشه بالها بسیار بیشتر از نوک بال است( بالهای قیفی شکل : این نوع شکل بال از پایداری نسبتا خوبی نسبت به باله های دلتا شکل در سرعت های پایین و بالا برخوردار است ) و این امر موجب می شود تا جنگنده شفق در نبرد های هوایی تن به تن (داگ فایت) بتواند به سرعت زاویه حمله را بسوی هدف تغییر دهد، همچنین

بواسطه طراحی ویژه بدنه آن توانایی پیچش، غلتش و قابلیت مانور پذیری شفق تا حد زیادی افزایش یافته و آن را به جنگنده ای برای استفاده در موقعیت های خاص تبدیل کرده است. کارشناسان در مورد شفق به گمانه زنی هایی پرداخته اند از جمله اینکه جنگنده شفق از توانایی پرواز در ارتفاع پایین نیز بخوبی برخوردار است و از

لحاظ اویونیک یا سیستم های الکترونیک پروازی نیز بسیار پیشرفته می باشد . از پس از سال 2000 طرحی محرمانه در دانشگاههای ایران در حال تهیه است که به موجب آن راداری پیشرفته و بروز برای این جنگنده در حال ساخت است . این رادار که در نحوه عملکرد از رادار AWG-9 تامکت الهام گرفته دارای توانایی فوق العاده و قابل قبولی در بکارگیری در انواع موقعیتهای ضروری است .

اصول استفاده از طراحی مهندسی به خصوص در این جنکنده برای افزایش قابلیت پنهان کاری در این پرنده به خوبی رعایت شده است . حتی بسیاری از کارشناسان ویژگی پنهانکاری شفق را حاصل ترکیب طراحی ویژه و استفاده از مواد جاذب امواج رادار دانسته و توانایی پنهانکاری شفق را با جنگنده آمریکایی F-117 Nighthawk که جنگنده ای بسیار پیشرفته می باشد مقایسه می کنند.

یک ویدئو از این هواپیما :

http://www.irandefence.net/video/shfagh.wmv

http://www.airtoaircombat.com/background.asp?bg=110&id=5

Tu-154MD جاسوس پرنده چینی

Tu-154MD نوعی هواپیمای جاسوسی الکترونیک (ELINT) می باشد که بر پایه هواپیمای مسافربری Tu-154M بوجود آمده است. نیروی هوایی چین در حال حاضر دست کم دو فروند از این هواپیما را که به تجهیزات جاسوسی و راداری ویژه به منظور نقشه برداری از سطح زمین مجهز اند در اختیار دارد.
این هواپیما که احتمال می رود پیشرفته ترین هواپیمای جاسوسی و مراقبتی در نیروی هوایی چین باشد با فراهم آوردن اطلاعات لازم توان رزمی جنگنده های چینی را در ماموریت های تهاجمی افزایش می دهد.




برنامه:
در اواخر دهه 90 فاش شد که یک فروند Tu-154MD با ثبت B-4138 متعلق به خطوط هوایی China United Airlines (یک شاخه اقتصادی سابق نیروی هوایی چین) به منظور امور جاسوسی تغییر یافته است. بنا به گزارشات تغییرات از سال 1992 برروی اولین هواپیما شروع شد و در سال 1995 نیز پایان یافت، این هواپیما که در نیروی هوایی چین (PLAAF) بعنوان Tu-154MD شناخته می شود دارای تعدادی قسمت های نیم دایره ای در زیر بدنه است که تجهیزات جاسوسی و جنگ الکترونیک را در خود جای داده است. این در حالی بود که هواپیما هنوز شماره ثبت و رنگ آمیزی غیرنظامی را بعنوان نوعی استتار بر خود داشت.



در سال 2000 این بار B-4138 با تغییرات عمده ای با زائده ای متفاوت از قبل به مانند E-8 JSARS آمریکایی در زیر بدنه دیده شد که احتمالا یک رادار دید ترکیبی را در خود جای داده است، در سال 2006 نیز یک هواپیمای دیگر به شماره B-4029 با چنین شکلی دیده شد، در حال حاضر China United Airlines شانزده Tu-154M دیگر نیز در اختیار دارد که نیروی هوایی می تواند از آنها برای تبدیل به هواپیمای جاسوسی استفاده کند.


B-4138 پس از تغییرات


تجهیزات عملیاتی:
آنگونه که احتمال می رود سیستم جاسوسی الکترونیک این هواپیما از نوع KZ800 می باشد که توسط *انستیتو مهندسی الکترونیک جنوب غرب که خود زیر مجموعه ای از *گروه تکنولوژی الکترونیک چین می باشد توسعه یافته است. بنا به گفته سازنده KZ800 سیستمی قابل نصب برروی هواپیماهای میان پیکر و پهن پیکر می باشد و توانایی تجزیه و تحلیل و مکان یابی رادار های زمینی و رادار کشتی های جنگی با فرکانس 1 تا 18 گیگاهرتز را دارد.
سیستم می تواند با اندازه گیری و تجزیه و تحلیل دقیق سیگنال های راداری اطلاعات شبکه دفاع هوایی، محل فرودگاه ها و آرایش واحد های توپخانه دشمن را بدست آورد.
*Southwest Institute of Electronic Engineering (SWIEE)
*China Electronic Technology Group (CETC)




رادار دید ترکیبی:
چین توسعه تکنولوژی رادارهای هدایت ترکیبی را از دهه هفتاد شروع کرد، اولین بار در سال 1981 نخستین سیستم دید ترکیبی تک قطبی باند X چینی توسط *انستیتو الکترونیک آکادمی علوم چین معرفی شد. پس از آن در دهه نود سیستم دید ترکیبی چند قطبی نیز برای اموری چون نظارت بر سیل ها و طوفان ها معرفی شد، این سیستم ها توانایی جمع آوری تصاویر را دارا هستند لیکن از توانایی پردازش تصاویر برخوردار نیستند.
اولین سیستم دید ترکیبی بلادرنگ (Real-time) هوایی در سال 1994 معرفی شد، این سیستم تصاویری را تهیه کرده و سپس تصاویر توسط سیستم های نصب شده برروی هواپیما پردازش می شوند، بدین صورت این سیستم توانایی تجزیه و تحلیل بلادرنگ تصاویر را فراهم می آورد، همچنین امکان ارسال این تصاویر به مراکز زمینی توسط دیتالینک نیز وجود دارد. اینچنین توانایی هایی این قابلیت را به سیستم می دهد تا به منظور تهیه اطلاعات واضح و بصورت بلادرنگ از میدان نبرد برای فرماندهان، در امور نظامی بکار گرفته شود.
*Electronic Institute of China Academy of Science

مشخصات:
خدمه پرواز: پنج نفر
خدمه عملیات: نامعلوم
محموله قابل حمل: 14 تن
پیشران: 3x Soloviev D-30KU154II توربوفن هر کدام 23380 پوند
سرعت: حد اکثر سرعت کروز 950 کیلومتر بر ساعت
برد: با حد اکثر محموله 3700 کیلومتر - با حد اکثر سوخت و 5450 کیلوگرم بار 5500 کیلومتر

منبع:
www.sinodefence.com

      انجمن هوافضا

E-2 Hawkeye چشم شاهین

 

نقش اولیه E-2 فرماندهی واحد های خودی و مدیریت میدان نبرد می باشد و توسط شرکت نورثروپ گرومن تولید شده است، اولین فروند از این هواپیما در سال 1964 وارد خدمت شد. این هواپیما که دارای پنج خدمه است حد اکثر سرعتی برابر 345 مایل بر ساعت دارد و سقف پرواز آن 30000 فوت می باشد. این هواپیمای ناونشین که در نیروی دریایی ایالات متحده مورد استفاده قرار می گیرد یک هواپیمای دو موتوره توربوپراپ است که بالهای آن نیز در بالای بدنه قرار دارد، همچنین در بالای بدنه هواپیما یک رادوم به قطر 24 فوت قرار دارد. E-2 می تواند بخوبی نقش یک هواپیمای پیش اخطار و فرماندهی را برای نیروی دریایی بازی کند و در تمام شرایط آب و هوایی و همه ساعات شبانه روز به جهت انجام ماموریت های آفندی و پدافندی و جستجو و نجات و امور ارتباطی و مراقبتی (سطحی و هوابرد) مورد استفاده قرار گیرد.
Hawkeye از یک رادار کامپیوتری، سیستم شناسایی دوست از دشمن و سنسور های شناسایی اهداف زمینی و هوایی بهره می برد و می تواند با کمک سیستم های خود به تحلیل تهدیدات بالقوه از سوی اهداف سطحی و هوایی بپردازد.



توسعه رادارهای هوابرد در دهه پنجاه بر توسعه هواپیماهای فرماندهی و اخطار هوابرد نیز تاثیر مستقیم داشت، اولین هواپیمای پیشگام در این زمینه E-1 Tracer محصول گرومن بود که بر اساس هواپیمای ضد زیر دریایی S-2 Tracker طراحی و تولید شد و از 1954 تا 1964 در خدمت بود، در سال 1964 این هواپیما با E-2 جایگزین شد و از آن زمان تا کنون به منزله چشمان ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده در نقاط مختلف جهان مشغول به خدمت است.
E-2 ها در جریان ساقط شدن هواپیما های لیبیایی در سال 86 بوسیله F-14 های نیروی دریایی به یاری تامکت ها پرداختند، در دهه نود در جنگ اول خلیج فارس نیز شرکت داشتند و در اویل جنگ برای ساقط کردن میگ-21 های عراقی به کمک F-18 ها شتافتند، این هواپیما در جنگ با یوگسلاوی نیز وظائف خود را بخوبی به انجام رساند، همچنین در سالهای اخیر نیز در جریان اشغال عراق حضور داشت و بعلاوه در ماموریت های دیگری نظیر مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز در گوشه و کنار جهان بکار گرفته شده است.
گونه فعلی E-2 که در خدمت است E-2C می باشد و از سال 73 عملیاتی شده است، این نمونه بهسازی های مختلفی را در زمینه موتورها، سیستم های راداری و کامپیوتری و نمایشگرهای داخلی از سر گذرانده است. E-2C تا کنون در کشورهای دیگری بجز ایالات متحده به خدمت گرفته شده که شامل مصر، ژاپن، سنگاپور، تایوان و فرانسه می باشد.



Advanced Hawkeye (AHE)
AHE جدیدترین گونه از E-2 می باشد که در حال توسعه می باشد و قرار است تا سال 2011 وارد خدمت شود، این هواپیما که برپایه E-2C در حال توسعه است از یک تکنولوژی نوین راداری بهره می برد و بهسازی های جدید آن آمادگی بیشتر و همچنین توانایی بیشتر در شناسایی اهداف هوایی و دریایی به آن می بخشد و بدین واسطه هواپیمای جدید می تواند بطور موثر تری در پشتیبانی از سیستم دفاع ضد هوایی و ضد موشکی بکار رود. وظایف E-2 جدید شامل کشف اهداف سطحی و هوابرد (نظیر جنگنده ها و موشک های کروز)، پشتیبانی از جنگنده های خودی بویژه در ماموریت های رهگیری، مراقبت و نظارت سطحی و هوابرد، کمک به عملیات های جستجو و نجات و... می باشد. این هواپیما به واقع توانایی های لازم جهت رفع نیازهای نیروی دریایی در قرن بیست و یکم را دارد.
در حال حاضر نیز E-2C در کنار دیگر رزمناو ها به عنوان یکی از اعضای اصلی ناوهای هواپیما بر در ایجاد چتر پدافندی گروه بکار می رود.



مشخصات:
نام: E-2 Hawkeye
کارایی: اخطار و فرماندهی هوابرد
پیمان کار: Northrop Grumman
سازنده: ایالات متحده
ورود به خدمت: 1964
خدمه: 5 نفر
طول: 57 فوت و 6 اینچ
فاصله دو سر بال: 80 فوت و 7 اینچ
ارتفاع: 18 فوت و 3 اینچ
حد اکثر وزن برخواست: 53000 پوند
پیشران: 2 x Allison T-56-A427 Turboprop Engines with 5,100 shaft horsepower each
بیشترین سرعت: 345 مایل بر ساعت
سقف پرواز: 30000 فوت
هواپیمای مشابه: یاک-44 (پروژه مربوطه لغو شده است)

منبع: www.militaryfactory.com

       انجمن هوافضا


دو تصویر از یاک-44